မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ဟာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပိုပြီး ကျဆင်းသွားတယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံတကာ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့် အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာကို CPC အထူးစိုးရိမ်ဖွယ်နိုင်ငံများစာရင်းထဲ ပြန်လည် ထည့်သွင်းလိုက်ပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးအနေနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေကို မိမိတို့စစ်ရေးအတွက် အသုံးပြုတာကိုရော၊ ကျောင်းတွေကို တိုက်ခိုက်နေတာ မျိုးကိုပါ ရှောင်ကြဉ်ကြဖို့ GCPEA ခေါ် ပညာရေးကဏ္ဍ တိုက်ခိုက်ခံရမှု-ကာကွယ်ရေး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ညွှန့်ပေါင်းအဖွဲ့က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တက္ကဆက်ပြည်နယ်က အင်္ဂါနေ့ ပစ်ခတ်သေဆုံးမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အဲဒီပြည်နယ်မှာနေထိုင်တဲ့ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကြား စိုးရိမ်မှု တိုးပွားနေသလို၊ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့် ထိန်းချုပ်ရေးကို ပိုပြီး လုပ်သင့်တယ်လို့ မြင်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ပစ်ခတ်မှုမှာ လူ(၂၀)ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီးနောက် ပြောဆိုလိုက်ကြတာပါ။
ဝါရှင်တန် ဒီစီမှာ ကျင်းပနေတဲ့ အမေရိကန်- အာဆီယံ ၂ ရက်ကြာ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲကတော့ သောကြာနေ့မှာ အဆုံးသတ်ပါပြီ။ မြန်မာ့အရးကိုပါ ထည့်သွင်း ဆွေးနွေးကြတဲ့ ဒီထိပ်သီး အစည်းအကနေ မျှော်လင့်နိုင်စရာ ဘာတွေ ရှိနိုင်မလဲ ဆိုတာကိုတော့ မဝေနှင်းပွင့်သုန်ကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတာ နားဆင်နိုင်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာအရေး အမေရိကန်မှာ အခြေစိုက်ပြီး လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဒေါက်တာဝါကာအူဒင်ဟာ အသက်(၆၈)နှစ်အရွယ် ဧပြီလ(၂၉)ရက်နေ့မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာအရေး လှုပ်ရှားသူတွေကတော့ သူကွယ်လွန်တဲ့အတွက် ဆုံးရှုံးမှုအဖြစ် ပြောကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြမှာပါ။
အမေရိကန်မှာ နှစ်စဉ်ကျင်းပတဲ့ Miss Teen USA သရဖူ ပြိုင် ပွဲကြီးမတိုင်ခင် ပြည်နယ်အလိုက်ကျင်းပတဲ့ပြိုင်ပွဲမှာ အင်ဒီယားနားပြည်နယ် ဖို့ဝိန်းမြို့မှာ နေထိုင်တဲ့ မြန်မာနွယ်ဖွား အထက်တန်းကျောင်းသူ Kenda_Naing (ခမ်း ဒ - နိုင်) က Miss Indiana Teen 2022 သရဖူကို ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းထဲ ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပါတယ်။
လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်နေတဲ့ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှာ ငါးဖမ်းလှေတွေ ပင်လယ်ပြင် မထွက်နိုင်တဲ့အတွက် တံငါသည်တွေ ဝင်ငွေကျဆင်းလာတဲ့အကြောင်းနဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံမှာတော့ ကိုဗစ်စည်းမျည်းတွေ ရုပ်သိမ်းထားတာကြောင့် ရာမဒန်ကာလအတွင်း စာသောက်ဆိုင်တွေ စည်ကား ရောင်းကောင်းနေတဲ့ အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် တင်ပြထားပါတယ်။
ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် မွန်ပြည်နယ်မှာ အရင်ကထက် သင်္ကြန်ရေပက်ကစားတာ နည်းပါးနေပေမဲ့ ရှေးယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံတွေကို ထိန်းသိမ်းလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီအရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့ ရပ်တည်ချက်ဟာ အားရစရာကောင်းတဲ့ အနေအထားမှာ မရှိဘူးလို့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတချို့နဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်အရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေသူတွေက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
၃ ရက်ကြာသွားရောက်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်မှာ အောင်မြင်မှု အထိုက်အလျောက်ရခဲ့ကြောင်း အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်က ပြောဆိုနေပေမဲ့ အကဲခတ်တွေကတော့ သဘောမတူကြပါဘူး။ အာဆီယံရဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက်ပါ အချက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်တာမျိုး မရှိခဲ့တာက ခရီးစဉ်မှာ အဓိက အားနည်းချက်အဖြစ်နဲ့ ထောက်ပြကြပါတယ်
