(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့် ထွက်ပြေးနေရသူတွေအတွက် အစိုးရက ဆောက်ပေးထားတဲ့ စခန်းတွေမှာ စစ်ဘေးရှောင် ဒုက္ခသည်တွေ သွားမနေကြပါဘူး။ ဒုက္ခသည်တွေ ကိုယ့်သဘောနဲ့ ကိုယ်စခန်းဆောက်တာကိုလည်း အစိုးရက ခွင့်မပြုတာကြောင့် နေထိုင်ရေး အခက်အခဲ တွေ့နေကြရပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့နဲ့ မြန်မာတပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေဆဲ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ကျောက်တော် မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်နဲ့ ပုဏ္ဏားကျွန်းစတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ နေထိုင်ဖို့အတွက်ဆိုပြီးတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့က ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတည်းက အဆောက်အဦးတွေ ဆောက်ပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိအချိန်ထိ အဲဒီအစိုးရက ဆောက်ပေးထားတဲ့ ဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ မနေကြတာကြောင့် ဒီအတိုင်းပဲ ပစ်ထားရတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ စည်ပင်သာယာရေး ဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့်က ပြောပါတယ်။
"ဆောက်ပေးထားတာကတော့ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ကျောက်တော်၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း အဲဒီမှာ ဆောက်ပေးထားတယ်။ အဲဒီစခန်းတွေမှာတော့ နေတဲ့သူတွေတော့ မရှိကြသေးဘူး။ သူတို့ဘာကြောင့် မနေလည်းတော့ မပြောတတ်ဘူး။ ပထမတော့ သူတို့နေမယ် ဆိုပြီးတော့ ဆန္ဒပြုတယ်။ အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၇၀၀ နေထိုင်မယ်ဆိုပြီးတော့ ဆန္ဒပြုတဲ့ အတွက်ကြောင့် နေထိုင်ဖို့အခက်အခဲဖြစ် နေကြတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ နေရာချထားပေးဖို့ ဒီအဆောက်အဦးတွေ ဆောက်မယ်ဆိုပြီးတော့ စီမံချက် ဆွဲလိုက်တာပေါ့နော်။ ဆွဲပြီးတော့ ဆောက်လိုက်တယ်။ မိုးတွင်းကာလမှာပဲ ဆောက်ရတာကြောင့် နည်းနည်းလေး ကြန့်ကြာမှုတော့ ဖြစ်သွားတယ်။ ဆောက်ပြီးတော့ နေကြတော့လို့ပြောတဲ့အခါ မနေကြတော့ဘူးလို့ သူတို့က ဆန္ဒပြုကြတယ်။ အဲတော့ အဲဒီနေရာတွေက ဒီအတိုင်းဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ အကုန်လုံးက ၁.၈ ဘီလျံယံ ကုန်ကျခံပြီးတော့ ဆောက်ထားတာ။"
ဘူးသီးတောင်ဒေသခံ ကိုဝင်းနိုင်ကတော့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲမှာ အစိုးရက ဆောက်ပေးထားတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ဒုက္ခသည်တွေမနေ နိုင်ကြဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
"သူတို့ဆောက်ပေးထားတဲ့နေရာမှာ လူတွေမနေဘူး။ ဘာလို့မနေကြလည်းဆိုတော့ မြို့နဲ့လည်း ဝေးတယ်။ မူစဆင်တွေနေတဲ့ နေရာနဲ့လည်း နီးတယ်။ အဲဒီမှာ ဆောက်ပေးထားတာတော့ တွေ့တယ် ကျနော်တို့။"
အစိုးရက ဆောက်ပေးထားတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ခစန်းတွေဟာ သွားရေလာရေး အခက်အခဲတွေရှိသလို ရေ၊ မီးစတဲ့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့ မနေထိုင်ကြတာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ရသေ့တောင်မြို့နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးခင်မောင်လတ်က ပြောပါတယ်။
