[[Zawgyi/Unicode]]
English Name URL - NUG Federal Plan (KZT)
မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုအဖြစ် ဖွဲစည်းနိုင်ရေးအတွက် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အခွင့်အရေးတွေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ဗဟိုကခွဲဝေပေးပြီး တိုင်းရင်းသားဒေသတွေက လက်ခံရရှိနိုင်တဲ့ ပုံစံမျိုးမဟုတ်ဘဲ နှစ်ဘက် အတူ ညှိနှိုင်းခွဲဝေမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဒီအတွက် ဘယ်လို လုပ်ဆောင်နေသလဲ။ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အလားအလာကော ဘယ်လောက် ရှိသလဲဆိုတာကို ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မီတီ ( CRPH) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြည်ညွန့်နဲ့ ဦးကျော်ဇံသာ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။
မေး ။ ။ ဒီကနေ့ ကျနော် ဦးအောင်ကြည်ညွန့်ကို ဆက်သွယ်ရတဲ့အကြောင်းကတော့ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေး အစိုးရဘက်က တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွှတ်ရေးအတွက် စစ်မှန်တဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းရေး လှုပ်ရှားမှု အခြေအနေဟာ အလားအလာ ဘယ်လောက်အထိ ရှိနေသလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးမေးမြန်းချင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပထမဦးဆုံး ကျနော်တို့ ကြားလိုက်ရတာကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီမှာ ဖယ်ဒရယ် ပဋိဉာဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအခြေခံမူကို နည်းနည်း အကျဉ်းရုံးလေး ပြန်ပြီးတော့ ပြောပြပါလား။
ဖြေ ။ ။ ဒီ Charter ရဲ့ အဓိကအခြေခံမူရဲ့အချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ဆိုရင် ဦးကျော်ဇံသာ ပြော သလိုပဲ အနာဂတ်မှာ တကယ်တမ်း တန်းတူညီမျှရှိပြီးတော့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ရှိတဲ့ တကယ်စစ်မှန်တဲ့ ဖယ်ဒရယ်စနစ်ကို သွားကြဖို့ဆိုတဲ့ဟာကို အာမခံချက်ပေးကြတဲ့ သဘောတူညီချက်ကြီးပါ။ အဲဒီ သဘောတူညီချက်ကို ကျနော် ရေးဆွဲတဲ့အခါမှာ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ အပါအဝင် ဒါတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ရေးထားခဲ့တယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ အားလုံးက သဘောကျပြီးသား ဖြစ်တယ်။ တကယ်တမ်းဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်အတွက်ဆိုရင် တကယ့်ကို ပြည်နယ်တွေမှာ ပြဌာန်းခွင့် အခြေခံ အားဖြင့် ရှိနေပြီးတော့ ပြည်နယ်တွေရဲ့ အဓိကအခန်းကဏ္ဍကို သွားမယ်ဆိုတဲ့သဘောတူညီချက်က ရထားပြီး သား။ ဥပမာအနေနဲ့ ဥပဒေတည်ရေးကိစ္စရပ်လိုဟာမျိုးမှာဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာ ဖယ်ဒရယ်ယူနစ်တွေက ဥပဒေပြု ရေးကိုရော နောက်ပြီးတော့ ကြွင်းကျန်အာဏာတွေကို ဥပေဒပြုဖို့ကော၊ နောက်ပြီးတော့ ပူးတွဲအာဏာပြုရေး ကိစ္စရပ်တွေကော၊ ဖယ်ဒရယ်ယူနစ်တွေကိုပဲ ပေးထားတယ်။ ဗဟိုဥပဒေပြုရေးကတော့ ဖယ်ဒရယ်အားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ဥပဒေတွေပေါ်မှာပဲ ပြဌာန်းကြမယ်ဆိုတဲ့ တိုးချဲ့ထားတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိပါတယ်။
နောက်တခုကတော့ fiscal ဖယ်ဒရယ်ဘဏ္ဍာရေးကိစ္စနဲ့ သယံဇာတကိစ္စတွေအထိလည်း အခြေခံအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဓိက အချုပ်အခြာအာဏာမှာ ပြည်နယ်တွေမှာရှိတဲ့ ပြည်နယ်သားတွေကလာတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးအထိ ပေးထားတဲ့ အနေအထားရှိပါတယ်။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ အဓိကအားဖြင့်တော့ အခြေခံမူပဲ ဖြစ်တယ်။ သိပ်ယေဘုယျဆန်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ပြည်နယ်သားတွေအတွက် ဘဏ္ဍာရေးစီမံခန့်ခွဲခွင့်တို့ တခါ reserve of power ပိုလျှံစီရင်ပိုင်ခွင့်တို့ကိုလည်းပဲ သူတို့နဲ့ ညှိပြီးတော့ လုပ်မယ်ဆိုတော့ အလားအလာ ကောင်းပါတယ်။ ဘယ်လောက်အထိများ ပေးနိုင်မယ်လို့ များ တွက်ထားတာ ရှိပါသလား။ သူတို့တောင်းဆိုထားတဲ့အပေါ်။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ ဒီလိုအနေအထားမျိုးတော့ တကယ်တမ်းတော့ coming together ပုံစံမျိုးနဲ့ သွားကြမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တို့ကတော့ ဘယ်လောက်ပဲ ပေးနိုင်မယ်ဆိုတဲ့ မူလပိုင်ရှင်အနေနဲ့ ရပ်တည်ထားတဲ့ ပုံစံမျိုးလည်း ကျနော်တို့မှာ မရှိဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကိုယ်ပေးသလောက်ပဲ သူတို့ရမယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ကျနော်တို့ ချဉ်းကပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တကယ့်အနေအထားမျိုး ဖယ်ဒရယ်နိုင်ငံတော် ဖြစ်ဖို့ရာအတွက် ဘာတွေလိုအပ်မလဲ။ ဘယ်လိုတွေ ပေါင်းစည်းကြမလဲဆိုတဲ့ ရှုမြင်ချက်ပေါ်မှာပဲ သွားမယ့်အနေအထား ရှိပါတယ်။ ကျုပ်တို့ကတော့ ဘာတွေကို ဘယ်လောက်အထိတော့ လိုချင်တယ်ဆိုတာကတော့ အခုအချိန်အထိ တရားဝင်တောင်းဆိုတဲ့ဘက်က မရှိသလို ဒီဘက်ကလည်း ကျနော်တို့က ownership ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ တို့ကတော့ ဘယ်လောက်ပဲ ပေးနိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ချဉ်းကပ်မှုမျိုးနဲ့ ချဉ်းကပ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ အဓိကက ဘာလဲဆိုတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း (၇၀) လောက်မှာ ရှိနေတဲ့ သံသယတွေနဲ့ပဲ ယုံကြည်မှုတွေကို ကျနော်တို့ ချေသွားပြီးတဲ့အခါကျတော့ တကယ်တမ်း ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ရောက်ရှိနိုင်ရေးအတွက် သွားနေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအဆင့်ဟာ တကယ်တမ်း မျှော်လင့်တောင့်တခဲ့တဲ့ ပင်လုံ ကတိကဝတ်တွေနဲ့ သွားနိုင်ဖို့အထိကိုပဲ ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မယ့် အခင်းအကျင်းတခု ဖြစ်တယ်လို့ပဲ ကျနော်တို့ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
မေး ။ ။ ကောင်းပါတယ်။ အရင်က ရှိခဲ့တဲ့ မယုံကြည်မှုတွေ၊ သံသယတွေ ပပျောက်ဖို့ဆိုတာ သိပ်အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း တိုင်းရင်းသားတွေအတွက် ဖယ်ဒရယ်ကိစ္စကို ဆွေးနွေးမယ်။ ကြိုတင်စည်းကမ်းချက် မထားဘဲ ဆွေးနွေးဖို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ လာကြပါဆိုပြီးတော့ ဖိတ်ခေါ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီမှာဆက်စပ်ပြီးတော့ မေးချင်တာက ဒီသံသယတွေ ပပျောက်အောင်၊ မယုံကြည်မှုတွေ ပပျောက်သွားအောင် ဘယ်လောက်အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်မယ့် အခြေအနေ ရှိနေပါသလဲ။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အင်အားစုတွေနဲ့တော့ ညီညွတ်မှုတွေတော့ ရထားနေပါတယ်။ ဒီညီညွှတ်မှုသည် ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ရရှိတဲ့ သဘောတူညီမှုဆီကို ဦးတည်သွားနိုင်တယ်လို့ ယူဆပါသလား။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်ကတော့ အဲဒီလို ယုံကြည်ထားတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလို ယုံကြည်ထားသလဲဆိုတော့ အခု လက်ရှိ အခြေအနေမျိုးမှာ ကဏ္ဍအားဖြင့် (၃) ခုပေါ့။ အခုကာလကတော့ ကြားကာလ။ ကြားကာလပြီးသွား တဲ့အခါမှာ ကြားကာလဆိုတာ ကျနော်တို့က စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တော်လှန်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ နည်းလမ်းတခုခုနဲ့ ဒီကိစ္စကို ကျော်လွှာနိုင်ခဲ့ပြီဆိုရင် နောက်တဆင့်ကြားထဲမှာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလကို သွားမယ်လို့ road map အရ ထားပါတယ်။ ဒီအသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလထဲမှာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံတနိုင်ငံလုံးရဲ့ အနာဂတ်ဖယ်ဒရယ် - တကယ့်ဖယ်ဒရယ် constitution တခုကို ပေါ်ပေါက်ဖို့အတွက် အဲဒီမှာ တိုင်းရင်းသား အားလုံးနဲ့ တန်းတူညီမျှ ပုံစံမျိုးနဲ့ အားလုံးတိုင်ပင်ဆွေးနွေးပြီးတော့ ရေးဆွဲသွားကြမယ်။ အဲဒီရေးဆွဲထားတဲ့ အပေါ် မူတည်ပြီးတော့လည်းပဲ တချိန်မှာ လူထုဆန္ဒခံယူမှုတွေ လုပ်မယ်။ အဲဒီလို အနေအထားမျိုးတွေ လုပ်တဲ့အခါမှာ ဘာနဲ့သွားပြီးတော့ တူသလဲဆိုရင် ‘ဒို့ကတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ငါတို့နဲ့သာ သဘောတူလို့ရှိရင် ဘာရမယ်ဆိုတဲ့’ ပုံစံမျိုးနဲ့ ပြောခဲ့တဲ့၊ မတည်နိုင်တဲ့ ကတိတွေကို ကျနော်တို့တွေ ပေးခဲ့တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ အောင်မြင်အောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ သန္နိဌာန် ချထားတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ တကယ်တမ်းသွားရမယ့်လမ်းကို အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းလို့ မြင်တယ်။ အခု စစ်ကောင်စီကတော့ အခုလောလောဆယ်မှာ PR ကို သွားမယ်တို့ ဘာတို့ပြောနေတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း သမိုင်းလမ်းကို ပြန်ကြည့်လို့ရှိရင် ပေးထားတဲ့ကတိ ဘယ်နှစ်ခါ တည်ခဲ့သလဲဆိုတာကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါမှာ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေလည်း ကောင်းကောင်း သဘောပေါက်နေတဲ့ အနေအထားရှိတယ်လို့ ကျနော် ထင်တယ်။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ ဒီနေရာမှာ ကျနော် တခုမေးချင်တာက တချို့တိုင်းရင်းသားတွေက NUG မတိုင်ခင် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ ကတိကိုလည်း သူတို့ သံသယ ရှိနေကြဆဲလို့ ကျနော် ကြားမိပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဦးအောင်ကြည်ညွှန့် ဘာပြောချင်ပါလဲ။
ဖြေ ။ ။ အဲဒီကိစ္စမှာလည်း တကယ်တမ်း ပြီးခဲ့တဲ့သက်တမ်းတုန်းက အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရတခု ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ မှန်ပေမယ့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်ရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုနဲ့ သဘောမတူရင်လုပ်လို့မရတဲ့ အကန့်အသတ်တွေ အများကြီးကြားထဲမှာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရတဲ့ အနေအထား မျိုးတွေ ရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ကြေညာ စာတမ်းမှာ ဘာပါသလဲဆိုရင် ဒီမိုကရေစီဖယ်ဒရယ် နိုင်ငံတော်နဲ့ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေမယ့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပေါ်ပေါက်ရေးဆိုတာကို ဦးတည်ပြီးတော့ ကြေညာပြီးတော့ ကျနော်တို့ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဓိက အရေးကြီးတာက အနာဂတ်ကို တကယ်ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာ အခုလို ကတိပျက်ကွက်မှု မျိုးကို မဖြစ်နိုင်စေမယ့် coming together ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အခင်းအကျင်းတခုကို ကျော်လွှားသွားနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားတယ်။
မေး ။ ။ နောက်တခုက NUCC ဆိုပြီးတော့ မကြာသေးမီက ၂၀၂၂ မှာ လုပ်သွားခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ အစုအဖွဲ့ တော်တော်များများကို ညွှန်ထားပါတယ်။ ပါဝင်ကြတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ အဓိက အရေးကြီးတာက လောလော ဆယ်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီအဖွဲ့တွေရဲ့ ပါဝင်တက်ကြွမှုနဲ့ စိတ်အားထက်သန်မှုကို ဘယ်လောက်အထိ တွေ့ခဲ့ရပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ဒီတော်လှန်ရေးကြီးက ပြည်သူတရပ်လုံးက တောင်တန်းမြေပြန့် ကျေးလက်မြို့ပြအားလုံး ပါဝင်လာတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တကယ့်ညီညွှတ်တဲ့ အစိုးရတရပ်ကို ဖော်ဆောင်ဖို့ရန်အတွက်ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ NUCC ဆိုတဲ့ Platform ကို စပြီး၊ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပြီးတော့ Charter ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့ တာပါ။ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ အခု သိတဲ့အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့ အနေနဲ့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဆွေးနွေးရတာ၊ ပြောဆိုရတာတွေ၊ ညှိနှိုင်း ရတာတွေ ရှိမယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါသည်ပင်လျှင် ကျနော်တို့ အကောင်းဆုံးလမ်းကြောင်းပေါ်ကို ရွေးချယ်နိုင် တယ်လို့ ကျနော်တို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။
မေး ။ ။ အဲဒီလို ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတာဟာ တိုင်းရင်းသား ဘယ်နှစ်ဖွဲ့လောက်ကိုများ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ပါ သလဲ။ အားလုံးနဲ့ လက်လှမ်းမီပါသလား။
