(Zawgyi/Unicode)
နစက စစ်ကောင်စီဟာ Spyware နည်းပညာအသုံးပြုပြီး ပြည်သူတွေရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အချက်အလက်တွေကို စုံစမ်းထောက်လှမ်းနိုင်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အနေနဲ့ ဖုန်းနဲ့အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ကုမ္ပဏီမှာ ဒီစနစ်ကိုတပ်ဆင်ဖို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ညွှန်ကြားထားပါတယ်။
ဒါပေမယ့် မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေး MPT ကတော့ အဲဒီလို လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့တွေကတော့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး စောင့်ကြည့် ခံရမှုအတွက် ပြစ်တင် ဝေဖန်ထားပါတယ်။ ရန်ကုန်က ပေးပို့လာတဲ့ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ နန်လဖိုင်က ပြောပြပေးမှာပါ။
ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေမှာ နည်းပညာသုံး ခြေရာခံစနစ်တွေသုံးပြီး အသုံးပြုသူတွေရဲ့ တည်နေရာကို ထောက်လှမ်းဖို့၊ ကြားဖြတ် နားထောင်ဖို့၊ အီးမေးတွေ ဝင်ကြည့်ဖို့အတွက် စစ်ကောင်စီက ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ဒီစီမံကိန်းနဲ့နီးစပ်တဲ့ အရာရှိတဦးကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာသတင်းက ရေးသားထားတာပါ။ ဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာတွေမှာ Spyware တွေတပ်ဆင်ဖို့ စစ်ကောင်စီက ညွှန်ကြားထားတယ်လို့ ဆိုထားတာပါ။ မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေး MPT ရဲ့ အကြီးတန်း အရာရှိတဦးကတော့ သူတို့ဆီ ဒီညွှန်ကြားချက် မရောက်သေးကြောင်း ငြင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
“ အဲလိုမျိုးတော့ ကျမ မကြားမိဘူးရှင့်၊ ညွှန်ကြားချက်တွေ ဘာတွေလည်း အခုအထိတော့ မရှိပါဘူး၊ update ဖြစ်တဲ့ဟာ တော်တော်များများကတော့ သိတယ်ပေါ့နော်၊ ဒါပေမဲ့ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ဟာကတော့ ပြောသံမကြားဘူးရှင့်။ ကျမတချက် confirm လုပ်ကြည့်လိုက်မယ်၊ ဒါတွေက rumours လည်း ဖြစ်ချင် ဖြစ်နိုင်တာပဲလေ။”
ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ စစ်ကောင်စီက ဒီစနစ်ကို တပ်ဆင်ဖို့အတွက် MPT ၊ Mytel ၊ Ooredoo စတဲ့ အော်ပရေတာ သုံးခုကို ညွှန်ကြားထားတယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ရေးသားထားတာပါ။
ဆက်သွယ်ရေးကြားဖြတ်စနစ်တွေလိုအပ်ရင်တရားဝင်အသုံးပြုဘို့ ဆွေးနွေးပြောဆိုမှုနဲ့လုပ်ငန်းတွေကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ NLD အစိုးရလက်ထက်မှာစတင်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း၊ ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနဟာ အရပ်ဖက်ဝန်ကြီးဌါနဖြစ်ပေမဲ့ အဆင်မြင့်တာဝန်ရှိသူတွေဟာ စစ်တပ်အရာရှိဟောင်းတွေဖြစ်တယ်လို့လဲရိုက်တာကရေးထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ အစီအစဉ်ဟာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူတွေကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားလာနိုင်ကြောင်း Fortify Rights က မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကျွမ်းကျင်သူ Nickey Diamond က ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုပဲလို့ သူကဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။
