(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အရေး ရင်ဆိုင် လုပ်ဆောင်နေချိန်မှာ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ဈေးကစားတာနဲ့ မမှန်သတင်းဖြန့်တာတွေကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် အရေးယူမယ်လို့ အစိုးရကပြောပါတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ စနစ်တကျ စီမံဆောင်ရွက်နေတဲ့အတွက် လူထုအနေနဲ့ အစိုးရိမ် မလွန်ဖို့လည်း ပန်ကြားပါတယ်။ COVID-19 ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ အစိုးရဘက်က အာမခံပြောဆိုချက်တွေ၊ လုပ်ဆောင်ထားတာတွေအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မမေခက ဆက်ပြောပြပါမယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ပျံ့နှံ့ကူးစက်မှု မရှိအောင် အစိုးရအနေနဲ့ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်နေသလို တခြား ဆိုးကျိုးတွေ မရှိဖို့ပါ။ ကြိုတင် ပြင်ဆင်နေတာမို့ ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ အစိုးရိမ် မလွန်ကြဖို့နဲ့ သတိနဲ့ ယှဉ်နေထိုင်ဖို့ သမ္မတရုံးပြောခွင့်ရ ဦးဇော်ဌေးက တိုက် တွန်းပြောဆိုသလို လိုအပ်တဲ့ ကုန်ပစည်းတွေကိုဈေးကစားသူတွေနဲ့ မမှန်သတင်းဖြန့် သူတွေကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမယ်လို့ ဒီကနေ့ နေပြည်တော်မှာလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း သမ္မတရုံး ပြောခွင့်ရ ဦးဇော်ဌေးက သတိပေးသွားပါတယ်။
"ဈေးကစားတဲ့ အကျိုး၊ အမြတ်ဆန်တဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ ရောင်းချတဲ့သူတွေကိုလည်း ကျနော်တို့ သတိပေးပါတယ်။ ကျနော်တို့ ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်အချက်ကတော့ သတင်းအမှားတွေပေါ့နော်.... facebook မှာ၊ social media မှာ မဟုတ်မမှန်သတင်းတွေ ဖြန့်ဖြူးနေတဲ့လူတွေပေါ့နော်၊ ပြည်သူလူထုကြားမှာ အထိတ်တလန့် ဖြစ်အောင် လုပ်နေတဲ့သူတွေ ကျနော်တို့ သိရှိရရင်၊ ဖော်ထုတ်လို့ရရင် ဥပဒေနဲ့ အညီ ကျနော်တို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူသွားမှာဖြစ်ကြောင်း သတိပေးပြောကြားလိုပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း တချို့ website တွေ သတင်းမှာ website တွေ ရှိပါတယ်။ အဲ့ webiste တွေကနေပြီးတော့မှာ social media မှာ link လုပ်ပြီးတော့ တင်တဲ့ဟာတွေရှိတယ်။ ဒီဟာတွေလည်း ကျနော်တို့ စာရင်းဇယားနဲ့ တကွ ပို့ဆက်ဝန်ကြီးဌာနကနေပြီးတော့ တာဝန်ယူပြီးတော့ ပိတ်သိမ်းဖို့ ကျနော်တို့ ညွှန်ကြားထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ Service Provider တွေပေါ့နော်... ပို့ဆက်ဝန်ကြီးဌာနကနေပြီးတော့ သက်ဆိုင်ရာ အင်တာနက်၊ တယ်လီဖုန်းပေါ့နော် telecom ဒီ service provider တွေကို ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြီးတော့ ဒီဟာတွေကို ကျနော်တို့ ပိတ်သိမ်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။"
ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်တာတွေ မရှိအောင်၊ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လတ်မှုမရှိအောင် အစိုးရအနေနဲ့ စီမံချက်ချ စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့လည်း ဦးဇော်ဌေးကပြောပါတယ်။
"နောက်နိုင်ငံတော်အပိုင်းအနေနဲ့ အရန်ဆန်ပေါ့... အရန်ဆန်အနေနဲ့လည်း ကျနော်တို့ ကြိတ်ခွဲနေတာတွေ ဝယ်ယူစုဆောင်းထားပြီး တန်ချိန် ၁၅,၀၀၀ လောလောဆယ်ရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ နိုင်ငံတော်အပိုင်းမှာ ရှိတဲ့ အရန်ဆန်ရယ်၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေ လက်ထဲမှာ ရှိတဲ့ ဆန်ပေါ့နော်.. သူတို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ဆန်။ ဒီပမာဏအနေနဲ့ ကျနော်တို့ တနိုင်ငံလုံးရဲ့ စားသုံးမှုကို တွက်ချက်ပြီး လိုအပ်တဲ့ အစီအမံတွေ ဆက်ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လိုအပ်တဲ့ အစီအမံဆိုတာကတော့ ဒီကြားကာလမှာ ဒီ covid-19 က ဘယ်လောက်ထိ ကြာဦးမယ် မသိတဲ့အတွက် ရေရှည်အတွက် ကျနော်တို့တွက်ပါမယ်။ တွက်ပြီးရင် လိုအပ်ရင် လိုအပ်သလိုပေါ့နော်... ဆန်၊ စပါး export လုပ်တာတွေလည်း ကျနော်တို့ ကန့်သတ်သင့်ရင် ကန့်သတ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ အလုံအလောက်ရှိတဲ့အပြင် ကျနော်တို့ ပိုလျှံတယ်။"
လတ်တလောမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီရောဂါပိုး ကူးစက်ထားတယ်လို့ စမ်းသပ် အတည်ပြုထားတဲ့လူနာ တဦးတယောက်မှ မရှိသေးပါဘူး။ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို အစိုးရဘက်က သတင်းအတိအကျ ထုတ်ပြန်နေသလို ထိမ်ချန် ဖုံးကွယ်ထားတာ မရှိဘူးလို့လည်း ဦးဇော်ဌေးက အခိုင်အမာပြောပါတယ်။
"အစိုးရအနေနဲ့ ဖုံးထားတာမရှိဘူး။ ဖုံးထားစရာလည်း အကြောင်းမရှိဘူး။ ဒီလို ကိစ္စမျိုးက ဖုံးလို့ရတဲ့ ကိစ္စလည်းမဟုတ်ဘူး။ ဒုတိယအချက်အနေနဲ့ ဒီနေ့ခေတ်လို social media တွေပေါ့နော်.... အရမ်းမြန်ဆန်နေတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ခေတ်မှာတော့ ဘယ်လိုမှ ဖုံးလို့ မရဘူး။ ကျနော်တို့ တကယ် မရှိဘူး။ ခုချိန်ထိပေါ့နော်။ အခုအချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကူးစက်သူ တယောက်မှ မရှိဘူး။"
COVID-19 ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ကာကွယ် ထိန်းချုပ် ကုသရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အစည်းအဝေးတရပ်ကို ကြာသပတေးနေ့က နေပြည်တော်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ဦးစီးကျင်းပခဲ့ပြီး နောက်တရက်မှာပဲ အစိုးရဘက်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲလုပ်ပြီး လူထုကို အာမခံပြောဆိုတာ၊ သမ္မတရုံးက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်တာတွေကို ဆက်တိုက်လို လုပ်လာတာပါ။
