(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မတည်မငြိမ် အခြေအနေတွေကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ထိခိုက်နေရတဲ့အထဲမှာ မန္တလေးက ကျောက်မျက်ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းတွေလည်း ပါဝင်နေပါတယ်။ မန္တလေးမြို့ ကျောက်ဝိုင်းမှာ အရောင်းအဝယ် လုပ်သူတွေကတော့ နေ့စဉ် စားဝတ်နေရေးအတွက် အရောင်းအဝယ် လုပ်နေရပေမယ့် စစ်တပ်ကိုရော စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ အန္တရာယ်ကိုပါ စိုးရိမ်နေရတဲ့အကြောင်း AFP သတင်းတပုဒ်ကို အခြေခံပြီး ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြထားပါတယ်။
မန္တလေးမြို့မှာ ကျောက်မျက်ဆိုင် အတော်များများ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည်ပတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အစိုးရတပ်နဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ် (KIA) တို့ကြား ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်ဒေသတဝိုက်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့်ရော၊ ကိုဗစ် တကျော့ပြန်ကူးစက်တဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့်ပါ ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရေးနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ ရပ်တန့်နေပြီး အခြားဒေသတွေမှာပါ ကျောက်စိမ်းကုန်ကြမ်း ပြတ်လပ်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကျောက်စိမ်းအများဆုံး ထွက်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အဲဒီထဲကမှ ဖားကန့်ဒေသဟာ ကျောက်စိမ်းမြေအဖြစ် ထင်ရှားပါတယ်။
ကျောက်စိမ်းအရောင်းအဝယ်တွေနဲ့ စည်ကားတဲ့ မန္တလေးမှာ ဉာဏ်တော် ပေ ၇၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့ ကျောက်စိမ်းစေတီတဆူရှိပြီး တန်ဖိုးရှိကျောက်တွေ ထောင်ချီအသုံးပြု တည်ထားတဲ့အတွက် အာဏာသိမ်းမှုမတိုင်ခင် အခြား အနယ်နယ်အရပ်ရပ်က စိတ်ဝင်တစား လာကြတဲ့ ဘုရားဖူးတွေနဲ့ စည်ကားခဲ့ဖူးပါတယ်။ အခုတော့ ဘုရားဖူးလာသူတွေ ကျိုးတိုးကျဲတဲ ဖြစ်နေတယ်လို့ မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။
ကိုဗစ်ကြောင့် မန္တလေး ကျောက်မျက်ဈေးဆိုင်တွေ အစောပိုင်းမှာ ပိတ်ထားခဲ့တာကြောင့် သူ့လက်ဝယ်ရှိတဲ့ကျောက်ကို လမ်းဘေး ကျောက်ဝိုင်းမှာ ရောင်းထွက်ဖို့ လပေါင်းအတန်ကြာ ရုန်းကန်နေရသူက ကိုမျိုးမင်းဇော်ပါ။ လတ်တလော အရောင်းအဝယ် လုပ်နေတဲ့ကြားထဲက လက်နက်ကိုင်သူတွေရဲ့ အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်ပြီး ပြေးရလွှားရ ဖြစ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“နိုင်ငံရေးကတော့ ခုနမှ ပူပူနွေးနွေးပါပဲ၊ ခုပဲ ပြေးလိုက်ရတယ်။ ပူပူနွေးနွေး ပြေးလိုက်ရတယ်ဆိုတာ ခုန စစ်တပ်က ရောက်လာပြီး အော်ဆဲတယ် ဘာညာ သူတို့၊ ဒါ ဒုတိယတခေါက် ပြေးရတာ။ ဟိုတခေါက်ကလည်း အုပ်စုလိုက်ကြီး ပြေးလိုက်ရသေးတယ်။ ဈေးတွေကတော့ နည်းတယ်ပေါ့။ သူတို့အတွက်လည်း ချန်တာ မှန်ပါတယ်။ ဈေးအရမ်းနည်းတယ်၊ ပုံမှန် ၁၀ သိန်းလောက် ရောင်းရမယ့် ကျောက်ဆိုလည်း ၅ သိန်းပတ်ချာလည် ဖြစ်နေတယ်။”