“ Spyware တွေကို Telecom တွေမှာ သုံးစွဲလာပြီးတော့ပေါ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေကို ပိုပြီး ပစ်မှတ်ထားပြီး တော့ပေါ့နော်၊ ကျနော်တို့ ဘယ်လိုဆက်သွယ်နေလဲ၊ ဘယ်နေရာတွေမှာ ရှိနေလဲဆိုတဲ့ ရှာဖွေတဲ့နေရာမှာ သုံးဖို့အတွက် ဒါ အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီး သူတို့ရသွားတယ်လို့ မြင်တယ်ပေါ့။ တခုခု ကျနော်တို့ တိုင်ပင်ဖို့၊ ဆွေးနွေးဖို့ဆိုရင် မြန်မာပြည်မှာရှိတဲ့ ဖုန်းတွေ၊ Operator တွေကို ယုံကြည့်စိတ်ချလို့ မရတော့ဘဲနဲ တခြားနည်ပညာတွေပေါ့ သုံးရတဲ့အနေအထား ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
လုံခြုံရေးအရ ဖုန်းတွေ ကြားဖြတ်နားထောင်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စဟာ တချို့ ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံတွေမှာလည်း အငြင်းပွားစရာ ကိစ္စတခုဖြစ်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလို ပြည်သူကို အပြည့်အဝအကာကွယ် ပေးနိုင်တဲ့ဥပဒေတွေ မရှိတဲ့ နိုင်ငံအတွက်တော့ ဒါဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုလို့ အများစုက မြင်ကြတာပါ။
သုံးစွဲသူတွေက သူတို့လုံခြုံရေးအတွက် မိုဘိုင်းဖုန်းနဲ့ အင်တာနက်ကို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ အသုံးပြုကြတာပါ။ ဒါပေမဲ့ ပင်မဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာကို မဖြစ်မနေ ဖြတ်သန်းရမယ့် အချက်အလက်တွေ ဆိုရင်တော့ လုံခြုံမှုမရှိကြောင်း အိုင်တီနှင့် သတင်းအချက်အလက် လုံခြုံရေးပညာရှင် တဦးက ပြောပါတယ်။
“ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုတာက ပြောရသိပ်ခက်တယ်၊ ဘာအတွက် သုံးနေလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ မူတည်တာပေါ့။ တခုခုပေါ့ တဖက်က မကြည်ဖြူတဲ့ ဥစ္စာမျိုး၊ သူ့ဖက်ကသူ သုံးချင်တယ်ဆိုတဲ့ personal အချက်အလက်တွေလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ security ရှုထောင့်က ကြည့်မယ်ဆိုရင် trace လိုက်လို့ရတယ်၊ leakage လုပ်လို့ရတယ် ဆိုတာမျိုးက ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဘယ်လို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာပဲပြောပြော ဘာအချက်အလက်ဖြစ်ဖြစ် ပါသွားနိုင်တာပဲ၊ မြင်သွားနိုင်တာပဲ။ အဲဒါမျိုးကို ကာကွယ်ဖို့ဆိုတဲ့ system ကလည်း application တွေနဲ့ တခြား security setting တွေသုံးပြီးတော့ ကာကွယ်တာကတော့ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုမျိုး အော်ပရေတာကို ဖြတ်ပြီးတော့မှ သွားရတဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေ ရှိတာကိုး။ Operator ကိုဖြတ်မှဆိုတော့ သိပ်တော့မလွယ်ဘူး။”
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဟာ အင်တာနက် လူမှုကွန်ရက်တွေကို ထိန်းချုပ်ပြီး ကန့်သတ်ချိုးဖောက်တဲ့သူတွေကို ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ဥပဒေနဲ့ ပြစ်ဒဏ်ပေးဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။ လိုအပ်တဲ့ နည်းပညာ အကူအညီတွေကိုလည်း တရုတ်နိုင်ငံကနေ မှာယူတင်သွင်းထားပါတယ်။ ဒီစက်တွေကို အင်တာနက် ဆက်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ဖုန်းအော်ပရေတာတွေဆီ ပေးပို့တပ်ဆင်ခိုင်းထားတယ်လို့ ပြည်တွင်းက အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးပညာရှင်တချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
ဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာတွေကတော့ ဒီကိစ္စကို မသိရှိသေးကြောင်းနဲ့ စစ်ကောင်စီဘက်က ညွှန်ကြားချက်တွေ အခုထိ မရောက်လာသေးကြောင်း ငြင်းဆိုနေကြပါတယ်။
...........
