စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ငွေကြေးစနစ် အစားထိုးမယ့် အွန်လိုင်းဘဏ်

စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ငွေကြေးစနစ်ကိုဖြိုဖျက်ပြီး အစားထိုးဖို့ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် SDB ရဲ့အဓိက ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်ကြောင်း SDB အမှူဆောင်အရာရှိချုပ် ဦးကယ်လ်ဗင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် ပထမဆုံး အွန်လိုင်းဘဏ်အဖြစ် NUG အစိုးရက ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ရဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မအင်ကြင်းနိုင်က ဦးကယ်လ်ဗင်ကို Zoom ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

မေး ။ ။ မင်္ဂလာပါ ကိုကယ်လ်ဗင်ရှင့်။ အခု Spring Development Bank - နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်က NUG အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရရဲ့ Online Bank ဆိုတဲ့အခါကြတော့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ အစိုးရအင်္ဂါရပ်နဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နေသလား။ ဒါမှမဟုတ် ဒါဟာ တကယ်တမ်းလက်တွေ့အရဆိုရင်လည်း ပုဂ္ဂလိက အွန်လိုင်းဘဏ်မျိုး ဖြစ်နေသလား။ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ မင်္ဂလာပါ။ အရင်ဆုံးစပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ပိုင်ဆိိုင်မှုက အစိုးရက ပြည်သူကိုယ်စား ၁၀၀% လောလောဆယ် ပိုင်ဆိိုင်ပါတယ်။ အဲဒါ အစိုးရက ပြည်သူကိုယ်စား ပိုင်ဆိုင်မှုကို ကိုင်ထားပေးတယ်။ ပြီးတော့ အစိုးရကလည်း ၅၁% အထိ ကိုင်သွားမယ်။ အဲဒါမှလည်း ကျနော်တို့ လွတ်လပ်ရေး ပြန်ရပြီးတော့ ကျနော်တို့ ပိုင်ဆိုင်မှုက ဖက်ဒရယ်စနစ်အောက် ပြန်ရောက်သွားတဲ့အချိန်မှာ ဒီဘဏ်ကိုလည်း နောက်တက်မယ့် အစိုးရကိုလည်း ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ပြန်လွှဲပေးလို့ ရမှာပေါ့။ အဲဒီတော့ ၄၉% အထိ ပြည်သူပြည်သားတွေကို ရောင်းချခွင့် ရှိပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိက privatize လုပ်လို့ရပါတယ်။ အဲဒီထဲကနေ ကျနော်တို့ အခုကတော့ ၁၀% ကို ပြည်သူပြည်သားတွေ၊ တွန်းလှန်ပြည်သူတွေကို ရောင်းချပေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ဒီအွန်လိုင်းဘဏ်နဲ့ ရိုးရိုးပုံမှန်ဘဏ်တွေ ဘယ်လိုကွာပါသလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ အဓိကတော့ အွန်လိုင်းကတော့ branch တွေ မရှိဘူး။ အဲဒါက အဓိက digital bank .. ပြီးတော့ ကျနော်တို့ နွေဦးဘဏ်က တခုလေးပိုတာကတော့ It's more than normal bank ပုံမှန်ဘဏ်ထက်ကို ပိုပါတယ်။ ကျနော်တို့က blockchain based fintech platform အနေနဲ့ တည်ဆောက်နေတာ။ blockchain based financial technology platform ပေါ့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့က ပုံမှန် banking services တွေ ပေးတဲ့အပြင်၊ မကြာခင်လည်း micro-finance တိို့၊ micro-insurance တွေလည်း လာမယ်။ ပြီးတော့ crypto based, crypto-related services တွေလည်း လာပါလိမ့်မယ်။