"အဲဒီဒေသက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအကြောင်းကို သိရမယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ မြို့မိမြို့ဖတွေ CSO တွေနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ တည်ဆောင်သင့်တာ။ သူတို့တည်ဆောက်တဲ့ နေရာက လက်တွေ့မကျဘူး။ ရခိုင်ပြည်မှာက ရေလမ်းခရီးက များတယ်။ နောက်တခုက သောက်သုံးရေ ရှားပါးတယ်။ သူတို့က မြို့နဲ့ ဝေးတဲ့နေရာ လုံခြုံရေးကို ဦးစားပေးပြီးလုပ်လိုက်တော့ စစ်ဘေးဒုက္ခသယ်တွေရဲ့ ဆန္ဒနဲ့ မကိုက်ညီဘူး။ အခုက ရေမရှိဘူး မီးမရှိဘူး။ သွားရေး လာရေးခက်တဲ့နေရာတွေမှာ ဖြစ်နေတယ်။ အဲတာကြောင့် အစိုးရ ဆောက်ပေး ထားတဲ့ နေရာကို ဘယ်သူမှမသွားကြဘူး။"
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ဦးရေ တနေ့ထက် တနေ့ များပြားလာနေပေမဲ့ အစိုးရ ဆောက်ပေးတဲ့ နေရာတွေကို မသွားကြပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့ နေထိုင်ရေး အတွက် သူတို့ သဘောနဲ့ သူတို့လည်း စစ်ဘေးရှောင် စခန်းတွေ ဆောက်ခွင့်မရှိပါဘူး။ အန္တရာယ် ရှိတဲ့ နေရာတွေမှာ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေ ကိုယ့်သဘောနဲ့ ကိုယ်မဆောက်ဖို့ အစိုးရက တားမြစ်ထားတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ စည်ပင်ဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့်ကပြောပါတယ်။
"အဲတာတော့ ဟုတ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေကို တည်ဆောက်တဲ့ အခါမှာ တစ်ချို့ တွေက ကိုယ့်စိတ်သဘောထားအတိုင်း တည်ဆောင်ကြတယ်။ တစ်ချို့နေရာတွေကျတော့ မလွတ်ကင်းတဲ့ နေရာတွေ။ စစ်ပွဲနဲ့ မလွတ်ကင်းတဲ့နေရာတွေပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေနဲ့ ညှိနှိုင်း တိုင်ပင်ပြီးမှ တည်ဆောက်ဖို့ အဲတာတွေတော့ ရှိပါတယ်။"
စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့အထိ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၅၀,၀၀၀ နီးပါးရှိ နေတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှု ဦးစီးဌာနက ဦးစီးအရာရှိ ဦးရဲမင်းဦးက ပြောပါတယ်။
"၅ ရက်နေ့အထိ စုစုပေါင်း စစ်ဘေးရှောင်စခန်း ၁၂၄ ခု ရှိတယ်။ စုရပ်စခန်းပေါင်း ဒါက ၅ ရက်နေ့အထိစာရင်း။ ဒါက ခရိုင် ၄ ခုမှာ ရှိနေတာပေါ့။ မြောက်ဦးခရိုင် စစ်တွေခရိုင် မောင်တောခရိုင် ကျောက်ဖြူခရိုင် စစ်တွေခရိုင်မှာ ဆိုရင် ပုဏ္ဏားကျွန်း ရသေ့တောင် ပေါက်တော စစ်တွေ မြောက်ဦးခရိုင်မှာ ဆိုရင် မြောက်ဦး မင်းပြား ကျောက်တော် မြေပုံ။ မောင်တောခရိုင်မှာ ဘူးသီးတောင် မြို့နယ်နဲ့ ကျောက်ဖြူခရိုင်မှာဆိုရင် အမ်း စုစုပေါင်း စခန်းက ၁၂၄ ခု ရှိတယ်။ လူဦးရေကတော့ စုစုပေါင်း ၄၉,၅၇၈ ဦးရှိတယ်။ အိမ်ထောင်စုက ၁၂,၀၈၂စုရှိတယ်။ ဒါကတော့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့အထိ စခန်းနဲ့ လူဦးရေစာရင်းပေါ့နော်။"
အစိုးရက ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၅၀,၀၀၀ နီးပါးလို့ ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့်လည်း စစ်ဘေးရှောင်တွေကို လိုက်လံစားရင်ပြုစုနေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများ အစည်းအရုံး REC ကတော့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွတ်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တစ်သိန်းကျော်ရှိတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်ခင်ဗျာ။
