[Zawgyi/Unicode]
အမေရိကန်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့နဲ့ ၂ နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး အားကောင်းလာစေဖို့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးခန်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံက ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
အမေရိကန်၊ ဟိုနိုလူလူအခြေစိုက် အာရှပစိဖိတ် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ လေ့လာမှုစင်တာ APCSS ရဲ့ အွန်လိုင်းအလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွား ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးသောင်းထွန်းတက်ခဲ့ပြီး နှစ် နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးအပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကိစ္စတွေကို အလေးထား ဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။
မြန်မာအစိုးရစာရင်းတွေမှာ အမေရိကန်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နည်းပါးပေမဲ့ ကိုကာကိုကာ အချိုရည်ကုမ္ပဏီလို အမေရိကန်နိုင်ငံက တိုက်ရိုက်ရင်းနှီး မြှုပ်နှံတာ မဟုတ်ဘဲ စင်္ကာပူကနေ လှည့်ပြီး သွယ်ဝိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာကိုပါ ထည့်တွက်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီလံကျော်ရှိကြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွား ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှာ နည်းပညာနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမျိုးကို မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ပိုပြီးဆန္ဒရှိကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ဒီအမေရိကန်က လာတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများစုက များသောအားဖြင့် ဒီ technology နဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ဟာတွေပေါ့နော်... နောက် ဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍတွေမှာ သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှုလည်းများတယ်။ သူများနိုင်ငံတွေ ကြည့်လို့ရှိရင်လည်း ဒီကဏ္ဍပေါ့နော်။ ငွေရေးကြေးရေး ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍ financial services တွေပေါ့နော်။ banking တို့။ နောက်တခုက technology နဲ့ ပတ်သက်တာတွေမှာ များတယ်။ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာလည်း အဓိက လိုတာကတော့ ဒီလို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လိုတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ကတော့ သူတို့ဆီက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဝင်လာလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ဆီမှာ ကွက်လပ်ဖြစ်နေတာတွေကို ဖြည့်သွားနိုင်တာပေါ့။”
အမေရိကန်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှာ နည်းပညာနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမျိုးကို မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ပိုပြီး ဆန္ဒရှိကြောင်းလည်းပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံတကာက အလွယ်တကူ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်အောင် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ဦးအောင်နိုင်ဦးက ပြောပါတယ်။
အမျိုသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရတက်ခါစ ၂၀၁၅ ဝန်းကျင်လောက်မှာ အမေရိကန်အပါအဝင် အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေး ချောချောမွေ့မွေ့ရှိခဲ့ပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက လူ့အခွင့်အရေးပြဿနာတွေကြောင့် စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ အစိုးရအပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်လာတာနဲ့အမျှ ဆက်ဆံရေးမှာ အပြောင်းအလဲတွေ တွေ့ကောင်း တွေ့ရနိုင်တယ်လို့လည်း နိုင်ငံရေးဘောဂဗေဒ ပညာရှင်တဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာမိုးအေးက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒီမိုကရက်တွေဟာ နိုင်ငံတကာကို ဖြန့်ကျက်ပြီးကြည့်တတ်တဲ့ အယူအဆ များသောအားဖြင့် ရှိတတ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ နိုင်ငံတကာ ရေးရာကိစ္စတွေမှာ အမေရိကန်အစိုးရအသစ်က ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်တစားရှိလာမယ်လို့ ယူဆလို့ရတယ် ဒါအကြမ်းဖျင်းပေါ့။ နိုင်ငံရေးပါတီရှုထောင့်က ကြည့်တာနဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနဲ့က တခါတလေကျရင် ထပ်တူကျချင်မှကျမှာ။ ပါတီအနေနဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်တွေကတော့ နိုင်ငံတကာရေးရာကို စိတ်ဝင်စားပေမဲ့ တက်လာတဲ့ cabinet အစိုးရသစ်အဖွဲ့က စဉ်းစားတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒက ပါတီရဲ့ မူဝါဒနဲ့ ထပ်တူကျချင်မှကျမှာ။ နောက်တချက်က တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ အခုလိုပဲ ဆက်ပြီးတင်းမာနေမယ်ဆိုရင် geopolitics အရ အမေရိကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို ခါတိုင်းထက်ပိုပြီး စိတ်ဝင်စားလာမယ်လို့ ယူဆရတယ်ပေါ့။”
APCSS ရဲ့ ကြာသပတေးနေ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိစ္စ၊ ကာကွယ်ဆေးကိစ္စ၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးနဲ့ ဒေသတွင်း ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေ အဓိက ဆွေးနွေးပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရဘက်ကတော့ အမေရိကန်- မြန်မာဆက်ဆံရေး ပိုခိုင်မာဖို့နဲ့ ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် အမြန်ဆုံးပြောင်းလဲ အသုံးချနိုင်ဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
APCSS ရဲ့ ကြာသပတေးနေ့က အစည်းအဝေးကို ကမ္ဘာ့ဘဏ် အကြီးတန်းအရာရှိတွေ၊ စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေ၊ အာစီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ အမေရိကန်ရေတပ် ပစိဖိတ်ဒေသရေးရာ ကွယ်ကဲရေး အကြီးအကဲ Louis Tripoli တို့ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
နညျးပညာဆိုငျရာ အမရေိကနျရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု မွနျမာမေ ြှာျလင့ျ
အမရေိကနျအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပိုမိုရငျးနှီးမွှုပျနှံဖို့နဲ့ ၂ နိုငျငံ ဆကျဆံရေး အားကောငျးလာစဖေို့ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ ဆှေးနှေးခနျးမှာ မွနျမာနိုငျငံက ဆှေးနှေးခဲ့တဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
အမရေိကနျ၊ ဟိုနိုလူလူအခွစေိုကျ အာရှပစိဖိတျ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ လေ့လာမှုစငျတာ APCSS ရဲ့ အှနျလိုငျးအလုပျရုံ ဆှေးနှေးပှဲမှာ မွနျမာနိုငျငံက ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနှင့ျ နိုငျငံခွားစီးပှား ဆကျသှယျရေးဝနျကွီး ဦးသောငျးထှနျးတကျခဲ့ပွီး နှဈ နိုငျငံ ဆကျဆံရေးအပါအဝငျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုကိစ်စတှကေို အလေးထား ဆှေးနှေးခဲ့တာပါ။
မွနျမာအစိုးရစာရငျးတှမှော အမရေိကနျရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု နညျးပါးပမေဲ့ ကိုကာကိုကာ အခြိုရညျကုမ်ပဏီလို အမရေိကနျနိုငျငံက တိုကျရိုကျရငျးနှီး မွှုပျနှံတာ မဟုတျဘဲ စငျ်ကာပူကနေ လှည့ျပွီး သှယျဝိုကျရငျးနှီးမွှုပျနှံတာကိုပါ ထည့ျတှကျမယျဆိုရငျ အမရေိကနျဒေါျလာ ၂ ဘီလီလံကြောျရှိကွောငျး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနှင့ျ နိုငျငံခွားစီးပှား ဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ အမရေိကနျရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုမှာ နညျးပညာနဲ့ ဆကျစပျတဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုမြိုးကို မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ပိုပွီးဆန်ဒရှိကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ဒီအမရေိကနျကလာတဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု အမြားစုက မြားသောအားဖွင့ျ ဒီ technology နဲ့ဆကျစပျတဲ့ ဟာတှပေေါ့နောျ... နောကျ ဝနျဆောငျမှု ကဏ်ဍတှမှော သူတို့ စိတျဝငျစားမှုလညျးမြားတယျ။ သူမြားနိုငျငံတှေ ကွည့ျလို့ရှိရငျလညျး ဒီကဏ်ဍပေါ့နောျ။ ငှရေေးကွေးရေး ဘဏ်ဍာရေးကဏ်ဍ financial services တှပေေါ့နောျ။ banking တို့။ နောကျတခုက technology နဲ့ ပတျသကျတာတှမှော မြားတယျ။ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျမှာလညျး အဓိက လိုတာကတော့ ဒီလို ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ လိုတာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့ကတော့ သူတို့ဆီက ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ ဝငျလာလို့ရှိရငျ ကနြောျတို့ဆီမှာ ကှကျလပျဖွဈနတောတှကေို ဖွည့ျသှားနိုငျတာပေါ့။”
အမရေိကနျရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုမှာ နညျးပညာနဲ့ ဆကျစပျတဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုမြိုးကို မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ပိုပွီး ဆန်ဒရှိကွောငျးလညျးပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံတကာက အလှယျတကူ ရငျးနှီးမွှုပျနှံနိုငျအောငျ ပွငျဆငျထားကွောငျး ဦးအောငျနိုငျဦးက ပွောပါတယျ။
အမြိုသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီဦးဆောငျတဲ့ အစိုးရတကျခါစ ၂၀၁၅ ဝနျးကငြျလောကျမှာ အမရေိကနျအပါအဝငျ အနောကျဥရောပနိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျဆံရေး ခြောခြောမှေ့မှေ့ရှိခဲ့ပမေဲ့ နောကျပိုငျးမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံက လူ့အခှင့ျအရေးပွူနာတှကွေောင့ျ စိနျခေါျမှုတှလေညျး ရှိခဲ့ပါတယျ။
အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုမှာ အစိုးရအပွောငျးအလဲတှေ ဖွဈလာတာနဲ့အမြှ ဆကျဆံရေးမှာ အပွောငျးအလဲတှေ တှေ့ကောငျး တှေ့ရနိုငျတယျလို့လညျး နိုငျငံရေးဘောဂဗဒေ ပညာရှငျတဦးဖွဈတဲ့ ဒေါကျတာမိုးအေးက သုံးသပျပါတယျ။
“ဒီမိုကရကျတှဟော နိုငျငံတကာကို ဖွန့ျကကြျပွီးကွည့ျတတျတဲ့ အယူအဆ မြားသောအားဖွင့ျ ရှိတတျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ နိုငျငံတကာ ရေးရာကိစ်စတှမှော အမရေိကနျအစိုးရအသဈက ပိုပွီးတော့ စိတျဝငျတစားရှိလာမယျလို့ ယူဆလို့ရတယျ ဒါအကွမျးဖငြျးပေါ့။ နိုငျငံရေးပါတီရှုထောင့ျက ကွည့ျတာနဲ့ နိုငျငံခွားရေး မူဝါဒနဲ့က တခါတလကေရြငျ ထပျတူကခြငြျမှကမြှာ။ ပါတီအနနေဲ့ ဒီမိုကရကျတဈတှကေတော့ နိုငျငံတကာရေးရာကို စိတျဝငျစားပမေဲ့ တကျလာတဲ့ cabinet အစိုးရသဈအဖှဲ့က စဉျးစားတဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒက ပါတီရဲ့ မူဝါဒနဲ့ ထပျတူကခြငြျမှကမြှာ။ နောကျတခကြျက တရုတျနဲ့ အမရေိကနျရဲ့ ဆကျဆံရေးဟာ အခုလိုပဲ ဆကျပွီးတငျးမာနမေယျဆိုရငျ geopolitics အရ အမရေိကနျသညျ မွနျမာနိုငျငံကို ခါတိုငျးထကျပိုပွီး စိတျဝငျစားလာမယျလို့ ယူဆရတယျပေါ့။”
APCSS ရဲ့ ကွာသပတေးနေ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ သဘာဝပတျဝနျးကငြျကိစ်စ၊ ကာကှယျဆေးကိစ်စ၊ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးနဲ့ ဒသေတှငျး ပထဝီနိုငျငံရေး အခွအေနတှေေ အဓိက ဆှေးနှေးပါတယျ။ မွနျမာအစိုးရဘကျကတော့ အမရေိကနျ- မွနျမာဆကျဆံရေး ပိုခိုငျမာဖို့နဲ့ ပွည့ျဖွိုးမွဲစှမျးအငျ အမွနျဆုံးပွောငျးလဲ အသုံးခနြိုငျဖို့ ဆှေးနှေးခဲ့ကွပါတယျ။
APCSS ရဲ့ ကွာသပတေးနေ့က အစညျးအဝေးကို ကမ်ဘာ့ဘဏျ အကွီးတနျးအရာရှိတှေ၊ စီးပှားရေး ပညာရှငျတှေ၊ အာစီယံနိုငျငံတှနေဲ့ အမရေိကနျရတေပျ ပစိဖိတျဒသေရေးရာ ကှယျကဲရေး အကွီးအကဲ Louis Tripoli တို့ ပါဝငျဆှေးနှေးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
