(Zawgyi/Unicode)
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း လားရှိုးနဲ့ နမ္မတူမြို့နယ်အစပ်မှာ တိုက်ပွဲတွေထပ်မံ ဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် ဒေသခံရွာသား ၅၀၀ကျော်ဟာ လားရှိုးမြို့ မန်ဆူရှမ်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းကို နောက်တစ်ကြိမ် တိမ်းရှောင်လာရပါတယ်။ တိမ်းရှောင်လာသူတွေဟာ လွယ်တောက်နဲ့ ပန်ဟုန်းရွာကဖြစ်ပြီး ဒီတစ်ပတ်အတွင်း ဒုတိယအကြိမ် တိမ်းရှောင်ကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းရဲ့ သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။
လားရှိုးမြို့ကို တိမ်းရှောင်လာသူတွေဟာ လားဟူလူမျိုး အများစုဖြစ်ပြီး ကြာသပတေးနေ့ညနေပိုင်းက မန်ဆူရှမ်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းကို ရောက်ရှိလာကြတာပါ။
စစ်ရှောင်တွေ ရောက်ရှိနေတဲ့အခြေအနေကို သူတို့ကို သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ လားဟူအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဌ ဒေါ်အေးသီတာမြင့်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ မန်ဆူကျောင်းမှာ အခု ၅၀၈ ယောက်။ လားရှိုးမြို့နယ် လွယ်တောက်ကျေးရွာနဲ့ ပန်ဟုန်းကျေးရွာ။ အများဆုံးက လားဟူလူမျိုးတွေ။ သူတို့ပြောတာ ဒီဗမာစစ်တပ်ရယ်၊ ပလောင်စစ်တပ်ရယ်ပေါ့နော် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒါ သူတို့ ရွာနားလေးမှာပဲ ဖြစ်တာမို့လို့၊ အဲဒါကြောင့်မို့ ပြေးလာတာလို့ ပြောတယ်။ မနေ့က ရောက်လာတယ်။ တချို့တွေဆို စောင်ကအစ ဘာမှ မရလာဘူးတဲ့။ တချို့တွေက တောင်ယာမှာ ရှိနေတာတဲ့။ အဲဒါ ပြေးလာကြတာ။ ကလေးတွေလည်း အများကြီးပဲ။”
ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္လာနေ့ကလည်း လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်သံတွေကြောင့် လွယ်တောက်၊ မန်ပြိန်း၊ နမ့်ကပ်နဲ့ ပန်ဟုန်းကျေးရွာက ဒေသခံတွေဟာ လားရှိုးမြို့နဲ့ ၇မိုင်အကွာမှာရှိတဲ့ အီနိုင်းရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းကို တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်ရက်မှာတော့ သူတို့ရွာအနီးမှာ တိုက်ပွဲမရှိတာကြောင့် နေရပ်ပြန်ခဲ့ကြရာက အခုတစ်ခါ ထပ်မံ တိမ်းရှောင်လာကြတာဖြစ်ပါတယ်။
မန်ဆူရှမ်းကျောင်းကို ရောက်ရှိနေတဲ့ စစ်ရှောင်တွေအတွက် လားရှိုးမြို့ ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှု ဦးစီးဌာနက ဆန် ၇ရက်စာ ထောက်ပံ့ကူညီပေးထားသလို ကြက်ခြေနီအသင်းကလည်း စောင်နဲ့ ကလေးငယ်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ဆောင်းတွင်း အသုံးအဆောင်တွေကို ထောက်ပံ့ပေးထားပါတယ်။
လောလောဆည် စစ်ရှောင်တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခက်အခဲကိုတော့ မန်ဆူရှမ်းကျောင်းက ဂေါပက အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက အခုလို ပြောပါတယ်။
