=== [[ ZAWGYI ]] ===
ဂျပန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ‘ကဏ္ဍသစ်' ဖွင့်လှစ်
တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ဂျပန် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင် နှစ်ဦးရဲ့ ဆွေးနွေးပွဲအပြီး နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ကဏ္ဍသစ်တစ်ရပ် ထူထောင်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ ပုံမှန် အပြန်အလှန် အလည်အပတ်ခရီးစဉ် အပါအဝင် ကာလရှည်ကြာ တင်းမာနေတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ တခြား မပြေမလည် ဖြစ်နေတာတွေကို ဖြေလျှော့ဖို့ သဘောတူညီခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆွတ်ယိုး Yoon Seok Yeol နဲ့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖုမိအို ခီရှီးဒါး Fumio Kishida တို့ရဲ့ တိုကျိုမှာကျင်းပတဲ့ ရှားရှားပါးပါး ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲမှာ အခုလို ပြန်လည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့်အကြောင်း ကြေညာခဲ့တာပါ။ တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆွတ်ယိုးရဲ့ ဂျပန်ခရီးစဉ်ဟာ ၁၂ နှစ်အတွင်း တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ တဦးရဲ့ ပထမဆုံးသော ခရီးစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဝန်ကြီးချုပ် ခီရှီးဒါး Kishida နဲ့တွေ့ဆုံမှုက “ပြဿနာတွေ ပြည့်နေတဲ့ သူတို့နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ခရီးလမ်းမှာ မှတ်တိုင်အသစ်” လို့ တောင်ကိုရီးယားသမ္မတက ပြောပြီး ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ကလည်း “အနာဂတ် စာမျက်နှာသစ်ကို စတင်လိုက်ပြီ” လို့ ဆိုပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အဆိုအရ ဂျပန်ဟာ တောင်ကိုရီးယားအပေါ် ချမှတ်ထားတဲ့ ဆီမီးကွန်ဒတန်တာ တင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်တွေကို ရုတ်သိမ်းပေးဖို့ သဘောတူခဲ့ပြီး တခါ အပြန်အလှန် အနေနဲ့ တောင်ကိုရီးယား ဘက်ကလည်း ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ကို ဂျပန်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တိုင်ကြားထားချက်ကို ရုပ်သိမ်းသွားပါမယ်။
ဒါ့အပြင် ၂၀၁၁ ကတည်းက ရပ်ဆိုင်းထားတဲ့ “လွန်းပျံ သံတမန်ရေး ခရီး” လို့ ရည်ညွှန်းလေ့ရှိတဲ့ နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ပုံမှန်ခရီးစဉ်တွေ ပြန်လည်စတင်မှာ ဖြစ်သလို နှစ်နိုင်ငံ ထောက်လှမ်းရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်တွေ ပုံမှန်မျှဝေဖို့လည်း သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်။
ဒါဟာ နှစ်နိုင်ငံလုံး ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ တရုတ်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတွေရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို အတူလက်တွဲ ရင်ဆိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းချက်အဖြစ် ရှုမြင်ကြပါတယ်။
မြောက်ကိုရီးယားဟာ ဒီထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲနဲ့ အချိန်ကိုက် ကြာသပတေးနေ့ကပဲ တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည်တစ်စင်း ပစ်လွှတ်ခဲ့ပြီး အဲဒီ ဒုံးကျည်ဟာ ဂျပန်နိုင်ငံ အိုရှီးမားကျွန်း အနောက်ဘက် မိုင် ၁၅၀ ကျော်အကွာက ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ သီးသန့် စီးပွားရေး ရေပိုင်နက်ဇုန်နဲ့ ကပ်လျက် အပြင်ဘက်ကို ကျရောက်ခဲ့ပါတယ်။
