(Zawgyi/ Unicode)
ပြည်တွင်းက ကိုဗစ်လူနာတွေကို ကုသပေးဖို့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ သွေးရည်ကြည် ကုထုံးရဲ့အခြေအနေဟာ ဘယ်အဆင့်ထိရောက်နေပြီလဲဆိုတာကို ဒီကုထုံး ကုသနိုင်ဖို့ဆောင်ရွက်နေတဲ့အကြံပေးအဖွဲ့ရဲ့ ဥက္ကဌဖြစ်သူ ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြကို မစုစုက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
COVID- 19 ရောဂါပျောက်ကင်းသွားသူတွေရဲ့ သွေးရည်ကြည်ကိုအသုံးပြုပြီး ပိုးတွေ့လူနာတွေကို ကုသပေးနိုင်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာကုထုံးတွေ၊ သုတေသနတွေ့ရှိချက်တွေနဲ့ ဆေးပညာကျင့်ဝတ်တွေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ အကြံပေးအဖွဲ့ကို ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ဧပြီလ ၁၆ ရက်နေ့မှာ စတင်ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့မှာ သွေးရောဂါ ပညာဌာနက အငြိမ်းစားဌာနမှူး ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြကို ဥက္ကဌတာဝန်ပေးထားတာပါ။
စတင်ဖွဲ့စည်းချိန်ကစပြီး အခုကာလအတွင်းမှာ သွေးရည်ကြည်ကုထုံးနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ထားရှိပြီးတဲ့ အခြေအနေတွေကို ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြက ပြောပြထားပါတယ်။
“အသေးစိတ်တွေ ပညာရှင်တွေဆွေးနွေးတယ်ပေါ့နော်။ ပြီးရင်ကျတော်တို့ကို လမ်းညွှန်ထားတဲ့အတိုင်းပဲ။ ဒါက ကမ္ဘာပေါ်မှာ သူများတွေဘယ်လိုလုပ်လဲ။ ဆေးပညာအရအထောက်အထားတွေ ဘာရှိလဲ။ လုပ်ရင်ဆိုးကျိုးက ဘယ်လိုရှိနိုင်လဲ၊ ကောင်းကျိုးကဘယ်လိုရှိနိုင်လဲ။ နောက်တခုကတော့ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာနဲ့ ဒါတွေကိုလေ့လာဖို့ဆိုပြီးတာဝန်ပေးတော့ ကျတော်တို့ဒီတလမှာ အဲဒါတွေအကုန်လုပ်ရတယ်။ ဒါကဝေဘာဂီမှာကုတာကိုး။ ကျတော်တို့ဝေဘာဂီမှာ အမျိုးသားသွေးလှူဘဏ်ခွဲတခု တည်ထောင်ရတယ်။ အဲဒါတွေအကုန်လုံးလုပ်ပြီးပြီပေါ့။ လုပ်ပြီးတော့ ကျတော်တို့အခုသွေးရည်ကြည်ကို စယူတာပေါ့နော်။ အခုမှစယူတာရှိသေးတော့ ၄၊ ၅ယောက် လောက်ပဲရှိတယ် ယူထားတာ။”
စုစု။ ဟုတ်ကဲ့ပါ ဆရာကြီး။ အခုက ရောဂါပျောက်ကင်းသူတွေလည်း များလာပြီဆိုတော့ ဘယ်လို သတ်မှတ်ရွေးချယ်ပြီးတော့ ပျောက်ကင်းလူနာတွေရဲ့ သွေးရည်ကြည်ကို ရယူနေတာလဲရှင့်။
ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြ။ COVID- 19 ဖြစ်တာက တယောက်နဲ့တယောက်က မတူဘူးပေါ့နော်။ ရောဂါပိုးက ကိုယ်ခန္ဓာထဲဝင်ပြီဆိုလို့ရှိရင် ၈၀ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ဘာမှသိပ်မဖြစ်ဘူး၊ နည်းနည်းပါးပါးဖြစ်ပြီး သူ့ဟာသူပြန်ကောင်းသွားကြတာကများတယ်။ ၂၀ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကပဲ တကယ်ဒီရောဂါလက္ခဏာရဲ့ဝေဒနာကို ခံစားရတာပေါ့နော်။ အဲဒီအထဲမှာမှ ၅ယောက်လောက်က ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်မယ်၊ အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်ထဲ ထည့်ရတယ်၊ အသက်ရှူစက်တွေတင်ရတယ်ပေါ့။ အဲတော့ အထူးသဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာများများဖြစ်တဲ့လူပေါ့။ သူတို့က ဒီရောဂါကိုကျော်လွှားတိုက်ခိုက်နိုင်ပြီဆိုရင် သူတို့ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ ပဋိပစ္စည်းလို့ခေါ်တဲ့ Antibody အလုံအလောက်ရှိမယ်လို့ ယူဆတာပေါ့။ ဆိုတော့ အဲဒီဟာကို သူတို့ကိုပြန်စစ်တယ်၊ ရောဂါပိုးလည်းမရှိတော့ဘူး၊ Quarantine ၁၄ရက်လည်း ဝင်ပြီးပြီဆိုရင် စေတနာရှိလို့ သူတို့လှူချင်တယ်ဆိုရင် သူတို့ဆီကယူပြီး ဒါကိုသိမ်းထားမယ်ပေါ့။ နောက်လိုအပ်တဲ့သူကို ကျတော်တို့ပြန်သွင်းပေးမယ်ပေါ့။ အဲတော့ လိုအပ်တဲ့သူဆိုတာ လူတိုင်းကိုပေးမှာမဟုတ်ဘူး။ ဆိုလိုတာက သွေးရည်ကြည်သွင်းလို့ လုံးဝကောင်းသွားတယ်မဟုတ်ဘူး။ သွေးရည်ကြည်သွင်းတာက ကုသတဲ့ နည်းတခုပဲဖြစ်တယ်။
စုစု။ သွေးရည်ကြည်ကုထုံးနဲ့ကုသတာက ကိုဗစ်ရောဂါကုသနည်းတွေထဲက ကုထုံးတခုသာဖြစ်တယ်၊ ဒါနဲ့ကုသလို့ ပျောက်ကင်းမှာသေချာနေတာမဟုတ်ဘူးဆိုရင် လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ ဒီကုထုံးအပေါ် ဆရာတို့ဘယ်လောက်ထိမျှော်လင့်ထားလဲ။
ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြ။ အဲတော့ ဒီသွေးရည်ကြည်သွင်းပေးလိုက်လို့ အကုန်လုံးကောင်းသွားမယ်လို့လည်းမဟုတ်ဘူး။ ဘာလို့ဆို ကျတော်တို့ဘယ်သူမှမသိသေးဘူး။ ဒီရောဂါကြီးက အသစ်အဆန်းကြီးဖြစ်နေတယ်လေ။ ဒါပေမယ့် သိသလောက်ပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် တရုတ်ပြည်မှာ စသုံးတဲ့အပိုင်းလေးတွေထဲမှာ ဒါသွင်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် သက်သာသွားတဲ့ဘက်ကိုများတယ်ပေါ့နော်။ ကောင်းသွားတဲ့ဘက်ကိုများတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားလေးတွေရှိလာတာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ကျတော်တို့ကအဲလိုလုပ်နေတာပါ။ အခုတချို့တိုင်းပြည်တွေမှာဖြစ်တယ်။ အိမ်နီးချင်းဆို အိန္ဒိယမှာဆိုရင် ဒီသွေးရည်ကြည်သွင်းလိုက်ရင် ကောင်းသွားမှာပဲ၊ သွေးရည်ကြည်သွင်းချင်တယ်ဆိုပြီး ဖြစ်ကြတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် သွင်းလိုက်ပြီးမှ သေဆုံးသွားတာတွေလည်းဖြစ်တော့ အဲဒီမှာ ဂယက်ခြောက်ခြားဖြစ်တာတွေလည်း ဖြစ်တာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ကျတော်တို့ကတော့ ဒီဥစ္စာကို သူ့ရဲ့နည်းစနစ်နဲ့ သိပ္ပံနည်းကျကျ ချင့်ချိန်ပြီးတော့ သုံးစွဲရမှာဖြစ်တယ်။ မျှော်လင့်တာကတော့ ဒါသွင်းပေးလိုက်လို့ရှိရင် ကောင်းတဲ့လူနည်းနည်းများလာမယ်လို့ ယူဆတာပေါ့နော်။
