၂၀၂၁ ခုနှစ်ဟာ ကမ္ဘာတဝန်း နိုင်ငံရေးအရ၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဥတုရာသီစတဲ့ ထူးခြားဖြစ်စဉ်တွေ ရှိခဲ့တဲ့နှစ်ပါ။ ဒါ့အပြင် မနှစ် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ COVID-19 ကပ်ရောဂါရဲ့အရှိန်ဟာလည်း အခုထိ လျော့ကျမသွားသေးပါဘူး။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ရဲ့ထူးခြားဖြစ်စဉ်တွေကို ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်နဲ့ မမြသဇင်အောင်တို့ ပြောပြပေးပါမယ်။
ကိုဗစ် 19 ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုတွေနဲ့ အကျပ်အတည်းတွေအကြောင်း သတင်းတွေ လွှမ်းမိုးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတလွှားမှာ စိတ်ဝင်စားစရာ၊ လူတွေ အမှတ်မထင် ပြုံးရီစရာဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ သတင်းတချို့လည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုရဲမွန်နဲ့ မမြသဇင်အောင်တို့ စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကို နှစ်ရက်တာခရီးစဉ်အဖြစ် ရောက်ရှိနေတဲ့ အိန္ဒိယ နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် Harsh Vardhan Shringla ဟာ စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲနဲ့ဒီကနေ့ ရန်ကုန်မှာတွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်တလျှောက်က လုံခြုံရေးကိစ္စအပါအဝင် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စတချို့ကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။
မနေ့က ရွာသား ၁၀ ယောက် မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခံထားရတဲ့ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ် ဒုံးတောကျေးရွာမှာ ဒီနေ့မှာတော့ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် ဒေါ်ဝင်းရီရဲ့ ရုပ်အလောင်း ထပ်တွေ့လို့ သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၁၁ လောင်း ရှိသွားပြီလို့ ဒုံးတောပရဟိတအဖွဲ့နဲ့ ရွာခံတွေက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကို စွဲဆိုထားတဲ့ အမှု ၃ မှုကို မနက်ဖြန် အပြီးသတ် အမိန့်ချဖို့ ရှိနေတယ်လို့ ရှေ့နေတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းက လယ်ခြားကျေးရွာနဲ့ ကုက္ကိုလ်ကျေးရွာတဝိုက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာမျိုးမရှိပေမယ့် နယ်မြေရှင်းလင်းရေးအနေနဲ့ ရွာတွေကိုဝင်ရောက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ရွာ ဒေသခံတွေကတော့ ပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု လျှော့ချရေး အစီအစဉ်တွေ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ လုပ်ဆောင်နေကြသလို၊ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက သိပ္ပံပညာရှင်တွေကလည်း Greenland ရေခဲပြင်ဒေသရဲ့ အတိတ်သမိုင်းကို လေ့လာပြီး အနာဂတ် ကမ္ဘာကြီးကို ကယ်တင်နိုင်ဖို့ အဖြေရှာနေကြပါတယ်။ Arash Arabasadi ပေးပို့ထားတဲ့ သတင်းကို မမြသဇင်အောင် တင်ပြထားပါတယ်။
ဒီနှစ် ခရစ္စမတ်လက်ဆောင် အရုပ်ဈေးကွက်မှာ တီဗွီဇာတ်လမ်းနဲ့ ရုပ်ရှင်တွေထဲက ဇာတ်ကောင်အရုပ်တွေ ရောင်းအား ထိပ်ဆုံးမှာ ရှိနေမယ်လို့ UK ကလေးကစားစရာ ရောင်းချသူများ အသင်းက မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ဒီအကြောင်း အေပီသတင်းကို အခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကြောင့် အာဖရိကနိုင်ငံ အတော်များများ ကြွေးမြီပြဿနာ ကြုံရတာရှိပေမဲ့ ဒေသခံ ပြည်သူတွေကြားမှာတော့ တရုတ်ရဲ့ စီးပွားရင်းနှီးမှု ပုံစံကို ထောက်ခံသူတွေ ပိုများလာနေတယ်လို့ စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ Victoria Amunga ပေးပို့ထားတဲ့ သတင်းကို ကိုအောင်မြတ်သူက ပြောပြပေးပါမယ်။
နိုဝင်ဘာ ၂၁၊ ၂၀၂၁ - လူ့အခွင့်အရေး တရပ်ဖြစ်တဲ့ လိင်သတ်မှတ်ချက်ကွဲလွဲသူ LGBTQ တွေရဲ့ အခွင့်အရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေရဆဲဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ ရုပ်ရှင်ပွဲတော်တွေမှာ ပြသနေတဲ့ Imperfectly Complete “နတ္ထိရောင် အိပ်မက်” ရုပ်ရှင်ကားတို အဖွဲ့သားတွေက ပြောပါတယ်။ မမြသဇင်အောင် ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေး တရပ်ဖြစ်တဲ့ လိင်သတ်မှတ်ချက်ကွဲလွဲသူ LGBTQ တွေရဲ့ အခွင့်အရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေရဆဲဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ ရုပ်ရှင်ပွဲတော်တွေမှာ ပြသနေတဲ့ Imperfectly Complete “နတ္ထိရောင် အိပ်မက်” ရုပ်ရှင်ကားတို အဖွဲ့သားတွေက ပြောပါတယ်။ မမြသဇင်အောင် ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။
