[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ တိုးမြှင့်ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်းထုတ် နေ့စဉ်သတင်းစာ တော်တော်များများ ရပ်နားထားရတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုထက်အောင်ခန့်က ပြောပြပါမယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်းတခုလုံးနီးပါး အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့ ဒီတပတ်ထဲမှာပဲ အမိန့်ထုတ်လိုက်တာကြောင့် လုပ်ငန်းတွေ ထိခိုက်လာတဲ့အထဲ သတင်းမီဒီယာတွေလည်း ပါဝင်လာပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့မှာ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေနေတဲ့ ပြည်တွင်းထုတ် နေ့စဉ်သတင်းစာတွေဖြစ်တဲ့ 7Day, The Voice, Myanmar Time, စံတော်ချိန်စတဲ့ သတင်းစာတွေလည်း ဒီတပတ်ကစ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေတာတွေကို ယာယီရပ်နားလိုက်ကြပါတယ်။ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အတွက် လုပ်ငန်းတွေ လည်ပတ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တာကြောင့် ရပ်နားလိုက်ရတာလို့လည်း 7 Day သတင်းစာ အယ်ဒီတာချုပ် ကိုအားမာန်က ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: မြန်မာမှာကိုဗစ် စမ်းသပ်မှုစုစုပေါင်းရဲ့ ၁၀% ကျော် ကူးစက်နေတာတွေ့ရ“အခုလက်ရှိ လမ်းတွေပေါ်မှာ ကားတွေနည်းသွားတယ်။ ကားအစီးရေ အရမ်းနည်းသွားတော့ လက်ပွေ့တွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေဆီကို သတင်းစာဂျာနယ်ယူဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာ။ အဲ့ဒါ တပိုင်းပေါ့ နောက်တခုက သတင်းစာ ဂျာနယ်တွေကို ကိုယ်စားလှယ်တွေဆီက ယူပြီး လမ်းတွေ၊ ရပ်ကွက်တွေထဲကို လိုက်ပို့ရမှာ အဲ့မှာလည်း တချို့လမ်းတွေ ရပ်ကွက်တွေက ဝင်လို့မရဘူးပြောတယ်။ အဲ့တော့ သတင်းစာကို သွားယူဖို့ရယ် ပြန်ရောင်းဖို့ရယ်မှာ အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်ပြောတယ်။ အဲ့ဒီဖြန့်ချိရေးဘက်မှာလည်း ပြဿနာတချို့ ရှိတာရယ်။ နောက်တခုက အမိန့်မှာ မီဒီယာကို လုံးလုံးမပါဘူးဖြစ်နေတယ်။ တကယ်လို့ အဲ့ဒီဟာကို မလိုက်နာဘူးဆိုရင် ဥပဒေအရ အရေးယူမယ်ဆိုတဲ့ဟာမှာ ရှေ့ဆက်လုပ်ဖို့ဟာ ဆက်လုပ်ဖို့ မရဲဘူးဖြစ်နေတာပေါ့။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ ၂ လတောင် မလိုတော့တဲ့ အချိန်မှာပဲ ကပ်ရောဂါနဲ့ ကြုံနေရတာကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှု တားဆီးရေး ကန့်သတ်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့အတွက် သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းတွေမှာ ထိခိုက်နေရတာပါ။ သတင်းစာပုံနှိပ်ထုတ်ဝေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ရပ်ထားရပေမဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ကာလဖြစ်တာကြောင့် အွန်လိုင်းကနေ လုပ်ငန်းတွေ ဆက်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေရတယ်လို့လည်း 7 Day သတင်းစာ အယ်ဒီတာချုပ် ကိုအားမာန်က ပြောပါတယ်။
သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်များ ရောင်းချနေသူ။ (စက်တင်ဘာ ၂၃၊ ၂၀၂၀)
“အဓိက စိတ်ပူနေရတာကို ဒီကာလက ကပ်ရောဂါ အဆိုးဆုံး အခြေအနေကို ရောက်နေတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ဖို့ကလည်း ရက် ၅၀ လောက်ပဲ လိုတော့တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ကလည်း တကယ့်ကို အရေးကြီးဆုံး အချိန်ဖြစ်နေတာ။ ဝင်ငွေက မရှိပေမဲ့ ဒီကာလက အရေးကြီးဆုံး အချိန်ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် အွန်လိုင်း ကနေပဲ ကျနော်တို့ရဲ့ Facebook ရယ်၊ ကျနော်တို့ Website ရယ်ကနေ သတင်းတွေ ပုံမှန် လိုက်ပြီးတော့ ရေးပြီးတော့ တင်ပေးနေရတယ်။ ဝင်ငွေရှိလားဆိုရင် ကျနော်တို့ ဝင်ငွေက ဘာမှမရှိဘူး။ အဲ့သတင်းတွေ လိုက်နေရတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့မှာ ကုန်ကျစရိတ်ရှိတယ်။ ရေရှည် သတင်းစာ ဂျာနယ် နားရမယ်ဆိုရင်တော့ သတင်းဌာနအတွက်ကော ဝင်ငွေ ထိခိုက်သလို သတင်းထောက် တဦးချင်းစီအတွက်လည်း ဝင်ငွေ ထိခိုက်လာနိုင်တယ်။”
ရောဂါကူးစက်မှုတွေ အများဆုံး တွေ့နေရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားပေမဲ့ အများပြည်သူ အခြေခံလိုအပ်ချက်အဖြစ် စက်သုံးဆီ၊ ဆေးဝါး ရေသန့် လုပ်ငန်းတွေကိုတော့ လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ မနေ့တုန်းကလည်း ရေကြောင်း လေကြောင်း အကောက်ခွန် လုပ်ငန်းတွေနဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်းလိုင်း ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို ထပ်မံပြင်ဆင်ဖြည့်စွက် ခွင့်ပြုခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းတွေ မပါဝင်သေးတာကြောင့် ဖြည့်စွက်ခွင့်ပြုဖို့ တင်ပြထားတယ်လို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီက တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး (၁) ကိုမြင့်ကျော်က ပြောပါတယ်။ အစိုးရပိုင် သတင်းမီဒီယာတွေ ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်နေပေမဲ့ ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာလည်း အရေးပါတဲ့အတွက် လုပ်ငန်းတွေ လည်ပတ်ခွင့်ရဖို့ လိုတယ်လို့ အခုလို ပြောပါတယ်။
“ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာ လွတ်လပ်တဲ့ သတင်းမီဒီယာ အားနည်းသွားနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ တကယ် လွတ်လပ်တဲ့ သတင်းမီဒီယာ ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာကသာလျှင် ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကို မတူတဲ့ ရှုထောင့် မတူတဲ့ အမြင် မတူတဲ့ အသံတွေ ဖော်ပြနိုင်တာ။ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာကတော့ တလမ်းသွားနဲ့ အစိုးရရဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကို ပြန်ဖြန့်တာမျိုး ဒီနိုင်ငံပိုင်မီဒီယာနဲ့တော့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံလို့ ခေါ်ဆိုလို့မရဘူး။ အားနည်းသွားရင် ဒါကတော့ စကားလုံး အကြီးကြီး ပြောတာတော့မဟုတ်ဘူး။ ရေရှည်မှာတော့ သွားပြီး ထိခိုက်စေမယ့်ပေါ့နော်။”
