(Zawgyi/Unicode)
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ပြည်နယ် ပေါင်း ၃၀ ကျော်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့တဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကပ်နေတဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်ထဲက မြန်မာအလုပ်သမား ထောင်ချီပြီး နေရပ်ပြန်နေကြသလို ဒေသခံတွေ ဘက်ကလည်း စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ကချင်နဲ့ ရှမ်းမြောက် နယ်စပ်ဂိတ်ကနေ ပြန်လာသူတွေကို ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ဝန်ထမ်းတွေက မှတ်တမ်းယူတာတွေ သူတို့နေရပ်ရောက်ပြီး ၁၄ ရက်ကြာတဲ့အထိ စောင့်ကြည့်ဖို့ အစီအစဉ်တွေ လုပ်နေပါတယ်။ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန တာဝန်ရှိသူတချို့ကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က မေးမြန်း တင်ပြထားပါတယ်။
Corona ဗိုင်းရပ်စ် သံသယရှိ လေယာဉ်ခရီးသည်တဦး ဝေဘာဂီဆေးရုံပို့တဲ့ သတင်းကို ဒီမှာ ဖတ်နိုင်ပါပြီ။
ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့လာတဲ့ တရုတ်ယူနန်ပြည်နယ်ထဲက စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေကို ပိတ်လိုက်တာကြောင့် ကချင်နဲ့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း နယ်စပ်ဂိတ်တွေကနေ လေးရက်အတွင်းမှာ ပြန်လာတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားဟာ ထောင်ချီရှိနေပါတယ်။ ပြန်လာသူတွေထဲမှာ ဖျားနာသူ မရှိကြောင်းနဲ့ သူတို့ နေရပ်ပြန်ရောက်ရင်လည်း သက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့တွေက ၁၄ရက် ဆက်ပြီးစောင့်ကြည့်ဖို့ စီစဉ်ထားကြောင်း ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါက်တာ သိန်းမြို့က ပြောပါတယ်။
“Fever ( ဖျားနာသူ) မရှိသးဘူးဗျ ဝင်လာတဲ့အထဲမှာ။ ဘာလို့ဆို လူပေါင်း ၁,၀၀၀၊ ၂,၀၀၀ လောက်ကို တနေရာထဲမှာ ဘယ်မှမထွက်ရ၊ မသွားရ၊ မလာရဆိုတာ လက်တွေ့မကျတဲ့ အလုပ်ကြီးဆိုတော့ ဒါက နိုင်ငံတိုင်း လုပ်လို့၊ ဘယ်နိုင်ငံမှလည်း မလုပ်ပါဘူးနော့။ WHO guideline အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့ ဆက်လုပ်နေပါတယ်။”
ယူနန်ပြည်နယ်၊ ထိန်ချုံးမြို့ကနေ ကချင်ပြည်နယ်၊ ကန်ပိုက်တီးလမ်းကနေ ဝင်လာတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေဟာ လေးရက်အတွင်း ၂,၀၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်နယ်စပ်ဂိတ် ၇ ခုက ပြန်ဝင်လာတဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ရွှေလီမြို့က မြန်မာတွေကိုလည်း ဂိတ်တိုင်းမှာ ကိုယ်အပူချိန်တိုင်းပြီး စစ်ဆေးနေကြောင်း ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ဦးစီးဌာနမှူး ဒေါက်တာတင်မောင်ညွှန့်က ပြောပါတယ်။
“ပြန်လာတဲ့သူတွေက နေ့တိုင်းတော့ များနေတာပဲလေနော်။ အခုရက်ပိုင်းတော့ နန်းတော်အပေါက်တို့၊ ဆင်ဖြူအပေါက်တို့ဆိုရင် မနေ့က ဝင်တာ ၂,၀၀၀ နီးပါးလောက် ရှိတာပေါ့နော် တဂိတ်ကို။ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတော့ ဖျားတယ်ဆိုရင် သတင်းပို့ရမှာပေါ့ အဲဒါဆိုရင် ဆရာတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေက passive surveillance ဆိုပြီး တခေါက်သွားကြည့်မှာပေါ့နော်။ ကြည့်တဲ့အခါကျရင်လည်း ဘယ်ကပြန်လာလဲပေါ့၊ ဝူဟန်ကနေ တိုက်ရိုက်အဆက်အစပ် ရှိသလား ဆိုတာ အဓိကပေါ့။”
