(Zawgyi/Unicode)
COVID- 19 ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းနေချိန်မှာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရ တပ်မတော်နဲ့ TNLA ခေါ် တအန်း(ပလောင်) အဖွဲ့အကြားမှာ တနင်္ဂနွေနေ့က တိုက်ပွဲ ၂ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ လောလောဆည် အစိုးရနဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်တွေအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမယ့် အခြေအနေနဲ့ ဒီလအတွင်း ကျင်းဖို့ ရည်ရွယ်ထားတဲ့ ၂၁ရာစုပင်လုံအစည်းအဝေး အခြေအနေတွေကို ကိုမိုးဇော် တင်ပြပါမယ်။
ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့ နဲ့ မိုးကုတ်မြို့အကြား မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့က တိုက်ပွဲ ၂နေရာ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ဒီတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ အခြေအနေကို TNLA ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူး တားအိုက်ကျော်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ မနက် ၈နာရီ ၁၀မိနစ်လောက်ကနေ ၉နာရီ ထိတစ်ကြိမ်ပေါ့။ နေ့လည်ကျတော့ ၁၁နာရီခွဲလောက်ကနေ ၄နာရီထိ တစ်ကြိမ်။ ဖြစ်တာတော့ မိုင်းလုံမြို့နယ်ခွဲ ၊ မန်ပွန်းရွာနဲ့ ဝင်္ကပါရွာ ကြားလောက်ကျတာပေါ့။ မနေ့က ဖြစ်တာ ဒီနေ့ကတော့ တိုက်ပွဲမဖြစ်သေးဘူး။”
ထိခိုက်ကျဆုံးမှုအခြေအနေကို မသိရသေးကြောင်း ပြောပါတယ်။
ကျောက်မဲဒေသခံတွေကတော့ တနင်္ဂနွေနေ့က တိုက်ပွဲ ၂နေရာဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးကုတ်၊ ကျောက်မဲနဲ့ မိုးမိတ်အကြားဒေသမှာ အစိုးရတပ်မတော်ဘက်က အနည်းဆုံး စစ်ကြောင်း ၂ကြောင်းလောက် လှုပ်ရှားနေသလို TNLA ဘက်ကလည်း လှုပ်ရှားနေတာရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။
တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာမှာတော့ အဖွဲ့ရဲ့အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ဒီတိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းမရသေးကြောင်း ဖြေကြားပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရနဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာလလယ်က တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်းမြို့မှာ နောက်ဆုံးအကြိမ်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဒီနှစ်ဇန်နဝါရီလမှာ ထပ်မံတွေ့ဆုံဖို့ သဘောတူခဲ့ပေမဲ့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ COVID- 19 ရောဂါဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့နောက် ဆွေးနွေးပွဲတွေ ရပ်တန့်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ လကအတွင်းကတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ကျိုင်းတုံနဲ့ မြစ်ကြီးနားမှာ တွေ့ဆုံဖို့ အစိုးရဘက်က ညှိနှိုင်းခဲ့ပေမဲ့ သဘောတူညီမှုမရခဲ့ပါဘူး။
လက်ရှိမှာလည်းတွေ့ဆုံမယ့်ရက် သတ်မှတ်နိုင်တာမရှိသေးကြောင်း နှစ်ဘက်တွေ့ဆုံရေးအတွက်ဆောင်ရွက် ပေးနေတဲ့ PCG ခေါ် ကချင်ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်အဖွဲ့က ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက ပြောပါတယ်။
“ အခုလောလောဆည်က ဘာမှလည်း အသံမကြားသေးဘူး။ အခုက အစိုးရက AA အဖွဲ့တွေကို အကြမ်းဖက်ဆိုပြီး သတ်မှတ်လိုက်ကတည်းက တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဖို့က ဘာမှ မထူးခြားသေးဘူးဗျ။”
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့မှာ KIA ကချင်၊ TNLA တအန်း(ပလောင်)၊ MNDAA ကိုးကန့်နဲ့ AA ရခိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ ပါဝင်တာဖြစ်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာတော့ တပ်မတော်နဲ့ AAအကြားမှာ တိုက်ပွဲတွေ တောက်လျောက် ပြင်းထန်နေခဲ့ပါတယ်။
ကမ္ဘာအနှံ့မှာ Covid19 ရောဂါ ကူးစက်ပျံနှံနေသလို မြန်မာပြည်မှာလည်း ရောဂါကာကွယ် တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် အပြင်းအထန် ဆောင်ရွက်နေရတာကြောင့် ဒီလ တတိယပတ်လောက်မှာ ကျင်းပဖို့ သဘောတူညီထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ- ၂၁ရာစု စတုတ္တအကြိမ်အစည်းအဝေးဟာ လည်း ရက်ရွှေ့ပြောင်းရမယ့် အခြေအနေ ရှိနေပါတယ်။
ဒီအခြေအနေကို ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ ဒုဥက္ကဌ ဦးခွန်မြင့်ထွန်းက အခုလို ပြောပါတယ်။
“ ဧပြီလကို စတုတ္ထပင်လုံကျင်းပဖို့ လုပ်ခဲ့ပေမယ့်လို့ အခုအခြေအနေကပေါ့နော်။ ကပ်ရောဂါပြီးဆုံးနိုင်မှု အခြေအနေနဲ့ နှစ်ဘက်ညှိနှိုင်းရမှုအခြေအနေအပေါ်ပဲ အခြေခံနေတော့ ကျနော်တို့အခုကတော့ စတုတ္ထပင်လုံ ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်ကျင်းပမယ်ဆိုတာ သတ်မှတ်ထားတာမရှိသေးပါဘူး။ ဧပြီအတွင်းမှာတော့ ကျင်းပနိုင်မယ့် အလားအလာကတော့ စတုတ္ထပင်လုံကော၊ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ အဆင့်ဆင့်ရော ဒါတွေကတော့ ကျင်းပနိုင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်သေးပါဘူး။ ”
အစိုးရအနေနဲ့ AA အဖွဲ့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေညာခဲ့ပေမဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွေ ဆက်လက် ကျင်းပနေမယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်းပြောပါတယ်။
ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU နဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS တို့ကတော့ COVID- 19 ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီး ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ကလည်း COVID- 19 ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြရန် မတ်လ(၂၃)ရက်နေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်တိုက်တွန်းထားသလို သြစတြေးလျ၊ ကနေဒါ၊ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဒိန်းမတ် ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဖင်လန်နိုင်ငံ၊ ပြင်သစ် ၊ဂျာမဏီ ၊ နယ်သာလန်၊ နယူးဇီလန် ၊ နော်ေ၀ ၊ ပိုလန် ၊ စပိန်၊ ဆွီဒင်၊ ဆွစ်ဇလန်၊ တူရကီ၊ ဗြိတိန် ၊အမေရိကန်ဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးတွေကလည်း မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက မိသားစုတွေရဲ့ အကျိုးအတွက် မြန်မာတပ်မတော်နဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအကြား တိုက်ပွဲများရပ်တန့်ပေးဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
.............
