သမ္မတလောင်းတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဒုသမ္မတ Kamala Harris နဲ့ သမ္မတဟောင်း Donald Trump တို့ သမ္မတ ဖြစ်လာဖို့ အဆုံးအဖြတ် ပေးရာမှာ အနောက်တောင်ပိုင်း ပြည်နယ် Arizona မှာ အနိုင်ရဖို့က အဓိက ကျလှပါတယ်။ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ကိစ္စက ဘယ်လောက်အထိ လွှမ်းမိုးထားပါလဲ။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာလကစခဲ့တဲ့ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့ကို တုံ့ပြန်တဲ့ အစ္စရေးရဲ့ တနှစ်ကြာလာပြီဖြစ်တဲ့ စစ်ပွဲဟာ မျက်မှောက် သမိုင်းမှာ သတင်းသမား အသေအပျောက် အများဆုံး စစ်ပွဲ ဖြစ်လာပါတယ်။ အနည်းဆုံး သတင်းသမား ၁၁၆ ယောက် သေဆုံးခဲ့ပြီး အားလုံးနီးပါးဟာ ပါလက်စတိုင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု ဘယ်ဟာမှာမဆို မဲဆန္ဒရှင်တွေနဲ့ ဝင်ရောက်အရွေးခံသူတွေက လူထုရဲ့ အမြင်သဘောထားကို တိုင်းတာအကဲဖြတ်နိုင်ဖို့ သိပ်အရေးကြီးတာပါ။ လူထုသဘောထားစစ်တမ်း ကောက်ယူမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗွီအိုအေ ပုံပြရုပ်သံကို ကိုဝင်းခန့်မောင် တင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ တလလောက် အလိုမှာပဲ ဒီမိုကရက်သမ္မတလောင်း Kamala Harris နဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန်သမ္မတလောင်း Doanld Trump တို့ဟာ အကြိတ်အနယ် ဆက်လက်မဲဆွယ်နေကြပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ဘုတလင်နယ်ထဲမှာ စစ်တပ်ဘက်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေးနေပြီး ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ တွေနဲ့ စစ်ရေးတင်းမာနေပါတယ်။ အရပ်သားတွေ သတ်ဖြတ်ခံရတာတွေ ရှိသလို ဖမ်းဆီးခံရသူ တွေလည်း ရှိတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီပေးနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာ့အရေး ထိုင်းအပါအဝင် ASEAN ဒေသတွင်းမိတ်ဆွေတွေနဲ့ အမေရိကန်က အနီးကပ်ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည်တွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ထိုင်းအစိုးရကိုကျေးဇူးတင်ကြောင်း အရှေ့အာရှနဲ့ပစိဖိတ်ရေးရာ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Daniel Kritenbrink က နို င်ငံခြားရေးဌာန သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
ဟက်ဇ်ဘိုလာ ခေါင်းဆောင် Hassan Nasrallah နေရာကို ဆက်ခံမယ့် Hashem Safieddine ဟာ စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက် ဘေရွတ်ကို အစ္စရေးတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ အစ္စရေးဝန်ကြီး ချုပ် Benjamin Netanyahu က အောက်တိုဘာ ၈ ရက် အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောပါတယ်။
အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken ဟာ ဒီသီတင်းပတ်နှောင်းပိုင်းလောက်မှာ လာအိုနိုင်ငံ Vientiane မြို့ကို သွားဖို့ရှိပြီး ASEAN နဲ့ အရှေ့အာရှ ထိပ်သီးညီလာခံတွေတက်မှာဖြစ်သလို အဲဒီမှာ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သစ်နဲ့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်သစ်တို့လို ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်သစ်တွေနဲ့တွေ့ဖို့ရှိပါတယ်။
ရှေ့နှစ်ထဲ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေအပေါ် စိုးရိမ်မိကြောင်းလည်း အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ရေးရာ လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Daniel Kritenbrink က VOA ကို ဒီနေ့ပဲ ပြောခဲ့တာပါ။
အောက်တိုဘာ ၇ ရက် ဟာမတ်စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ အစ္စရေးနယ်ထဲ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်လည်အခမ်းအနားတွေ မနေ့က ကျင်းပခဲ့ကြပြီး အစ္စရေးကို ဆက်လက်ပံ့ပိုးဖို့ အမေရိကန် အစိုးရနဲ့ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တွေ ကတိပေးပြောဆိုကြပါတယ်။