ဆကျသှယျရေးကွားဖွတျစနဈ တပျဆငျမှု အလားအလာနှင့ျ ဝဖေနျမှုတခြို့
(Unicode)
နစက စဈကောငျစီဟာ Spyware နညျးပညာအသုံးပွုပွီး ပွညျသူတှရေဲ့ ပုဂ်ဂိုလျရေး အခကြျအလကျတှကေို စုံစမျးထောကျလှမျးနိုငျဖို့ ကွိုးစားတဲ့အနနေဲ့ ဖုနျးနဲ့အငျတာနကျ ဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ကုမ်ပဏီမှာ ဒီစနဈကိုတပျဆငျဖို့ စဈကောငျစီဘကျက ညှှနျကွားထားပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ မွနျမာ့ဆကျသှယျရေး MPT ကတော့ အဲဒီလို လုပျဆောငျခွငျး မရှိကွောငျး ငွငျးဆိုထားပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေး အဖှဲ့တှကေတော့ ပုဂ်ဂိုလျရေး စောင့ျကွည့ျ ခံရမှုအတှကျ ပွဈတငျ ဝဖေနျထားပါတယျ။ ရနျကုနျက ပေးပို့လာတဲ့ ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ နနျလဖိုငျက ပွောပွပေးမှာပါ။
ဆကျသှယျရေး ဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ကုမ်ပဏီတှမှော နညျးပညာသုံး ခွရောခံစနဈတှသေုံးပွီး အသုံးပွုသူတှရေဲ့ တညျနရောကို ထောကျလှမျးဖို့၊ ကွားဖွတျ နားထောငျဖို့၊ အီးမေးတှေ ဝငျကွည့ျဖို့အတှကျ စဈကောငျစီက ကွိုးပမျးနကွေောငျး ဒီစီမံကိနျးနဲ့နီးစပျတဲ့ အရာရှိတဦးကို ကိုးကားပွီး ရိုကျတာသတငျးက ရေးသားထားတာပါ။ ဆကျသှယျရေး အောျပရတောတှမှော Spyware တှတေပျဆငျဖို့ စဈကောငျစီက ညှှနျကွားထားတယျလို့ ဆိုထားတာပါ။ မွနျမာ့ဆကျသှယျရေး MPT ရဲ့ အကွီးတနျး အရာရှိတဦးကတော့ သူတို့ဆီ ဒီညှှနျကွားခကြျ မရောကျသေးကွောငျး ငွငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
“ အဲလိုမြိုးတော့ ကမြ မကွားမိဘူးရှင့ျ၊ ညှှနျကွားခကြျတှေ ဘာတှလေညျး အခုအထိတော့ မရှိပါဘူး၊ update ဖွဈတဲ့ဟာ တောျတောျမြားမြားကတော့ သိတယျပေါ့နောျ၊ ဒါပမေဲ့ အဲဒါနဲ့ ပတျသကျတဲ့ဟာကတော့ ပွောသံမကွားဘူးရှင့ျ။ ကမြတခကြျ confirm လုပျကွည့ျလိုကျမယျ၊ ဒါတှကေ rumours လညျး ဖွဈခငြျ ဖွဈနိုငျတာပဲလေ။”
ဒီကိစ်စနဲ့ပတျသကျလို့ ပို့ဆောငျရေးနှင့ျ ဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာနကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ စဈကောငျစီက ဒီစနဈကို တပျဆငျဖို့အတှကျ MPT ၊ Mytel ၊ Ooredoo စတဲ့ အောျပရတော သုံးခုကို ညှှနျကွားထားတယျလို့ ရိုကျတာသတငျးဌာနက ရေးသားထားတာပါ။
ဆကျသှယျရေးကွားဖွတျစနဈတှလေိုအပျရငျတရားဝငျအသုံးပွုဘို့ ဆှေးနှေးပွောဆိုမှုနဲ့လုပျငနျးတှကေို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျရဲ့ NLD အစိုးရလကျထကျမှာစတငျခဲ့တာဖွဈကွောငျး၊ ဆကျသှယျရေးဝနျကွီးဌာနဟာ အရပျဖကျဝနျကွီးဌါနဖွဈပမေဲ့ အဆငျမွင့ျတာဝနျရှိသူတှဟော စဈတပျအရာရှိဟောငျးတှဖွေဈတယျလို့လဲရိုကျတာကရေးထားပါတယျ။
စဈကောငျစီရဲ့ အစီအစဉျဟာ တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ ဒီမိုကရစေီအရေး လှုပျရှားသူတှကေို အဓိက ပဈမှတျထားလာနိုငျကွောငျး Fortify Rights က မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး ကြှမျးကငြျသူ Nickey Diamond က ပွောပါတယျ။ ဒါဟာ ကွီးမားတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုပဲလို့ သူကဝဖေနျလိုကျပါတယျ။