ဒီကနေ့ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေထဲမှာတော့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဦးဆောင်ပြီး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး အများအပြား ပါဝင်တဲ့ COVID-19 ကာကွယ် ထိန်းချုပ် ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီ ဖွဲ့စည်းတာ၊ လူစုလူဝေး အခမ်းအနားတွေ၊ သင်္ကြန်ပွဲအတွက် မဏ္ဍပ်ဆောက် ကျင်းပတာအပါအဝင် ပွဲလမ်းသဘင်တွေမလုပ်ဖို့ ပန်ကြားတာ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ နိုင်ငံခြား စီးပွားဆက်သွယ်ရေး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဆောင်တဲ့ စီးပွားရေးသက်ရောက်မှုများအပေါ် ကုစားရေး လုပ်ငန်းကော်မတီ ဖွဲ့စည်းတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
[Unicode Version]
ကုနျပစ်စညျး ဈေးကစားသူ၊ မမှနျသတငျးဖွန့ျသူ အရေးယူမယျ
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈအရေး ရငျဆိုငျ လုပျဆောငျနခြေိနျမှာ ကုနျပစ်စညျးတှကေို ဈေးကစားတာနဲ့ မမှနျသတငျးဖွန့ျတာတှကေို ပွငျးပွငျး ထနျထနျ အရေးယူမယျလို့ အစိုးရကပွောပါတယျ။ အစိုးရအနနေဲ့ စနဈတကြ စီမံဆောငျရှကျနတေဲ့အတှကျ လူထုအနနေဲ့ အစိုးရိမျ မလှနျဖို့လညျး ပနျကွားပါတယျ။ COVID-19 ရောဂါနဲ့ပတျသကျလို့ အစိုးရဘကျက အာမခံပွောဆိုခကြျတှေ၊ လုပျဆောငျထားတာတှအေကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မမခေက ဆကျပွောပွပါမယျ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး ပြံ့နှံ့ကူးစကျမှု မရှိအောငျ အစိုးရအနနေဲ့ ကာကှယျထိနျးခြုပျနသေလို တခွား ဆိုးကြိုးတှေ မရှိဖို့ပါ။ ကွိုတငျ ပွငျဆငျနတောမို့ ပွညျသူတှေ အနနေဲ့ အစိုးရိမျ မလှနျကွဖို့နဲ့ သတိနဲ့ ယှဉျနထေိုငျဖို့ သမ်မတရုံးပွောခှင့ျရ ဦးဇောျဌေးက တိုကျ တှနျးပွောဆိုသလို လိုအပျတဲ့ ကုနျပစညျးတှကေိုဈေးကစားသူတှနေဲ့ မမှနျသတငျးဖွန့ျ သူတှကေိုလညျး ပွငျးပွငျးထနျထနျ အရေးယူမယျလို့ ဒီကနေ့ နပွေညျတောျမှာလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး သမ်မတရုံး ပွောခှင့ျရ ဦးဇောျဌေးက သတိပေးသှားပါတယျ။
"ဈေးကစားတဲ့ အကြိုး၊ အမွတျဆနျတဲ့ လုပျငနျးရှငျတှေ၊ ရောငျးခတြဲ့သူတှကေိုလညျး ကနြောျတို့ သတိပေးပါတယျ။ ကနြောျတို့ ထိထိရောကျရောကျ အရေးယူမှာ ဖွဈပါတယျ။ နောကျအခကြျကတော့ သတငျးအမှားတှပေေါ့နောျ.... facebook မှာ၊ social media မှာ မဟုတျမမှနျသတငျးတှေ ဖွန့ျဖွူးနတေဲ့လူတှပေေါ့နောျ၊ ပွညျသူလူထုကွားမှာ အထိတျတလန့ျ ဖွဈအောငျ လုပျနတေဲ့သူတှေ ကနြောျတို့ သိရှိရရငျ၊ ဖောျထုတျလို့ရရငျ ဥပဒနေဲ့ အညီ ကနြောျတို့ ပွငျးပွငျးထနျထနျ အရေးယူသှားမှာဖွဈကွောငျး သတိပေးပွောကွားလိုပါတယျ။ ဒါနဲ့ ပတျသကျလို့လညျး တခြို့ website တှေ သတငျးမှာ website တှေ ရှိပါတယျ။ အဲ့ webiste တှကေနပွေီးတော့မှာ social media မှာ link လုပျပွီးတော့ တငျတဲ့ဟာတှရှေိတယျ။ ဒီဟာတှလေညျး ကနြောျတို့ စာရငျးဇယားနဲ့ တကှ ပို့ဆကျဝနျကွီးဌာနကနပွေီးတော့ တာဝနျယူပွီးတော့ ပိတျသိမျးဖို့ ကနြောျတို့ ညှှနျကွားထားပွီး ဖွဈပါတယျ။ Service Provider တှပေေါ့နောျ... ပို့ဆကျဝနျကွီးဌာနကနပွေီးတော့ သကျဆိုငျရာ အငျတာနကျ၊ တယျလီဖုနျးပေါ့နောျ telecom ဒီ service provider တှကေို ညှှနျကွားခကြျထုတျပွီးတော့ ဒီဟာတှကေို ကနြောျတို့ ပိတျသိမျးမှာ ဖွဈပါတယျ။"
ကုနျဈေးနှုနျးကွီးမွင့ျတာတှေ မရှိအောငျ၊ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလတျမှုမရှိအောငျ အစိုးရအနနေဲ့ စီမံခကြျခြ စီစဉျဆောငျရှကျနတေယျလို့လညျး ဦးဇောျဌေးကပွောပါတယျ။
