ဗုဒ္ဓဘာသာအရေး ကြွေးကြော်နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးကို ဗုဒ္ဓဘာသာ အယူအဆထောင့်ကပဲ ပြန်လည် သုံးသပ်ကြည့်ရင် ဘယ်လိုတွေ့ရပါမလဲ။ ကနေဒါနိုင်ငံ York University မှာ ပါရဂူဘွဲ့ယူဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ကိုထက်မင်းလွင်နဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းတို့ ဆွေးနွေးထားတဲ့ ဒုတိယပိုင်းကို တင်ပြလိုက်ပါတယ်။
လူမျိုးနဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာအရေး ကြွေးကြော်နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးကို ဗုဒ္ဓဘာသာ အယူအဆထောင့်ကပဲ ပြန်လည်သုံးသပ်ကြည့်ရင် ဘယ်လို တွေ့ရပါမလဲ။ ကနေဒါနိုင်ငံ York University မှာ ပါရဂူဘွဲ့ယူဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ကိုထက်မင်းလွင်နဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းက ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
ကျူးဘား နိုင်ငံ မှာ စားသောက်ကုန် ဈေးတွေ အဆမတန် ကြီးမားနေပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ပိုင် ဆိုင်တွေ မှာ စားသောက်ကုန်တွေ ရှားပါးနေပြီး မှောင်ခိုဈေးနဲ့ တဆင့် ရောင်းတာတွေကြောင့်လည်း ကျုးဘားပြည်သူတွေ အများအပြား အကြပ်အတည်း ပိုတွေ့နေ၇ပါတယ်။ အေပီ သတင်းဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြထားပါတယ်။
ဒီတပတ် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာအစီအစဉ်မှာ ဦးတင်မောင်သန်းက သမိုင်းပညာရှင် ဒေါက်တာအောင်ခင်နဲ့ ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Main ပြည်နယ်၊ Colby တက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခဒေါ်ရည်မွန်သူ ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာအစီအစဉ်မှာ ဦးတင်မောင်သန်း ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
မသန်စွမ်းသူများဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာပဋိညာဉ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံလက်မှတ်ထိုးခဲ့တာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ၁၁ နှစ်ပြည့်သွားပါပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံက မသန်စွမ်းသူတွေ ပဋိညာဉ်ပါ အခွင့်အရေးတွေရနေပါရဲ့လား။ ရွှေမင်းသားဖောင်ဒေးရှင်း မြန်မာရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမြတ်သူဝင်းနဲ့ ဦးတင်မောင်သန်း ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
“မနေ့ကတော့ ရွာ ၃ ရွာရှို့တာပေါ့။ ကူးတို့ကုန်း ၊ ကျောက်ဖူးကုန်း ၊ လှေတင်ဦး တို့လေ။ အရှို့မခံရတဲ့ ရွာလေးတွေတော့ အဲ့လိုပဲရှောင်နေကြရတာပေါ့။ အခုလောလောဆယ်တော့။ စားရေးသောက်ရေးတွေက ကျေးရွာတွေပေါ့။ အရှို့မခံရတဲ့ရွာလေးတွေ အလှူခံပြီးတော့ အဲ့အတိုင်းကျွေးနေတယ်ဗျ။ ကျနော်တို့နယ်က တောက်လျှောက်ခံနေရတာပဲ။” (ဒေသခံ)
မြန်မာ့ဘောလုံး အားကစား အများကြီး ဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့ရတာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ ဒီဆုတ်ယုတ်မှုက ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါသလား။ မြန်မာ့လက်ရွေးစဉ် ဘောလုံးသမားဟောင်း ဦးယဉ်ထွေးကို ဦးတင်မောင်သန်းက မေးမြန်းပြီး ဒီတပတ် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ခေတ်ပြိုင်ရေးရာ အစီအစဉ်မှာ ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
အနာဂတ် မှာ သစ်သီးခူးတဲ့သူတွေက စက်ရုပ်တွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အစ္စရေး နိုင်ငံ က Tevel ကုမ္ပဏီ က အဲဒီလို စက်ရုပ်တွေ ကို စမ်းသပ်နေတာပါ။ အေပီ သတင်းဌာန ရဲ့ ဆောင်းပါးကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပေးပါမယ်။
စစ်ဖြစ်လာတဲ့အခါ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် ရှိတဲ့နေရာတွေကို ရှောင်ကြရမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ အမွေအနှစ်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်မှာ ပြဌာန်းထားခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ စစ်၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်းတွေကို ဒေါ်ဥမ္မာမျိုးနဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းတို့က ဆွေးနွေးထားကြပါတယ်။