[Unicode Version]
ရခိုငျမွောကျပိုငျး စဈပွေးဒုက်ခသညျမြား နထေိုငျရေး အခကျအခဲကွုံနေ
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျ ထှကျပွေးနေ ရသူတှအေတှကျ အစိုးရက ဆောကျပေးထားတဲ့ စခနျးတှမှော စဈဘေးရှောငျ ဒုက်ခသညျတှေ သှားမနကွေပါဘူး။ ဒုက်ခသညျတှေ ကိုယ့ျသဘောနဲ့ ကိုယျစခနျးဆောကျတာကိုလညျး အစိုးရက ခှင့ျမပွုတာကွောင့ျ နထေိုငျရေး အခကျအခဲ တှေ့နကွေရပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့နဲ့ မွနျမာတပျမတောျတို့ကွား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနဆေဲ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ကြောကျတောျ မွောကျဦး မငျးပွား ဘူးသီးတောငျ ရသေ့တောငျ နဲ့ ပုဏ်ဏားကြှနျးစတဲ့ မွို့နယျတှမှော စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ နထေိုငျဖို့အတှကျဆိုပွီးတော့ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ က ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှဈကတညျးက အဆောကျအဦးတှေ ဆောကျပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျရှိအခြိနျထိ အဲဒီအစိုးရက ဆောကျပေးထားတဲ့ ဒုက်ခသညျ စခနျးတှမှော စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ မနကွေတာကွောင့ျ ဒီအတိုငျးပဲ ပဈထားရတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ စညျပငျသာယာရေး ဝနျကွီး ဦးဝငျးမွင့ျက ပွောပါတယျ။
"ဆောကျပေးထားတာကတော့ မွောကျဦး မငျးပွား ကြောကျတောျ ဘူးသီးတောငျ ရသေ့တောငျ ပုဏ်ဏားကြှနျး အဲဒီမှာ ဆောကျပေးထားတယျ။ အဲဒီစခနျးတှမှောတော့ နတေဲ့သူတှတေော့ မရှိကွသေးဘူး။ သူတို့ဘာကွောင့ျ မနလေညျးတော့ မပွောတတျဘူး။ ပထမတော့ သူတို့နမေယျ ဆိုပွီးတော့ ဆန်ဒပွုတယျ။ အိမျထောငျစုပေါငျး ၇၀၀ နထေိုငျမယျဆိုပွီးတော့ ဆန်ဒပွုတဲ့ အတှကျကွောင့ျ နထေိုငျဖို့အခကျအခဲဖွဈ နကွေတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ နရောခထြားပေးဖို့ ဒီအဆောကျအဦးတှေ ဆောကျမယျဆိုပွီးတော့ စီမံခကြျ ဆှဲလိုကျတာပေါ့နောျ။ ဆှဲပွီးတော့ ဆောကျလိုကျတယျ။ မိုးတှငျးကာလမှာပဲ ဆောကျရတာကွောင့ျ နညျးနညျးလေး ကွန့ျကွာမှုတော့ ဖွဈသှားတယျ။ ဆောကျပွီးတော့ နကွေတော့လို့ပွောတဲ့အခါ မနကွေတော့ဘူးလို့ သူတို့က ဆန်ဒပွုကွတယျ။ အဲတော့ အဲဒီနရောတှကေ ဒီအတိုငျးဖွဈနတောပေါ့နောျ။ အကုနျလုံးက ၁.၈ ဘီလြံယံ ကုနျကခြံပွီးတော့ ဆောကျထားတာ။"
ဘူးသီးတောငျဒသေခံ ကိုဝငျးနိုငျကတော့ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျထဲမှာ အစိုးရကဆောကျပေးထားတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးမှာ ဒုက်ခသညျတှမေနေ နိုငျကွဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
"သူတို့ဆောကျပေးထားတဲ့နရောမှာ လူတှမေနဘေူး။ ဘာလို့မနကွေလညျးဆိုတော့ မွို့နဲ့လညျး ဝေးတယျ။ မူစဆငျတှနေတေဲ့ နရောနဲ့လညျး နီးတယျ။ အဲဒီမှာဆောကျပေးထားတာတော့တှေ့တယျ ကနြောျတို့ ။
အစိုးရက ဆောကျပေးထားတဲ့ စဈဘေးရှောငျခစနျးတှဟော သှားရလောရေး အခကျအခဲတှရှေိသလို ရေ၊ မီးစတဲ့ အခကျအခဲတှေ ရှိနတောကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့ မနထေိုငျကွတာ ဖွဈတယျလို့လညျး ရသေ့တောငျမွို့နယျ အမြိုးသားလွှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးခငျမောငျလတျက ပွောပါတယျ။
