အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်ထဲ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ညက ဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်း Milton ကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေ ၁၄ ယောက်ထက်မနည်း ရှိနေပါတယ်။ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းနဲ့အတူ လေဆင်နှာမောင်းတွေပါ တိုက်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှု ပမာဏတွေကို သက်ဆိုင်ရာက ဆန်းစစ်နေကြပါတယ်။
နတ်မြစ်ဝက စိန့်မာတင်ကျွန်းအနီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကငါးဖမ်းနေကြတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ငါးဖမ်းလှေ ၆ စီးဟာ ပင်လယ်ရေစီးသန်နေတဲ့အချိန် မထင်မှတ်ဘဲ မြန်မာရေပိုင်နက်ထဲ ရောက်သွားခဲ့တာမှာ မြန်မာရေတပ်က တိုက်ခိုက်လို့ အသက် ၆၀ အရွယ် အမျိုးသားတဦး သေဆုံးပြီး နောက်ထပ် ၅၇ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရက ပြောပါတယ်။
စစ်တပ် အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတရပ် ကျင်းပမယ်ဆိုတာ လက်ရှိ အခြေအနေမှာတော့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တရားမျှတမှု ရရှိရေး အကျိုးဆောင်သံအမတ်ကြီး Beth Van Schaack က ဒီကနေ့ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ပိုမိုငြိမ်းချမ်းပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ အနာဂတ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ တည်ဆောက်နိုင်ရေး အမေရိကန်က အရှိန်မြှင့်ကြိုးပမ်းနေပါတယ်လို့ လာအိုနိုင်ငံ ဗီယန်ကျင်းမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ဝန်ကြီး Blinken ကပြောကြားသွားပါတယ်။
၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလကနေ ဩဂုတ်လအထိ စစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၈၀၀ ထက်မနည်းလုပ်ခဲ့ပြီး အရပ်သားပြည်သူ ၄၅၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို လေ့လာနေတဲ့ ဉာဏ်လင်းသစ် သုတေသနအဖွဲ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဒီလိုထုတ်ပြန်တာဟာ မြန်မာပြည်တွင်းရေးကို ပြည်ပတပ်ဖွဲ့တွေက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်လာနိုင်တာကြောင့် အမျိုးသားရေး အကျိုးစီးပွား မထိခိုက်စေဖို့ နဲ့ MNDAA ပါတီ၊ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ သက်ဆိုင်သူအားလုံးကို ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး အရှုပ်အထွေးမှာ မပါဝင်စေတာကြောင့်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။
ကိုယ်တိုင် အဏုမြူဗုံးဒဏ်ကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ကြသူတွေကိုယ်တိုင် ကမ္ဘာမှာ နျူကလီးယားလက်နက် ပပျောက်အောင် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတာကို ဂုဏ်ပြုတာဖြစ်တယ်လို့ နော်ဝေ နိုဘယ်ကော်မတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ Jørgen Watne Frydnes ကပြောပါတယ်။
မြန်မာအပါအဝင် ကမ္ဘာတဝန်း ပဋိပက္ခတွေ ပိုပြီး ကြီးထွားလာတာကို ထောက်ပြပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ အရင်ကထက် မဖြစ်မနေ လိုအပ်လာနေပြီလို့ လာအိုနိုင်ငံ ဗီယန်ကျန်းမြို့တော်မှာ သူက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဂါဇာမှာ စစ်ပွဲတွေဖြစ်လာတာ တနှစ်နီးပါးရှိလာတဲ့ အချိန်မှာပဲ တိုက်ပွဲတွေအတွင်း နေအိမ်ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရသူတွေအတွက် ဘေးကင်းရေးလုံခြုံရေးနဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်တွေရဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ဆီဆိုင်မြို့မှာ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေအတွက် သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူပြီး ပေမယ့် ရွာတွေဘက်မှာတော့ လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် မကောက်ယူနိုင်သေးဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့ကနေ ၁၅ ရက်နေ့အထိ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူတဲ့ အထဲမှာ ဆီဆိုင်မြို့ ပါဝင်ပါတယ်။