ဖြေ ။ ။ အတော်များများကတော့ ကျနော်တို့ လက်လှမ်းမီတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခြေအနေ၊ အကြောင်း အမျိုးမျိုး ကြောင့် တချို့ရဲ့ condition တွေကို နားလည်ပေးရတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ တချို့ကိစ္စရပ်တွေက ပူးပေါင်းမှုတွေ ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ၊ ဘယ်အဆင့်အထိ ဘယ်လိုပါနေတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားတွေက အခုလောလောဆယ် ရှိနေတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ကျနော်တို့ အပြန်အလှန် နားလည်မှုတွေထားထားတဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။
မေး ။ ။ တချို့တိုင်းရင်းသားတွေက Federation Unit ဘယ်နှစ်ခု ပါမလဲဆိုတဲ့ ဖယ်ဒရယ် ဖွဲ့စည်းရေး ကိစ္စကိုလည်း စောဒက တက်ချင်ကြပါတယ်။ အခုလက်ရှိ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် (၁၄) ခု ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အဲဒီလိုမခွဲချင်ဘူး။ ပြည်နယ်တခုသာ ဖြစ်စေချင်တယ်ဆိုပြီးတော့ အသံထွက်နေတဲ့ အဖွဲ့ အစည်းတချို့ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စကိုကော ပြောစရာ တစုံတရာ ရှိပါသလား။
ဖြေ ။ ။ အခုလက်တလောတော့ မရှိသေးပါဘူး။ အဲဒါလဲပဲ အခုန ကျနော်ပြောသလိုပါပဲ။ အသွင်ကူးပြောင်း ရေးကာလ ရောက်သွားပြီးတဲ့အခါ တကယ့် ဖယ်ဒရယ်စနစ်ကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်ကြမလဲဆိုတာ ပြည်သူ တွေက ဘယ်လိုရှိကြသလဲ။ ကျနော်တို့ မြန်မာအပါအဝင် တိုင်းရင်းသားအားလုံးရဲ့ အခြေအနေဆန္ဒက ဘယ်လို ရှိသလဲ။ တကယ်တမ်း နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အတွက် ဘယ်ဟာအကောင်းဆုံး ဖြစ်မလဲဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အဲဒီအခြေအနေမှာ အကြေအလည် ညှိနှိုင်းရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ ပြောဆိုချက်တွေဟာ ကျနော် ထည့်သွင်းစဉ်းစားထားရမယ့် အချက်အလက်တွေအနေနဲ့ပဲ ရှိပြီးတော့ ညှိနှိုင်းရန် ကိစ္စရပ်များအဖြစ်ပဲ ထားထားရအုံးမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ ဒီကိစ္စအတွက် timeframe အချိန်ကန့်သတ်ချက်တော့ ထားလို့မရသေးဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။
ဖြေ ။ ။ ဟုတ်တယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ အချိန်ကန့်သတ်ချက် ထားလို့မရသေးဘူး။ အမြန်ဆုံး ဖြစ်နိုင်ဖို့ရာ အတွက်ကိုတော့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ရှိပါတယ်။
မေး ။ ။ တကယ်တော့ ဒီကိစ္စဟာ အပြောလွယ်သလောက် အလုပ်ခက်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သမိုင်းက သက်သေပြခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဦးအောင်ကြည်ညွှန့်အနေနဲ့ ဒီကိစ္စက တကယ်ဖြစ်လာရမယ်လို့ ဘာကြောင့် အခိုင်အမာ ယုံကြည်နေရသလဲလို့မေးရင် ဘယ်လိုဖြေမလဲ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဖြေပေးပါ။
ဖြေ ။ ။ တကယ်တမ်းဆိုရင် ကျနော်တို့ရဲ့ ဒီသက်တမ်းတလျှောက်လုံးမှာ အခုဆိုရင် အသက် (၇၀) ဝန်း ကျင်လောက်မှာရှိတဲ့ သက်တမ်းတလျှောက်လုံးမှာ ဘယ်လိုအာဏာရှင်စနစ်မျိုးတွေရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ နေထိုင်လာခဲ့ပြီးတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ သားသမီးတွေရဲ့ အနာဂတ်ကို ဘယ်လောက်အထိ ကျနော်တို့ စတေးခဲ့ ရသလဲဆိုတာကို အားလုံးသိပြီးသား အနေအထားမျိုးမှာ ရှိတယ်။ အဲဒီလို နိုင်ငံမျိုးမှာ ကျနော်တို့ နောက် တက်လာမယ့် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ မျိုးဆက်သစ် သားသမီးတွေကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ မထားခဲ့ နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် အဲဒီတာဝန်က ကျနော်တို့ ဒီနေ့ရှိနေတဲ့ ပြည်သူတရပ်လုံးနဲ့ ဒီကနေ့ တာဝန်ရှိနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ ပခုံးပေါ်မှာ ရောက်ရှိနေကြတယ်ဆိုတာ အထင်အရှား ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီလိုအခြေအနေ မျိုးမှာ ဒီလောက်ရက်စက်တဲ့၊ ကြမ်းကြုတ်တဲ့ တနည်းအားဖြင့် ဖျက်ဆီးခြင်းနဲ့ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဖိနှိပ်ခြင်းဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းမျိုးအတိုင်း အခုလို သွားနေတဲ့ အနေအထားမျိုးအောက်ကို ပြန်ရောက်ရှိသွားမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် ကျနော်တို့ရဲ့ ဘဝရဲ့လွတ်မြောက်မှုက ဘယ်လိုမှ လမ်းမမြင် ကမ်းမမြင် ဖြစ်တော့မယ့် အနေအထားမျိုး ရှိတဲ့အတွက် ဒီအခြေအနေမျိုးမှာ ပိုပြီးတော့ ကြံ့ကြံ့ခိုင်ခိုင်နဲ့ ရှိသလောက် အင်အားနဲ့ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ တညီတညွှတ်တည်း တွန်းလှန်သွားကြရမယ့် နည်းလမ်းကလွဲပြီး အခြားနည်းလမ်း မရှိဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးကိုပဲ ကျနော် ပြောချင်တယ်။ အဲဒီတော့ လက်ရှိအခြေအနေမျိုးက ဘာခေါ်မလဲ ဆိုရင် ကျနော်တို့က ဖိနှိပ်ခြင်း၊ ကြောက်ရွံခြင်းကို လုပ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ကြောက်ခြင်းတရားကြောင့် ကျနော်တို့ အလျှော့ပေးလိုက်ရမယ့် အနေအထားမျိုး မဖြစ်အောင်၊ အင်မတန် ကြံ့ခိုင်တဲ့အဆင့်နဲ့ အောင်စိတ်ကို မွေးပြီး အောင်နိုင်ခြေကို ဆက်ပြီးတော့ ကြိုးစားအားထုတ်သွားကြရမယ်။ ဒီအချိန်မှာ ကျနော်တို့အားလုံး ညီညီညွှတ်ညွှတ်နဲ့ အပြန်အလှန် နားလည်မှုအပြည့် တည်ဆောက်ထားနိုင်မယ်ဆိုရင် ဒီပွဲက မုချအောင်မြင်မယ်လို့ပဲ ကျနော် ပြောချင်ပါတယ်။
================
[[Unicode]]
English Name URL - NUG Federal Plan (KZT)
NUG ရဲ့ ဖယျဒရယျ အလားအလာ ဘယျလိုလဲ
မွနျမာနိုငျငံ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ (NUG) ဟာ မွနျမာနိုငျငံကို စဈမှနျတဲ့ ဒီမိုကရစေီ ဖယျဒရယျ ပွညျထောငျစုအဖွဈ ဖှဲစညျးနိုငျရေးအတှကျ မဖွဈမနေ လုပျဆောငျမယျလို့ ဆိုပါတယျ။ အခှင့ျအရေးတှေ လုပျပိုငျခှင့ျတှကေို ဗဟိုကခှဲဝပေေးပွီး တိုငျးရငျးသားဒသေတှကေ လကျခံရရှိနိုငျတဲ့ ပုံစံမြိုးမဟုတျဘဲ နှဈဘကျ အတူ ညှိနှိုငျးခှဲဝမှော ဖွဈတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ ဒီအတှကျ ဘယျလို လုပျဆောငျနသေလဲ။ ဖွဈလာနိုငျတဲ့ အလားအလာကော ဘယျလောကျ ရှိသလဲဆိုတာကို ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမီတီ ( CRPH) ဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျကွညျညှန့ျနဲ့ ဦးကြောျဇံသာ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။
မေး ။ ။ ဒီကနေ့ ကနြောျ ဦးအောငျကွညျညှန့ျကို ဆကျသှယျရတဲ့အကွောငျးကတော့ အမြိုးသားညီညှှတျရေး အစိုးရဘကျက တိုငျးရငျးသားစညျးလုံးညီညှှတျရေးအတှကျ စဈမှနျတဲ့ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု ဖှဲ့စညျးရေး လှုပျရှားမှု အခွအေနဟော အလားအလာ ဘယျလောကျအထိ ရှိနသေလဲဆိုတာကို ဆှေးနှေးမေးမွနျးခငြျတာ ဖွဈပါတယျ။ ပထမဦးဆုံး ကနြောျတို့ ကွားလိုကျရတာကတော့ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ၂၀၂၁ ဇနျနဝါရီမှာ ဖယျဒရယျ ပဋိဉာဉျနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျခဲ့တာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီအခွခေံမူကို နညျးနညျး အကဉြျးရုံးလေး ပွနျပွီးတော့ ပွောပွပါလား။
ဖွေ ။ ။ ဒီ Charter ရဲ့ အဓိကအခွခေံမူရဲ့အခကြျကတော့ မွနျမာနိုငျငံအတှကျဆိုရငျ ဦးကြောျဇံသာ ပွော သလိုပဲ အနာဂတျမှာ တကယျတမျး တနျးတူညီမြှရှိပွီးတော့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျရှိတဲ့ တကယျစဈမှနျတဲ့ ဖယျဒရယျစနဈကို သှားကွဖို့ဆိုတဲ့ဟာကို အာမခံခကြျပေးကွတဲ့ သဘောတူညီခကြျကွီးပါ။ အဲဒီ သဘောတူညီခကြျကို ကနြောျ ရေးဆှဲတဲ့အခါမှာ သကျဆိုငျရာ တိုငျးရငျးသားတောျလှနျရေးအငျအားစုတှေ အပါအဝငျ ဒါတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပွီးတော့ ရေးထားခဲ့တယျ။ အဲဒီအပေါျမှာ အားလုံးက သဘောကပြွီးသား ဖွဈတယျ။ တကယျတမျးဆိုရငျ အနာဂတျနိုငျငံတောျအတှကျဆိုရငျ တကယ့ျကို ပွညျနယျတှမှော ပွဌာနျးခှင့ျ အခွခေံ အားဖွင့ျ ရှိနပွေီးတော့ ပွညျနယျတှရေဲ့ အဓိကအခနျးကဏ်ဍကို သှားမယျဆိုတဲ့သဘောတူညီခကြျက ရထားပွီး သား။ ဥပမာအနနေဲ့ ဥပဒတေညျရေးကိစ်စရပျလိုဟာမြိုးမှာဆိုရငျ သကျဆိုငျရာ ဖယျဒရယျယူနဈတှကေ ဥပဒပွေု ရေးကိုရော နောကျပွီးတော့ ကွှငျးကနြျအာဏာတှကေို ဥပဒေပွုဖို့ကော၊ နောကျပွီးတော့ ပူးတှဲအာဏာပွုရေး ကိစ်စရပျတှကေော၊ ဖယျဒရယျယူနဈတှကေိုပဲ ပေးထားတယျ။ ဗဟိုဥပဒပွေုရေးကတော့ ဖယျဒရယျအားလုံးနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ ဥပဒတှေပေေါျမှာပဲ ပွဌာနျးကွမယျဆိုတဲ့ တိုးခြဲ့ထားတဲ့ အနအေထားတှေ ရှိပါတယျ။