အာဏာပိုင်တွေက အခွန်တွေ စကောက်ပြီး ဈေးကို မကြာသေးမီက ပြန်ဖွင့်ခွင့် ပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒီလို ကျောက်မျက်ဈေး ပြန်ဖွင့်ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ဈေးနားမှာ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ပြန်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နေ့စဉ် အရောင်းအဝယ်ဘဝဟာ ကျီးလန့်စာစား အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်လို့ ကျောက်စိမ်းပုတီးတွေရောင်းတဲ့ ဒေါ်သန္တာက ပြောပါတယ်။
“စိုးရိမ်တာပေါ့၊ အခု ဝိုင်းသွားတယ်ဆိုလည်း အကုန်လုံးက လန့်နေကြတာ။ ဘယ်အချိန်မှာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်မလဲ။ ကိုယ် လမ်းသွားရင်းပဲ မိမလားပေါ့။ သွားရင်လည်း ကျီးလန့်စာစားဖြစ်နေတာ။ မဖြစ်မနေ စားဝတ်နေရေးမို့သာ သွားကြရတာ။ လုပ်ငန်းအဖြစ်ပဲ လုပ်နေရတယ်ဆိုတော့။ ဈေးနှုန်းကတော့ မတက်ဘူး၊ အလုပ်ဖြစ်ကလေးပဲ။ နည်းနည်းစားလည်း အဲလိုလုပ်နေရတာ။ အရင်တုန်းကလောက်တော့ မမြတ်ဘူး။”
မြို့တွင်း ဖောက်ခွဲမှုတွေဟာ အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ဒေသခံ အကြမ်းဖက်တွေ လက်ချက်လို့ စစ်ကောင်စီက စွပ်စွဲပြောဆိုလေ့ ရှိပါတယ်။ ဒီကြားထဲ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ မတည်ငြိမ်မှုတွေပေါ် မူတည်ပြီး တရုတ် ကျောက်မျက် ဝယ်လက်တွေက ဈေးနှိမ်ပေး ဝယ်နေတာကြောင့် စီးပွားရေး ထိခိုက်နေရတယ်လို့ ကုန်သည်တွေက ဆိုပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုံခြုံရေး ယိုယွင်းနေချိန် ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်းကလည်း Mytel ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီမှာလုပ်တဲ့ အဆင့်မြင့်အရာရှိတဦး ရန်ကုန်မြို့တွင်းမှာ အနီးကပ် သတ်ဖြတ်ခံရပြီး ရန်ကုန် ဒဂုံမြို့သစ်အရှေ့ပိုင်းမှာလည်း ကျောင်းဆရာမတဦး ပစ်သတ်ခံရပါတယ်။
---------------------
(Unicode)
လုံခွုံရေးအန်တရာယျကွောင့ျ မန်တလေး ကြောကျဈေးကှကျ ထိခိုကျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မတညျမငွိမျ အခွအေနတှေကွေောင့ျ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ထိခိုကျနရေတဲ့အထဲမှာ မန်တလေးက ကြောကျမကြျရောငျးဝယျရေး လုပျငနျးတှလေညျး ပါဝငျနပေါတယျ။ မန်တလေးမွို့ ကြောကျဝိုငျးမှာ အရောငျးအဝယျ လုပျသူတှကေတော့ နေ့စဉျ စားဝတျနရေေးအတှကျ အရောငျးအဝယျ လုပျနရေပမေယ့ျ စဈတပျကိုရော စဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှရေဲ့ အန်တရာယျကိုပါ စိုးရိမျနရေတဲ့အကွောငျး AFP သတငျးတပုဒျကို အခွခေံပွီး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ပွောပွထားပါတယျ။
မန်တလေးမွို့မှာ ကြောကျမကြျဆိုငျ အတောျမြားမြား ပုံမှနျအတိုငျး ပွနျလညျပတျနိုငျခွငျး မရှိသေးပါဘူး။ ဖဖေောျဝါရီလ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အစိုးရတပျနဲ့ ကခငြျလှတျမွောကျရေးတပျ (KIA) တို့ကွား ကခငြျပွညျနယျ ဖားကန့ျဒသေတဝိုကျမှာ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈနတောကွောင့ျရော၊ ကိုဗဈ တကြော့ပွနျကူးစကျတဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျပါ ကြောကျစိမျးတူးဖောျရေးနဲ့ သယျယူပို့ဆောငျရေး လုပျငနျးတှေ ရပျတန့ျနပွေီး အခွားဒသေတှမှောပါ ကြောကျစိမျးကုနျကွမျး ပွတျလပျနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဟာ ကမ်ဘာပေါျမှာ ကြောကျစိမျးအမြားဆုံး ထှကျတဲ့နိုငျငံဖွဈပွီး အဲဒီထဲကမှ ဖားကန့ျဒသေဟာ ကြောကျစိမျးမွအေဖွဈ ထငျရှားပါတယျ။
