[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံဟာ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအဆင့်မှာ တခြားနိုင်ငံ ၂၅ နိုင်ငံနဲ့အတူ တိုးတက်လာတဲ့နိုင်ငံတခုအဖြစ် နိုင်ငံတကာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့ (Transparency International) ရဲ့ အခုနောက်ဆုံးထွက်လာတဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
၂၀၁၂ ခုနှစ်ကတည်းကစပြီး TI အဖွဲ့က နှစ်စဉ် သုတေသနပြုစုလာတာအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၁၃ မှတ်အထိ တိုးလာပြီး စုစုပေါင်း ၂၈ မှတ်နဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ ထဲမှာ အဆင့် ၁၃၇ အဖြစ် တခြားနိုင်ငံလေးခုနဲ့အတူ အတူပူးတွဲ သတ်မှတ်ခံရပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ ကို အဆင့်သတ်မှတ်ထားတာမှာ အမြင့်ဆုံး အဆင့် ၁ အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရတဲ့နိုင်ငံတွေက ၈၈ မှတ်ရပြီး အနိမ့်ဆုံး သတ်မှတ်ခံရတဲ့နိုင်ငံတွေက ၁၂ မှတ်စီရကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံက လူအများအနေနဲ့ လက်ရှိအရပ်သားအစိုးရလက်ထက်မှာ အဂတိလိုက်စားမှုလျော့ကျလာတယ်လို့ ခံစားကြရပေမဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ ဥပဒေရေးရာနဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုပိုင်း ကွာဟချက်တွေ ရှိနေတယ်လို့ TI အဖွဲ့က ထောက်ပြထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် စစ်ဘက်က ကျူးလွန်တဲ့ ပြစ်မှုတွေအတွက် အပြစ်ပေးအရေးယူမခံရဘဲ ကင်းလွတ်နေဆဲဖြစ်သလို လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ စုဝေးခွင့်တွေအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးတွေကိုကာကွယ်ဖို့ အစိုးရက ဘာမှမလုပ်သလောက်ဘဲလို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒီနှစ် အစီရင်ခံစာမှာ အထူးဖော်ပြထားတာကတော့ အဂတိလိုက်စားမှု အနည်းဆုံးနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်ဒဏ်ကြောင့် ကျန်းမာရေးနဲ့ စီးပွားရေး စိန်ခေါ်ချက်တွေကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရာမှာ ပိုအနေအထားကောင်းတယ် ဆိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
တနည်းအားဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှု နည်းလေလေ၊ COVID-19 ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးမှာ အားကောင်းလေလေပဲလို့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွက် နိုင်ငံတကာ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအခြေအနေဆိုင်ရာ TI အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာ အကငြ့ျပကြျခွစားမှုတိုကျဖကြျရေး တိုးတကျလာကွောငျး အစီရငျခံစာသဈမှာပါရှိ
မွနျမာနိုငျငံဟာ အကငြ့ျပကြျခွစားမှု တိုကျဖကြျရေးနဲ့ဆိုငျတဲ့ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာအဆင့ျမှာ တခွားနိုငျငံ ၂၅ နိုငျငံနဲ့အတူ တိုးတကျလာတဲ့နိုငျငံတခုအဖွဈ နိုငျငံတကာ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုအဖှဲ့ (Transparency International) ရဲ့ အခုနောကျဆုံးထှကျလာတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
၂၀၁၂ ခုနှဈကတညျးကစပွီး TI အဖှဲ့က နှဈစဉျ သုတသေနပွုစုလာတာအရ မွနျမာနိုငျငံဟာ ၁၃ မှတျအထိ တိုးလာပွီး စုစုပေါငျး ၂၈ မှတျနဲ့ နိုငျငံပေါငျး ၁၈၀ ထဲမှာ အဆင့ျ ၁၃၇ အဖွဈ တခွားနိုငျငံလေးခုနဲ့အတူ အတူပူးတှဲ သတျမှတျခံရပါတယျ။ နိုငျငံပေါငျး ၁၈၀ ကို အဆင့ျသတျမှတျထားတာမှာ အမွင့ျဆုံး အဆင့ျ ၁ အဖွဈ သတျမှတျခံရတဲ့နိုငျငံတှကေ ၈၈ မှတျရပွီး အနိမ့ျဆုံး သတျမှတျခံရတဲ့နိုငျငံတှကေ ၁၂ မှတျစီရကွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံက လူအမြားအနနေဲ့ လကျရှိအရပျသားအစိုးရလကျထကျမှာ အဂတိလိုကျစားမှုလြော့ကလြာတယျလို့ ခံစားကွရပမေဲ့ အကငြ့ျပကြျခွစားမှု တိုကျဖကြျရေးလုပျငနျးတှကေို အဟန့ျအတားဖွဈစတေဲ့ ဥပဒရေေးရာနဲ့ ဖှဲ့စညျးမှုပိုငျး ကှာဟခကြျတှေ ရှိနတေယျလို့ TI အဖှဲ့က ထောကျပွထားပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ စဈဘကျက ကြူးလှနျတဲ့ ပွဈမှုတှအေတှကျ အပွဈပေးအရေးယူမခံရဘဲ ကငျးလှတျနဆေဲဖွဈသလို လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျနဲ့ စုဝေးခှင့ျတှအေပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေးတှကေိုကာကှယျဖို့ အစိုးရက ဘာမှမလုပျသလောကျဘဲလို့လညျး အစီရငျခံစာမှာဖောျပွထားပါတယျ။
ဒီနှဈ အစီရငျခံစာမှာ အထူးဖောျပွထားတာကတော့ အဂတိလိုကျစားမှု အနညျးဆုံးနိုငျငံတှအေနနေဲ့ ကိုဗဈဒဏျကွောင့ျ ကနြျးမာရေးနဲ့ စီးပှားရေး စိနျခေါျခကြျတှကေို ရငျဆိုငျဖွရှေငျးရာမှာ ပိုအနအေထားကောငျးတယျ ဆိုတာပဲဖွဈပါတယျ။
တနညျးအားဖွင့ျ အဂတိလိုကျစားမှု နညျးလလေေ၊ COVID-19 ရောဂါတိုကျဖကြျရေးမှာ အားကောငျးလလေပေဲလို့ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈအတှကျ နိုငျငံတကာ အကငြ့ျပကြျခွစားမှုအခွအေနဆေိုငျရာ TI အဖှဲ့က ထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