မေး ။ ။ အဲဒီတော့ crypto based currency က လာမယ်ဆိုတော့ အခုလောလောဆယ် နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ကနေ ရောင်းချနေတာတွေက crypto တွေ မဟုတ်သေးဘူးလားရှင့်။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ အခုရောင်းချနေတာက ပုံမှန် ကုမ္ပဏီတခုမှာဆို အစုရှယ်ယာ ရောင်းတာပေါ့။ အဲဒီအစုရှယ်ယာ ရောင်းတာကို ဆယ်ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို ထုတ်ရောင်းတယ်။ ဒါပေမဲ့ paper certificate တွေ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကျနော်တို့ ခေါ်တာကတော့ SDB Token ဒါမှမဟုတ် Spring DB Token ပေါ့။ Tokenized လုပ်ထားတဲ့ blockchain ပေါ်က ပိုင်ဆိုင်မှု၊ Smart contract နဲ့ ရေးထားတဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုကို ရောင်းချတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်အတွက် အာမခံချက်ကြတော့ နိုင်ငံတကာဘဏ်တွေနဲ့ ဘယ်လို ချိတ်ဆက်ထားပါသလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ပထမဦးဆုံး ကျနော်တို့ အာမခံချက်ဆိုရင် ကျနော်တို့လိုင်စင် ချထားပေးတာပေါ့။ လိုင်စင်တွေ regulations တွေက National Unity Government တော်လှန်ရေးအစိုးရ - သူက ချထားပေးတဲ့ interim central bank က ချထားပေးတဲ့ လိုင်စင် ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ဘဏ်ထဲမှာ deposit တွေ အားလုံးကို ၁၀၀% အစိုးရက အာမခံပေးထားပါတယ်။ အဲဒါလည်း အရမ်းအရေးကြီးတဲ့အချက်ပါ။ ကျနော်တို့ ပြည်သူလူထု ယုံကြည်မှုနဲ့ အပ်နှံထားတဲ့ deposit တွေပါ။ အားလုံးရဲ့ ၁၀၀% ကိုလည်း ကောင်းကောင်း ကျနော်တို့အစိုးရက အာမခံပေးထားပါတယ်။ ပြီးတော့ နိုင်ငံတကာဘဏ်တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ဆိုတာ swift system ကို link ရှိဖို့ လိုပါတယ်။ ဥပမာ - Citi bank, Singapore က DBS တို့ UOB တို့နဲ့ Wells Fargo တို့နဲ့ ချိတ်ဆက်ဖို့၊ တိုက်ရိုက်စကားပြောဖို့အတွက် swift system တွေ လိုပါတယ်။ swift ကို ရဖို့ဆို နောက်ထပ် ၆ လလောက်တော့ ကြာပါအုံးမယ်။ နောက်ထပ် ၆ လအတွင်းမှာ ကျနော်တို့ EU bank တခုရဖို့အတွက် in progress ဖြစ်နေပါပြီ။ အဲဒီလိုင်စင်ရပြီဆိုတာနဲ့ ကျနော်တို့ s wift နဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ တိုက်ရိုက် fund transfer, withdraw တွေလုပ်၊ ပိုအဆင်ပြေမှာပါ။ အဲဒီအပြင် နောက်ထပ်ပေါင်းချင်တာကတော့ နောက်ထပ် ၃ လလောက်မှာ ကျနော်တို့ Digital Visa မှာ Master Card တွေလည်း ဒီဘဏ်အကောင့်ကနေ စသုံးလို့ အဆင်ပြေတော့မှာပါ။ အဲဒါကြောင့်မို့ အဲဒါတွေလည်း သုံးစွဲသူများအတွက် ပိုအဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။

မေး ။ ။ အဲဒီတော့ NUG Pay - Myanmar Digital Currency ကြတော့ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်က ဘယ်လိုဆက်စပ်နေလဲ။ တခြားစီပဲလား။ ဆက်စပ်နေပါသလားရှင့်။