အမေရိကန်က မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံတမန်ရေးပံ့ပိုးမှုတွေနဲ့အတူ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်ကောင်စီအပေါ် ဖိအားတွေ ဆက်ပေးနေမှာဖြစ်ကြောင်း လာအိုနိုင်ငံ Vientiane မြို့ မှာကျင်းပတဲ့ ထိပ်သီးညီလာခံတွေကို တက်ရောက်နေတဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken က ပြောကြားကြောင်း AFP သတင်းမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ခြင်းတခြင်းမှ (ကျပ်) ၃သောင်း၊ အလုံးရေက ၃၅၊ ၄၀။ နောက်ပိုင်းဆိုရင် ၂၀,၀၀၀ အဲလောက်ပဲရတော့တာ။ တခါတလေ တသောင်း၊ တသောင်းခွဲနဲ့တောင်ဖြတ်တာ အဲလိုရှိသေးတယ်။ တန်ဆာခတွေ စျေးကြီးတာနဲ့ ကြာတာနဲ့ဆိုတော့လေ၊ တန်ဆာခက ပိဿာနဲ့ယူတာလေ။ အခုလောလောဆယ် ပို့နေတာဆို (တပိဿာ) ၃ထောင် (ကျပ်) ကျတယ် ကားခက။" (သရက်သီးကုန်စည်ဒိုင်)
"ညောင်လေးပင် ဘုန်းကြီးကျောင်းကို ရောက်လာပြီးတော့မှ ပြည်သူ ၁၀၀ လောက်ကို ခေါ်သွားတယ် ပေါ့နော်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းထဲမှာ နဂိုကတည်းက အဲ့ပတ်ဝန်းမှာ အိမ်ထောင်စု ၇၀ လောက်က ဘုန်းကြီးကျောင်း ပရဝုဏ်ထဲမှာ နေကြတာပေါ့။ အဲ့ဘုန်းကြီးက ဘာသာပေါင်းစုံပုံစံမျိုးနဲ့ အကုန်အစုံ ရှိတာ။" (ငါန်းဇွန်ဒေသခံ)
“ညနေ လေးနာရီခွဲလောက်က ဂျက်ဖိုက်တာနဲ့ လာပစ်တယ်။ လာပစ်တော့ သေဆုံး ဒဏ်ရာရတာ အများကြီးရှိတယ်၊ ကျနော်အကြမ်းအားဖြင့် သိရသလောက်ဆိုရင် ဒေသခံ ၁၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးဒဏ်ရာရတယ်လို့ သိရတယ်ခင်ဗျာ။အဲဒီထဲမှာ ဒဏ်ရာပြင်းထန်တဲ့သူလည်း အများအပြား ရှိတယ်လို့ သိရတယ်။ ကျတာက မြို့ထဲမှာကျတာ စျေးနားကို ကျတာခင်ဗျ၊ ဟုတ်။” (ဒေသခံ)
မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ပဋိပက္ခတွေကို ကူညီ ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားတာ၊ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူတွေကို လူသားချင်းစာနာတဲ့ အကူအညီတွေ ပေးနေတာတွေအတွက် ကြိုဆိုတယ်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony J. Blinken က ဒီကနေ့ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွကက် နိုဘယ် စာပေဆုကို တောင်ကိုရီးယားစာရေးဆရာမ Han Kang က ရရှိသွားပါတယ်။ သမိုင်းဒဏ်ရာတွေကို ရင်ဆိုင်တဲ့ သူ့ရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ကဗျာဆန်တဲ့ စာသားတွေနဲ့ လူ့အသက်ရဲ့ ထိလွယ်ရှလွယ်ပုံကို ထင်ဟတ်စေတဲ့အရေးအသားတွေကြောင့် ဆုချီးမြှင့်ခံရတာ ဖြစ်ကြောင်း နိုဘယ်စာပေဆုပေးရေးကော်မတီက ဒီနေ့ပဲ ပြောလိုက်ပါတယ်။
စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်နေတဲ့ ရန်ကုန်အင်အားစု (Anti-Junta Alliance Yangon – AJAY) ဦးဆောင်သူ ကိုပိုင်ဖြိုးမင်း ခေါ် ဒီရေနဲ့ လူငယ် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ ကိုရှိန်းဝေအောင်တို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က သီးခြားစီ ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။
လာအိုနိုင်ငံ ဗီယန်ကျန်းမြို့မှာ ဒီနေ့ကျင်းပတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာ့အရေး အပါအဝင် ဒေသတွင်းပြဿနာတွေနဲ့ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင်း တင်းမာမှုတွေ တိုးလာနေတဲ့ကိစ္စတွေကို ဒီနေ့ အဓိက အလေးပေးဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝန်း အသက် ၁၈ နှစ်အောက် အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးငယ် ၈ ယောက်မှာ တယောက်နှုန်းဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်ခံရတာ ဒါမှမဟုတ် အဓမ္မပြုကျင့် ခံရတာတွေကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ကြုံနေရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ UNICEF က သတိပေး ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ကို ရပ်တန့်အောင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ လုံးဝအလုပ်မဖြစ်ဘူးလို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrews က ဒီနေ့ ပြောလိုက်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
