[[Zawgyi/Unicode]]
အာဏာသိမ်းကာလ ၂ နှစ်ပြည့်ချိန်မှာ နိုင်ငံအဝှန်းတိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၈ ခုက မြို့ နယ်ပေါင်း ၃၇ မြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး Martial Law အဖြစ် မြန်မာစစ်တပ်ကသတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့မြို့နယ်တချို့မှာ ညမထွက်ရအမိန့်ထုတ် ကန့်သတ်ချက်ပါရှိတာမို့ စစ်ရေးပဋိပက္ခရှိတဲ့နယ်မြေတွေမှာ စစ်ဆင်ရေးတွေပိုတိုးလာနိုင်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက်ကို နန်းလောင်ဝ်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ချင်း၊ ကယား၊ မွန်နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်း၊ မကွေး၊ ပဲခူးနဲ့ တနင်္သာရီတိုင်းတို့မှာရှိတဲ့ မြို့ နယ်ပေါင်း ၃၇ မြို့နယ်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (Martial Law) အမိန့်ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ ကြာသပတေးနေ့မှာ စစ်ကောင်စီဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ သတ်မှတ်နယ်မြေအတွင်း လုံခြုံရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ နယ်မြေအေးချမ်းသာယာရေးကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ကျင့်သုံးဖို့ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အခုလို Martial Law ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အပေါ် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေများအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ၊ တရားလွှတ်တော် ရှေ့နေကြီး ဦးကြီးမြင့်ကတော့ ဒါက ပြည်သူတွေကို ခြောက်လှန့်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
"Martial Law ထုတ်တယ်ဆိုတာတော့ အဓိက ပြည်သူတွေကို ခြောက်တာပေါ့ဗျာ။ Martial Law မလာလည်း Martial Law လို လုပ်နေတာပဲလေ။ ဒါပေမဲ့ ထပ်ပြီးတာ့ ခြောက်လိုက်တာပေါ့ဗျာ။ သူတို့လူတွေကိုလည်း ရဲဆေးတင်ပေးလိုက်တာပေါ့။ မင်းတို့လုပ်ချင်တာလုပ်တော့၊ ဘာမှ ကြောက်စရာမလိုဘူး။ ဒီလို ပြည်သူကိုကျ ခြောက်ပြီး သူတို့လူတွေကိုကျ ရဲဆေးတင်ပေးလိုက်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ဗမာပြည်တွင်းနဲ့ ပြည်ပမှာတော့ လုံးဝသိက္ခာကျသွားပြီ။ သူတို့ မအုပ်ချုပ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ထင်ရှားသွားတာပေါ့။"
စစ်တပ်အာဏာသိမ်း ကာလ ၂ နှစ်ပြည့်ချိန်မှာ တိုင်းပြည်ရဲ့အခြေအနေ ပုံမှန်မရောက်သေးလို့ အရေးပေါ်အခြေအနေ နောက်ထပ် ၆ လ သက်တမ်းတိုးခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က နိုင်ငံတွင်းက မြို့နယ်ပေါင်း ၁၃၂ မြို့နယ်ကို လုံခြုံရေးအပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိဘူးလို့ ပြောထားပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအားကောင်းတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာလည်း ၁၁ မြို့နယ်ကို Martial Law သတ်မှတ်ထားတာပါ။ အင်းတော်၊ ဗန်းမောက်၊ ကောလင်း၊ ပင်လယ်ဘူး၊ မြောင်၊ ဆားလင်းကြီး၊ ပုလဲ၊ ယင်းမာပင်၊ ခင်ဦးနဲ့တန့်ဆည်အပါအဝင် ရေဦးမြို့နယ်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းမာပင် မြို့နယ်မှာတော့ အပြောင်းအလဲ ကြီးကြီးမားမား မရှိသေးဘဲ စစ်ကောင်စီဘက်က ပုံမှန်အတိုင်း စစ်ကြောင်းထိုးတာတွေပဲ ဆက်ရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
"စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကို Martial Law ထုတ်ပြီးတော့ လောလောဆယ်တော့ အခု ဖိုဝင်တောင်ဘက်မှာ စစ်ကြောင်းထိုးနေတယ်။ စစ်ကြောင်းတွေက ဒီဘက်မှာ လှည့်ပတ်ထိုးနေတုန်းပဲ။ ဒီကြားထဲမှာ စစ်ကြောင်းထိုးနေတော့ Martial Law ထုတ်ထားလည်း ဘာအပြောင်းအလဲမှ မရှိသေးပါဘူး။"
ချင်းပြည်နယ်မှာလည်း တီးတိန်၊ တွန်းဇံ၊ ဖလမ်း၊ ကန်ပက်လက်၊ မတူပီနဲ့ ထန်တလန်အပါအဝင် ဟားခါးမြို့နယ်တို့ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အမိန့်ထုတ်ပြီး နောက်တနေ့မှာပဲ ညမထွက်ရ အမိန့်ကိုလည်း ရပ်ကွက်တွေထဲမှာ လိုက်လံသတိပေးတာတွေ ရှိတယ်လို့ ဟားခါးဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
"အကုန်လုံးကတော့ သိပ်တော့ မမှောင်သေးဘူးဆိုပေမဲ့ အရင်ကဆို ကျနော်တို့ မနက် ၅ နာရီ၊ ၅ နာရီခွဲဆို ဆိုင်ဖွင့်ဖို့သွားတယ်။ အခု အဲလိုမျိုး သွားလို့မရတော့ဘူးပေါ့။ ၆ နာရီကျော်မှပဲ ထွက်ခွင့်ပြုတာဆိုတော့ မနက်ပိုင်းကို ၆ နာရီကျော်မှပဲ ထွက်ရတာပေါ့။ ညနေဆိုရင်လည်း လင်းနေသေးပေမယ့် ၅ နာရီခွဲလောက် ပြန်တာတို့ အဲလိုလုပ်ရတာပေါ့။"
ချင်းပြည်နယ်က မင်းတပ်မြို့ကိုတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလကတည်းက စစ်အုပ်ချုပ်ရေး သတ်မှတ်ထားတာပါ။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး သတ်မှတ်ထားတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ ညမထွက်ရအမိန့်အပြင် လူ ၅ ဦးထက်ပိုပြီး မစုဝေးရဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေကိုလည်း မြို့နယ်အတော်များများမှာ လိုက်လံကြေညာထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေးကိစ္စတွေကို Martial Law ထုတ်ထားတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ စစ်ခုံရုံးကသာ ဆုံးဖြတ်မှာဖြစ်ပြီး အဲဒီမြို့နယ်တွေမှာ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လုံးဝမရှိတော့ဘူးလို့ ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်က ထောက်ပြပါတယ်။
"အဲဒီ နေရာတွေမှာတော့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုက လုံးဝဆိတ်သုဉ်းသွားပြီပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ စစ်ခုံရုံးတွေ ဖွဲ့တော့မှာလေ။ ညမထွက်ရအမိန့်တွေလည်း သူတို့ထုတ်မယ်။ လူ ၅ ယောက်ထက် ပိုမစုရဆိုတာတွေ။ မသင်္ကာရင် ပစ်သတ်မယ်၊ ဖမ်းမယ်။ လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စမျိုးတွေ မပြောနဲ့။ ဘာမှ အပြောမခံဘူး။"
စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ကျင့်သုံးနိုင်တဲ့ အခု မြို့နယ် ၃၇ မြို့နယ်အပါအဝင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီး အစောပိုင်းမှာလည်း ရန်ကုန်တိုင်းထဲက လှိုင်သာယာ၊ ရွှေပြည်သာ၊ မြောက်ဒဂုံ၊ တောင်ဒဂုံ၊ ဒဂုံဆိပ်ကမ်း နဲ့ မြောက်ဥက္ကလာပ မြို့နယ်တို့ကို Martial Law ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
==================
[[Unicode]]
စဈအုပျခြုပျရေးက ပွသလိုကျတဲ့ တိုငျးပွညျ အခွအေနေ
အာဏာသိမျးကာလ ၂ နှဈပွည့ျခြိနျမှာ နိုငျငံအဝှနျးတိုငျးနဲ့ပွညျနယျ ၈ ခုက မွို့ နယျပေါငျး ၃၇ မွို့နယျကို စဈအုပျခြုပျရေး Martial Law အဖွဈ မွနျမာစဈတပျကသတျမှတျလိုကျပါတယျ။ စဈအုပျခြုပျရေးအဖွဈ သတျမှတျခံထားရတဲ့မွို့နယျတခြို့မှာ ညမထှကျရအမိန့ျထုတျ ကန့ျသတျခကြျပါရှိတာမို့ စဈရေးပဋိပက်ခရှိတဲ့နယျမွတှေမှော စဈဆငျရေးတှပေိုတိုးလာနိုငျပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ခကြျကို နနျးလောငျဝျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ခငြျး၊ ကယား၊ မှနျနဲ့ ကရငျပွညျနယျ၊ စဈကိုငျး၊ မကှေး၊ ပဲခူးနဲ့ တနငျ်သာရီတိုငျးတို့မှာရှိတဲ့ မွို့ နယျပေါငျး ၃၇ မွို့နယျမှာ စဈအုပျခြုပျရေး (Martial Law) အမိန့ျကို ဖဖေောျဝါရီလ ၂ ရကျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့ ကွာသပတေးနေ့မှာ စဈကောငျစီဘကျက ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ သတျမှတျနယျမွအေတှငျး လုံခွုံရေး၊ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးနဲ့ နယျမွအေေးခမြျးသာယာရေးကို ထိထိရောကျရောကျ ဆောငျရှကျနိုငျဖို့ဆိုတဲ့ရညျရှယျခကြျနဲ့ အုပျခြုပျရေးနဲ့ တရားစီရငျရေးဆိုငျရာ စဈအုပျခြုပျရေးအာဏာကို ကငြ့ျသုံးဖို့ဆိုပွီး စဈကောငျစီရဲ့ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ အခုလို Martial Law ထုတျပွနျလိုကျတဲ့အပေါျ ပွညျထောငျစုရှေ့နမြေားအဖှဲ့ဥက်ကဋ်ဌ၊ တရားလှှတျတောျ ရှေ့နကွေီး ဦးကွီးမွင့ျကတော့ ဒါက ပွညျသူတှကေို ခွောကျလှန့ျလိုကျတာဖွဈတယျလို့ သုံးသပျထားပါတယျ။
"Martial Law ထုတျတယျဆိုတာတော့ အဓိက ပွညျသူတှကေို ခွောကျတာပေါ့ဗြာ။ Martial Law မလာလညျး Martial Law လို လုပျနတောပဲလေ။ ဒါပမေဲ့ ထပျပွီးတာ့ ခွောကျလိုကျတာပေါ့ဗြာ။ သူတို့လူတှကေိုလညျး ရဲဆေးတငျပေးလိုကျတာပေါ့။ မငျးတို့လုပျခငြျတာလုပျတော့၊ ဘာမှ ကွောကျစရာမလိုဘူး။ ဒီလို ပွညျသူကိုကြ ခွောကျပွီး သူတို့လူတှကေိုကြ ရဲဆေးတငျပေးလိုကျတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ဗမာပွညျတှငျးနဲ့ ပွညျပမှာတော့ လုံးဝသိက်ခာကသြှားပွီ။ သူတို့ မအုပျခြုပျနိုငျဘူးဆိုတာ ထငျရှားသှားတာပေါ့။"