နောကျတခုကတော့ fiscal ဖယျဒရယျဘဏ်ဍာရေးကိစ်စနဲ့ သယံဇာတကိစ်စတှအေထိလညျး အခွခေံအားဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အဓိက အခြုပျအခွာအာဏာမှာ ပွညျနယျတှမှောရှိတဲ့ ပွညျနယျသားတှကေလာတယျဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုးအထိ ပေးထားတဲ့ အနအေထားရှိပါတယျ။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ အဓိကအားဖွင့ျတော့ အခွခေံမူပဲ ဖွဈတယျ။ သိပျယဘေုယဆြနျတယျ။ သို့သောျလညျးပဲ ပွညျနယျသားတှအေတှကျ ဘဏ်ဍာရေးစီမံခန့ျခှဲခှင့ျတို့ တခါ reserve of power ပိုလြှံစီရငျပိုငျခှင့ျတို့ကိုလညျးပဲ သူတို့နဲ့ ညှိပွီးတော့ လုပျမယျဆိုတော့ အလားအလာ ကောငျးပါတယျ။ ဘယျလောကျအထိမြား ပေးနိုငျမယျလို့ မြား တှကျထားတာ ရှိပါသလား။ သူတို့တောငျးဆိုထားတဲ့အပေါျ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့ ဒီလိုအနအေထားမြိုးတော့ တကယျတမျးတော့ coming together ပုံစံမြိုးနဲ့ သှားကွမှာ ဖွဈတဲ့အတှကျ တို့ကတော့ ဘယျလောကျပဲ ပေးနိုငျမယျဆိုတဲ့ မူလပိုငျရှငျအနနေဲ့ ရပျတညျထားတဲ့ ပုံစံမြိုးလညျး ကနြောျတို့မှာ မရှိဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကိုယျပေးသလောကျပဲ သူတို့ရမယျဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ ကနြောျတို့ ခဉြျးကပျတဲ့ ပုံစံမြိုး မဟုတျဘူး။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တကယ့ျအနအေထားမြိုး ဖယျဒရယျနိုငျငံတောျ ဖွဈဖို့ရာအတှကျ ဘာတှလေိုအပျမလဲ။ ဘယျလိုတှေ ပေါငျးစညျးကွမလဲဆိုတဲ့ ရှုမွငျခကြျပေါျမှာပဲ သှားမယ့ျအနအေထား ရှိပါတယျ။ ကြုပျတို့ကတော့ ဘာတှကေို ဘယျလောကျအထိတော့ လိုခငြျတယျဆိုတာကတော့ အခုအခြိနျအထိ တရားဝငျတောငျးဆိုတဲ့ဘကျက မရှိသလို ဒီဘကျကလညျး ကနြောျတို့က ownership ဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ တို့ကတော့ ဘယျလောကျပဲ ပေးနိုငျမယျဆိုတဲ့ ခဉြျးကပျမှုမြိုးနဲ့ ခဉြျးကပျမှာ မဟုတျဘူး။ အဓိကက ဘာလဲဆိုတော့ လှနျခဲ့တဲ့ နှဈပေါငျး (၇၀) လောကျမှာ ရှိနတေဲ့ သံသယတှနေဲ့ပဲ ယုံကွညျမှုတှကေို ကနြောျတို့ ခြသှေားပွီးတဲ့အခါကတြော့ တကယျတမျး ယုံကွညျစိတျခရြတဲ့ အနအေထားမြိုးကို ရောကျရှိနိုငျရေးအတှကျ သှားနတောဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီအဆင့ျဟာ တကယျတမျး မြှောျလင့ျတောင့ျတခဲ့တဲ့ ပငျလုံ ကတိကဝတျတှနေဲ့ သှားနိုငျဖို့အထိကိုပဲ ပွီးမွောကျအောငျ ဆောငျရှကျသှားနိုငျမယ့ျ အခငျးအကငြျးတခု ဖွဈတယျလို့ပဲ ကနြောျတို့ သုံးသပျထားပါတယျ။
မေး ။ ။ ကောငျးပါတယျ။ အရငျက ရှိခဲ့တဲ့ မယုံကွညျမှုတှေ၊ သံသယတှေ ပပြောကျဖို့ဆိုတာ သိပျအရေးကွီးတဲ့ ကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ စဈကောငျစီဘကျကလညျး တိုငျးရငျးသားတှအေတှကျ ဖယျဒရယျကိစ်စကို ဆှေးနှေးမယျ။ ကွိုတငျစညျးကမျးခကြျ မထားဘဲ ဆှေးနှေးဖို့အတှကျ ဖွဈပါတယျ။ လာကွပါဆိုပွီးတော့ ဖိတျခေါျနတောကို တှေ့ရပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒီမှာဆကျစပျပွီးတော့ မေးခငြျတာက ဒီသံသယတှေ ပပြောကျအောငျ၊ မယုံကွညျမှုတှေ ပပြောကျသှားအောငျ ဘယျလောကျအထိ စှမျးဆောငျနိုငျမယ့ျ အခွအေနေ ရှိနပေါသလဲ။ အခုလောလောဆယျမှာတော့ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့ အငျအားစုတှနေဲ့တော့ ညီညှတျမှုတှတေော့ ရထားနပေါတယျ။ ဒီညီညှှတျမှုသညျ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ရရှိတဲ့ သဘောတူညီမှုဆီကို ဦးတညျသှားနိုငျတယျလို့ ယူဆပါသလား။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျကတော့ အဲဒီလို ယုံကွညျထားတယျ။ ဘာဖွဈလို့ အဲဒီလို ယုံကွညျထားသလဲဆိုတော့ အခု လကျရှိ အခွအေနမြေိုးမှာ ကဏ်ဍအားဖွင့ျ (၃) ခုပေါ့။ အခုကာလကတော့ ကွားကာလ။ ကွားကာလပွီးသှား တဲ့အခါမှာ ကွားကာလဆိုတာ ကနြောျတို့က စဈအာဏာရှငျစနဈကို တောျလှနျနတေဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ နညျးလမျးတခုခုနဲ့ ဒီကိစ်စကို ကြောျလှှာနိုငျခဲ့ပွီဆိုရငျ နောကျတဆင့ျကွားထဲမှာ အသှငျကူးပွောငျးရေးကာလကို သှားမယျလို့ road map အရ ထားပါတယျ။ ဒီအသှငျကူးပွောငျးရေးကာလထဲမှာဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံတနိုငျငံလုံးရဲ့ အနာဂတျဖယျဒရယျ - တကယ့ျဖယျဒရယျ constitution တခုကို ပေါျပေါကျဖို့အတှကျ အဲဒီမှာ တိုငျးရငျးသား အားလုံးနဲ့ တနျးတူညီမြှ ပုံစံမြိုးနဲ့ အားလုံးတိုငျပငျဆှေးနှေးပွီးတော့ ရေးဆှဲသှားကွမယျ။ အဲဒီရေးဆှဲထားတဲ့ အပေါျ မူတညျပွီးတော့လညျးပဲ တခြိနျမှာ လူထုဆန်ဒခံယူမှုတှေ လုပျမယျ။ အဲဒီလို အနအေထားမြိုးတှေ လုပျတဲ့အခါမှာ ဘာနဲ့သှားပွီးတော့ တူသလဲဆိုရငျ ‘ဒို့ကတော့ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ ငါတို့နဲ့သာ သဘောတူလို့ရှိရငျ ဘာရမယျဆိုတဲ့’ ပုံစံမြိုးနဲ့ ပွောခဲ့တဲ့၊ မတညျနိုငျတဲ့ ကတိတှကေို ကနြောျတို့တှေ ပေးခဲ့တာ မဟုတျဘဲနဲ့ အောငျမွငျအောငျလုပျမယျဆိုတဲ့ သန်နိဌာနျ ခထြားတဲ့ အခွအေနမြေိုးမှာ တကယျတမျးသှားရမယ့ျလမျးကို အကောငျးဆုံးနညျးလမျးလို့ မွငျတယျ။ အခု စဈကောငျစီကတော့ အခုလောလောဆယျမှာ PR ကို သှားမယျတို့ ဘာတို့ပွောနတေယျ။ ဒါပမေယ့ျ တကယျတမျး သမိုငျးလမျးကို ပွနျကွည့ျလို့ရှိရငျ ပေးထားတဲ့ကတိ ဘယျနှဈခါ တညျခဲ့သလဲဆိုတာကို ပွနျကွည့ျတဲ့အခါမှာ တိုငျးရငျးသားတောျလှနျရေး အငျအားစုတှလေညျး ကောငျးကောငျး သဘောပေါကျနတေဲ့ အနအေထားရှိတယျလို့ ကနြောျ ထငျတယျ။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ ဒီနရောမှာ ကနြောျ တခုမေးခငြျတာက တခြို့တိုငျးရငျးသားတှကေ NUG မတိုငျခငျ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ ကတိကိုလညျး သူတို့ သံသယ ရှိနကွေဆဲလို့ ကနြောျ ကွားမိပါတယျ။ အဲဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျလို့ ဦးအောငျကွညျညှှန့ျ ဘာပွောခငြျပါလဲ။
ဖွေ ။ ။ အဲဒီကိစ်စမှာလညျး တကယျတမျး ပွီးခဲ့တဲ့သကျတမျးတုနျးက အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ဦးဆောငျတဲ့ အစိုးရတခု ဖွဈခဲ့တယျဆိုတာ မှနျပမေယ့ျ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒအေရ စဈတပျရဲ့ သွဇာလှှမျးမိုးမှုနဲ့ သဘောမတူရငျလုပျလို့မရတဲ့ အကန့ျအသတျတှေ အမြားကွီးကွားထဲမှာ ဆောငျရှကျခဲ့ရတဲ့ အနအေထား မြိုးတှေ ရှိတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ကနြောျတို့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျက ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရဲ့ ကွညော စာတမျးမှာ ဘာပါသလဲဆိုရငျ ဒီမိုကရစေီဖယျဒရယျ နိုငျငံတောျနဲ့ လိုကျလြောညီထှေ ဖွဈစမေယ့ျ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒေ ပေါျပေါကျရေးဆိုတာကို ဦးတညျပွီးတော့ ကွညောပွီးတော့ ကနြောျတို့ ရှေးကောကျပှဲဝငျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ အဓိက အရေးကွီးတာက အနာဂတျကို တကယျဆောငျရှကျတဲ့အခါမှာ အခုလို ကတိပကြျကှကျမှု မြိုးကို မဖွဈနိုငျစမေယ့ျ coming together ဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျနိုငျတဲ့ အခငျးအကငြျးတခုကို ကြောျလှှားသှားနိုငျမယျလို့ ယုံကွညျထားတယျ။
မေး ။ ။ နောကျတခုက NUCC ဆိုပွီးတော့ မကွာသေးမီက ၂၀၂၂ မှာ လုပျသှားခဲ့တဲ့ အစညျးအဝေးမှာ အစုအဖှဲ့ တောျတောျမြားမြားကို ညှှနျထားပါတယျ။ ပါဝငျကွတယျ။ အဲဒီအထဲမှာ အဓိက အရေးကွီးတာက လောလော ဆယျမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ တောျလှနျရေးအငျအားစုတှရေဲ့ အခနျးကဏ်ဍ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျ ထငျပါတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒီအဖှဲ့တှရေဲ့ ပါဝငျတကျကွှမှုနဲ့ စိတျအားထကျသနျမှုကို ဘယျလောကျအထိ တှေ့ခဲ့ရပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ဒီတောျလှနျရေးကွီးက ပွညျသူတရပျလုံးက တောငျတနျးမွပွေန့ျ ကြေးလကျမွို့ပွအားလုံး ပါဝငျလာတာ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ တကယ့ျညီညှှတျတဲ့ အစိုးရတရပျကို ဖောျဆောငျဖို့ရနျအတှကျဆိုပွီးတော့ ကနြောျတို့ NUCC ဆိုတဲ့ Platform ကို စပွီး၊ စီစဉျဆောငျရှကျပွီးတော့ Charter ကို အကောငျအထညျဖောျ ဆောငျရှကျခဲ့ တာပါ။ အဲဒီအပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ အခု သိတဲ့အတိုငျးပဲ ကနြောျတို့ အမြိုးသားညီညှှတျရေး အစိုးရအဖှဲ့ အနနေဲ့ ဆောငျရှကျနတေဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဆှေးနှေးရတာ၊ ပွောဆိုရတာတှေ၊ ညှိနှိုငျး ရတာတှေ ရှိမယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲဒါသညျပငျလြှငျ ကနြောျတို့ အကောငျးဆုံးလမျးကွောငျးပေါျကို ရှေးခယြျနိုငျ တယျလို့ ကနြောျတို့ သုံးသပျလို့ရပါတယျ။
မေး ။ ။ အဲဒီလို ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးတာဟာ တိုငျးရငျးသား ဘယျနှဈဖှဲ့လောကျကိုမြား ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျနိုငျပါ သလဲ။ အားလုံးနဲ့ လကျလှမျးမီပါသလား။
ဖွေ ။ ။ အတောျမြားမြားကတော့ ကနြောျတို့ လကျလှမျးမီတယျ။ ဒါပမေဲ့ အခွအေနေ၊ အကွောငျး အမြိုးမြိုး ကွောင့ျ တခြို့ရဲ့ condition တှကေို နားလညျပေးရတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ တခြို့ကိစ်စရပျတှကေ ပူးပေါငျးမှုတှေ ဘယျအတိုငျးအတာအထိ၊ ဘယျအဆင့ျအထိ ဘယျလိုပါနတေယျဆိုတဲ့ အနအေထားတှကေ အခုလောလောဆယျ ရှိနတေဲ့ အခွအေနမြေိုးမှာ ကနြောျတို့ အပွနျအလှနျ နားလညျမှုတှထေားထားတဲ့ အခွအေနမြေိုးတှလေညျး ရှိပါတယျ။
