မတ်လ ၁၅ ရက်၊ မနေ့က မနက်အစောပိုင်းမှာ မိုးသီးရွာသွန်းတဲ့ဒဏ်ကြောင့် လက်ဖက်ခင်း အကုန်လုံးနီးပါး ပျက်စီးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ခူးရမယ့် လက်ဖက်အညွန့်တွေနဲ့ အပင်ကြီးတွေက လက်ဖက်အရွက်ကြမ်းတွေလည်း အကုန်လုံး ပါသွားတယ်လို့ နမ့်ဆန်ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်ဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် အဆုံးအဖြတ်ပေးမယ့်နှစ်၊အလှည့်အပြောင်းဖြစ်မယ့်နှစ်လို့ NUG ခေါင်းဆောင်တွေက ဆိုပါတယ်။ ဒီလို ဖြစ်လာဖို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးကဏ္ဍတွေမှာ ဗျူဟာကျကျ လက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေအပါအဝင် ကမ္ဘာတဝန်းမှာ ဒီနေ့ကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ကျင်းပနိုင်ကြပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံက အမျိုးသမီးထုအများစုကတော့ စစ်အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ဒီနေ့ကို လွတ်လပ်စွာ ကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။
မြန်မာစစ်တပ် ကျူးလွန်ထားတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြင်းထန်တဲ့အချက်တွေပါတဲ့ အစီရင်ခံစာကို လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီးသစ်က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာ တင်သွင်းဖို့ရှိတယ်လို့ NUG လူ့အခွင့်အရေးဝန်ကြီးက ဆိုပါတယ်။ ဆောင်းပါးရှင်ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့ကနေ မန္တလေးအထိ သွားလာရာမှာ အဓိကအသုံးပြုတဲ့ မဟာမြိုင်လမ်းမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အခြေအနေတွေကြောင့် ခရီးသည်တင်နဲ့ ကုန်တင်ယာဉ်တွေ မကြာခဏ ပိတ်မိတတ်ပါတယ်။ မတ်လ ၂ ရက်၊ ဒီကနေ့မှာလည်း ယာဉ်အသွားအလာ ပိတ်ထားတယ်လို့ အဲဒီလမ်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားဆရာတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကနေ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နိုင်ငံဘက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့တဲ့ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် သိန်းနဲ့ချီထဲက ၁၀၀၀ နီးပါးကို လက်ခံဖို့ စတင်လုပ်နေပြီလို့ စစ်ကောင်စီက ပြောပါတယ်။
အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်ကောင်စီကို စံပြအဖြစ် အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးကနေထုတ်ပယ်သင့်ကြောင်း မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် Anwar Ibrahimကဆိုပါတယ်။ အာဆီယံနဲ့ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေကရော မြန်မာ့အရေးပြဿနာအပေါ် ဘယ်လိုသဘောထားတွေရှိနေပါသလဲ။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့မီဒီယာမြင်ကွင်းသုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင်ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ထားပါတယ်။
နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်လုပ်တာ၊ သက်တမ်းတိုးတာ၊ နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်လုပ်ခွင့်စာအုပ် ပုံစံပြောင်းတာအပါအဝင် စာအုပ်လျှောက်ဖို့ အွန်လိုင်းကနေ ရက်ချိန်းယူတာက အစ အားလုံးကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာလကတည်းက စစ်ကောင်စီဘက်က ပိတ်ပင်ထားခဲ့တာပါ။
စစ်အာဏာသိမ်းနောက်ပိုင်း လုံခြုံရေးအရတိမ်းရှောင်ရသူတွေ၊ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွါရသူတွေ ပို တိုးလာနေတာမို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအကူအညီတွေရဖို့ အခက်အခဲတွေကြုံနေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူသားချင်းစာနာမှုအကူညီတွေ ထိရောက်စွာကူပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ထားပါတယ်။
လက်ရှိမှာ စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ နေထိုင်စရာ တဲတွေမရှိဘဲ ကွင်းပြင်တွေနဲ့ သစ်ပင်တွေအောက်မှာပဲ နေကြရပါတယ်။ သက်ကြီးရွယ်အိုတချို့ကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ဝင်လာချိန်မှာ လန့်ဖျပ် ကြောက်ရွံ့ပြီး သတိလစ်မေ့မျောကုန်တာမျိုးတွေ ဖြစ်ကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ခုလိုပြောပါတယ်။
နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်အရ မှတ်ပုံတင်နိုင်ဖို့ ပါတီတွေ ရုန်းကန်နေရသလို၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေအနေနဲ့ ပါတီရှင်သန် ရပ်တည်ရေးအတွက်ပါ ခက်ခဲလာပါတယ်။ ဥပဒေသစ်အရ နိုင်ငံရေးပါတီအားလုံးပြန်ပြီး မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားဖို့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က အချိန် နှစ်လပေးထားပါတယ်။
ပင်လုံစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တာ ၇၆နှစ်ပြည့်လာပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု တန်းတူညီရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ရဖို့မှေးမှိန်နေဆဲပါ။ ဒီအခြေအနေမှာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းဖို့ NUGအနေနဲ့ မဟာမိတ်အင်အားစုတွေနဲ့ ပူးပေါင်းမှုဆက်တိုးချဲ့ဖို့လိုပါတယ်။ ဆောင်းပါးရှင်ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ထားပါတယ်။
မနေ့က တိုက်ပွဲဖြစ်တာ ဒီစက်တော်တောင်ပေါ်ဖက်ပါဗျ မိုးဗြဲမြို့အနောက်ဖက်ပေ့ါနော်၊ အနောက်ဖက် တောင်ကုန်းပေါ်မှာတပ်စွဲတာက ကြာပြီးပေါ့ အဲ့မှာတိုက်ပွဲဖြစ်တာပေါ့။ မနေ့ညက အဲ့လိုမျိုးပြောရမယ်ဆိုတော့ ဒီတစ်ရက်လုံးနီးပါးလောက်ဖြစ်မယ် ထင်တယ် ဒီ ၈နာရီ ၉ နာရီကနေ စပေါ့
စစ်အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်ပြည့် တနိုင်ငံလုံး အသံတိတ်သပိတ်ဆင်နွှဲကန့်ကွက်မှုနဲ့ နိုင်ငံတကာ ရှုတ်ချသံတွေကျယ်လောင်ပေမဲ့ စစ်အာဏာရှင် ပြုတ်ကျရေးအတွက်က နိုင်ငံတကာရဲ့ လက်ရှိကိုင်တွယ်ပုံနဲ့ မလုံလောက်သေးပါဘူး။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ကျွန်းလှမြို့နယ်နဲ့ ကန့်ဘလူမြို့နယ်အတွင်းက ကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးတပ်တွေ ဝင်ရောက် မီးရှို့ ဖျက်စီးခဲ့တာကြောင့် ကျွန်းလှမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာ ၁၀ ကျော်နဲ့ ကန့်ဘလူမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာ ၈ ရွာလောက် ဘေးလွတ်ရာ ပြေးရှောင်နေကြရပါတယ်။ စ
NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျဆင်းခဲ့ပေမဲ့ စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာတော့ နိုင်ငံစီးပွားရေးက တိုးတက်လာတယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက ဆိုပါတယ်။ ဘယ်လောက်အထိ အထောက်အထား ခိုင်လုံပါသလဲ။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၊ မုပ္ပလင်လမ်းဆုံနားမှာ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်က ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားဖူးလာတဲ့ ယာဉ်တစီးပေါ် လက်နက်ကြီးကျပြီး ၁ ဦးသေဆုံး၊ ၇ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ လူနာတွေကို ကျိုက်ထိုပြည်သူ့ဆေးရုံကို ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ပြီး အဲဒီလက်နက်ကြီး ဘယ်ကနေကျလာသလဲဆိုတာကိုတော့သေချာမသိဘူးလို့ ကူညီပေးခဲ့သူတွေ ပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် ပြည်တွင်းအလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်တွေ နည်းလာပြီး ပြည်ပထွက်အလုပ်လုပ်သူ များလာပါတယ်။ လူကုန်ကူးမှုလည်း ပိုတိုးလာတာပါ။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့မီဒီယာမြင်ကွင်းသုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ထားပါတယ်။
အာဏာသိမ်း မြန်မာ စစ်ကောင်စီကို ခုခံ တော်လှန်ရာမှာ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ နိုင်ငံရေးစီမံချက်က အထောက်အကူဖြစ်မယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ကြီး Scott Marciel ကမှတ်ချက်ပေးပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန့်ဘလူမြို့နယ်မှာ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ကိုးထောင်ဘို့တိုက်နယ်အတွင်းက ကျေးရွာတွေကို ပိတ်ဆို့ထားတာကြောင့် ကိုးထောင်ဘို့ရွာမှာ တပ်စွဲစခန်းချနေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ဒေသတွင်းက စစ်ဘေးရှောင်တွေရဲ့ရိက္ခာတွေကိုလုယူတာ မကြာမကြာဖြစ်လာတယ်လို့ ဒေသခံစစ်ရှောင်တွေက ပြောပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်