ဖြေ ။ ။ နှစ်ခုစလုံး NUG Pay နဲ့ Spring Development Bank က ကျနော်တို့ အစိုးရပိုင်တဲ့ဘဏ်။ အစိုးရက ကောင်းကောင်း ap prove လုပ်ထား၊ endorse လုပ်ထားတဲ့ system နှစ်ခုပေါ့။ NUG Pay ရဲ့ စီးပွားရေး model က အဓိက သူတို့ focus လုပ်တာက ထောက်ပို့အတွက်။ ကျနော်တို့မြေပြင်မှာရှိတဲ့ တော်လှန်ပြည်သူ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ပို့လုပ်ဖို့အတွက် တည်ထောင်ထားတဲ့စနစ် ဖြစ်တယ်။ သူ့ရဲ့ business model ကို strategy အရ ပြောရမယ်ဆိုရင် သူတို့က pipeline model - အမက ဝါရှင်တန်ဒီစီကနေ ရေဖြည့်လိုက်တယ်။ ရေပိုက်ကနေ စီးဆင်းပြီးတော့ မြန်မာပြည် လိုအပ်တဲ့တနေရာမှာ ရေပြန်ထုတ်လိုက်တဲ့ သဘောပေါ့။ ရေက အမြဲတမ်းစီးဆင်းနေတယ်။ တစ်ဘက် one way ပေါ့ သွားနေတယ်။ ဒါပေမဲ့ Spring Development Bank ကတော့ Platform strategy နဲ့ သွားတာပါ။ Platform ဆိုတော့ ကျနော်တို့က လမ်းကို ကျယ်နိုင်သလောက် ကျယ်အောင် ဆောက်နေပေးတယ်။ ပြီးတော့ community ကြီး တခုကို တည်ဆောက်နေတာပေါ့။ community တခုကို တည်ဆောက်တော့ မတော်ရင် အရောင်းအဝယ်ဆိုင်တွေကလည်း ဝင်လာမယ်။ ဒီမှာ ... လုပ်မယ်။ သူတို့ရဲ့ clients တွေကလည်း ပိုလာမယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့ရဲ့ ငွေကြေးလဲလည်မှု။ သူတို့ရဲ့ services တွေ products တွေကလည်း platform ကနေ ရောင်းကြဝယ်ကြ၊ ပို့ကြ - တယောက်နဲ့တယောက် exchange လုပ်နေကြတာပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး ကျနော်တို့က Platform ကို တည်ဆောက်ပြီး၊ ဒီ Platform ပေါ်မှာ ငွေကြေး - effect under management ငွေကြေးလည်ပတ်မှုကလည်း ပိုများသွားမယ်။ ပြီးတော့ user rate ကလည်း ပိုပွားသွားမှာပေါ့ အမ။

မေး ။ ။ ဒီနေရာမှာ မေးချင်တာက အစုရှယ်ယာတွေကို နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်က ရောင်းတဲ့နေရာမှာ ၆ နာရီအတွင်း ဒေါ်လာသုံးသန်းကျော်သွားပြီ ဆိုတာမျိုးတွေလည်း တွေ့ရတဲ့အခါကြတော့ အဲဒါမျိုးတွေက အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုံးသန်းကျော်သွားပြီဆိုတာကို ပြောတာလား။ အဲဒီလိုပြောလို့ရှိရင် တချို့လူတွေက ခြောက်နာရီအတွင်း အစုရှယ်ယာတွေက ဒေါ်လာသုံးသန်းကျော်သွားပြီဆိုတာ ဟုတ်ပါ့မလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ထွက်နေတာတွေရှိတော့ အဲဒီအပိုင်းကို ရှင်းပြလို့ရမလားရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ အခု အစုရှယ်ယာကိုရောင်းတာ ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ value က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဆယ်သန်း ရှိတယ်။ အဲဒီ ဆယ်သန်းကို စရောင်းတာ ၁၇ ရက်နေ့ ၉ နာရီမှာ မြန်မာစံတော်ချိန် ၉ နာရီ၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့မှာ စရောင်းလိုက်တယ်။ ပြီးတော့ ခြောက်နာရီအတွင်း တကယ်ကို ယူအက်စ်ဒေါ်လာ သုံးသန်း ဝယ်လိုက်တာ ရှိသွားပါပြီ။ ဒီနေ့ဆို ကျနော်တို့ ခြောက်ရက် ရှိသွားပါပြီ။ စုစုပေါင်း ဆယ်သန်းထဲကနေ ခြောက်သန်း ကိုသိန်း (၆.