မေး ။ ။ တခြို့တိုငျးရငျးသားတှကေ Federation Unit ဘယျနှဈခု ပါမလဲဆိုတဲ့ ဖယျဒရယျ ဖှဲ့စညျးရေး ကိစ်စကိုလညျး စောဒက တကျခငြျကွပါတယျ။ အခုလကျရှိ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျ (၁၄) ခု ဖွဈနတေယျ။ အဲဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အဲဒီလိုမခှဲခငြျဘူး။ ပွညျနယျတခုသာ ဖွဈစခေငြျတယျဆိုပွီးတော့ အသံထှကျနတေဲ့ အဖှဲ့ အစညျးတခြို့ ရှိနပေါတယျ။ အဲဒီကိစ်စကိုကော ပွောစရာ တစုံတရာ ရှိပါသလား။
ဖွေ ။ ။ အခုလကျတလောတော့ မရှိသေးပါဘူး။ အဲဒါလဲပဲ အခုန ကနြောျပွောသလိုပါပဲ။ အသှငျကူးပွောငျး ရေးကာလ ရောကျသှားပွီးတဲ့အခါ တကယ့ျ ဖယျဒရယျစနဈကို ဘယျလိုတညျဆောကျကွမလဲဆိုတာ ပွညျသူ တှကေ ဘယျလိုရှိကွသလဲ။ ကနြောျတို့ မွနျမာအပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားအားလုံးရဲ့ အခွအေနဆေန်ဒက ဘယျလို ရှိသလဲ။ တကယျတမျး နိုငျငံရဲ့ အနာဂတျအတှကျ ဘယျဟာအကောငျးဆုံး ဖွဈမလဲဆိုတဲ့အပေါျ မူတညျပွီးတော့ အဲဒီအခွအေနမှော အကွအေလညျ ညှိနှိုငျးရမှာ ဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ ပွောဆိုခကြျတှဟော ကနြောျ ထည့ျသှငျးစဉျးစားထားရမယ့ျ အခကြျအလကျတှအေနနေဲ့ပဲ ရှိပွီးတော့ ညှိနှိုငျးရနျ ကိစ်စရပျမြားအဖွဈပဲ ထားထားရအုံးမယျလို့ မွငျပါတယျ။
မေး ။ ။ ဒီကိစ်စအတှကျ timeframe အခြိနျကန့ျသတျခကြျတော့ ထားလို့မရသေးဘူးလို့ ထငျပါတယျ။
ဖွေ ။ ။ ဟုတျတယျ။ ကနြောျတို့ကတော့ အခြိနျကန့ျသတျခကြျ ထားလို့မရသေးဘူး။ အမွနျဆုံး ဖွဈနိုငျဖို့ရာ အတှကျကိုတော့ နညျးလမျးပေါငျးစုံနဲ့ ဆောငျရှကျနတေဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ ရှိပါတယျ။
မေး ။ ။ တကယျတော့ ဒီကိစ်စဟာ အပွောလှယျသလောကျ အလုပျခကျတဲ့ကိစ်စ ဖွဈတယျဆိုတာကို သမိုငျးက သကျသပွေခဲ့ပွီ ဖွဈပါတယျ။ ဆိုတော့ ဦးအောငျကွညျညှှန့ျအနနေဲ့ ဒီကိစ်စက တကယျဖွဈလာရမယျလို့ ဘာကွောင့ျ အခိုငျအမာ ယုံကွညျနရေသလဲလို့မေးရငျ ဘယျလိုဖွမေလဲ။ နောကျဆုံးအနနေဲ့ ဖွပေေးပါ။
ဖွေ ။ ။ တကယျတမျးဆိုရငျ ကနြောျတို့ရဲ့ ဒီသကျတမျးတလြှောကျလုံးမှာ အခုဆိုရငျ အသကျ (၇၀) ဝနျး ကငြျလောကျမှာရှိတဲ့ သကျတမျးတလြှောကျလုံးမှာ ဘယျလိုအာဏာရှငျစနဈမြိုးတှရေဲ့ အုပျခြုပျမှုအောကျမှာ နထေိုငျလာခဲ့ပွီးတော့ ကနြောျတို့ရဲ့ သားသမီးတှရေဲ့ အနာဂတျကို ဘယျလောကျအထိ ကနြောျတို့ စတေးခဲ့ ရသလဲဆိုတာကို အားလုံးသိပွီးသား အနအေထားမြိုးမှာ ရှိတယျ။ အဲဒီလို နိုငျငံမြိုးမှာ ကနြောျတို့ နောကျ တကျလာမယ့ျ မြိုးဆကျသဈလူငယျတှနေဲ့ ကနြောျတို့ မြိုးဆကျသဈ သားသမီးတှကေို ဘယျလိုနညျးနဲ့မှ မထားခဲ့ နိုငျတော့ဘူးဆိုရငျ အဲဒီတာဝနျက ကနြောျတို့ ဒီနေ့ရှိနတေဲ့ ပွညျသူတရပျလုံးနဲ့ ဒီကနေ့ တာဝနျရှိနတေဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှရေဲ့ ပခုံးပေါျမှာ ရောကျရှိနကွေတယျဆိုတာ အထငျအရှား ဖွဈတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ဒီလိုအခွအေနေ မြိုးမှာ ဒီလောကျရကျစကျတဲ့၊ ကွမျးကွုတျတဲ့ တနညျးအားဖွင့ျ ဖကြျဆီးခွငျးနဲ့ ခွိမျးခွောကျခွငျး၊ ဖိနှိပျခွငျးဆိုတဲ့ လမျးကွောငျးမြိုးအတိုငျး အခုလို သှားနတေဲ့ အနအေထားမြိုးအောကျကို ပွနျရောကျရှိသှားမယျဆိုရငျ အနာဂတျ ကနြောျတို့ရဲ့ ဘဝရဲ့လှတျမွောကျမှုက ဘယျလိုမှ လမျးမမွငျ ကမျးမမွငျ ဖွဈတော့မယ့ျ အနအေထားမြိုး ရှိတဲ့အတှကျ ဒီအခွအေနမြေိုးမှာ ပိုပွီးတော့ ကွံ့ကွံ့ခိုငျခိုငျနဲ့ ရှိသလောကျ အငျအားနဲ့ ဝိုငျးဝနျးပွီးတော့ တညီတညှှတျတညျး တှနျးလှနျသှားကွရမယ့ျ နညျးလမျးကလှဲပွီး အခွားနညျးလမျး မရှိဘူးဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုးကိုပဲ ကနြောျ ပွောခငြျတယျ။ အဲဒီတော့ လကျရှိအခွအေနမြေိုးက ဘာခေါျမလဲ ဆိုရငျ ကနြောျတို့က ဖိနှိပျခွငျး၊ ကွောကျရှံခွငျးကို လုပျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ကွောကျခွငျးတရားကွောင့ျ ကနြောျတို့ အလြှော့ပေးလိုကျရမယ့ျ အနအေထားမြိုး မဖွဈအောငျ၊ အငျမတနျ ကွံ့ခိုငျတဲ့အဆင့ျနဲ့ အောငျစိတျကို မှေးပွီး အောငျနိုငျခွကေို ဆကျပွီးတော့ ကွိုးစားအားထုတျသှားကွရမယျ။ ဒီအခြိနျမှာ ကနြောျတို့အားလုံး ညီညီညှှတျညှှတျနဲ့ အပွနျအလှနျ နားလညျမှုအပွည့ျ တညျဆောကျထားနိုငျမယျဆိုရငျ ဒီပှဲက မုခအြောငျမွငျမယျလို့ပဲ ကနြောျ ပွောခငြျပါတယျ။