စဈတပျအာဏာသိမျး ကာလ ၂ နှဈပွည့ျခြိနျမှာ တိုငျးပွညျရဲ့အခွအေနေ ပုံမှနျမရောကျသေးလို့ အရေးပေါျအခွအေနေ နောကျထပျ ၆ လ သကျတမျးတိုးခဲ့ပွီး စဈကောငျစီဥက်ကဋ်ဌဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျက နိုငျငံတှငျးက မွို့နယျပေါငျး ၁၃၂ မွို့နယျကို လုံခွုံရေးအပွည့ျအဝ ထိနျးခြုပျနိုငျခွငျးမရှိဘူးလို့ ပွောထားပါတယျ။ တောျလှနျရေးအငျအားစုတှအေားကောငျးတဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးထဲမှာလညျး ၁၁ မွို့နယျကို Martial Law သတျမှတျထားတာပါ။ အငျးတောျ၊ ဗနျးမောကျ၊ ကောလငျး၊ ပငျလယျဘူး၊ မွောငျ၊ ဆားလငျးကွီး၊ ပုလဲ၊ ယငျးမာပငျ၊ ခငျဦးနဲ့တန့ျဆညျအပါအဝငျ ရေဦးမွို့နယျတို့ ဖွဈပါတယျ။ ယငျးမာပငျ မွို့နယျမှာတော့ အပွောငျးအလဲ ကွီးကွီးမားမား မရှိသေးဘဲ စဈကောငျစီဘကျက ပုံမှနျအတိုငျး စဈကွောငျးထိုးတာတှပေဲ ဆကျရှိနတေယျလို့ ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
"စဈကိုငျးတိုငျးထဲကို Martial Law ထုတျပွီးတော့ လောလောဆယျတော့ အခု ဖိုဝငျတောငျဘကျမှာ စဈကွောငျးထိုးနတေယျ။ စဈကွောငျးတှကေ ဒီဘကျမှာ လှည့ျပတျထိုးနတေုနျးပဲ။ ဒီကွားထဲမှာ စဈကွောငျးထိုးနတေော့ Martial Law ထုတျထားလညျး ဘာအပွောငျးအလဲမှ မရှိသေးပါဘူး။"
ခငြျးပွညျနယျမှာလညျး တီးတိနျ၊ တှနျးဇံ၊ ဖလမျး၊ ကနျပကျလကျ၊ မတူပီနဲ့ ထနျတလနျအပါအဝငျ ဟားခါးမွို့နယျတို့ကို စဈအုပျခြုပျရေး အမိန့ျထုတျပွနျထားပါတယျ။ အမိန့ျထုတျပွီး နောကျတနေ့မှာပဲ ညမထှကျရ အမိန့ျကိုလညျး ရပျကှကျတှထေဲမှာ လိုကျလံသတိပေးတာတှေ ရှိတယျလို့ ဟားခါးဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
"အကုနျလုံးကတော့ သိပျတော့ မမှောငျသေးဘူးဆိုပမေဲ့ အရငျကဆို ကနြောျတို့ မနကျ ၅ နာရီ၊ ၅ နာရီခှဲဆို ဆိုငျဖှင့ျဖို့သှားတယျ။ အခု အဲလိုမြိုး သှားလို့မရတော့ဘူးပေါ့။ ၆ နာရီကြောျမှပဲ ထှကျခှင့ျပွုတာဆိုတော့ မနကျပိုငျးကို ၆ နာရီကြောျမှပဲ ထှကျရတာပေါ့။ ညနဆေိုရငျလညျး လငျးနသေေးပမေယ့ျ ၅ နာရီခှဲလောကျ ပွနျတာတို့ အဲလိုလုပျရတာပေါ့။"
ခငြျးပွညျနယျက မငျးတပျမွို့ကိုတော့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ၊ မလေကတညျးက စဈအုပျခြုပျရေး သတျမှတျထားတာပါ။ စဈအုပျခြုပျရေး သတျမှတျထားတဲ့ မွို့နယျတှမှော ညမထှကျရအမိန့ျအပွငျ လူ ၅ ဦးထကျပိုပွီး မစုဝေးရဆိုတဲ့ ကန့ျသတျခကြျတှကေိုလညျး မွို့နယျအတောျမြားမြားမှာ လိုကျလံကွညောထားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ စဈအုပျခြုပျရေးနဲ့ တရားစီရငျရေးကိစ်စတှကေို Martial Law ထုတျထားတဲ့ မွို့နယျတှမှော စဈခုံရုံးကသာ ဆုံးဖွတျမှာဖွဈပွီး အဲဒီမွို့နယျတှမှော တရားဥပဒစေိုးမိုးမှု လုံးဝမရှိတော့ဘူးလို့ ရှေ့နေ ဦးကွီးမွင့ျက ထောကျပွပါတယျ။
"အဲဒီ နရောတှမှောတော့ တရားဥပဒစေိုးမိုးမှုက လုံးဝဆိတျသုဉျးသှားပွီပေါ့နောျ။ ဘာဖွဈလို့လဲ ဆိုတော့ စဈခုံရုံးတှေ ဖှဲ့တော့မှာလေ။ ညမထှကျရအမိန့ျတှလေညျး သူတို့ထုတျမယျ။ လူ ၅ ယောကျထကျ ပိုမစုရဆိုတာတှေ။ မသငျ်ကာရငျ ပဈသတျမယျ၊ ဖမျးမယျ။ လူ့အခှင့ျအရေး ကိစ်စမြိုးတှေ မပွောနဲ့။ ဘာမှ အပွောမခံဘူး။"
စဈအုပျခြုပျရေးအာဏာ ကငြ့ျသုံးနိုငျတဲ့ အခု မွို့နယျ ၃၇ မွို့နယျအပါအဝငျ စဈအာဏာသိမျးပွီး အစောပိုငျးမှာလညျး ရနျကုနျတိုငျးထဲက လှိုငျသာယာ၊ ရှှပွေညျသာ၊ မွောကျဒဂုံ၊ တောငျဒဂုံ၊ ဒဂုံဆိပျကမျး နဲ့ မွောကျဥက်ကလာပ မွို့နယျတို့ကို Martial Law ထုတျပွနျထားပါတယျ။