“ စားတာသောက်တာ အခုလောလောဆည် ကျောင်းက ဖြေရှင်းပေးတယ်။ မနက်ပိုင်းရော၊ ညပိုင်းရော ကျွေးထားတာပေါ့။ ဆရာတော်ကပဲ အားလုံးကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်ထားရတာ။ ကျနော်တို့ ရပ်ကွက်ကလည်း ကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်ထားရတာလေ။ အလှူရှင်တွေက နည်းနေလို့။ ခါတိုင်းကဆို အလှူရှင်များတာ။ အခုက တချို့ကလည်း သိ၊ တချို့ကလည်း မသိ အဲလိုမျိုးဖြစ်နေတာ။ ကျနော်တို့က စိုးရိမ်တာက ကလေးတွေ တအားများလို့လေ။ ကလေးပျောက်မှာကို ကြောက်နေတာ။”
ဒီရက်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့အခြေအနေကို TNLA က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူး တာအိုက်ကျော်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ မနေ့ကတော့ ဒီတိုက်ပွဲကတော့ လားရှိုးမြို့နယ်ပေါ့။ လားရှိုးကနေ သွားရင် ၁၅မိုင်လောက် ဝေးတယ်။ နမ္မတူ-လားရှိုးလမ်းပေါ်မှာ ဖြစ်တာ။ ဒီနေ့လည်း ပြန်ဖြစ်တယ်။ ဒီနေ့ကတော့ နမ့်ဆန်မြို့နယ်နဲ့ မိုင်းငေါ့အစပ်ပေါ့။ ကြားပေါ့။ အဲဒီမှာကတော့ ဒီနေ့ ၈နာရီ ၅၀လောက်ကနေ စတယ်။ အသေးစိတ်ကတော့ ကျနော် မရသေးဘူး။ ဟိုဘက်ရက်တွေလည်း ဖြစ်တယ်။ ၁၈ရက်နေ့ကဆို ၃ကြိမ်လောက် ဖြစ်တာပေါ့။”
ဒီလ ၁၇ရက်နေ့ကတော့ တပ်မတော် စစ်ကြောင်းက နမ္မတူမြို့နယ် လွယ်ပျက်ရွာအနီးရောက်စဉ် TNLA က စောင့်ကြိုတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး နေအိမ်တစ်လုံးကို မီးရှို့ထွက်ပြေးသွားကြောင်း မြဝတီသတင်းစာမှာ ဖော်ပြထား ပါတယ်။
TNLA ကတော့ လွယ်ပျက်ရွာအနီး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာမရှိကြောင်း နဲ့ တပ်မတော်ဘက်က ပစ်တဲ့ လက်နက်ကြီး ထိမှန်တာသာဖြစ်ကြောင်း တံ့ုပြန်ပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း နမ့်ဆန်၊ နမ္မတူ၊ လားရှိုးနဲ့ မန်တုံမြို့နယ်တွေထဲမှာ တိုက်ပွဲတွေဟာ နေ့စဉ်ဆိုသလို ဖြစ်ပွားနေသလို မြေမြုပ်မိုင်းနင်းမိတာကြောင့် ဒီလအတွင်း ဒေသခံ ၁၀ဦးထက်မနည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
လားဟူအများစုပါဝင်တဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည် ၅၀၀ လာရှိုးမှာခိုလှုံ
......................
လားဟူအမြားစုပါဝငျတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျ ၅၀၀ လာရှိုးမှာခိုလှုံ
(Unicode)
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး လားရှိုးနဲ့ နမ်မတူမွို့နယျအစပျမှာ တိုကျပှဲတှထေပျမံ ဖွဈပှားခဲ့တာကွောင့ျ ဒသေခံရှာသား ၅၀၀ကြောျဟာ လားရှိုးမွို့ မနျဆူရှမျးဘုနျးတောျကွီးကြောငျးကို နောကျတဈကွိမျ တိမျးရှောငျလာရပါတယျ။ တိမျးရှောငျလာသူတှဟော လှယျတောကျနဲ့ ပနျဟုနျးရှာကဖွဈပွီး ဒီတဈပတျအတှငျး ဒုတိယအကွိမျ တိမျးရှောငျကွရတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးရဲ့ သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။
လားရှိုးမွို့ကို တိမျးရှောငျလာသူတှဟော လားဟူလူမြိုး အမြားစုဖွဈပွီး ကွာသပတေးနေ့ညနပေိုငျးက မနျဆူရှမျးဘုနျးတောျကွီးကြောငျးကို ရောကျရှိလာကွတာပါ။