"အဲဒီဒသေက စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေကွောငျးကို သိရမယျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ မွို့မိမွို့ဖတှေ CSO တှနေဲ့ တိုငျပငျပွီးတော့ တညျဆောငျသင့ျတာ။ သူတို့တညျဆောကျတဲ့ နရောက လကျတှေ့မကဘြူး။ ရခိုငျပွညျမှာက ရလေမျးခရီးက မြားတယျ။ နောကျတခုက သောကျသုံးရေ ရှားပါးတယျ။ သူတို့က မွို့နဲ့ ဝေးတဲ့နရော လုံခွုံရေးကို ဦးစားပေးပွီးလုပျလိုကျတော့ စဈဘေးဒုက်ခသယျတှရေဲ့ ဆန်ဒနဲ့ မကိုကျညီဘူး။ အခုက ရမေရှိဘူး မီးမရှိဘူး။ သှားရေး လာရေးခကျတဲ့နရောတှမှော ဖွဈနတေယျ။ အဲတာကွောင့ျ အစိုးရ ဆောကျပေး ထားတဲ့ နရောကို ဘယျသူမှမသှားကွဘူး။"
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနဆေဲ ဖွဈတာကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ဦးရေ တနေ့ထကျ တနေ့ မြားပွားလာနပေမေဲ့ အစိုးရ ဆောကျပေးတဲ့ နရောတှကေို မသှားကွပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့ နထေိုငျရေး အတှကျ သူတို့ သဘောနဲ့ သူတို့လညျး စဈဘေးရှောငျ စခနျးတှေ ဆောကျခှင့ျမရှိပါဘူး။ အန်တရာယျ ရှိတဲ့ နရောတှမှော စဈဘေးရှောငျစခနျးတှေ ကိုယ့ျသဘောနဲ့ ကိုယျမဆောကျဖို့ အစိုးရက တားမွဈထားတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ စညျပငျဝနျကွီး ဦးဝငျးမွင့ျကပွောပါတယျ။
"အဲတာတော့ ဟုတျပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲ ဆိုတော့ စဈဘေးရှောငျစခနျးတှကေို တညျဆောကျတဲ့ အခါမှာ တဈခြို့ တှကေ ကိုယ့ျစိတျသဘောထားအတိုငျး တညျဆောငျကွတယျ။ တဈခြို့နရောတှကေတြော့ မလှတျကငျးတဲ့ နရောတှေ။ စဈပှဲနဲ့ မလှတျကငျးတဲ့နရောတှပေေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ သကျဆိုငျရာ အုပျခြုပျရေးမှူးတှနေဲ့ ညှိနှိုငျး တိုငျပငျပွီးမှ တညျဆောကျဖို့ အဲတာတှတေော့ ရှိပါတယျ။"
စဈရေးတငျးမာနတေဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၅ ရကျနေ့အထိ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၅၀,၀၀၀ နီးပါးရှိ နတေယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ ဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှု ဦးစီးဌာနက ဦးစီးအရာရှိ ဦးရဲမငျးဦးက ပွောပါတယျ။
"၅ ရကျနေ့အထိ စုစုပေါငျး စဈဘေးရှောငျစခနျး ၁၂၄ ခု ရှိတယျ။ စုရပျစခနျးပေါငျး ဒါက ၅ ရကျနေ့အထိစာရငျး။ ဒါက ခရိုငျ ၄ ခုမှာ ရှိနတောပေါ့။ မွောကျဦးခရိုငျ စဈတှခေရိုငျ မောငျတောခရိုငျ ကြောကျဖွူခရိုငျ စဈတှခေရိုငျမှာ ဆိုရငျ ပုဏ်ဏားကြှနျး ရသေ့တောငျ ပေါကျတော စဈတှေ မွောကျဦးခရိုငျမှာ ဆိုရငျ မွောကျဦး မငျးပွား ကြောကျတောျ မွပေုံ။ မောငျတောခရိုငျမှာ ဘူးသီးတောငျ မွို့နယျနဲ့ ကြောကျဖွူခရိုငျမှာဆိုရငျ အမျး စုစုပေါငျး စခနျးက ၁၂၄ ခု ရှိတယျ။ လူဦးရကေတော့ စုစုပေါငျး ၄၉,၅၇၈ ဦးရှိတယျ။ အိမျထောငျစုက ၁၂,၀၈၂စုရှိတယျ။ဒါကတော့ ဖဖေောျဝါရီလ ၅ရကျနေ့အထိ စခနျးနဲ့ လူဦးရစောရငျးပေါ့နောျ။"
အစိုးရက ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၅၀,၀၀၀ နီးပါးလို့ ထုတျပွနျထားပမေယ့ျလညျး စဈဘေးရှောငျတှကေို လိုကျလံစားရငျပွုစုနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျစုမြား အစညျးအရုံး REC ကတော့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှတျပွေးနကွေရတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တဈသိနျးကြောျရှိတယျလို့ ထုတျပွနျထားပါတယျခငျဗြာ။