၉ သန်း) ကို subscribe လုပ်ထားပြီးပါပြီ။ ကျနော်တို့နောက်ထပ် ကျန်တဲ့အချိန်က ငါးရက်ခွဲ ခြောက်ရက်နီးပါး ကျန်သေးတယ်။ အဲဒီအတွင်းမှာ ရောင်းချဖို့အတွက် ၃.၁ သန်းပဲ ကျန်ပါတော့တယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်သူလူထုရဲ့ ဆက်ပြီးထောက်ခံနေတဲ့ တော်လှန်ပြည်သူတွေရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက တော်လှန်ရေးကို အမြန်ဆုံးပြီးချင်နေပါပြီဆိုတာ သက်သေတခုပါပဲ။ အဲဒီအတွက်လည်း ကျနော် တကယ်ဂုဏ်ယူတယ်။ ပြည်သူတွေကိုယ်စား ဂုဏ်ယူတယ်။ တကယ်လဲ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ အခု နိုင်ငံတကာမှာရောက်နေတဲ့ မြန်မာတွေကလည်း ဒီနွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ပေါ် ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးကြတယ်ဆိုတော့ တဘက်မှာ NUG အစိုးရက သက်ဆိုင်ရာ သူတို့နိုင်ငံတွေမှာ တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ် မပြုထားသေးတော့။ ဥပမာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာဆိုရင် NUG ဆိုတာကို သူတို့က လက်ခံထားတယ်ဆိုပေမဲ့ တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ် မပြုထားဘူးဆိုတော့ NUG က ဖွင့်ထားတဲ့ အခုလို နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် အွန်လိုင်းဘဏ်ကို သုံးစွဲတာကို သူတို့နိုုင်ငံတွေရဲ့ သက်ဆိုင်ရာဥပဒေတွေနဲ့ ညီမညီ၊ တရားဝင်မှု ရှိမရှိ ဒီလိုအပိုင်းတွေက ဘယ်လိုရှိပါသလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ကတော့ အမ သိတဲ့အတိုင်းပဲ NUG အစိုးရပေါ့။ Interim Central Bank က ချထားတဲ့ လိုင်စင်နဲ့ သွားနေပါတယ်။ အဲဒီက regulated လုပ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းဥပဒေ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းပဲ သွားနေပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ဘဏ်ဆိုတော့ ပုံမှန်ပေါ့ - မြန်မာပြည်အတွင်းက ကျနော်တို့ဘဏ်ကို သုံးတဲ့ထဲမှာ အများဆုံး။ ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားမှာရှိတဲ့ မြန်မာပြည်သူပြည်သား၊ မိတ်ဆွေ၊ ညီအကိုမောင်နှမ၊ မိသားစုဝင်တွေ အကုန်လုံးကလည်း ဒီဘဏ်ကို support လုပ်နေကြတယ်။ ကျနော်တို့ အဓိက ဒီဘဏ်ကို operate လုပ်တာကတော့ NUG Central Bank က ချထားပေးတဲ့ လိုင်စင်နဲ့ သွားနေတယ်ဆိုတော့ အဓိကတော့ ဗမာကွန်မြူနီတီကို focus လုပ်ပြီး service ပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ အဓိကတော့ အခြားနိုင်ငံ အစိုးရတွေ၊ အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ Regulations တွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့အချက်က အားနည်းချက် ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ဆက်နေတဲ့ ကွန်မြူနီတီကလည်း တကယ့်ကို Regulated လုပ်ထားတဲ့ NUG အစိုးရကို တကယ့်ကို Official အစိုးရလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကွန်မြူနီတီပဲဆိုတော့ ကျနော်တို့မှာ ပြဿနာ မရှိပါဘူးလို့ ထင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ နောက်တချက်လေးချဲ့ပြီး သွားရမယ်ဆိုရင် မကြာခင် အခုနပြောသလို ခြောက်လအတွင်း EU လိုင်စင်လည်း ရမယ်။ အဲဒါဆိုရင် ကျနော်တို့က ပိုပြီးတော့ Comply ဖြစ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းကြီး ဖြစ်သွားမယ်။ အဲဒီဘက်ကိုလည်း ကျနော်တို့ အဆင်ပြေအောင် သွားနေပါတယ်။