တာလီဘန်တွေ လက်အောက်သူတို့ အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်နေကြတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံက လိင်စိတ်ခံယူချက်ကွဲပြားသူ LGBTQ တွေက နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ သူတို့ကို ဘေးကင်းလုံခြုံတဲ့နေရာ မှာ ပြောင်းရွှေ့နေရာလက်ခံပေးဖို့ မျှော်လင့်နေကြတဲ့ အကြောင်း VOA သတင်းထောက် Breshna Tahrek ရဲ့ သတင်းလွှာကို ပြောပြပေးပါမယ်။
၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်မှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုအဆုံးသတ်ရေး COP26 ကုလသမဂ္ဂရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံ မှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေ ကတိကဝတ်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို ကယ်တင်ဖို့ အမြန်ဆုံး လုပ်ဆောင်ဖို့လိုအပ်နေပြီဆိုတာကိုလည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အရေးလှုပ်ရှားသူတွေကဆန္ဒပြ တိုက်တွန်းနေတာပါ။ AFP သတင်းတပုဒ်ကို မြသဇင်အောင်က တင်ပြပါမယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း Goodwin House သက်ကြီးစောင့်ရှောက်ရေး ဂေဟာမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူတွေက နိုင်ငံပေါင်း ၆၈ နိုင်ငံကနေ အမေရိကန်မှာ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချနေထိုင်သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ မမြသဇင်အောင် ပြောပြပေးပါမယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ သူနာပြု Lee Harper-Chen က ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ၊ ကုသမှုတွေ၊ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း အချက်အလက်တွေကို ဖေ့စ်ဘုတ်ပေါ်ကနေ အဖွဲ့တခုဖွဲ့ပြီး ဖြန့်ဝေပေးခဲ့တဲ့အတွက် အသိအမှတ်ပြု ဆုချီးမြှင့်ခံခဲ့ရပါတယ်။ Liliya Anisimova ပေးပို့တဲ့သတင်းကို မမြသဇင်အောင် တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကပ်ရောဂါအခြေအနေကြောင့် အခြေခံပညာသင်ကျောင်းတွေ နှစ်နဲ့ချီပိတ်ထားရတဲ့ကာလမှာ မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်း ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေ ပညာသင်ကြားရေးအခက်အခဲရှိလာနေပုံတွေကို စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
အာဖဂန် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ကြိုးပမ်းချက်တွေက ဒေါ်လာ တြီလီယံနဲ့ ချီ ကြီးမားတဲ့ ဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ပဲအဆုံးသတ်ခဲ့ရတယ်လို့ အမေရိကန် အစိုးရ ထိပ်တန်း စုံစမ်းစစ်ဆေးသူ တဦးက လွှတ်တော်အမတ်တွေကို ပြစ်တင်ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ VOA လွှတ်တော်ရေးရာ သတင်းထောက် Katherine Gypson သတင်း ပေးပို့ထားပါတယ်။
ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့စွန်မှာ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့ညက စစ်တပ်နဲ့ ဘယ်အဖွဲ့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်တာလဲဆိုတာ မသိကြပေမယ့် စစ်တပ်ရှိတဲ့နေရာဘက်ကပစ်ခတ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်တွေ လွိုင်ကော်မြို့ ရပ်ကွက်တချို့အပေါ် ကျခဲ့တဲ့အတွက် အရပ်သားတဦးသေဆုံးပြီး ကလေးငယ်အပါအဝင် ၁၀ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကြောင့်ပိတ်ထားရတဲ့ အဓိက ခရီးသွားလုပ်ငန်းဒေသတွေ ပြန်ဖွင့်နိုင်ဖို့ ကာကွယ်ဆေးထိုး အစီအစဉ် တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ထိုင်းအစိုးရက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးပြီးသူက နိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ ၂၅ % တောင်မရှိသေးပါဘူး။ မမြသဇင်အောင်က ပြောပြပါမယ်။
ကယားပြည်နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်မှာ ကရင်နီပူးပေါင်းအဖွဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီတို့ ကြား လေးရက် ဆက်တိုက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နှစ်ဘက်ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေရှိသလို ကျေးရွာနေအိမ်အချို့လည်း မီးလောင်ဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
