(Zawgyi/Unicode)
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ICJ တရားရုံး ကြားနာပွဲကို တက်ရောက်ခြင်းအားဖြင့် ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဘယ်လောက်ထိညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သလဲဆိုတဲ့ အခြေအနေမှန်တွေကို သူကိုယ်တိုင် သိရှိနားလည်လာဖို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဗွီအိုအေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရအဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လည်း ICJ တရားရုံးကို တက်ရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာ တွေအပေါ် မြန်မာအစိုးရရဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေကို ချက်ခြင်းရပ်တန့်ရေး ဂမ်ဘီယာရဲ့လျောက်လှဲ ချက်ကို ဒီကနေ့ အင်္ဂါနေ့ ICJ တရားရုံးမှာ စတင်မယ့် ကြားနာမယ့်ပွဲအတွက် နယ်သာလန် နိုင်ငံ the Hague ကို ကမ္ဘာတလွှားက ထောက်ခံသူတွေ၊ ကန့်ကွက်သူတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာသတင်းမီဒီယာ အဖွဲ့အစည်းတွေ စုဝေးရောက်ရှိနေပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က အပြည့်အစုံကို ဆက်လက်တင်ပြမှာပါ။
လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတားဆီးရေးနဲ့ အပြစ်ပေးရေး နိုင်ငံတကာသဘောတူ စာချုပ်ချိုးဖောက်မှုနဲ့ ဂမ်ဘီယာက မြန်မာကို ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးမှာ စွဲတင်ထားတဲ့အမှုအတွက် လောလောဆယ် ကြားကာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အခြေအနေ ပိုပြီး ဆိုးမလာစေအောင် ကာကွယ်ပေးရေး “Provisional Measure of Protection” ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက်ချက်များ ရက်တိုအတွင်း ချမှတ်ပေးဖို့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ လျောက်ထားချက်ကို ဒီကနေ့ ICJ ကုလသမဂ္ဂအမြင့်ဆုံးတရားရုံးက စတင်ကြားနာမှာဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်ဘက်အပြန်အလှန်လျောက်ထားချက်တွေကို သုံးရက်ကြာ ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ထိ ICJ တရားသူကြီး တွေက ကြားနာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန် ICJ တရားသူကြီး ၁၅ ဦးရှိပေမယ့် ဒီကြားနာပွဲအတွက် ဂမ်ဘီယာဘက်က အဆိုပြုတဲ့ တရားသူကြီးတဦးနဲ့ မြန်မာဘက်က အဆိုပြုတဲ့ တရားသူကြီး တဦး စုစုပေါင်း ၁၇ ဦး က ကြားနာမှာပါ။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ဒီအမှုစွဲချက်ထဲမှာ ပါဝင်ခြင်းမရှိပေမယ့် တရားရုံးဖြစ်စဉ်မှာ လိုအပ်ရင် အချက်အလက်တွေ ပံပိုးကူညီဖို့ အစိုးရအဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လည်း နယ်သာလန်နိုင်ငံ The Hague ကိုသွားရောက်မှာဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Dr A.K. Abdul Momen က ဗွီအိုအေကိုအခုလို ပြောပါတယ်။
“ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေနဲ့ အမှုစွဲချက်ထဲမှာ မပါဝင်ပေမဲ့လည်း တရားရုံး ကြားနာမယ့်အစီစဉ်မှာ လိုအပ်မယ်ဆိုရင် အချက်အလက်၊ အစီရင်ခံစာတွေကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်ဖို့ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ICJ တရားရုံးကို သွားရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု အတွက် အရေးယူအပြစ်ပေးနိုင်ဖို့ နိုင်ငံတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။ ဒါအပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲဆိုတဲ့အခြေအနေကို မဟုတ်မှန်တဲ့ သတင်းတွေ၊ လုပ်ကြံဇာတ်လမ်းတွေ၊ အတုအယောင် သတင်းတွေထုတ်ပြန်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ မြန်မာဘက်မှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။ အခု ICJ တရားရုံးမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ သူ့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ ထိခိုက်တဲ့အတွက် စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပါတယ်။ အခုလို ကြားနာပွဲကို သူ့ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ခြင်းအားဖြင့် အခြေအနေမှန်ကိုသိရှိပြီး အမှန်တရားကို နားလည်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။”
