(Zawgyi/Unicode)
ဥရောပသမဂ္ဂ EU ရဲ့ ဥပဒေတွေကို လက်တစ်လုံးခြားလုပ်ပြီးမြန်မာ့ကျွန်းသစ်တွေကို ဥရောပ သစ်ကုန်သည်တွေက ဆက်လက် တင်သွင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း Mongabay ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ သတင်းဌာနက ပြောပါတယ်။ မြန်မာ့ကျွန်းသစ်တွေကို ဥရောပကိုဆက်လက် တင်သွင်းနေတုန်းပဲ ဆိုတာကို ခရိုအေးရှားနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနက ရရှိခဲ့တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ အပေါ် အခြေခံပြီးပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအေဂျင်စီ (EIA) က စုံစမ်း တွေ့ရှိခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီ စာရွက်စာတမ်းမှာ ခရိုအေးရှားကုမ္ပဏီ Viator Pula က တဆင့် မြန်မာ့ ကျွန်းသစ် တင်ဆောင်လာတဲ့ သင်္ဘော ၁၀ စင်းရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကနေ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း ခန့်မှန်းခြေ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ သန်း တန်ဖိုးရှိတဲ့ ကျွန်းသစ် ၁၄၄ တန် ခရိုအေးရှားနိုင်ငံ Rijeka ဆိပ်ကမ်းကိုရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲဒီ Viator Pula ကုမ္ပဏီဟာ တရား မဝင် ခုတ်လှဲတဲ့ သစ်တွေကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့ EU ရဲ့ ဥပဒေကို ရှောင်ရှားပြီး မြန်မာ့ ကျွန်းသစ်တွေ တင်သွင်းရာမှာ အဓိက အခန်း ကဏ္ဍက ပါဝင် နေတယ် လို့လည်း EIA က ပြောပါတယ်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက ဥရောပ ကုမ္ပဏီတော်တော်များများ မြန်မာ့ ကျွန်းသစ်တွေ တင်သွင်းမှုနဲ့ လိမ်လည်မှုတွေကြောင့် တရားရင်ဆိုင် နေကြရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလတုန်းကလည်း ဒတ်ချ် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက နယ်သာလန်နိုင်ငံအတွင်း ကျွန်းသစ်ကုန်သည်တွေရဲ့ ရုံးတွေကို ရှောင်တခင် ဝင်ရောက် စီးနင်းခဲ့ရာမှာ ချက်သမ္မတနိုင်ငံထဲ လှုပ်ရှားနေတဲ့ သစ်တင်သွင်းတဲ့ ကွန်ရက်တစ်ခုကို စုံစမ်းတွေ့ရှိခဲ့ တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ကမ္ဘာ့သစ်တော စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ Global Forest Watch ရဲ့အဆိုအရ ၂၀၀၁ ခုနှစ်က ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ သစ်တော ဟက်တာ စတုရန်းမိုင် ၁၃၀၀၀ ဆုံးရှုံး ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီ သစ်တောတွေမှာ ကမ္ဘာ့မြေပေါ်က တန်ဖိုး အရှိဆုံး သစ်တွေ ပါဝင်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဥရောပမှာတော့ အဲဒီ သစ်တွေကို ဇိမ်ခံ ရွက်လှေသင်္ဘောတွေ တည်ဆောက်ရာမှာ ဈေးကြီးပေးပြီး အသုံးပြုကြတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
.................
မွနျမာ့ကြှနျးသဈတှေ အီးယူကုနျသညျတှေ တငျသှငျးနဆေဲ
(Unicode)
ဥရောပသမဂ်ဂ EU ရဲ့ ဥပဒတှေကေို လကျတဈလုံးခွားလုပျပွီးမွနျမာ့ကြှနျးသဈတှကေို ဥရောပ သဈကုနျသညျတှကေ ဆကျလကျ တငျသှငျးနဆေဲဖွဈကွောငျး Mongabay ပတျဝနျးကငြျဆိုငျရာ သတငျးဌာနက ပွောပါတယျ။ မွနျမာ့ကြှနျးသဈတှကေို ဥရောပကိုဆကျလကျ တငျသှငျးနတေုနျးပဲ ဆိုတာကို ခရိုအေးရှားနိုငျငံ စိုကျပြိုးရေး ဝနျကွီးဌာနက ရရှိခဲ့တဲ့ စာရှကျစာတမျးတှေ အပေါျ အခွခေံပွီးပတျဝနျးကငြျ ဆိုငျရာ စုံစမျးစဈဆေးရေးအဂေငြျစီ (EIA) က စုံစမျး တှေ့ရှိခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယျ။
အဲဒီ စာရှကျစာတမျးမှာ ခရိုအေးရှားကုမ်ပဏီ Viator Pula က တဆင့ျ မွနျမာ့ ကြှနျးသဈ တငျဆောငျလာတဲ့ သငျ်ဘော ၁၀ စငျးရှိခဲ့ပွီး ၂၀၁၇ ခုနှဈကနေ၂၀၁၉ ခုနှဈအတှငျး ခန့ျမှနျးခွေ အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၁ သနျး တနျဖိုးရှိတဲ့ ကြှနျးသဈ ၁၄၄ တနျ ခရိုအေးရှားနိုငျငံ Rijeka ဆိပျကမျးကိုရောကျရှိခဲ့တယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ အဲဒီ Viator Pula ကုမ်ပဏီဟာ တရား မဝငျ ခုတျလှဲတဲ့ သဈတှကေို ပိတျပငျထားတဲ့ EU ရဲ့ ဥပဒကေို ရှောငျရှားပွီး မွနျမာ့ ကြှနျးသဈတှေ တငျသှငျးရာမှာ အဓိက အခနျး ကဏ်ဍက ပါဝငျ နတေယျ လို့လညျး EIA က ပွောပါတယျ။
၂၀၁၅ ခုနှဈကတညျးက ဥရောပ ကုမ်ပဏီတောျတောျမြားမြား မွနျမာ့ ကြှနျးသဈတှေ တငျသှငျးမှုနဲ့ လိမျလညျမှုတှကွေောင့ျ တရားရငျဆိုငျ နကွေရပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဒီဇငျဘာလတုနျးကလညျး ဒတျခြျ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှကေ နယျသာလနျနိုငျငံအတှငျး ကြှနျးသဈကုနျသညျတှရေဲ့ ရုံးတှကေို ရှောငျတခငျ ဝငျရောကျ စီးနငျးခဲ့ရာမှာ ခကြျသမ်မတနိုငျငံထဲ လှုပျရှားနတေဲ့ သဈတငျသှငျးတဲ့ ကှနျရကျတဈခုကို စုံစမျးတှေ့ရှိခဲ့ တယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ကမ်ဘာ့သဈတော စောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့ Global Forest Watch ရဲ့အဆိုအရ ၂၀၀၁ ခုနှဈက ၂၀၁၈ ခုနှဈအတှငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ သဈတော ဟကျတာ စတုရနျးမိုငျ ၁၃၀၀၀ ဆုံးရှုံး ပြောကျကှယျသှားခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။ အဲဒီ သဈတောတှမှော ကမ်ဘာ့မွပေေါျက တနျဖိုး အရှိဆုံး သဈတှေ ပါဝငျနတေယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ ဥရောပမှာတော့ အဲဒီ သဈတှကေို ဇိမျခံ ရှကျလှသေငျ်ဘောတှေ တညျဆောကျရာမှာ ဈေးကွီးပေးပွီး အသုံးပွုကွတာ လညျး ဖွဈပါတယျ။