စဈရှောငျတှေ ရောကျရှိနတေဲ့အခွအေနကေို သူတို့ကို သှားရောကျတှေ့ဆုံခဲ့တဲ့ လားဟူအမြိုးသား ဒီမိုကရကျတဈပါတီ ဥက်ကဌ ဒေါျအေးသီတာမွင့ျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ မနျဆူကြောငျးမှာ အခု ၅၀၈ ယောကျ။ လားရှိုးမွို့နယျ လှယျတောကျကြေးရှာနဲ့ ပနျဟုနျးကြေးရှာ။ အမြားဆုံးက လားဟူလူမြိုးတှေ။ သူတို့ပွောတာ ဒီဗမာစဈတပျရယျ၊ ပလောငျစဈတပျရယျပေါ့နောျ တိုကျပှဲတှဖွေဈတဲ့အခါကတြော့ အဲဒါ သူတို့ ရှာနားလေးမှာပဲ ဖွဈတာမို့လို့၊ အဲဒါကွောင့ျမို့ ပွေးလာတာလို့ ပွောတယျ။ မနေ့က ရောကျလာတယျ။ တခြို့တှဆေို စောငျကအစ ဘာမှ မရလာဘူးတဲ့။ တခြို့တှကေ တောငျယာမှာ ရှိနတောတဲ့။ အဲဒါ ပွေးလာကွတာ။ ကလေးတှလေညျး အမြားကွီးပဲ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ တနငျ်လာနေ့ကလညျး လကျနကျကွီးပဈခတျသံတှကွေောင့ျ လှယျတောကျ၊ မနျပွိနျး၊ နမ့ျကပျနဲ့ ပနျဟုနျးကြေးရှာက ဒသေခံတှဟော လားရှိုးမွို့နဲ့ ၇မိုငျအကှာမှာရှိတဲ့ အီနိုငျးရှာ ဘုနျးကွီးကြောငျးကို တိမျးရှောငျခဲ့ကွပါတယျ။ နောကျတဈရကျမှာတော့ သူတို့ရှာအနီးမှာ တိုကျပှဲမရှိတာကွောင့ျ နရေပျပွနျခဲ့ကွရာက အခုတဈခါ ထပျမံ တိမျးရှောငျလာကွတာဖွဈပါတယျ။
မနျဆူရှမျးကြောငျးကို ရောကျရှိနတေဲ့ စဈရှောငျတှအေတှကျ လားရှိုးမွို့ ဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှု ဦးစီးဌာနက ဆနျ ၇ရကျစာ ထောကျပံ့ကူညီပေးထားသလို ကွကျခွနေီအသငျးကလညျး စောငျနဲ့ ကလေးငယျတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ ဆောငျးတှငျး အသုံးအဆောငျတှကေို ထောကျပံ့ပေးထားပါတယျ။
လောလောဆညျ စဈရှောငျတှနေဲ့ပတျသကျတဲ့ အခကျအခဲကိုတော့ မနျဆူရှမျးကြောငျးက ဂေါပက အဖှဲ့ဝငျတဈဦးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ စားတာသောကျတာ အခုလောလောဆညျ ကြောငျးက ဖွရှေငျးပေးတယျ။ မနကျပိုငျးရော၊ ညပိုငျးရော ကြှေးထားတာပေါ့။ ဆရာတောျကပဲ အားလုံးကွည့ျရှုစောင့ျရှောကျထားရတာ။ ကနြောျတို့ ရပျကှကျကလညျး ကွည့ျရှုစောင့ျရှောကျထားရတာလေ။ အလှူရှငျတှကေ နညျးနလေို့။ ခါတိုငျးကဆို အလှူရှငျမြားတာ။ အခုက တခြို့ကလညျး သိ၊ တခြို့ကလညျး မသိ အဲလိုမြိုးဖွဈနတော။ ကနြောျတို့က စိုးရိမျတာက ကလေးတှေ တအားမြားလို့လေ။ ကလေးပြောကျမှာကို ကွောကျနတော။”
ဒီရကျပိုငျး ရှမျးပွညျနယျအတှငျး တိုကျပှဲဖွဈပှားတဲ့အခွအေနကေို TNLA က ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဗိုလျမှူး တာအိုကျကြောျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ မနေ့ကတော့ ဒီတိုကျပှဲကတော့ လားရှိုးမွို့နယျပေါ့။ လားရှိုးကနေ သှားရငျ ၁၅မိုငျလောကျ ဝေးတယျ။ နမ်မတူ-လားရှိုးလမျးပေါျမှာ ဖွဈတာ။ ဒီနေ့လညျး ပွနျဖွဈတယျ။ ဒီနေ့ကတော့ နမ့ျဆနျမွို့နယျနဲ့ မိုငျးငေါ့အစပျပေါ့။ ကွားပေါ့။ အဲဒီမှာကတော့ ဒီနေ့ ၈နာရီ ၅၀လောကျကနေ စတယျ။ အသေးစိတျကတော့ ကနြောျ မရသေးဘူး။ ဟိုဘကျရကျတှလေညျး ဖွဈတယျ။ ၁၈ရကျနေ့ကဆို ၃ကွိမျလောကျ ဖွဈတာပေါ့။”
ဒီလ ၁၇ရကျနေ့ကတော့ တပျမတောျ စဈကွောငျးက နမ်မတူမွို့နယျ လှယျပကြျရှာအနီးရောကျစဉျ TNLA က စောင့ျကွိုတိုကျခိုကျခဲ့ပွီး နအေိမျတဈလုံးကို မီးရှို့ထှကျပွေးသှားကွောငျး မွဝတီသတငျးစာမှာ ဖောျပွထား ပါတယျ။
TNLA ကတော့ လှယျပကြျရှာအနီး တိုကျပှဲဖွဈပှားတာမရှိကွောငျး နဲ့ တပျမတောျဘကျက ပဈတဲ့ လကျနကျကွီး ထိမှနျတာသာဖွဈကွောငျး တံ့ုပွနျပါတယျ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး နမ့ျဆနျ၊ နမ်မတူ၊ လားရှိုးနဲ့ မနျတုံမွို့နယျတှထေဲမှာ တိုကျပှဲတှဟော နေ့စဉျဆိုသလို ဖွဈပှားနသေလို မွမွေုပျမိုငျးနငျးမိတာကွောင့ျ ဒီလအတှငျး ဒသေခံ ၁၀ဦးထကျမနညျး ထိခိုကျဒဏျရာ ရခဲ့ပါတယျ။