အခုလို မြန်မာကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုစွဲချက်နဲ့ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးတရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာက အမှုစွဲတင်တဲ့ ကိစ္စဟာ နိုင်ငံတော် အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်စေတဲ့အတွက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ယ်တိုင် ခုခံချေတာဟာ မှန်ကန်ကြောင်းနဲ့ ခေါင်းဆောင်ကောင်းပီသမှုကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသဖို့ ဥရောပတဝန်းမှာရှိနေတဲ့ မြန်မာမိသားစုတွေကလည်း ICJ တရားရုံးရှိရာ the Hague ကိုရောက်ရှိနေကြပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ထောက်ခံကြောင်း ဆန္ဒပြပွဲ အစီအစဉ်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဦးဆောင် စီစဉ်သူတဦးဖြစ်တဲ့ နယ်သာလန်နိုင်ငံမှာ နေထိုင်တဲ့ ကိုမိုးကျော် က ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ရောက်လာတဲ့သူတွေကို ကျနော်တို့အနေနဲ့ လက်ကမ်းစာစောင်လေးတွေပေါ့နော် ဒီဆန္ဒပြပွဲမှာ လိုက်နာမယ့် စည်းကမ်းချက်တွေနဲ့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ပြီးမြောက်အောင် ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဆန့်ကျင်တဲ့အဖွဲ့တွေလည်း ရှိတာကို ၊ ရှိတော့ ကျနော်တို့က တဖက်နဲ့ တဖက် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုတွေမဖြစ်အောင်ပေါ့နော် ၊ စည်းကမ်းချက်တွေထုတ်ပြီးတော့ သူတို့ကို လက်ကမ်းစာစောင်လေးတွေပေးမယ်။ ပြီးရင် ကျနော်တို့ ဒေါ်စုလာတဲ့အချိန် ကျနော်တို့အားလုံးက ‘အမေစု ကျမ်းမာပါစေ၊ အသက်ရာကျော်ရှည်ပါစေ ၊ အောင်မြင်ပါစေ’ စသဖြင့်ပေါ့ ကြွေးကြော်သံတွေနဲ့ ဆုတောင်းပြီးတော့ သူ လျောက်လှဲချက်ပေးဖို့ အထဲဝင်သွားတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့တွေက သတင်းဌာနတွေနဲ့ အင်တာဗျူးတာတွေ လုပ်မယ်။ Documentary ရိုက်တဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ ပြောချင်တဲ့လူကလည်း ပြောကြမှာပေါ့လေ။ ကျနော်တို့မှာလည်း သီးခြား Documentary ရိုက်မယ့်အဖွဲ့တွေ ရှိတာပေါ့နော် အင်္ဂလန်က အုပ်စုတွေပေါ့။ နောက်တနေ့ကျတော့လည်း ၁၂ ရက်နေ့ကျတော့ အဲလိုပဲ ၄ နာရီခွဲမှာ စမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ၃ နာရီလောက်ကတည်းက ကြိုပြီးတော့ အားလုံးရောက်နေဖို့အတွက်ကို အသင့်ပြင်ဆင်ထားတာပေါ့နော်၊ လုံခြုံရေးရော ပေါ့နော်။”
အခြားတဖက်မှာတော့ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် တရားမျှတမှုရဖို့ ပထမဆုံးအကြိမ် ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးတရားရုံးက ကိုင်တွယ်ကြားနာမယ့်ကိစ္စကို ထောက်ခံတဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း the Hague ကိုရောက်ရှိနေကြပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ကြားနာပွဲကိုတက်ရောက်မယ့် Rohingya Action Ireland အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Stephanie McDermott က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“နာကြည်းမှုတွေကို ခံစားခဲ့ရသူတွေအတွက် ထောက်ခံဖို့ လူ ပုဂ္ဂိုလ်အဖွဲ့အစည်းတွေ ရောက်ရှိနေကြပါတယ်လို့ ပြောသွားတာပါ။”
ICJ တရားရုံးက နိုင်ငံတွေ အငြင်းပွားမှုပြဿနာကို ကြားနာဖြေရှင်းရာမှာ အခုလို နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင်တဦး အနေနဲ့ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းတာဟာ ပထမဦးဆုံးအကြိမ်ဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာသတင်းမီဒီယာတွေက ဖေါ်ပြကြပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက် ဒီကနေ့ပြုလုပ်မယ့် အများပြည်သူရှေ့ ကြားနာပွဲမှာ အရင်ဆုံးထွက်ဆိုမယ့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကိုယ်စား တရားရေးဝန်ကြီး Abubacarr Tambdou က အဖွင့်လျှောက်လဲှချက်ကို တင်ပြမှာပါ။ မနက်ဖြန် ဒီဇင်ဘာလ (၁၁)ရက်နေ့ မှာပြုလုပ်မယ့် ကြားနာပွဲအတွက် မြန်မာဘက်က ခုခံချေပရာမှာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအနေနဲ့ အဖွင့်လျောက်လှဲချက် တင်ပြမှာဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ICJ ကြားနာပွဲကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တက်မည်
..................