ရှမျးပွညျမှာ TNLA နဲ့ အစိုးရတပျ တိုကျပှဲဖွဈ
(Unicode)
COVID- 19 ကွောင့ျ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲတှေ ရပျဆိုငျးနခြေိနျမှာ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ အစိုးရ တပျမတောျနဲ့ TNLA ခေါျ တအနျး(ပလောငျ) အဖှဲ့အကွားမှာ တနငျ်ဂနှနေေ့က တိုကျပှဲ ၂ကွိမျဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ လောလောဆညျ အစိုးရနဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျတှအေကွား တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမယ့ျ အခွအေနနေဲ့ ဒီလအတှငျး ကငြျးဖို့ ရညျရှယျထားတဲ့ ၂၁ရာစုပငျလုံအစညျးအဝေး အခွအေနတှေကေို ကိုမိုးဇောျ တငျပွပါမယျ။
ရှမျးပွညျနယျ မွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့ နဲ့ မိုးကုတျမွို့အကွား မှာ ပွီးခဲ့တဲ့ တနငျ်ဂနှနေေ့က တိုကျပှဲ ၂နရော ဖွဈခဲ့တာပါ။ ဒီတိုကျပှဲဖွဈပှားတဲ့ အခွအေနကေို TNLA ရဲ့ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဗိုလျမှူး တားအိုကျကြောျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ မနကျ ၈နာရီ ၁၀မိနဈလောကျကနေ ၉နာရီ ထိတဈကွိမျပေါ့။ နေ့လညျကတြော့ ၁၁နာရီခှဲလောကျကနေ ၄နာရီထိ တဈကွိမျ။ ဖွဈတာတော့ မိုငျးလုံမွို့နယျခှဲ ၊ မနျပှနျးရှာနဲ့ ဝငျ်ကပါရှာ ကွားလောကျကတြာပေါ့။ မနေ့က ဖွဈတာ ဒီနေ့ကတော့ တိုကျပှဲမဖွဈသေးဘူး။”
ထိခိုကျကဆြုံးမှုအခွအေနကေို မသိရသေးကွောငျး ပွောပါတယျ။
ကြောကျမဲဒသေခံတှကေတော့ တနငျ်ဂနှနေေ့က တိုကျပှဲ ၂နရောဖွဈကွောငျး၊ မိုးကုတျ၊ ကြောကျမဲနဲ့ မိုးမိတျအကွားဒသေမှာ အစိုးရတပျမတောျဘကျက အနညျးဆုံး စဈကွောငျး ၂ကွောငျးလောကျ လှုပျရှားနသေလို TNLA ဘကျကလညျး လှုပျရှားနတောရှိကွောငျး ပွောပါတယျ။
တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးရာမှာတော့ အဖှဲ့ရဲ့အတှငျးရေးမှူး ဗိုလျမှူးခြုပျ ဇောျမငျးထှနျးက ဒီတိုကျပှဲဖွဈစဉျနဲ့ပတျသကျပွီး သတငျးမရသေးကွောငျး ဖွကွေားပါတယျ။
မွနျမာအစိုးရနဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တှဟော ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဒီဇငျဘာလလယျက တရုတျနိုငျငံ ကူမငျးမွို့မှာ နောကျဆုံးအကွိမျတှေ့ဆုံခဲ့ပွီး ဒီနှဈဇနျနဝါရီလမှာ ထပျမံတှေ့ဆုံဖို့ သဘောတူခဲ့ပမေဲ့ တရုတျနိုငျငံမှာ COVID- 19 ရောဂါဖွဈပှားခဲ့တဲ့နောကျ ဆှေးနှေးပှဲတှေ ရပျတန့ျခဲ့ပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ လကအတှငျးကတော့ မွနျမာနိုငျငံ ကြိုငျးတုံနဲ့ မွဈကွီးနားမှာ တှေ့ဆုံဖို့ အစိုးရဘကျက ညှိနှိုငျးခဲ့ပမေဲ့ သဘောတူညီမှုမရခဲ့ပါဘူး။
လကျရှိမှာလညျးတှေ့ဆုံမယ့ျရကျ သတျမှတျနိုငျတာမရှိသေးကွောငျး နှဈဘကျတှေ့ဆုံရေးအတှကျဆောငျရှကျ ပေးနတေဲ့ PCG ခေါျ ကခငြျငွိမျးခမြျးရေးအကြိုးဆောငျအဖှဲ့က ဦးလမိုငျဂှမျဂြာက ပွောပါတယျ။
“ အခုလောလောဆညျက ဘာမှလညျး အသံမကွားသေးဘူး။ အခုက အစိုးရက AA အဖှဲ့တှကေို အကွမျးဖကျဆိုပွီး သတျမှတျလိုကျကတညျးက တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှုဖို့က ဘာမှ မထူးခွားသေးဘူးဗြ။”
မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့မှာ KIA ကခငြျ၊ TNLA တအနျး(ပလောငျ)၊ MNDAA ကိုးကန့ျနဲ့ AA ရခိုငျတပျဖှဲ့တှေ ပါဝငျတာဖွဈပွီး ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာတော့ တပျမတောျနဲ့ AAအကွားမှာ တိုကျပှဲတှေ တောကျလြောကျ ပွငျးထနျနခေဲ့ပါတယျ။
ကမ်ဘာအနှံ့မှာ Covid19 ရောဂါ ကူးစကျပြံနှံနသေလို မွနျမာပွညျမှာလညျး ရောဂါကာကှယျ တိုကျဖကြျရေးအတှကျ အပွငျးအထနျ ဆောငျရှကျနရေတာကွောင့ျ ဒီလ တတိယပတျလောကျမှာ ကငြျးပဖို့ သဘောတူညီထားတဲ့ ပွညျထောငျစုငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံ- ၂၁ရာစု စတုတ်တအကွိမျအစညျးအဝေးဟာ လညျး ရကျရှှေ့ပွောငျးရမယ့ျ အခွအေနေ ရှိနပေါတယျ။
ဒီအခွအေနကေို ပအိုဝျးအမြိုးသားလှတျမွောကျရေးအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ ဒုဥက်ကဌ ဦးခှနျမွင့ျထှနျးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ ဧပွီလကို စတုတ်ထပငျလုံကငြျးပဖို့ လုပျခဲ့ပမေယ့ျလို့ အခုအခွအေနကေပေါ့နောျ။ ကပျရောဂါပွီးဆုံးနိုငျမှု အခွအေနနေဲ့ နှဈဘကျညှိနှိုငျးရမှုအခွအေနအေပေါျပဲ အခွခေံနတေော့ ကနြောျတို့အခုကတော့ စတုတ်ထပငျလုံ ဘယျနေ့ ဘယျရကျကငြျးပမယျဆိုတာ သတျမှတျထားတာမရှိသေးပါဘူး။ ဧပွီအတှငျးမှာတော့ ကငြျးပနိုငျမယ့ျ အလားအလာကတော့ စတုတ်ထပငျလုံကော၊ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးပှဲ အဆင့ျဆင့ျရော ဒါတှကေတော့ ကငြျးပနိုငျဖို့ မဖွဈနိုငျသေးပါဘူး။ ”
အစိုးရအနနေဲ့ AA အဖှဲ့ကို အကွမျးဖကျအဖှဲ့အစညျးအဖွဈ ကွညောခဲ့ပမေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပှဲတှေ ဆကျလကျ ကငြျးပနမေယျလို့ ယုံကွညျကွောငျးပွောပါတယျ။
ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး KNU နဲ့ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS တို့ကတော့ COVID- 19 ဖွဈပှားနခြေိနျမှာ တဈနိုငျငံလုံးအပဈအခတျရပျစဲပွီး ရောဂါတိုကျဖကြျရေးကို ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးကွောငျး ထုတျပွနျကွညောထားပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျကလညျး COVID- 19 ဖွဈပှားနခြေိနျမှာ ကမ်ဘာအရပျရပျမှ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးမြား အားလုံး အပဈအခတျရပျစဲကွရနျ မတျလ(၂၃)ရကျနေ့က ကွညောခကြျထုတျပွနျတိုကျတှနျးထားသလို သွစတွေးလြ၊ ကနဒေါ၊ ခကြျသမ်မတနိုငျငံ၊ ဒိနျးမတျ ၊ ဥရောပသမဂ်ဂ၊ ဖငျလနျနိုငျငံ၊ ပွငျသဈ ၊ဂြာမဏီ ၊ နယျသာလနျ၊ နယူးဇီလနျ ၊ နောျေ၀ ၊ ပိုလနျ ၊ စပိနျ၊ ဆှီဒငျ၊ ဆှဈဇလနျ၊ တူရကီ၊ ဗွိတိနျ ၊အမရေိကနျဆိုငျရာ သံအမတျကွီးတှကေလညျး မွနျမာနိုငျငံတဈဝှမျးက မိသားစုတှရေဲ့ အကြိုးအတှကျ မွနျမာတပျမတောျနဲ့ လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့အစညျးအကွား တိုကျပှဲမြားရပျတန့ျပေးဖို့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