ကြောကျစိမျးအရောငျးအဝယျတှနေဲ့ စညျကားတဲ့ မန်တလေးမှာ ဉာဏျတောျ ပေ ၇၀ ဝနျးကငြျရှိတဲ့ ကြောကျစိမျးစတေီတဆူရှိပွီး တနျဖိုးရှိကြောကျတှေ ထောငျခြီအသုံးပွု တညျထားတဲ့အတှကျ အာဏာသိမျးမှုမတိုငျခငျ အခွား အနယျနယျအရပျရပျက စိတျဝငျတစား လာကွတဲ့ ဘုရားဖူးတှနေဲ့ စညျကားခဲ့ဖူးပါတယျ။ အခုတော့ ဘုရားဖူးလာသူတှေ ကြိုးတိုးကြဲတဲ ဖွဈနတေယျလို့ မွို့ခံတှကေ ပွောပါတယျ။
ကိုဗဈကွောင့ျ မန်တလေး ကြောကျမကြျဈေးဆိုငျတှေ အစောပိုငျးမှာ ပိတျထားခဲ့တာကွောင့ျ သူ့လကျဝယျရှိတဲ့ကြောကျကို လမျးဘေး ကြောကျဝိုငျးမှာ ရောငျးထှကျဖို့ လပေါငျးအတနျကွာ ရုနျးကနျနရေသူက ကိုမြိုးမငျးဇောျပါ။ လတျတလော အရောငျးအဝယျ လုပျနတေဲ့ကွားထဲက လကျနကျကိုငျသူတှရေဲ့ အန်တရာယျကို စိုးရိမျပွီး ပွေးရလှှားရ ဖွဈနတေယျလို့ ဆိုပါတယျ။
“နိုငျငံရေးကတော့ ခုနမှ ပူပူနှေးနှေးပါပဲ၊ ခုပဲ ပွေးလိုကျရတယျ။ ပူပူနှေးနှေး ပွေးလိုကျရတယျဆိုတာ ခုန စဈတပျက ရောကျလာပွီး အောျဆဲတယျ ဘာညာ သူတို့၊ ဒါ ဒုတိယတခေါကျ ပွေးရတာ။ ဟိုတခေါကျကလညျး အုပျစုလိုကျကွီး ပွေးလိုကျရသေးတယျ။ ဈေးတှကေတော့ နညျးတယျပေါ့။ သူတို့အတှကျလညျး ခနြျတာ မှနျပါတယျ။ ဈေးအရမျးနညျးတယျ၊ ပုံမှနျ ၁၀ သိနျးလောကျ ရောငျးရမယ့ျ ကြောကျဆိုလညျး ၅ သိနျးပတျခြာလညျ ဖွဈနတေယျ။”
အာဏာပိုငျတှကေ အခှနျတှေ စကောကျပွီး ဈေးကို မကွာသေးမီက ပွနျဖှင့ျခှင့ျ ပွုလိုကျပါတယျ။ ဒီလို ကြောကျမကြျဈေး ပွနျဖှင့ျပွီး ရကျပိုငျးအတှငျးမှာပဲ ဈေးနားမှာ ဗုံးပေါကျကှဲမှု ပွနျဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ နေ့စဉျ အရောငျးအဝယျဘဝဟာ ကြီးလန့ျစာစား အခွအေနမှော ရှိနတေယျလို့ ကြောကျစိမျးပုတီးတှရေောငျးတဲ့ ဒေါျသန်တာက ပွောပါတယျ။
“စိုးရိမျတာပေါ့၊ အခု ဝိုငျးသှားတယျဆိုလညျး အကုနျလုံးက လန့ျနကွေတာ။ ဘယျအခြိနျမှာ ပေါကျကှဲမှုဖွဈမလဲ။ ကိုယျ လမျးသှားရငျးပဲ မိမလားပေါ့။ သှားရငျလညျး ကြီးလန့ျစာစားဖွဈနတော။ မဖွဈမနေ စားဝတျနရေေးမို့သာ သှားကွရတာ။ လုပျငနျးအဖွဈပဲ လုပျနရေတယျဆိုတော့။ ဈေးနှုနျးကတော့ မတကျဘူး၊ အလုပျဖွဈကလေးပဲ။ နညျးနညျးစားလညျး အဲလိုလုပျနရေတာ။ အရငျတုနျးကလောကျတော့ မမွတျဘူး။”
မွို့တှငျး ဖောကျခှဲမှုတှဟော အာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျနတေဲ့ ဒသေခံ အကွမျးဖကျတှေ လကျခကြျလို့ စဈကောငျစီက စှပျစှဲပွောဆိုလေ့ ရှိပါတယျ။ ဒီကွားထဲ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေး၊ ကိုဗဈကပျရောဂါ မတညျငွိမျမှုတှပေေါျ မူတညျပွီး တရုတျ ကြောကျမကြျ ဝယျလကျတှကေ ဈေးနှိမျပေး ဝယျနတောကွောင့ျ စီးပှားရေး ထိခိုကျနရေတယျလို့ ကုနျသညျတှကေ ဆိုပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ လုံခွုံရေး ယိုယှငျးနခြေိနျ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးအတှငျးကလညျး Mytel ဆကျသှယျရေးကုမ်ပဏီမှာလုပျတဲ့ အဆင့ျမွင့ျအရာရှိတဦး ရနျကုနျမွို့တှငျးမှာ အနီးကပျ သတျဖွတျခံရပွီး ရနျကုနျ ဒဂုံမွို့သဈအရှေ့ပိုငျးမှာလညျး ကြောငျးဆရာမတဦး ပဈသတျခံရပါတယျ။