မေး ။ ။ အခု နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ဆိုတာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး သုံးနှစ်အတွင်းမှာ ပေါ်ပေါက်လာတယ်။ ဒီလိုပေါ်ပေါက်လာဖို့အတွက်လည်း ကျော်လွှာခဲ့ရတယ်။ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာတွေနဲ့ ဒါတွေကို တည်ဆောက်ခဲ့ရတယ်ဆိုတော့ အခုလက်ရှိ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်က ထူထောင်လာတဲ့ အတွေ့အကြုံအရ တကယ့်ရင်ဆိုင်ရမယ့် အခက်အခဲတွေ၊ စိန်ခေါ်မှုတွေက ဘာတွေလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ဘဏ်ကို စထောင်ဖို့ plan လုပ်နေတာ ခုနှစ်လကျော်၊ ရှစ်လနီးပါးလောက် ရှိပါတယ်။ အဲဒီအချိန်လောက်မှာဆို ဘယ်သူမှ မယုံပါဘူး။ နံပါတ်တစ် ဘဏ်လိုအပ်တာကို မယုံတဲ့လူ အများကြီးပါ။ နောက်တော့ ဘဏ်ကို ဘာကြောင့်စရမလဲဆိုတာကိုလည်း သူတို့ လက်မခံနိုင်ကြပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကျနော့်ဘက်ကလည်း ပထမပိုင်းမှာတော့ ကျနော်တို့အဖွဲ့သားတွေ ၅၇ ယောက် ရှိပါတယ်။ သူတို့နဲ့ ကျနော်တို့ ဘာဆုံးဖြတ်လိုက်လဲဆိုတော့ မယုံတဲ့လူတွေကို အချိန်ကုန်ခံ ရှင်းပြပြီးတော့ အချိန်လည်းကုန် energy drain ကို မလုပ်တော့ဘဲနဲ့ ကျနော်နဲ့ အဖွဲ့သားတွေကိုပဲ ဒီ service ကို ပေးကြရအောင်၊ ဖြစ်အောင်လုပ်ကြမယ်ဆိုပြီး အဲဒါတခု။ နံပါတ်နှစ်ကတော့ ကျနော်တို့ Talent ရှာတဲ့အခါမှာ Challenge က ဘာလဲဆိုတော့ ပုံမှန် Business စပြီးဆိုရင် ကိုယ်သိတဲ့မိတ်ဆွေ၊ ကိုယ်သိတဲ့သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ စကြတာ။ အခုကြတော့ တော်လှန်ရေးကာလဆိုတော့ တယောက်နဲ့တယောက် ဘယ်သူကို ယုံရမလဲ မသိဘူး။ ဘယ်သူကို မယုံရဘူးလဲ မသိဘူး။ ဒါပေမဲ့ ထူးဆန်းတာက တော်လှန်ရေးမှာ အသိုင်းအဝိုင်းက တကယ့်ကို strong ဖြစ်ကြတယ်။ ယုံကြည်မှုကလည်း တကယ့်ကို တည်ဆောက်ပြီသာ ဖြစ်နေတယ်။ Reference system နဲ့ သွားတာပေါ့။ Background ကလည်း ချိတ်ပြီသား။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ၅၇ ယောက် - လောလောဆယ် ဘဏ်ထဲမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ၅၇ ယောက်က တယောက်နဲ့တယောက် သိတာမဟုတ်ဘူး။ နှစ်ယောက်သုံးယောက်လောက်ပဲ ရှိတယ်။ ဒီလောက်ထိ အောင်မြင်အောင် လုပ်နိုင်တာကလည်း တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကြောင့်၊ တော်လှန်ရေးကို နိုင်ချင်လွန်တဲ့ စိတ်ဓါတ်ကြောင့်ပါ။ ဒီတော့ ပြည်သူထောက်ခံမှုက ဆက်ပြီးတော့ ရှိနေမယ်ဆိုတာကို ကျနော် ယုံတယ်။ ဒီဘဏ်ကနေတဆင့်လည်း တော်လှန်ရေး ဆက်ပြီးတော့ ထောက်ပံ့နေမယ်။ တော်လှန်ရေးအလွန်ကာလမှာလည်း ဆက်ပြီးတော့ ထောက်ပံ့သွားဖို့ကိုလည်း ကျနော်တို့ဘက်က ကတိပေးပါတယ်။