ဟစ်ဇ်ဘိုလာ စစ်သွေးကြွတွေကို နယ်စပ်ကနေ ပြန်တိုက်ထုတ်ဖို့ လက်ဘနွန် အနောက်တောင်ပိုင်းမှာ မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးတခု ဒီနေ့ စတယ်လို့ အစ္စရေးစစ်တပ်က ကြေညာပါတယ်။ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်က စခဲ့တဲ့ မြေပြင်တိုက်ပွဲတွေလိုပဲ အခုစစ်ဆင်ရေးကိုလည်း အကန့်အသတ်နဲ့ ပစ်မှတ်ထားလုပ်မှာဖြစ်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေမှာ အွန်လိုင်းကနေ ငွေကြေးလိမ်လည်တဲ့ ဂိုဏ်းတွေကို ဥပဒေအရ နှိမ်နှင်းနိုင်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်တဲ့ကြားကပဲ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း လိမ်ညာခံရသူတွေရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုပမာဏ ဒေါ်လာ ၃၇ ဘီလျံလောက် ရှိတဲ့အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ပြောပါတယ်။
မြန်မာ့နိုင်ငံအရေး ချမှတ်ထားတဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ဟာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတခုတည်းရဲ့ သဘောထား မဟုတ်ဘဲ အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးက လက်ခံထားတဲ့ ဘုံသဘောညီချက် ဖြစ်တဲ့အတွက် လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတဲ့အကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အာဆီယံဆွေးနွေးပွဲမှာ သတင်းထောက်တွေကို ပြောလိုက်ပါတယ်။
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ ကဏ္ဍက ပါဝင်တဲ့သူ တဦး ဖြစ်တဲ့အကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိတ်ဖိတ်ရေးရာဗျုရိုက ဒီနေ့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ကွန်ပျူတာသိပ္ပံပညာရပ်ဆိုင်ရာ Machine Learning နဲ့ပတ်သက်တဲ့ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေနဲ့ ထိုးထွင်းတီထွင်မှုတွေအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ကနေဒါက ရူပဗေဒပညာရှင် John Hopfield နဲ့ Geoffrey Hinton တို့နှစ်ဦးကို ပူးတွဲချီးမြှင့်လိုက်တာပါ။
ဒီနေ့ အင်္ဂါနေ့အစောပိုင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် အနောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် ဟာရီကိန်းသတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ သီတင်းနှစ်ပတ် လောက်ကပဲ ဖလော်ရီဒါကို Helene မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အခု အင်အားပြင်း အဆင့်၅ သတ်မှတ်ထားတဲ့ Milton ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းဆက်ပြီးဝင်ဖို့ရှိတာပါ။
ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်မြို့နယ် ဆိုင်းတောင်မှာရှိတဲ့ ဟိုတယ်တခုမှာ တပ်စွဲထားတဲ့ စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ တလလောက်ကြာ တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့ပြီး အခုနောက်ဆုံး ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဖွဲ့ KIA နဲ့ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေက သိမ်းပိုက်လိုက်ကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ဈာပနကို မန္တလေးမှာ စည်စည်ကားကား ကျင်းပခဲ့ပြီး အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီရဲ့ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ တဦးလည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ခဲ့မှုတွေကိုလည်း အများက သတိရနေကြပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်း တောင်ကုတ်မြို့နယ်မှာ မနေ့ညက စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒေသခံ ၁၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယအနွယ် အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်တဲ့ အမေရိကန် လက်ရှိ ဒုတိယ သမ္မတ Kamala Harris ကို ဒီမိုကရက်ပါတီ သမ္မလောင်းအဖြစ် ၀င်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ဖို့ ရွေးချယ်လိုက်တဲ့အပေါ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ အမြင်သဘောထားအမျိုးမျိုးရှိကြပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်