စုစု။ ဒီတော့ လူနာကို ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဒီသွေးရည်ကြည်ကုထုံးနဲ့ ကုသပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားလဲရှင့်။
ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြ။ များသောအားဖြင့် ရောဂါက ပထမပတ်မှာဆို သိပ်မဆိုးဘူးပေါ့နော်။ ဖျားမယ်၊ နည်းနည်းချောင်းဆိုးမယ်။ ဒုတိယပတ်လောက်ဆို မောတာတို့ဘာတို့စလာတယ်။ တတိယပတ်လောက်မှာ စပြီးတော့ အသက်မရှူနိုင်ဖြစ်တာပေါ့နော်။ တခါတလေ နှလုံးအားမကောင်းတော့ဘူး၊ ကျောက်ကပ်အားမကောင်းတော့ဘူး။ သုံးပတ်ကျော်သွားပြီဆို တော်တော်အခြေအနေဆိုးနေပြီ။ အဲဒီအချိန်မှာမှ သွားသွင်းရင်တော့ ဘာမှမထူးဘူး။ ကျတော်တို့က အချိန်ကိုအတိအကျရွေးရတယ်။ ဘယ်အချိန်မှာသွင်းမလဲ၊ ကောင်းဖို့ဘက်ကိုများလား၊ ဆိုးဖို့ဘက်ကိုများလား ချင့်ချိန်ပြီးတော့လေ။ အဲတော့ လူတကာသွင်းလောက်အောင်လည်း အဲဒီလောက် ကျတော်တို့ဆီမှာ သွေးရည်ကြည်တွေမရှိဘူး။
အခုဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကုထုံးအတွက် ရောဂါပျောက်ကင်းသူတချို့ဆီက သွေးရည်ကြည်ယူတာကို ဝေဘာဂီဆေးရုံကြီးမှာ စတင်နေပြီးတော့ လိုအပ်လာရင် တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် တခြားနေရာတွေမှာပါ ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ ပါမောက္ခဒေါက်တာရဲမြက ပြောပါတယ်။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မနက်ထုတ်ပြန်ပြီးချိန်အထိဆို ပြည်တွင်းမှာ ကိုဗစ်လူနာပေါင်း ၂၀၁ဦးအထိရှိထားပြီး အဲဒီထဲက သေဆုံးသူ ၆ဦးနဲ့ ရောဂါပိုးကင်းစင်လာသူ ၁၂၂ဦးအထိ ရှိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။
..............
မွနျမာနိုငျငံက သှေးရညျကွညျနဲ့ ကုသတဲ့အခွအေနေ ဘယျအဆင့ျရောကျနပွေီလဲ
(Unicode)
ပွညျတှငျးက ကိုဗဈလူနာတှကေို ကုသပေးဖို့ ဆောငျရှကျနတေဲ့ သှေးရညျကွညျ ကုထုံးရဲ့အခွအေနဟော ဘယျအဆင့ျထိရောကျနပွေီလဲဆိုတာကို ဒီကုထုံး ကုသနိုငျဖို့ဆောငျရှကျနတေဲ့အကွံပေးအဖှဲ့ရဲ့ ဥက်ကဌဖွဈသူ ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွကို မစုစုက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
COVID- 19 ရောဂါပြောကျကငျးသှားသူတှရေဲ့ သှေးရညျကွညျကိုအသုံးပွုပွီး ပိုးတှေ့လူနာတှကေို ကုသပေးနိုငျဖို့အတှကျ နိုငျငံတကာကုထုံးတှေ၊ သုတသေနတှေ့ရှိခကြျတှနေဲ့ ဆေးပညာကငြ့ျဝတျတှပေေါျ မူတညျပွီးတော့ ဆောငျရှကျနိုငျဖို့ အကွံပေးအဖှဲ့ကို ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ဧပွီလ ၁၆ ရကျနေ့မှာ စတငျဖှဲ့စညျးလိုကျပါတယျ။ အဲဒီအဖှဲ့မှာ သှေးရောဂါ ပညာဌာနက အငွိမျးစားဌာနမှူး ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွကို ဥက်ကဌတာဝနျပေးထားတာပါ။