လက်ရှိအချိန်မှာ နေ့စဉ်ထုတ်သတင်းစာမှာ နိုင်ငံပိုင် ပါတီပိုင်နဲ့ ပုဂ္ဂလိက ပိုင်အားလုံး စုစုပေါင်း ၁၃ စောင် ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စတင်ဖြစ်ပွားတဲ့ မတ်လကနေ ဧပြီလအထိ နေ့စဉ်ထုတ် ပုဂ္ဂလိက သတင်းစာတွေဟာ ထုတ်ဝေတာတွေကို ၁ လ ယာယီရပ်နားခဲ့ရဖူးပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကိုဗစ်အကန့်အသတ်ကြောင့် သတင်းစာတချို့ရပ်နား
[Unicode Version]
ကိုဗဈအကန့ျအသတျကွောင့ျ သတငျးစာတခြို့ရပျနား
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ တိုးမွှင့ျကန့ျသတျလိုကျတဲ့အတှကျ ပွညျတှငျးထုတျ နေ့စဉျသတငျးစာ တောျတောျမြားမြား ရပျနားထားရတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုထကျအောငျခန့ျက ပွောပွပါမယျ။
ကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ ရနျကုနျတိုငျးတခုလုံးနီးပါး အိမျပွငျမထှကျဖို့ ဒီတပတျထဲမှာပဲ အမိန့ျထုတျလိုကျတာကွောင့ျ လုပျငနျးတှေ ထိခိုကျလာတဲ့အထဲ သတငျးမီဒီယာတှလေညျး ပါဝငျလာပါတယျ။ ရနျကုနျမွို့မှာ ပုံနှိပျထုတျဝနေတေဲ့ ပွညျတှငျးထုတျ နေ့စဉျသတငျးစာတှဖွေဈတဲ့ 7Day, The Voice, Myanmar Time, စံတောျခြိနျစတဲ့ သတငျးစာတှလေညျး ဒီတပတျကစ ပုံနှိပျထုတျဝတောတှကေို ယာယီရပျနားလိုကျကွပါတယျ။ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျလိုကျတဲ့အတှကျ လုပျငနျးတှေ လညျပတျဖို့ မဖွဈနိုငျတာကွောင့ျ ရပျနားလိုကျရတာလို့လညျး 7 Day သတငျးစာ အယျဒီတာခြုပျ ကိုအားမာနျက ပွောပါတယျ။
“အခုလကျရှိ လမျးတှပေေါျမှာ ကားတှနေညျးသှားတယျ။ ကားအစီးရေ အရမျးနညျးသှားတော့ လကျပှေ့တှကေ ကိုယျစားလှယျတှဆေီကို သတငျးစာဂြာနယျယူဖို့ အခကျအခဲရှိနတော။ အဲ့ဒါ တပိုငျးပေါ့ နောကျတခုက သတငျးစာ ဂြာနယျတှကေို ကိုယျစားလှယျတှဆေီက ယူပွီး လမျးတှေ၊ ရပျကှကျတှထေဲကို လိုကျပို့ရမှာ အဲ့မှာလညျး တခြို့လမျးတှေ ရပျကှကျတှကေ ဝငျလို့မရဘူးပွောတယျ။ အဲ့တော့ သတငျးစာကို သှားယူဖို့ရယျ ပွနျရောငျးဖို့ရယျမှာ အခကျအခဲတှေ ရှိတယျပွောတယျ။ အဲ့ဒီဖွန့ျခြိရေးဘကျမှာလညျး ပွူနာတခြို့ ရှိတာရယျ။ နောကျတခုက အမိန့ျမှာ မီဒီယာကို လုံးလုံးမပါဘူးဖွဈနတေယျ။ တကယျလို့ အဲ့ဒီဟာကို မလိုကျနာဘူးဆိုရငျ ဥပဒအေရ အရေးယူမယျဆိုတဲ့ဟာမှာ ရှေ့ဆကျလုပျဖို့ဟာ ဆကျလုပျဖို့ မရဲဘူးဖွဈနတောပေါ့။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပဖို့ ၂ လတောငျ မလိုတော့တဲ့ အခြိနျမှာပဲ ကပျရောဂါနဲ့ ကွုံနရေတာကွောင့ျ ရောဂါကူးစကျမှု တားဆီးရေး ကန့ျသတျခကြျတှေ ထုတျပွနျထားတဲ့အတှကျ သတငျးမီဒီယာလုပျငနျးတှမှော ထိခိုကျနရေတာပါ။ သတငျးစာပုံနှိပျထုတျဝတေဲ့ လုပျငနျးတှေ ရပျထားရပမေဲ့ အရေးကွီးတဲ့ ကာလဖွဈတာကွောင့ျ အှနျလိုငျးကနေ လုပျငနျးတှေ ဆကျနိုငျအောငျ ကွိုးပမျးနရေတယျလို့လညျး 7 Day သတငျးစာ အယျဒီတာခြုပျ ကိုအားမာနျက ပွောပါတယျ။