“ Spyware တှကေို Telecom တှမှော သုံးစှဲလာပွီးတော့ပေါ့ တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ ဒီမိုကရစေီ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူတှကေို ပိုပွီး ပဈမှတျထားပွီး တော့ပေါ့နောျ၊ ကနြောျတို့ ဘယျလိုဆကျသှယျနလေဲ၊ ဘယျနရောတှမှော ရှိနလေဲဆိုတဲ့ ရှာဖှတေဲ့နရောမှာ သုံးဖို့အတှကျ ဒါ အခှင့ျအလမျးတှေ အမြားကွီး သူတို့ရသှားတယျလို့ မွငျတယျပေါ့။ တခုခု ကနြောျတို့ တိုငျပငျဖို့၊ ဆှေးနှေးဖို့ဆိုရငျ မွနျမာပွညျမှာရှိတဲ့ ဖုနျးတှေ၊ Operator တှကေို ယုံကွည့ျစိတျခလြို့ မရတော့ဘဲနဲ တခွားနညျပညာတှပေေါ့ သုံးရတဲ့အနအေထား ဖွဈသှားတာပေါ့။”
လုံခွုံရေးအရ ဖုနျးတှေ ကွားဖွတျနားထောငျဖို့ လိုတယျဆိုတဲ့ကိစ်စဟာ တခြို့ ဖှံ့ဖွိုးပွီး နိုငျငံတှမှောလညျး အငွငျးပှားစရာ ကိစ်စတခုဖွဈနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံလို ပွညျသူကို အပွည့ျအဝအကာကှယျ ပေးနိုငျတဲ့ဥပဒတှေေ မရှိတဲ့ နိုငျငံအတှကျတော့ ဒါဟာ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုလို့ အမြားစုက မွငျကွတာပါ။
သုံးစှဲသူတှကေ သူတို့လုံခွုံရေးအတှကျ မိုဘိုငျးဖုနျးနဲ့ အငျတာနကျကို နညျးလမျးအမြိုးမြိုးနဲ့ အသုံးပွုကွတာပါ။ ဒါပမေဲ့ ပငျမဆကျသှယျရေး အောျပရတောကို မဖွဈမနေ ဖွတျသနျးရမယ့ျ အခကြျအလကျတှေ ဆိုရငျတော့ လုံခွုံမှုမရှိကွောငျး အိုငျတီနှင့ျ သတငျးအခကြျအလကျ လုံခွုံရေးပညာရှငျ တဦးက ပွောပါတယျ။
“ လုံခွုံရေးပိုငျးဆိုတာက ပွောရသိပျခကျတယျ၊ ဘာအတှကျ သုံးနလေဲဆိုတဲ့ အပေါျမှာ မူတညျတာပေါ့။ တခုခုပေါ့ တဖကျက မကွညျဖွူတဲ့ ဥစ်စာမြိုး၊ သူ့ဖကျကသူ သုံးခငြျတယျဆိုတဲ့ personal အခကြျအလကျတှလေညျး ဖွဈနိုငျတယျ။ security ရှုထောင့ျက ကွည့ျမယျဆိုရငျ trace လိုကျလို့ရတယျ၊ leakage လုပျလို့ရတယျ ဆိုတာမြိုးက ဖွဈနိုငျတယျ။ ဘယျလို ကိုယျရေးကိုယျတာပဲပွောပွော ဘာအခကြျအလကျဖွဈဖွဈ ပါသှားနိုငျတာပဲ၊ မွငျသှားနိုငျတာပဲ။ အဲဒါမြိုးကို ကာကှယျဖို့ဆိုတဲ့ system ကလညျး application တှနေဲ့ တခွား security setting တှသေုံးပွီးတော့ ကာကှယျတာကတော့ ဖွဈနိုငျတယျ၊ ဒါပမေဲ့ ဒီလိုမြိုး အောျပရတောကို ဖွတျပွီးတော့မှ သှားရတဲ့ ကိစ်စမြိုးတှေ ရှိတာကိုး။ Operator ကိုဖွတျမှဆိုတော့ သိပျတော့မလှယျဘူး။”
အာဏာသိမျး စဈကောငျစီဟာ အငျတာနကျ လူမှုကှနျရကျတှကေို ထိနျးခြုပျပွီး ကန့ျသတျခြိုးဖောကျတဲ့သူတှကေို ဆိုကျဘာလုံခွုံရေး ဥပဒနေဲ့ ပွဈဒဏျပေးဖို့ ကွိုးစားနတောပါ။ လိုအပျတဲ့ နညျးပညာ အကူအညီတှကေိုလညျး တရုတျနိုငျငံကနေ မှာယူတငျသှငျးထားပါတယျ။ ဒီစကျတှကေို အငျတာနကျ ဆကျသှယျရေး ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ ဖုနျးအောျပရတောတှဆေီ ပေးပို့တပျဆငျခိုငျးထားတယျလို့ ပွညျတှငျးက အမညျမဖောျလိုတဲ့ ဆိုကျဘာလုံခွုံရေးပညာရှငျတခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောခဲ့ပါတယျ။
ဆကျသှယျရေး အောျပရတောတှကေတော့ ဒီကိစ်စကို မသိရှိသေးကွောငျးနဲ့ စဈကောငျစီဘကျက ညှှနျကွားခကြျတှေ အခုထိ မရောကျလာသေးကွောငျး ငွငျးဆိုနကွေပါတယျ။