SEE ALSO: အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးဆွေးနွေးမြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူကလီးယားဒုံးကျည် ခြိမ်းခြောက်မှုဟာ “တနေ့ထက်တနေ့ ပိုတိုးလာပြီး” ဒါဟာ “အရှေ့အာရှဒေသတင် မကဘဲ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း အတွက်ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်မှုအတွက် ကြီးမားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု” လို့ တောင်ကိုရီးယား သမ္မတက ပြောပါတယ်။ “ဒီလို ဥပဒေမဲ့ ခြိမ်းခြောက်နေတာတွေကို တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ဂျပန် နှစ်နိုင်ငံ စည်းစည်းလုံးလုံးနဲ့ လက်တွဲပြီး ပညာရှိရှိ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသင့်တယ်” လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ဂျပန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယားဟာ အခုအခါမှာ ဘုံတူညီတဲ့ ပြဿနာတွေ ရင်ဆိုင်နေရပေမယ့် ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ၁၉၁၀ ကနေ ဒုတိကမ္ဘာစစ် ပြီးဆုံးတဲ့ ၁၉၄၅ အထိ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ကို ဂျပန်က ကိုလိုနီပြုခဲ့လို့ ဂျပန်-တောင်ကိုရီးယား ဆက်ဆံရေးဟာ ကာလကြာရှည် မပြေမလည် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။
ဂျပန် သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ကာလတွေတုန်းက ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ အဓမ္မ လုပ်အားပေး ခိုင်းစေမှုတွေအတွက် ဂျပန်ကုမ္ပဏီတွေ အနေနဲ့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသားတွေကို လျော်ကြေး ပေးဆောင်ရမယ်လို့ တောင်ကိုရီးယား တရားရုံးချုပ်က ၂၀၁၈ မှာ အမိန့်ချခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးဟာ အဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေကို ရောက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ဂျပန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ‘ကဏ္ဍသစ်' ဖွင့်လှစ်
=== {{ UNICODE }} ===
ဂပြနျနဲ့ တောငျကိုရီးယား ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲ နှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေး ‘ကဏ်ဍသဈ' ဖှင့ျလှဈ
တောငျကိုရီးယားနဲ့ ဂပြနျ ထိပျသီးခေါငျးဆောငျ နှဈဦးရဲ့ ဆှေးနှေးပှဲအပွီး နှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေး ကဏ်ဍသဈတဈရပျ ထူထောငျနိုငျခဲ့တယျလို့ ကွာသပတေးနေ့က ကွညောခဲ့ပွီး နှဈနိုငျငံခေါငျးဆောငျတှေ ပုံမှနျ အပွနျအလှနျ အလညျအပတျခရီးစဉျ အပါအဝငျ ကာလရှညျကွာ တငျးမာနတေဲ့ ကုနျသှယျရေးနဲ့ တခွား မပွမေလညျ ဖွဈနတောတှကေို ဖွလြှေော့ဖို့ သဘောတူညီခဲ့ကွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
တောငျကိုရီးယားသမ်မတ ယှနျဆှတျယိုး Yoon Seok Yeol နဲ့ ဂပြနျဝနျကွီးခြုပျ ဖုမိအို ခီရှီးဒါး Fumio Kishida တို့ရဲ့ တိုကြိုမှာကငြျးပတဲ့ ရှားရှားပါးပါး ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲမှာ အခုလို ပွနျလညျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမယ့ျအကွောငျး ကွညောခဲ့တာပါ။ တောငျကိုရီးယားသမ်မတ ယှနျဆှတျယိုးရဲ့ ဂပြနျခရီးစဉျဟာ ၁၂ နှဈအတှငျး တောငျကိုရီးယား သမ်မတ တဦးရဲ့ ပထမဆုံးသော ခရီးစဉျဖွဈပါတယျ။