၂၀၂၂ ကာတာ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲဝင် နိုင်ငံအလိုက် လက်ရွေးစင် ဘောလုံး အသင်း ပုံတွေ ကို စာအုပ်မှာ ကပ်ကြတာ က ဘရာဇီးနိုင်ငံ မှာ ခေတ်စားနေကြပါတယ်။ ဈေးကလည်း ဝယ်လိုအားပေါ်မှာ မူတည်ပြီး မြင့်နေပါတယ်။ အေပီ သတင်းဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြထားပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝန်း ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေကို ယဉ်ကျေးမှုအခွင့်အရေးအဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ထိန်းသိမ်းဖို့ ကုလသမဂ္ဂမှာ သဘောတူညီခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ရှိခဲ့ပါပြီ။ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေအကြောင်း ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေး နဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာ အစီအစဉ်မှာ ဦးတင်မောင်သန်း တင်ပြထားပါတယ်။ ပထမပိုင်းကို ရှုစားနိုင်ပါပြီ။
အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌသစ်ဖြစ်လာမယ့် အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ စစ်ကောင်စီကြား ဘယ်လို ကွာဟချက်တွေ ရှိနေပါသလဲ။ ဒီအပတ် ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေး နဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာ အစီအစဉ်မှာ ISP မြန်မာ အဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးအောင်သူငြိမ်းနဲ့ ဦးတင်မောင်သန်း ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လထဲ ထွက်ခဲ့တဲ့ လူထုသဘောထား စစ်တမ်းတရပ်မှာ အမေရိကန် ဒီမိုကရေစီစနစ် အပေါ် အယုံအကြည် နည်းလာတဲ့သူတွေ များလာတာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒီ လူထုအမြင်နဲ့ လက်တွေ့ ရွေးကောက်ပွဲ အခြေအနေက ဘယ်လို ရှိပါသလဲ။ ဒီတပတ် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေး နဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာ အစီအစဉ် မှာ ဦးတင်မောင်သန်း က ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် ထောက်ခံပေးတဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွေမှာ မဲတွေ ရေတွက်ပြီးသမျှ ရလာဒ် က ရောထွေးနေပါတယ်။ Mike O’Sullivan ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပါလိမ့်မယ်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဖလားပွဲကို ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့အခါ၊ လာရောက်ကြည့်ရှုကြသူတွေ သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်မယ့် ကာတာရာ Katara ရွာကို တည်ထားပါတယ်။ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ရေးသားထားတာ ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြထားပါတယ်။
ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုမြို့မှာ လိင်တူစုံမက်သူတွေကို စုံတွဲဖြစ်ကြောင်းအသိအမှတ်ပြု ထောက်ခံစာ ထုတ်ပေးနေပေမဲ့ လက်ထပ်ထိမ်းမြားတာကို ဥပဒေအရ တရားဝင်ခွင့် မပြုသေးပါဘူး။ ဒါကို ဥပဒေကြောင်းအရလက်ခံဖို့ ဘယ်လိုအခြေအနေရှိပါသလဲ။ ဂျပန်မှာ နှစ် ၄၀ ကျော်နထိုင်နေတဲ့ စာရေးဆရာ ကိုသိန်းနဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းဆွေးနွေးထားပါတယ်။
အမေရိကန် ဒီမိုကရေစီအပေါ် အမေရိကန် ပြည်သူလူထုက ဘယ်လို မြင်ကြပါသလဲ။ အေပီ သတင်းဌာန နဲ့ NORC Center for Public Affairs Research တို့ ပူးပေါင်းပြီးကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းအကြောင်း ဦးတင်မောင်သန်းက ဒေါက်တာတင့်ဆွေ နဲ့ ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့မှာ ယူကရိန်းကူညီရေး ပန်းချီ ပြပွဲတစ်ရပ် ကို ကျင်းပရာမှာ စစ်အကြောင်း ပန်းချီကား ပိုစတာ ၁၅၀ ကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ တိုင်းပြည်အပေါ် စစ်ကြောင့် သက်ရောက်ပုံ ကို ဒီ ကားတွေ က ပြနေပါတယ်။ Nina Vishneva ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပါလိမ့်မယ်။
အမေရိကန်ဌာနေတိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုကို အသိအမှတ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ သမ္မတ Joe Biden ကဌာနေတိုင်းရင်းသားနေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးထားပါတယ်၊ ဌာနေတိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေးအကြောင်း လှုပ်ရှားသူ ဒေါ်နွေဦးကို ဦးတင်မောင်သန်း မေးမြန်းပြီး ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာအစီအစဉ်မှာ ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
