သန်းခေါင်စာရင်းရှိတဲ့ အစိုးရကသာ တိုင်းပြည်နဲ့ သင့်တော်တဲ့ လူမှုစီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်ကို ချမှတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုရိုးရှိပါတယ်။ လူဦးရေနဲ့ အိမ်အကြောင်းအရာစာရင်းဟာ လူသားရင်းမြစ်ကို မှတ်တမ်းတင်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အကျယ်ပြန့်ဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ မွေးဖွားနှုန်း၊ အသေအပျောက်နှုန်း၊ အလုပ်အကိုင်၊ ဓနဥစ္စာပိုင်ဆိုင်မှု၊ နေထိုင်မှု၊ ဆက်သွယ်မှု စတာတွေကို သိရှိမှ ဆင်းရဲမှုလျှော့ပါးရေး၊ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာပြည်ကို ကူညီနေတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတွေအတွက်လည်း သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးပါတယ်။
ပြောင်းလဲနေတဲ့ မြန်မာပြည်ရဲ့ ပုံသဏ္ဍာန် သန်းခေါင်စာရင်းက ပြပါလိမ့်မယ်။ လူမျိုးစုံနေထိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်မှာ လူမျိုးဦးရေနဲ့ လိုအပ်ချက်ကိုသိနိုင်ရင် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်လုပ်ငန်းတွေကို မျှမျှတတ ခွဲဝေနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားအုပ်စုတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရာမှာ သန်းခေါင်စာရင်းက အရေးကြီးပါတယ်။ ၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ လူဦးရေ (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းက ဗမာ။ ရှမ်း၊ ကရင်၊ ကယား၊ ကချင်၊ ချင်း၊ ရခိုင်နဲ့ မွန် စုစုပေါင်းက (၂၅) ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး အခြားအုပ်စုက (၅) ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအချိုးအစားဟာ အမြဲတမ်းရှိနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
လက်လှမ်းမိရာအရပ်တွေမှာ ကောက်ယူတဲ့ ၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ ဖော်ပြတဲ့ လူဦးရေဟာ (၃၅) သန်း ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်စဉ် (၂) ရာခိုင်နှုန်းကျော် လူဦးရေ တိုးပွားတယ်လို့ တွက်ထားတဲ့အတွက် လက်ရှိလူဦးရေကို သန်း (၅၀) နဲ့ (၆၀) ကြားရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။ အနှစ် (၃၀) အတွင်းမှာ လူဦးရေ (၂) ဆနီးပါး တိုးပွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်က တသန်းလောက်ရှိနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ စစ်အစိုးရခေတ်မှာ မန္တလေးကို ဗဟိုပြုပြီး တရုတ်ဦးရေ တိုးပွားလာတာကလည်း (၁) သန်းကျော်လောက်ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်။ စစ်တပ်ကြီးစိုးတဲ့ အနှစ် (၅၀) ကာလမှာ လူဦးရေတိုးပွားလာသလို ဘဝရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲလာတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်လုပ်သူနဲ့ အပြီးအပိုင် ထွက်ခွါသူများပြားလာပါတယ်။ လူများပြီး ပွဲမစည်တာမို့ တိုင်းပြည်အတွက် အနုတ်လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။
သန်းခေါင်စာရင်းဟာ ကောင်းတဲ့လက္ခဏာကိုပြသလို မကောင်းတဲ့ အလားအလာကိုလည်း ပြပါတယ်။ မကောင်းတာတွေကို ပြုပြင်ပြီး ကောင်းအောင်လုပ်ဖို့ အစိုးရမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။ မိသားစုစရိတ်အတွက် ဝင်ငွေမလုံလောက်တာဟာ မကောင်းတဲ့လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ လူငယ်တွေများသလို အလုပ်လက်မဲ့ များပြားမှု၊ ပညာမသင်ကြားနိုင်မှု၊ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့မှု၊ သေဆုံးမှု စတာတွေကိုလည်း သန်းခေါင်စာရင်းက ပြသမှာဖြစ်ပါတယ်။ မကျန်းမာသူနဲ့ ပညာမသင်နိုင်သူဦးရေ များပြားတဲ့တိုင်းပြည်မှာ အနာဂတ်အလားအလာ မကောင်းပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂမူကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရိုဟင်ဂျာကို လူမျိုးအဖြစ် လက်မခံဖို့ ဆုံးဖြတ်တဲ့အတွက် ရိုဟင်ဂျာဆိုသူကို သန်းခေါင်စာရင်း မကောက်ယူနိုင်တာဟာ နိုင်ငံခြားမှာ ဝေဖန်စရာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ရခိုင်သပိတ်မမှောက်အောင် ရည်ရွယ်တာ ဖြစ်ပုံရပါတယ်။
၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ တိုင်းရင်းသားဦးရေ (၂၅) ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီထက်ပိုပြီးများနိုင်ပါတယ်။ ဗမာစကားကျွမ်းကျင်ပြီး မိမိဘာသာစကား မကျွမ်းကျင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားကို ဗမာလို့ သတ်မှတ်တဲ့အတွက် ဗမာဦးရေများနေတာလို့ တိုင်းရင်းသားဖက်က မြင်ပါတယ်။ လူမျိုးစုံနေထိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်မှာ လူမျိုးရောစပ်မှုနဲ့ ပြောင်းလဲမှု သဘာဝကို ထည့်တွက်ဖို့လိုတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေနဲ့ နယ်စပ်ဒေသနေ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားအားလုံးကို စာရင်းကောက်ယူနိုင်မယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားဦးရေ တိုးပွားလာနိုင်ပါတယ်။ အခုကောက်ယူတဲ့ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ ဒေသခံတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ဖော်ပြမှာဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ကို ကူညီထောက်ပံ့မယ့် နိုင်ငံခြားအလှုရှင်အဖွဲ့အစည်းတွေအတွက်လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ စီမံချက်တိုင်းမှာ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ KIA ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်နဲ့ ပလောင် (ခေါ်) တာအင်း လွတ်မြောက်ရေးတပ် ထိန်းချုပ်ရာဒေသမှာတော့ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူနိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ KIA လက်အောက်ခံဒေသမှာ နေထိုင်သူ တသိန်းလောက်သာရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုံ အခွင့်အရေးမြှင့်တင်ရာမှာ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဦးရေများရင်များသလို ပြည်နယ်ရေးရာကိစ္စတွေမှာ တောင်းဆိုနိုင်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။
၂၀၁၀ အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေမှာ မြို့နယ် (သို့မဟုတ်) ခရိုင်လူဦးရေကို အခြေခံပြီး မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ်တာမျိုးပါရှိတဲ့အတွက် ပြည်နယ်လူဦးရေစာရင်းဟာ အရေးပါလာနိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေက သတ်မှတ်ထားတဲ့ မဲဆန္ဒနယ် (၃၃၀) မပြည့်ရင် လူဦးရေ အနည်းအများကိုလိုက်ပြီး မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် သန်းခေါင်စာရင်းဟာ မဲဆန္ဒနယ်ကိုလည်း အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ လူဦးရေကိုအခြေခံပြီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ သတ်မှတ်တဲ့ ဥပဒေကို ပြဌာန်းမယ်ဆိုရင်လည်း သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးတဲ့အခန်းက ပါဝင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ပြောင်းလဲနေတဲ့ မြန်မာပြည်ရဲ့ ပုံသဏ္ဍာန် သန်းခေါင်စာရင်းက ပြပါလိမ့်မယ်။ လူမျိုးစုံနေထိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်မှာ လူမျိုးဦးရေနဲ့ လိုအပ်ချက်ကိုသိနိုင်ရင် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်လုပ်ငန်းတွေကို မျှမျှတတ ခွဲဝေနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားအုပ်စုတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရာမှာ သန်းခေါင်စာရင်းက အရေးကြီးပါတယ်။ ၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ လူဦးရေ (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းက ဗမာ။ ရှမ်း၊ ကရင်၊ ကယား၊ ကချင်၊ ချင်း၊ ရခိုင်နဲ့ မွန် စုစုပေါင်းက (၂၅) ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး အခြားအုပ်စုက (၅) ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအချိုးအစားဟာ အမြဲတမ်းရှိနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
လက်လှမ်းမိရာအရပ်တွေမှာ ကောက်ယူတဲ့ ၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ ဖော်ပြတဲ့ လူဦးရေဟာ (၃၅) သန်း ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်စဉ် (၂) ရာခိုင်နှုန်းကျော် လူဦးရေ တိုးပွားတယ်လို့ တွက်ထားတဲ့အတွက် လက်ရှိလူဦးရေကို သန်း (၅၀) နဲ့ (၆၀) ကြားရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။ အနှစ် (၃၀) အတွင်းမှာ လူဦးရေ (၂) ဆနီးပါး တိုးပွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်က တသန်းလောက်ရှိနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ စစ်အစိုးရခေတ်မှာ မန္တလေးကို ဗဟိုပြုပြီး တရုတ်ဦးရေ တိုးပွားလာတာကလည်း (၁) သန်းကျော်လောက်ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်။ စစ်တပ်ကြီးစိုးတဲ့ အနှစ် (၅၀) ကာလမှာ လူဦးရေတိုးပွားလာသလို ဘဝရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲလာတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်လုပ်သူနဲ့ အပြီးအပိုင် ထွက်ခွါသူများပြားလာပါတယ်။ လူများပြီး ပွဲမစည်တာမို့ တိုင်းပြည်အတွက် အနုတ်လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။