ဝနျကွီးခြုပျ ခီရှီးဒါး Kishida နဲ့တှေ့ဆုံမှုက “ပွူနာတှေ ပွည့ျနတေဲ့ သူတို့နှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေး ခရီးလမျးမှာ မှတျတိုငျအသဈ” လို့ တောငျကိုရီးယားသမ်မတက ပွောပွီး ဂပြနျဝနျကွီးခြုပျ ကလညျး “အနာဂတျ စာမကြျနှာသဈကို စတငျလိုကျပွီ” လို့ ဆိုပါတယျ။
တောငျကိုရီးယား ကုနျသှယျရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ အဆိုအရ ဂပြနျဟာ တောငျကိုရီးယားအပေါျ ခမြှတျထားတဲ့ ဆီမီးကှနျဒတနျတာ တငျပို့မှု ကန့ျသတျခကြျတှကေို ရုတျသိမျးပေးဖို့ သဘောတူခဲ့ပွီး တခါ အပွနျအလှနျ အနနေဲ့ တောငျကိုရီးယား ဘကျကလညျး ကမ်ဘာ့ကုနျသှယျရေးအဖှဲ့ကို ဂပြနျနဲ့ ပတျသကျလို့ တိုငျကွားထားခကြျကို ရုပျသိမျးသှားပါမယျ။
ဒါ့အပွငျ ၂၀၁၁ ကတညျးက ရပျဆိုငျးထားတဲ့ “လှနျးပြံ သံတမနျရေး ခရီး” လို့ ရညျညှှနျးလေ့ရှိတဲ့ နှဈနိုငျငံခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ပုံမှနျခရီးစဉျတှေ ပွနျလညျစတငျမှာ ဖွဈသလို နှဈနိုငျငံ ထောကျလှမျးရေးဆိုငျရာ သတငျးအခကြျအလကျတှေ ပုံမှနျမြှဝဖေို့လညျး သဘောတူခဲ့ကွပါတယျ။
ဒါဟာ နှဈနိုငျငံလုံး ရငျဆိုငျနရေတဲ့ တရုတျနဲ့ မွောကျကိုရီးယား နိုငျငံတှရေဲ့ စိနျခေါျမှုတှကေို အတူလကျတှဲ ရငျဆိုငျဖို့ ကွိုးပမျးခကြျအဖွဈ ရှုမွငျကွပါတယျ။
မွောကျကိုရီးယားဟာ ဒီထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲနဲ့ အခြိနျကိုကျ ကွာသပတေးနေ့ကပဲ တိုကျခငြျးပဈ ဒုံးကညြျတဈစငျး ပဈလှှတျခဲ့ပွီး အဲဒီ ဒုံးကညြျဟာ ဂပြနျနိုငျငံ အိုရှီးမားကြှနျး အနောကျဘကျ မိုငျ ၁၅၀ ကြောျအကှာက ဂပြနျနိုငျငံရဲ့ သီးသန့ျ စီးပှားရေး ရပေိုငျနကျဇုနျနဲ့ ကပျလကြျ အပွငျဘကျကို ကရြောကျခဲ့ပါတယျ။
မွောကျကိုရီးယားရဲ့ နြူကလီးယားဒုံးကညြျ ခွိမျးခွောကျမှုဟာ “တနေ့ထကျတနေ့ ပိုတိုးလာပွီး” ဒါဟာ “အရှေ့အာရှဒသေတငျ မကဘဲ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျး အတှကျပါ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ တညျငွိမျမှုအတှကျ ကွီးမားတဲ့ ခွိမျးခွောကျမှု” လို့ တောငျကိုရီးယား သမ်မတက ပွောပါတယျ။ “ဒီလို ဥပဒမေဲ့ ခွိမျးခွောကျနတောတှကေို တောငျကိုရီးယားနဲ့ ဂပြနျ နှဈနိုငျငံ စညျးစညျးလုံးလုံးနဲ့ လကျတှဲပွီး ပညာရှိရှိ ကိုငျတှယျဖွရှေငျးသင့ျတယျ” လို့လညျး ဆိုပါတယျ။
ဂပြနျနဲ့ တောငျကိုရီးယားဟာ အခုအခါမှာ ဘုံတူညီတဲ့ ပွူနာတှေ ရငျဆိုငျနရေပမေယ့ျ ၂၀ ရာစု အစောပိုငျး ၁၉၁၀ ကနေ ဒုတိကမ်ဘာစဈ ပွီးဆုံးတဲ့ ၁၉၄၅ အထိ ကိုရီးယားကြှနျးဆှယျကို ဂပြနျက ကိုလိုနီပွုခဲ့လို့ ဂပြနျ-တောငျကိုရီးယား ဆကျဆံရေးဟာ ကာလကွာရှညျ မပွမေလညျ ဖွဈခဲ့တာပါ။
ဂပြနျ သိမျးပိုကျထားတဲ့ ကာလတှတေုနျးက ကြူးလှနျခဲ့တဲ့ အဓမ်မ လုပျအားပေး ခိုငျးစမှေုတှအေတှကျ ဂပြနျကုမ်ပဏီတှေ အနနေဲ့ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံသားတှကေို လြောျကွေး ပေးဆောငျရမယျလို့ တောငျကိုရီးယား တရားရုံးခြုပျက ၂၀၁၈ မှာ အမိန့ျခခြဲ့ပွီးနောကျပိုငျး ပွီးခဲ့တဲ့ ဆယျစုနှဈတှအေတှငျး နှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေးဟာ အဆိုးရှားဆုံးအခွအေနကေို ရောကျရှိခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။