SEE ALSO: COVID ကို နိုင်ငံရေးအတွက် အသုံးချနေကြသလား“အဓိက စိတျပူနရေတာကို ဒီကာလက ကပျရောဂါ အဆိုးဆုံး အခွအေနကေို ရောကျနတေယျ။ ရှေးကောကျပှဲ လုပျဖို့ကလညျး ရကျ ၅၀ လောကျပဲ လိုတော့တယျ။ မွနျမာနိုငျငံအတှကျကလညျး တကယ့ျကို အရေးကွီးဆုံး အခြိနျဖွဈနတော။ ဝငျငှကေ မရှိပမေဲ့ ဒီကာလက အရေးကွီးဆုံး အခြိနျဖွဈနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ အှနျလိုငျး ကနပေဲ ကနြောျတို့ရဲ့ Facebook ရယျ၊ ကနြောျတို့ Website ရယျကနေ သတငျးတှေ ပုံမှနျ လိုကျပွီးတော့ ရေးပွီးတော့ တငျပေးနရေတယျ။ ဝငျငှရှေိလားဆိုရငျ ကနြောျတို့ ဝငျငှကေ ဘာမှမရှိဘူး။ အဲ့သတငျးတှေ လိုကျနရေတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့မှာ ကုနျကစြရိတျရှိတယျ။ ရရှေညျ သတငျးစာ ဂြာနယျ နားရမယျဆိုရငျတော့ သတငျးဌာနအတှကျကော ဝငျငှေ ထိခိုကျသလို သတငျးထောကျ တဦးခငြျးစီအတှကျလညျး ဝငျငှေ ထိခိုကျလာနိုငျတယျ။”
ရောဂါကူးစကျမှုတှေ အမြားဆုံး တှေ့နရေတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး အိမျပွငျမထှကျဖို့ အမိန့ျထုတျပွနျထားပမေဲ့ အမြားပွညျသူ အခွခေံလိုအပျခကြျအဖွဈ စကျသုံးဆီ၊ ဆေးဝါး ရသေန့ျ လုပျငနျးတှကေိုတော့ လုပျကိုငျခှင့ျပွုခဲ့ပါတယျ။ မနေ့တုနျးကလညျး ရကွေောငျး လကွေောငျး အကောကျခှနျ လုပျငနျးတှနေဲ့ မိုဘိုငျးဖုနျးလိုငျး ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးတှကေို ထပျမံပွငျဆငျဖွည့ျစှကျ ခှင့ျပွုခဲ့တာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး သတငျးမီဒီယာလုပျငနျးတှေ မပါဝငျသေးတာကွောင့ျ ဖွည့ျစှကျခှင့ျပွုဖို့ တငျပွထားတယျလို့လညျး မွနျမာနိုငျငံသတငျးမီဒီယာကောငျစီက တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး (၁) ကိုမွင့ျကြောျက ပွောပါတယျ။ အစိုးရပိုငျ သတငျးမီဒီယာတှေ ပုံမှနျအတိုငျး လညျပတျနပေမေဲ့ ပုဂ်ဂလိက မီဒီယာတှရေဲ့ အခနျးကဏ်ဍဟာလညျး အရေးပါတဲ့အတှကျ လုပျငနျးတှေ လညျပတျခှင့ျရဖို့ လိုတယျလို့ အခုလို ပွောပါတယျ။
SEE ALSO: ပုဂ္ဂလိကကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကဏ္ဍနဲ့ ကိုဗစ်ကူးသူ ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေး“ပုဂ်ဂလိက မီဒီယာ လှတျလပျတဲ့ သတငျးမီဒီယာ အားနညျးသှားနိုငျတယျပေါ့နောျ။ တကယျ လှတျလပျတဲ့ သတငျးမီဒီယာ ပုဂ်ဂလိက မီဒီယာကသာလြှငျ ဖွဈနတေဲ့ အခွအေနကေို မတူတဲ့ ရှုထောင့ျ မတူတဲ့ အမွငျ မတူတဲ့ အသံတှေ ဖောျပွနိုငျတာ။ နိုငျငံပိုငျမီဒီယာကတော့ တလမျးသှားနဲ့ အစိုးရရဲ့ သတငျးအခကြျအလကျကို ပွနျဖွန့ျတာမြိုး ဒီနိုငျငံပိုငျမီဒီယာနဲ့တော့ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံလို့ ခေါျဆိုလို့မရဘူး။ အားနညျးသှားရငျ ဒါကတော့ စကားလုံး အကွီးကွီး ပွောတာတော့မဟုတျဘူး။ ရရှေညျမှာတော့ သှားပွီး ထိခိုကျစမေယ့ျပေါ့နောျ။”
လကျရှိအခြိနျမှာ နေ့စဉျထုတျသတငျးစာမှာ နိုငျငံပိုငျ ပါတီပိုငျနဲ့ ပုဂ်ဂလိက ပိုငျအားလုံး စုစုပေါငျး ၁၃ စောငျ ရှိပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ စတငျဖွဈပှားတဲ့ မတျလကနေ ဧပွီလအထိ နေ့စဉျထုတျ ပုဂ်ဂလိက သတငျးစာတှဟော ထုတျဝတောတှကေို ၁ လ ယာယီရပျနားခဲ့ရဖူးပါတယျ။