သန်းခေါင်စာရင်းဟာ ကောင်းတဲ့လက္ခဏာကိုပြသလို မကောင်းတဲ့ အလားအလာကိုလည်း ပြပါတယ်။ မကောင်းတာတွေကို ပြုပြင်ပြီး ကောင်းအောင်လုပ်ဖို့ အစိုးရမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။ မိသားစုစရိတ်အတွက် ဝင်ငွေမလုံလောက်တာဟာ မကောင်းတဲ့လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ လူငယ်တွေများသလို အလုပ်လက်မဲ့ များပြားမှု၊ ပညာမသင်ကြားနိုင်မှု၊ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့မှု၊ သေဆုံးမှု စတာတွေကိုလည်း သန်းခေါင်စာရင်းက ပြသမှာဖြစ်ပါတယ်။ မကျန်းမာသူနဲ့ ပညာမသင်နိုင်သူဦးရေ များပြားတဲ့တိုင်းပြည်မှာ အနာဂတ်အလားအလာ မကောင်းပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂမူကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရိုဟင်ဂျာကို လူမျိုးအဖြစ် လက်မခံဖို့ ဆုံးဖြတ်တဲ့အတွက် ရိုဟင်ဂျာဆိုသူကို သန်းခေါင်စာရင်း မကောက်ယူနိုင်တာဟာ နိုင်ငံခြားမှာ ဝေဖန်စရာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ရခိုင်သပိတ်မမှောက်အောင် ရည်ရွယ်တာ ဖြစ်ပုံရပါတယ်။
၁၉၈၃ သန်းခေါင်စာရင်းမှာ တိုင်းရင်းသားဦးရေ (၂၅) ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီထက်ပိုပြီးများနိုင်ပါတယ်။ ဗမာစကားကျွမ်းကျင်ပြီး မိမိဘာသာစကား မကျွမ်းကျင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားကို ဗမာလို့ သတ်မှတ်တဲ့အတွက် ဗမာဦးရေများနေတာလို့ တိုင်းရင်းသားဖက်က မြင်ပါတယ်။ လူမျိုးစုံနေထိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်မှာ လူမျိုးရောစပ်မှုနဲ့ ပြောင်းလဲမှု သဘာဝကို ထည့်တွက်ဖို့လိုတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေနဲ့ နယ်စပ်ဒေသနေ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားအားလုံးကို စာရင်းကောက်ယူနိုင်မယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားဦးရေ တိုးပွားလာနိုင်ပါတယ်။ အခုကောက်ယူတဲ့ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ ဒေသခံတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ဖော်ပြမှာဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ကို ကူညီထောက်ပံ့မယ့် နိုင်ငံခြားအလှုရှင်အဖွဲ့အစည်းတွေအတွက်လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ စီမံချက်တိုင်းမှာ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ KIA ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်နဲ့ ပလောင် (ခေါ်) တာအင်း လွတ်မြောက်ရေးတပ် ထိန်းချုပ်ရာဒေသမှာတော့ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူနိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ KIA လက်အောက်ခံဒေသမှာ နေထိုင်သူ တသိန်းလောက်သာရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုံ အခွင့်အရေးမြှင့်တင်ရာမှာ သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဦးရေများရင်များသလို ပြည်နယ်ရေးရာကိစ္စတွေမှာ တောင်းဆိုနိုင်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။
၂၀၁၀ အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေမှာ မြို့နယ် (သို့မဟုတ်) ခရိုင်လူဦးရေကို အခြေခံပြီး မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ်တာမျိုးပါရှိတဲ့အတွက် ပြည်နယ်လူဦးရေစာရင်းဟာ အရေးပါလာနိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေက သတ်မှတ်ထားတဲ့ မဲဆန္ဒနယ် (၃၃၀) မပြည့်ရင် လူဦးရေ အနည်းအများကိုလိုက်ပြီး မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် သန်းခေါင်စာရင်းဟာ မဲဆန္ဒနယ်ကိုလည်း အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ လူဦးရေကိုအခြေခံပြီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ သတ်မှတ်တဲ့ ဥပဒေကို ပြဌာန်းမယ်ဆိုရင်လည်း သန်းခေါင်စာရင်းဟာ အရေးကြီးတဲ့အခန်းက ပါဝင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