ICJ ကွားနာပှဲကို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အဆင့ျမွင့ျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့တကျမညျ
(Unicode)
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ ICJ တရားရုံး ကွားနာပှဲကို တကျရောကျခွငျးအားဖွင့ျ ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ဘယျလောကျထိညှငျးပနျးနှိပျစကျခဲ့သလဲဆိုတဲ့ အခွအေနမှေနျတှကေို သူကိုယျတိုငျ သိရှိနားလညျလာဖို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးက ဗှီအိုအကေို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရအဆင့ျမွင့ျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့လညျး ICJ တရားရုံးကို တကျရောကျမှာဖွဈပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ မွနျမာအစိုးရရဲ့ ဖိနှိပျမှုတှကေို ခကြျခွငျးရပျတန့ျရေး ဂမျဘီယာရဲ့လြောကျလှဲ ခကြျကို ဒီကနေ့ အငျ်ဂါနေ့ ICJ တရားရုံးမှာ စတငျမယ့ျ ကွားနာမယ့ျပှဲအတှကျ နယျသာလနျ နိုငျငံ the Hague ကို ကမ်ဘာတလှှားက ထောကျခံသူတှေ၊ ကန့ျကှကျသူတှနေဲ့ နိုငျငံတကာသတငျးမီဒီယာ အဖှဲ့အစညျးတှေ စုဝေးရောကျရှိနပေါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက အပွည့ျအစုံကို ဆကျလကျတငျပွမှာပါ။
လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုတားဆီးရေးနဲ့ အပွဈပေးရေး နိုငျငံတကာသဘောတူ စာခြုပျခြိုးဖောကျမှုနဲ့ ဂမျဘီယာက မွနျမာကို ICJ နိုငျငံတကာ တရားရုံးမှာ စှဲတငျထားတဲ့အမှုအတှကျ လောလောဆယျ ကွားကာလမှာ မွနျမာနိုငျငံက ရိုဟငျဂြာတှရေဲ့ အခွအေနေ ပိုပွီး ဆိုးမလာစအေောငျ ကာကှယျပေးရေး “Provisional Measure of Protection” ကွားဖွတျစီမံဆောငျရှကျခကြျမြား ရကျတိုအတှငျး ခမြှတျပေးဖို့ ဂမျဘီယာနိုငျငံရဲ့ လြောကျထားခကြျကို ဒီကနေ့ ICJ ကုလသမဂ်ဂအမွင့ျဆုံးတရားရုံးက စတငျကွားနာမှာဖွဈပါတယျ။ နှဈဘကျအပွနျအလှနျလြောကျထားခကြျတှကေို သုံးရကျကွာ ဒီဇငျဘာလ ၁၂ ရကျနေ့ထိ ICJ တရားသူကွီး တှကေ ကွားနာမှာဖွဈပါတယျ။ ပုံမှနျ ICJ တရားသူကွီး ၁၅ ဦးရှိပမေယ့ျ ဒီကွားနာပှဲအတှကျ ဂမျဘီယာဘကျက အဆိုပွုတဲ့ တရားသူကွီးတဦးနဲ့ မွနျမာဘကျက အဆိုပွုတဲ့ တရားသူကွီး တဦး စုစုပေါငျး ၁၇ ဦး က ကွားနာမှာပါ။
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံအနနေဲ့ ဒီအမှုစှဲခကြျထဲမှာ ပါဝငျခွငျးမရှိပမေယ့ျ တရားရုံးဖွဈစဉျမှာ လိုအပျရငျ အခကြျအလကျတှေ ပံပိုးကူညီဖို့ အစိုးရအဆင့ျမွင့ျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့လညျး နယျသာလနျနိုငျငံ The Hague ကိုသှားရောကျမှာဖွဈကွောငျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Dr A.K. Abdul Momen က ဗှီအိုအကေိုအခုလို ပွောပါတယျ။
“ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံအနနေဲ့ အမှုစှဲခကြျထဲမှာ မပါဝငျပမေဲ့လညျး တရားရုံး ကွားနာမယ့ျအစီစဉျမှာ လိုအပျမယျဆိုရငျ အခကြျအလကျ၊ အစီရငျခံစာတှကေို ပံ့ပိုးပေးနိုငျဖို့ အဆင့ျမွင့ျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ ICJ တရားရုံးကို သှားရောကျမှာဖွဈပါတယျ။ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှု အတှကျ အရေးယူအပွဈပေးနိုငျဖို့ နိုငျငံတိုငျးမှာ တာဝနျရှိပါတယျ။ ဒါအပွငျ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ဘာတှဖွေဈခဲ့သလဲဆိုတဲ့အခွအေနကေို မဟုတျမှနျတဲ့ သတငျးတှေ၊ လုပျကွံဇာတျလမျးတှေ၊ အတုအယောငျ သတငျးတှထေုတျပွနျမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ မွနျမာဘကျမှာ တာဝနျရှိပါတယျ။ အခု ICJ တရားရုံးမှာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ရငျဆိုငျဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ သူ့ရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာ ထိခိုကျတဲ့အတှကျ စိတျမကောငျးဖွဈမိပါတယျ။ အခုလို ကွားနာပှဲကို သူ့ကိုယျတိုငျတကျရောကျခွငျးအားဖွင့ျ အခွအေနမှေနျကိုသိရှိပွီး အမှနျတရားကို နားလညျလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။”
အခုလို မွနျမာကို လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုစှဲခကြျနဲ့ ကမ်ဘာ့အမွင့ျဆုံးတရားရုံးမှာ ဂမျဘီယာက အမှုစှဲတငျတဲ့ ကိစ်စဟာ နိုငျငံတောျ အကြိုးစီးပှားကို ထိခိုကျစတေဲ့အတှကျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ယျတိုငျ ခုခံခြတောဟာ မှနျကနျကွောငျးနဲ့ ခေါငျးဆောငျကောငျးပီသမှုကို ထောကျခံကွောငျး ပွသဖို့ ဥရောပတဝနျးမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာမိသားစုတှကေလညျး ICJ တရားရုံးရှိရာ the Hague ကိုရောကျရှိနကွေပါတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ပုဂ်ဂိုလျရေးအရ ထောကျခံကွောငျး ဆန်ဒပွပှဲ အစီအစဉျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဦးဆောငျ စီစဉျသူတဦးဖွဈတဲ့ နယျသာလနျနိုငျငံမှာ နထေိုငျတဲ့ ကိုမိုးကြောျ က ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ရောကျလာတဲ့သူတှကေို ကနြောျတို့အနနေဲ့ လကျကမျးစာစောငျလေးတှပေေါ့နောျ ဒီဆန်ဒပွပှဲမှာ လိုကျနာမယ့ျ စညျးကမျးခကြျတှနေဲ့ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ပွီးမွောကျအောငျ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဆန့ျကငြျတဲ့အဖှဲ့တှလေညျး ရှိတာကို ၊ ရှိတော့ ကနြောျတို့က တဖကျနဲ့ တဖကျ ခိုကျရနျဖွဈပှားမှုတှမေဖွဈအောငျပေါ့နောျ ၊ စညျးကမျးခကြျတှထေုတျပွီးတော့ သူတို့ကို လကျကမျးစာစောငျလေးတှပေေးမယျ။ ပွီးရငျ ကနြောျတို့ ဒေါျစုလာတဲ့အခြိနျ ကနြောျတို့အားလုံးက ‘အမစေု ကမြျးမာပါစေ၊ အသကျရာကြောျရှညျပါစေ ၊ အောငျမွငျပါစေ’ စသဖွင့ျပေါ့ ကွှေးကွောျသံတှနေဲ့ ဆုတောငျးပွီးတော့ သူ လြောကျလှဲခကြျပေးဖို့ အထဲဝငျသှားတဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့တှကေ သတငျးဌာနတှနေဲ့ အငျတာဗြူးတာတှေ လုပျမယျ။ Documentary ရိုကျတဲ့အဖှဲ့တှနေဲ့ ပွောခငြျတဲ့လူကလညျး ပွောကွမှာပေါ့လေ။ ကနြောျတို့မှာလညျး သီးခွား Documentary ရိုကျမယ့ျအဖှဲ့တှေ ရှိတာပေါ့နောျ အငျ်ဂလနျက အုပျစုတှပေေါ့။ နောကျတနေ့ကတြော့လညျး ၁၂ ရကျနေ့ကတြော့ အဲလိုပဲ ၄ နာရီခှဲမှာ စမယျဆိုတော့ ကနြောျတို့က ၃ နာရီလောကျကတညျးက ကွိုပွီးတော့ အားလုံးရောကျနဖေို့အတှကျကို အသင့ျပွငျဆငျထားတာပေါ့နောျ၊ လုံခွုံရေးရော ပေါ့နောျ။”
အခွားတဖကျမှာတော့ ဆယျစုနှဈပေါငျးမြားစှာကွာအောငျ ညှငျးပနျးနှိပျစကျခံခဲ့ရတဲ့ ရိုဟငျဂြာအသိုငျးအဝိုငျးအတှကျ တရားမြှတမှုရဖို့ ပထမဆုံးအကွိမျ ကမ်ဘာ့အမွင့ျဆုံးတရားရုံးက ကိုငျတှယျကွားနာမယ့ျကိစ်စကို ထောကျခံတဲ့ နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှလေညျး the Hague ကိုရောကျရှိနကွေပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ ကွားနာပှဲကိုတကျရောကျမယ့ျ Rohingya Action Ireland အဖှဲ့ခေါငျးဆောငျ Stephanie McDermott က ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“နာကွညျးမှုတှကေို ခံစားခဲ့ရသူတှအေတှကျ ထောကျခံဖို့ လူ ပုဂ်ဂိုလျအဖှဲ့အစညျးတှေ ရောကျရှိနကွေပါတယျလို့ ပွောသှားတာပါ။”
ICJ တရားရုံးက နိုငျငံတှေ အငွငျးပှားမှုပွူနာကို ကွားနာဖွရှေငျးရာမှာ အခုလို နိုငျငံတနိုငျငံရဲ့ အမွင့ျဆုံးခေါငျးဆောငျတဦး အနနေဲ့ ရငျဆိုငျဖွရှေငျးတာဟာ ပထမဦးဆုံးအကွိမျဖွဈတယျလို့ နိုငျငံတကာသတငျးမီဒီယာတှကေ ဖေါျပွကွပါတယျ။
ဒီဇငျဘာလ ၁၀ ရကျ ဒီကနေ့ပွုလုပျမယ့ျ အမြားပွညျသူရှေ့ ကွားနာပှဲမှာ အရငျဆုံးထှကျဆိုမယ့ျ ဂမျဘီယာနိုငျငံကိုယျစား တရားရေးဝနျကွီး Abubacarr Tambdou က အဖှင့ျလြှောကျလဲှခကြျကို တငျပွမှာပါ။ မနကျဖွနျ ဒီဇငျဘာလ (၁၁)ရကျနေ့ မှာပွုလုပျမယ့ျ ကွားနာပှဲအတှကျ မွနျမာဘကျက ခုခံခြပေရာမှာ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးအနနေဲ့ အဖှင့ျလြောကျလှဲခကြျ တငျပွမှာဖွဈပါတယျ။