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးသံကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ ၃ ရက်ကြာ မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်အတွင်း အဓိကကျတဲ့ တွေ့ဆုံသင့် တွေ့ဆုံထိုက်သူတွေကို တွေ့ခွင့်မရဘူးဆိုရင် ဒီခရီးစဉ်ဟာ ခရီးပေါက်လိမ့်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ အဆင့်မြင့်သံတမန်တဦးက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ကရင်ပြည်နယ် ဖာပွန်ခရိုင်၊ ဒွယ်လိုးမြို့နယ် မဲဝိုင်အခြေစိုက် စစ်ကောင်စီတပ်ကို မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့က ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ် (KNLA) တပ်မဟာ ၅ က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် တချို့နဲ့ လက်နက်ခဲယမ်းတွေ သိမ်းဆည်းရမိခဲ့တယ်လို့ KNU က ပြောပါတယ်။
နီပေါနိုင်ငံကို အမေရိကန်ကပေးမယ့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်ဟာ နှောင်ကြိုးပါတယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံသားတွေ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြကြတဲ့အကြောင်းနဲ့ ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပြီးတဲ့ ခရီးသွားတွေကို သြစတြေးလျနိုင်ငံထဲ လာရောက်လည်ပတ်ခွင့် ပေးလိုက်တာကြောင့် လေဆိပ်တွေမှာ ပြန်စည်ကားလာတဲ့အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြမှာပါ။
"ဒီတရားရုံးမှာ ရုရှားဖကျက တကျရောကျဖို့ ပကြျကှယျတာက သိသာလှနျးတဲ့ အခကြျပါ။ သူတို့က ဒီရုံးတောျမှာ တရားနညျးလမျးနဲ့ ဖွရှေငျးရမယ့ျအစား၊ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျတှငျးက စဈမွပွေငျမှာ ကြူးကြောျစဈကို ဆငျနှှဲနကွေ လို့ပါ။"
ယူကရိန်း ပဋိပက္ခအတွင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီ ထွက်ပြေးနေရတဲ့အထဲမှာ ယူကရိန်းကို ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေလည်း ပါဝင်ပြီး သူတို့အပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံနေတာတွေ ရပ်တန့်ကြဖို့ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေကို IOM နိုင်ငံတကာအဖွဲ့က တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့က ICJ တရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာနဲ့မြန်မာအမှု ဒုတိယအကြိမ် ကြားနားပွဲကတော့ ဖေဖေါ်ဝါရီ(၂၈) တနင်္လာနေ့မှာ ပြီးဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးပိတ် လျှောက်လဲခဲ့တဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေအကျိုးဆောင်က အချက်(၃)ချက် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တရားရုံးကို တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒီတပတ် အာရှစီးပွားရေး ကဏ္ဍမှာတော့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံခြားတင်ပို့ရောင်းချတဲ့ လိမ္မော်သီးတွေ ၊ အထွက်နှုန်း အတော် တိုးလာတဲ့အကြောင်းနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံမှာတော့ ဘေဂျင်းအိုလံပစ်ပွဲတော်ရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်တဲ့ ပန်ဒါ-ဝက်ဝံရုပ်လေးတွေ ရောင်းအား ကောင်းခဲ့တဲ့အကြောင်း ရဲ့သတင်းလွှာကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြမှာပါ။
ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၄၊ ၂၀၂၂ - မြန်မာပြည်က လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ တရုတ် အကျိုးစီးပွားကို အန္တရာယ် မပေးရအောင် တရုတ်အစိုးရက ကြိုးပမ်းနေပုံကို - ဦးအောင္ခင္က ရေးသားပြီး ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် နဲ့အတူ တင်ပြ ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဝယ်များတဲ့ ဆေးဝါးတွေ ဈေးတက်နေပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းတက်နေတာကြောင့် အခက်တေ့ွနေတယ်လို့ ဆေးတင်သွင်းသူတွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်သူ ပြန်များနေချိန် အဝယ်လိုက်တဲ့ ဆေးတွေ မပြတ်အောင် ထိန်းရောင်းနေကြရတယ်လို့ ဆေးလက်လီလက်ကား ရောင်းချတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျန်းမာရေးဌာနရဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက် ည ၈ နာရီထုတ်ပြန်ချက်အရ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၃ ထောင်ကျော်အထိ မြင့်တက်နေပါတယ်။ Omicron ကိုဗစ်ပိုး ကူးစက်သူတွေလည်း ပိုပိုများလာနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဌာနစာရင်းအရ ကိုဗစ်အတည်ပြု လူနာကူးစက်သူ အများဆုံးက ရန်ကုန်တိုင်းထဲမှာဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်