မကြာခင် က ပြီးစီးသွားတဲ့ ပြင်သစ် နိုင်ငံ ရဲ့ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ မှာ ပြိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြတဲ့ သမ္မတလောင်း ၂ ဦး ရဲ့ နိုင်ငံရေး ကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင်၊ Emanuel Macron က အလယ်ဗဟိုဝါဒီ ဖြစ်ပြီး မာရီ လီပင်န်း က လက်ျာစွန်း အမျိုးသားရေး ဝါဒီဖြစ်တာ ကို တွေ့ကြရမှာပါ။
စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို အရေးယူရေးဟာရှည်ကြာနာကျင်စွာ ဖြတ်သန်းရတဲ့ ဖြစ်စဉ် တရပ်ဖြစ်တယ်လို့ ၁၉၉၂-၉၅ ဘော့စနီးယား စစ်ပွဲမှာ စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခံခဲ့ရပြီး အသက်ရှင်ကျန်ခဲ့သူတွေက ယူကရိန်းပြည်သူတွေကို ပြောလိုက်ပါတယ်။ ပအို့ဝ်အမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီဥက္ကဌ ဦးခွန်မြင့်ထွန်းနဲ့ဦးတင်မောင်သန်းဆွေးနွေးထားပါတယ်။
အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ပြည်နယ် တစ်ခု မှာ မူဆလင်ဟီ ကျောင်းသူတွေ ဟီဂျက်ဘ် မဝတ်ရ လို့ ပိတ်ပင်လိုက်ပါတယ်။ တရားလွှတ်တော်ချုပ် က ဟီဂျက်ဘ် အစ်ဟာစလာမ် ဘာသာ မှာ မရှိမဖြစ် မဟုတ်တာကြောင့် ပြည်နယ် ဆုံးဖြတ်ချက် ကို အတည်ပြုပေးလိုက်ပါတယ်။
ဥပဒေစိုးမိုးမှုရှိပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အခြေအနေမှာ လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စတွေက တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု အားပြိုင်နေကြပါတယ်။ မူဝါဒချမှတ်ကြတဲ့အခါ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု၊ လူနည်းစု အခွင့်အရေးနဲ့ တန်းတူညီမျှမှုအကြောင်းတွေကို ဒေါက်တာ သိန်းလွင်နဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းတို့ ဆွေးနွေးထားကြပါတယ်။
အမေရိကန် ဟားဗတ် တက္ကသိုလ် က ဆယ်ကျော်သက် ကျောင်းသား ၂ ယောက် ဟာ ယူကရိန်း ဒုက္ခသည်တွေ ကို ကူညီမယ့် Website လို့ သိကြတဲ့ အင်တာနက် စာမျက်နှာ တစ်ခု ကို ဖန်တီးလိုက်ကြပါတယ်။ ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပေးပါလိမ့်မယ်။
“စစ်တပ်ကတော့ သူတို့ရဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တာတွေအကုန်လုံး ဘယ်တော့မှ ဝန်ခံတာမရှိပါဘူး။ IT နည်းစနစ်တွေနဲ့ ခုဖြစ်၊ ခုချက်ခြင်းကမ္ဘာကသိတဲ့ကာလမျိုးမှာ သူတို့ရဲ့ကျူးလွန်မှုတွေက ဖျောက်ဖျက်လို့မရသလို ဘယ်လိုမှ ငြင်းဆန်လို့မရတဲ့အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်။ (ဦးအောင်မျိုးမင်း-NUG)
မွနျမာ နိုငျငံ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ပွူနာ မြားစှာ ရှိတဲ့အနကျ အဓိက ကတြဲ့ ပွူနာတဈရပျကတော့ လူမြိုး၊ လူမြားစု နဲ့ လူနညျးစု ဆကျဆံရေး ပွူနာပဲ ဖွဈပါတယျ။ လူမြားစု လူနညျးစု လို့ စဥျးစားကွတဲ့အခါ ကမ်ဘာမှာ ၅ မြိုး ၅ စား ခှဲ စဥျးစားလေ့ ရှိကွပါတယျ။
မြန်မာ နိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာ များစွာ ရှိတဲ့အနက် အဓိက ကျတဲ့ ပြဿနာတစ်ရပ်ကတော့ လူမျိုး၊ လူများစု နဲ့ လူနည်းစု ဆက်ဆံရေး ပြဿနာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လူများစု လူနည်းစု လို့ စဉ်းစားကြတဲ့အခါ ကမ္ဘာမှာ ၅ မျိုး ၅ စား ခွဲ စဉ်းစားလေ့ ရှိကြပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်ထဲမှာ လူတသန်းကျော်ကို တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက စခန်းတွေထဲ ထိမ်းသိမ်းထားတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးတတ်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။ စခန်းထဲကနေ လွတ်မြောက်လာကြတဲ့ ဝီဂါ ဒုက္ခသည်တွေအကြောင်း ဗွီအိုအေက တင်ဆက်ထားပါတယ်။ အပိုင်း(၁) တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
၂၀၁၂ မှာ တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရှီကျင်းပင် အာဏာ ရလာကတည်းက တရုတ်ကနေ ထွက်သွားဖို့ ရွေးချယ်ကြတဲ့ လူဦးရေ က တက်လာပါတယ်။ မြောက်အမေရိက ကို မရောက်နိုင်ကြသူတွေ အတွက် တောင်အမေရိက က အီကွေဒို နိုင်ငံ ဟာ ဆွဲဆောင်မှု ရှိလာတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်လာပါတယ်။
အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ တရားရုံး မှာ ဂမ်ဘီယာ က မြန်မာ နိုင်ငံ အပေါ် လူမျိုးသုဉ်း လုပ်ရပ်များ ကာကွယ်ရေး နဲ့ အပြစ်ပေး အရေးယူရေး နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ် ချိုးဖောက်မှု နဲ့ စွဲဆိုထားတဲ့ အမှု ကို ကြားနာနေပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက် ကျင်းပမယ့် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ အစည်းအဝေးကို မတက်ရောက်ဘူးလို့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြောပါတယ်။ မြန်မာဖိတ်ကြားရေး အာဆီယံအတွင်း ကွဲလွဲတာကို ဗွီအိုအေ အင်ဒိုနီးရှား သတင်းဌာန သတင်းထောက် Eva Mazrieva က သုံးသပ်သူများနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ပြီး၊ ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပါလိမ့်မယ်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘေကျင်း ဆောင်းရာသီ အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲ မှာ ကိုဗစ် ကပ်ဘေး ကို သတိထားတဲ့အနေနဲ့ အားကစားသမားတွေ နဲ့ အိုလံပစ် လာရောက်ကြသူတွေ စိတ်ချရအောင် တရုတ် က နည်းပညာ ကို အသုံးပြုနေပါတယ်။ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Michelle Quinn ရဲ့ သတင်းပေးပို့ချက် ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပါလိမ့်မယ်။
နေ့စဉ် ဘဝ က ပစ္စည်းတွေ ကို အသုံးပြုပြီး အနုပညာလက်ရာ တစ်ခု ခင်းကျင်း ပြသတဲ့ ပြပွဲတစ်ခု ကို နယူးယောက်မြို့ မှာ ပြသနေပါတယ်။ အမေရိကန် ရဲ့ ပညာရေး ကို ဒီပြပွဲက တစုံတရာ ရည်ညွှန်းဖေါ်ပြနေသလားလို့လည်း အဓိပ္ပါယ် ကောက်ယူကြပါတယ်။ ရိုက်တာ သတင်းကို ဦးတင်မောင်သန်း က ပြောပြပေးပါလိမ့်မယ်။
မကြာသေးမီက Totalနဲ့ Chevron ကုမ္ပဏီကြီးတွေက မြန်မာနိုင်ငံကထွက်ခွါမယ်လို့ ကြေညာလိုက်ကြပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို စဉ်းစားရာမှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့လူ့အခွင့်အရေးက ဘယ်လိုအခန်းက ပါဝင်နေပါသလဲ။ အမေရိကန်-အာဆီယံစီးပွါးရေးလုပ်ငန်းများ ကောင်စီက အကြီးတန်းမန်နေဂျာဦးဂျက်မြင့်ကို ဦးတင်မောင်သန်း မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
AI လို့ အင်္ဂလိပ်လို အတိုအားဖြင့် သိကြတဲ့ ညာဏ်ရည်တု နည်းပညာသုံးပြီး နေ့စဉ်လူမှုဘ၀ အတွက် အသုံးချဖို့နဲ့ ကုန်မျိုးစုံ ထုတ်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားကြမှာမှာ Australia နိုင်ငံ Adelaide တက္ကသိုလ် က ကျောင်းသား တစ်စု ကတော့ ဘီယာ ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ AP သတင်းဌာန ရဲ့ ဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပေးပါမယ်။
တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီ ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှု အောက်ကနေ ထွက်ပြေးကြတဲ့ ဟောင်ကောင်သားတွေ အတွက် ထိုင်ဝမ် ဟာ မကြာမီနှစ်တွေ အတွင်း မှာ လူကြိုက်များတဲ့ နေရာတစ်နေရာ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီမိုကရစေီ ရဲ့ အသကျ ဟာ မဲ ပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ ဒီမိုကရစေီ ဘိုးအကွေီး လို့ ပွောတဲ့ အမရေိကနျ နိုငျငံ မှာ မဲပေးပိုငျခှင့ျ အခှင့ျအရေး အတှကျ ရုနျးကနျနရေဆဲပါ။ ဖကျဒရယျ နိုငျငံ ဖွဈတာမို့ ဗဟိုအစိုးရ နဲ့ ပွညျနယျ အစိုးရတှေ ကွားမှာ ဆုံးဖွတျပိုငျခှင့ျ အတှကျ အားပွိုငျနကွေရတုနျးပါပဲ။
အိုမီခရွန် ကူးစက်မှု မြင့်တက်လာတာနဲ့အမျှ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ မှာ ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး တတိယ အလုံး ကို စတင် ထိုးပေးနေပါတယ်။ လူဦးရေ သန်းပေါင်း ၁၄၀၀ အတွက် အိန္ဒိယ အစိုးရ ဟာ ကာကွယ်ဆေး အလုံးပေါင်း သန်းပေါင်း ၁၅၀၀ ကို ထိုးပြီးခဲ့ပါပြီ။ ရိုက်တာ သတင်းဌာန ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါး ကို ဦးတင်မောင်သန်း က တင်ပြပေးပါလိမ့်မယ်။
တနေရာမှာ ဘဝ အသစ် ရှာဖို့ ထွက်ခွာနေကြတာကို တရုတ်ပိုင် နယ်မြေ ဟောင်ကောင် က ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ ထွက်ချင်တဲ့ အကြောင်းတွေ က အမျိုးမျိုးပါ။ သူတို့ ရဲ့ နယ်မြေ အသစ် လို့ စဉ်းစားတာကလည်း အလားတူပါပဲ။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