"နောကျနိုငျငံတောျအပိုငျးအနနေဲ့ အရနျဆနျပေါ့... အရနျဆနျအနနေဲ့လညျး ကနြောျတို့ ကွိတျခှဲနတောတှေ ဝယျယူစုဆောငျးထားပွီး တနျခြိနျ ၁၅,၀၀၀ လောလောဆယျရှိပါတယျ။ ပွီးတော့ နိုငျငံတောျအပိုငျးမှာ ရှိတဲ့ အရနျဆနျရယျ၊ လုပျငနျးရှငျတှေ လကျထဲမှာ ရှိတဲ့ ဆနျပေါ့နောျ.. သူတို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ဆနျ။ ဒီပမာဏအနနေဲ့ ကနြောျတို့ တနိုငျငံလုံးရဲ့ စားသုံးမှုကို တှကျခကြျပွီး လိုအပျတဲ့ အစီအမံတှေ ဆကျဆောငျရှကျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။ လိုအပျတဲ့ အစီအမံဆိုတာကတော့ ဒီကွားကာလမှာ ဒီ covid-19 က ဘယျလောကျထိ ကွာဦးမယျ မသိတဲ့အတှကျ ရရှေညျအတှကျ ကနြောျတို့တှကျပါမယျ။ တှကျပွီးရငျ လိုအပျရငျ လိုအပျသလိုပေါ့နောျ... ဆနျ၊ စပါး export လုပျတာတှလေညျး ကနြောျတို့ ကန့ျသတျသင့ျရငျ ကန့ျသတျမှာ ဖွဈပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာ အလုံအလောကျရှိတဲ့အပွငျ ကနြောျတို့ ပိုလြှံတယျ။"
လတျတလောမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီရောဂါပိုး ကူးစကျထားတယျလို့ စမျးသပျ အတညျပွုထားတဲ့လူနာ တဦးတယောကျမှ မရှိသေးပါဘူး။ ဗိုငျးရပျဈနဲ့ပတျသကျတဲ့ အခွအေနအေရပျရပျကို အစိုးရဘကျက သတငျးအတိအကြ ထုတျပွနျနသေလို ထိမျခနြျ ဖုံးကှယျထားတာ မရှိဘူးလို့လညျး ဦးဇောျဌေးက အခိုငျအမာပွောပါတယျ။
"အစိုးရအနနေဲ့ ဖုံးထားတာမရှိဘူး။ ဖုံးထားစရာလညျး အကွောငျးမရှိဘူး။ ဒီလို ကိစ်စမြိုးက ဖုံးလို့ရတဲ့ ကိစ်စလညျးမဟုတျဘူး။ ဒုတိယအခကြျအနနေဲ့ ဒီနေ့ခတျေလို social media တှပေေါ့နောျ.... အရမျးမွနျဆနျနတေဲ့ သတငျး အခကြျအလကျခတျေမှာတော့ ဘယျလိုမှ ဖုံးလို့ မရဘူး။ ကနြောျတို့ တကယျ မရှိဘူး။ ခုခြိနျထိပေါ့နောျ။ အခုအခြိနျထိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကူးစကျသူ တယောကျမှ မရှိဘူး။"
COVID-19 ကွောင့ျဖွဈတဲ့ အဆုတျရောငျရောဂါ ကာကှယျ ထိနျးခြုပျ ကုသရေးဆိုငျရာ အရေးပေါျအစညျးအဝေးတရပျကို ကွာသပတေးနေ့က နပွေညျတောျမှာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ ဦးစီးကငြျးပခဲ့ပွီး နောကျတရကျမှာပဲ အစိုးရဘကျက သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲလုပျပွီး လူထုကို အာမခံပွောဆိုတာ၊ သမ်မတရုံးက ကွညောခကြျထုတျပွနျတာတှကေို ဆကျတိုကျလို လုပျလာတာပါ။
ဒီကနေ့ရကျစှဲနဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှထေဲမှာတော့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဦးဆောငျပွီး ပွညျထောငျစုဝနျကွီး အမြားအပွား ပါဝငျ တဲ့ COVID-19 ကာကှယျ ထိနျးခြုပျ ကုသရေး အမြိုးသားအဆင့ျ ဗဟိုကောျမတီ ဖှဲ့စညျးတာ၊ လူစုလူဝေး အခမျးအနားတှေ၊ သငျ်ကွနျပှဲအတှကျ မဏ်ဍပျဆောကျ ကငြျးပတာအပါအဝငျ ပှဲလမျးသဘငျတှမေလုပျဖို့ ပနျကွားတာ၊ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနဲ့ နိုငျငံခွား စီးပှားဆကျသှယျရေး ပွညျထောငျစုဝနျကွီး ဦးဆောငျတဲ့ စီးပှားရေးသကျရောကျမှုမြားအပေါျ ကုစားရေး လုပျငနျးကောျမတီ ဖှဲ့စညျးတာတှေ ပါဝငျပါတယျ။