စတငျဖှဲ့စညျးခြိနျကစပွီး အခုကာလအတှငျးမှာ သှေးရညျကွညျကုထုံးနဲ့ပတျသကျလို့ ပွငျဆငျဆောငျရှကျထားရှိပွီးတဲ့ အခွအေနတှေကေို ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွက ပွောပွထားပါတယျ။
“အသေးစိတျတှေ ပညာရှငျတှဆှေေးနှေးတယျပေါ့နောျ။ ပွီးရငျကတြောျတို့ကို လမျးညှှနျထားတဲ့အတိုငျးပဲ။ ဒါက ကမ်ဘာပေါျမှာ သူမြားတှဘေယျလိုလုပျလဲ။ ဆေးပညာအရအထောကျအထားတှေ ဘာရှိလဲ။ လုပျရငျဆိုးကြိုးက ဘယျလိုရှိနိုငျလဲ၊ ကောငျးကြိုးကဘယျလိုရှိနိုငျလဲ။ နောကျတခုကတော့ ကငြ့ျဝတျဆိုငျရာနဲ့ ဒါတှကေိုလေ့လာဖို့ဆိုပွီးတာဝနျပေးတော့ ကတြောျတို့ဒီတလမှာ အဲဒါတှအေကုနျလုပျရတယျ။ ဒါကဝဘောဂီမှာကုတာကိုး။ ကတြောျတို့ဝဘောဂီမှာ အမြိုးသားသှေးလှူဘဏျခှဲတခု တညျထောငျရတယျ။ အဲဒါတှအေကုနျလုံးလုပျပွီးပွီပေါ့။ လုပျပွီးတော့ ကတြောျတို့အခုသှေးရညျကွညျကို စယူတာပေါ့နောျ။ အခုမှစယူတာရှိသေးတော့ ၄၊ ၅ယောကျ လောကျပဲရှိတယျ ယူထားတာ။”
စုစု။ ဟုတျကဲ့ပါ ဆရာကွီး။ အခုက ရောဂါပြောကျကငျးသူတှလေညျး မြားလာပွီဆိုတော့ ဘယျလို သတျမှတျရှေးခယြျပွီးတော့ ပြောကျကငျးလူနာတှရေဲ့ သှေးရညျကွညျကို ရယူနတောလဲရှင့ျ။
ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွ။ COVID- 19 ဖွဈတာက တယောကျနဲ့တယောကျက မတူဘူးပေါ့နောျ။ ရောဂါပိုးက ကိုယျခန်ဓာထဲဝငျပွီဆိုလို့ရှိရငျ ၈၀ရာခိုငျနှုနျးလောကျက ဘာမှသိပျမဖွဈဘူး၊ နညျးနညျးပါးပါးဖွဈပွီး သူ့ဟာသူပွနျကောငျးသှားကွတာကမြားတယျ။ ၂၀ရာခိုငျနှုနျးလောကျကပဲ တကယျဒီရောဂါလက်ခဏာရဲ့ဝဒေနာကို ခံစားရတာပေါ့နောျ။ အဲဒီအထဲမှာမှ ၅ယောကျလောကျက ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈမယျ၊ အထူးကွပျမတျကုသဆောငျထဲ ထည့ျရတယျ၊ အသကျရှူစကျတှတေငျရတယျပေါ့။ အဲတော့ အထူးသဖွင့ျ ရောဂါလက်ခဏာမြားမြားဖွဈတဲ့လူပေါ့။ သူတို့က ဒီရောဂါကိုကြောျလှှားတိုကျခိုကျနိုငျပွီဆိုရငျ သူတို့ကိုယျခန်ဓာထဲမှာ ပဋိပစ်စညျးလို့ခေါျတဲ့ Antibody အလုံအလောကျရှိမယျလို့ ယူဆတာပေါ့။ ဆိုတော့ အဲဒီဟာကို သူတို့ကိုပွနျစဈတယျ၊ ရောဂါပိုးလညျးမရှိတော့ဘူး၊ Quarantine ၁၄ရကျလညျး ဝငျပွီးပွီဆိုရငျ စတေနာရှိလို့ သူတို့လှူခငြျတယျဆိုရငျ သူတို့ဆီကယူပွီး ဒါကိုသိမျးထားမယျပေါ့။ နောကျလိုအပျတဲ့သူကို ကတြောျတို့ပွနျသှငျးပေးမယျပေါ့။ အဲတော့ လိုအပျတဲ့သူဆိုတာ လူတိုငျးကိုပေးမှာမဟုတျဘူး။ ဆိုလိုတာက သှေးရညျကွညျသှငျးလို့ လုံးဝကောငျးသှားတယျမဟုတျဘူး။ သှေးရညျကွညျသှငျးတာက ကုသတဲ့ နညျးတခုပဲဖွဈတယျ။
စုစု။ သှေးရညျကွညျကုထုံးနဲ့ကုသတာက ကိုဗဈရောဂါကုသနညျးတှထေဲက ကုထုံးတခုသာဖွဈတယျ၊ ဒါနဲ့ကုသလို့ ပြောကျကငျးမှာသခြောနတောမဟုတျဘူးဆိုရငျ လေ့လာတှေ့ရှိခကြျတှအေရ ဒီကုထုံးအပေါျ ဆရာတို့ဘယျလောကျထိမြှောျလင့ျထားလဲ။
ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွ။ အဲတော့ ဒီသှေးရညျကွညျသှငျးပေးလိုကျလို့ အကုနျလုံးကောငျးသှားမယျလို့လညျးမဟုတျဘူး။ ဘာလို့ဆို ကတြောျတို့ဘယျသူမှမသိသေးဘူး။ ဒီရောဂါကွီးက အသဈအဆနျးကွီးဖွဈနတေယျလေ။ ဒါပမေယ့ျ သိသလောကျပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျ တရုတျပွညျမှာ စသုံးတဲ့အပိုငျးလေးတှထေဲမှာ ဒါသှငျးလိုကျခွငျးအားဖွင့ျ သကျသာသှားတဲ့ဘကျကိုမြားတယျပေါ့နောျ။ ကောငျးသှားတဲ့ဘကျကိုမြားတယျဆိုတဲ့ အထောကျအထားလေးတှရှေိလာတာပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ ကတြောျတို့ကအဲလိုလုပျနတောပါ။ အခုတခြို့တိုငျးပွညျတှမှောဖွဈတယျ။ အိမျနီးခငြျးဆို အိန်ဒိယမှာဆိုရငျ ဒီသှေးရညျကွညျသှငျးလိုကျရငျ ကောငျးသှားမှာပဲ၊ သှေးရညျကွညျသှငျးခငြျတယျဆိုပွီး ဖွဈကွတာပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ သှငျးလိုကျပွီးမှ သဆေုံးသှားတာတှလေညျးဖွဈတော့ အဲဒီမှာ ဂယကျခွောကျခွားဖွဈတာတှလေညျး ဖွဈတာပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ ကတြောျတို့ကတော့ ဒီဥစ်စာကို သူ့ရဲ့နညျးစနဈနဲ့ သိပ်ပံနညျးကကြြ ခငြ့ျခြိနျပွီးတော့ သုံးစှဲရမှာဖွဈတယျ။ မြှောျလင့ျတာကတော့ ဒါသှငျးပေးလိုကျလို့ရှိရငျ ကောငျးတဲ့လူနညျးနညျးမြားလာမယျလို့ ယူဆတာပေါ့နောျ။
စုစု။ ဒီတော့ လူနာကို ဘယျလိုအခြိနျမှာ ဒီသှေးရညျကွညျကုထုံးနဲ့ ကုသပေးဖို့ ဆုံးဖွတျထားလဲရှင့ျ။
ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွ။ မြားသောအားဖွင့ျ ရောဂါက ပထမပတျမှာဆို သိပျမဆိုးဘူးပေါ့နောျ။ ဖြားမယျ၊ နညျးနညျးခြောငျးဆိုးမယျ။ ဒုတိယပတျလောကျဆို မောတာတို့ဘာတို့စလာတယျ။ တတိယပတျလောကျမှာ စပွီးတော့ အသကျမရှူနိုငျဖွဈတာပေါ့နောျ။ တခါတလေ နှလုံးအားမကောငျးတော့ဘူး၊ ကြောကျကပျအားမကောငျးတော့ဘူး။ သုံးပတျကြောျသှားပွီဆို တောျတောျအခွအေနဆေိုးနပွေီ။ အဲဒီအခြိနျမှာမှ သှားသှငျးရငျတော့ ဘာမှမထူးဘူး။ ကတြောျတို့က အခြိနျကိုအတိအကရြှေးရတယျ။ ဘယျအခြိနျမှာသှငျးမလဲ၊ ကောငျးဖို့ဘကျကိုမြားလား၊ ဆိုးဖို့ဘကျကိုမြားလား ခငြ့ျခြိနျပွီးတော့လေ။ အဲတော့ လူတကာသှငျးလောကျအောငျလညျး အဲဒီလောကျ ကတြောျတို့ဆီမှာ သှေးရညျကွညျတှမေရှိဘူး။
အခုဆောငျရှကျနတေဲ့ ကုထုံးအတှကျ ရောဂါပြောကျကငျးသူတခြို့ဆီက သှေးရညျကွညျယူတာကို ဝဘောဂီဆေးရုံကွီးမှာ စတငျနပွေီးတော့ လိုအပျလာရငျ တိုးခြဲ့ဆောငျရှကျဖို့အတှကျ တခွားနရောတှမှောပါ ပွငျဆငျထားတယျလို့ ပါမောက်ခဒေါကျတာရဲမွက ပွောပါတယျ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မနကျထုတျပွနျပွီးခြိနျအထိဆို ပွညျတှငျးမှာ ကိုဗဈလူနာပေါငျး ၂၀၁ဦးအထိရှိထားပွီး အဲဒီထဲက သဆေုံးသူ ၆ဦးနဲ့ ရောဂါပိုးကငျးစငျလာသူ ၁၂၂ဦးအထိ ရှိထားပွီးဖွဈပါတယျ။