ကချင်ပြည်နယ် မိုးညှင်းမြို့က အထက်တန်းရှေ့နေ ကိုတင်နိုင်ဝင်းကတော့ မြန်မာပြည်ရဲ့ နယ်စပ်ဝင်ပေါက်တွေဟာ မည်သူမဆို ဝင်ထွက်နိုင်သလို လုံခြုံရေးအားနည်းတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဝင်ပေါက်ကတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲဆိုတော့ ပေါ့ဆလို့တော့ မရဘူးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ပဲ ဂရုစိုက်ရမယ့်အခြေအနေပေါ့။ သတင်းတခုကို confirm လုပ်ပြီးမှပဲ။ (ရောဂါကူးစက်တာ) ရှိ၊ မရှိ ဆုံးဖြတ်လို့မရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်နေတာပေါ့။”
ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအားနည်းပြီး ရောဂါပိုး ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းဖို့ ပြင်ဆင်မှုအားနည်းတဲ့ နိုင်ငံတွေဆီ ကူးစက်သွားမယ့် အခြေအနေဟာ စိုရိမ်စရာ အကောင်းဆုံးလို့ WHO ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ပြောပါတယ်။
[Unicode Version]
တရုတျပွညျရောကျ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျ
တရုတျနိုငျငံမှာ ပွညျနယျ ပေါငျး ၃၀ ကြောျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးသဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့တဲ့နောကျ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ကပျနတေဲ့ ယူနနျပွညျနယျထဲက မွနျမာအလုပျသမား ထောငျခြီပွီး နရေပျပွနျနကွေသလို ဒသေခံတှေ ဘကျကလညျး စိုးရိမျမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ ကခငြျနဲ့ ရှမျးမွောကျ နယျစပျဂိတျကနေ ပွနျလာသူတှကေို ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာန ဝနျထမျးတှကေ မှတျတမျးယူတာတှေ သူတို့နရေပျရောကျပွီး ၁၄ ရကျကွာတဲ့အထိ စောင့ျကွည့ျဖို့ အစီအစဉျတှေ လုပျနပေါတယျ။ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာန တာဝနျရှိသူတခြို့ကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက မေးမွနျး တငျပွထားပါတယျ။
Corona ဗိုငျးရပျဈ သံသယရှိ လယောဉျခရီးသညျတဦး ဝဘောဂီဆေးရုံပို့တဲ့ သတငျးကို ဒီမှာ ဖတျနိုငျပါပွီ။
ပွငျးထနျအဆုတျရောငျရောဂါ ဖွဈစတေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့လာတဲ့ တရုတျယူနနျပွညျနယျထဲက စကျရုံအလုပျရုံတှကေို ပိတျလိုကျတာကွောင့ျ ကခငြျနဲ့ ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျး နယျစပျဂိတျတှကေနေ လေးရကျအတှငျးမှာ ပွနျလာတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားဟာ ထောငျခြီရှိနပေါတယျ။ ပွနျလာသူတှထေဲမှာ ဖြားနာသူ မရှိကွောငျးနဲ့ သူတို့ နရေပျပွနျရောကျရငျလညျး သကျဆိုငျရာ ကနြျးမာရေးအဖှဲ့တှကေ ၁၄ရကျ ဆကျပွီးစောင့ျကွည့ျဖို့ စီစဉျထားကွောငျး ကခငြျပွညျနယျ ဝိုငျးမောျမွို့ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါကျတာ သိနျးမွို့က ပွောပါတယျ။
“Fever ( ဖြားနာသူ) မရှိသးဘူးဗြ ဝငျလာတဲ့အထဲမှာ။ ဘာလို့ဆို လူပေါငျး ၁,၀၀၀၊ ၂,၀၀၀ လောကျကို တနရောထဲမှာ ဘယျမှမထှကျရ၊ မသှားရ၊ မလာရဆိုတာ လကျတှေ့မကတြဲ့ အလုပျကွီးဆိုတော့ ဒါက နိုငျငံတိုငျး လုပျလို့၊ ဘယျနိုငျငံမှလညျး မလုပျပါဘူးနော့။ WHO guideline အတိုငျးပဲ ကနြောျတို့ ဆကျလုပျနပေါတယျ။”
ယူနနျပွညျနယျ၊ ထိနျခြုံးမွို့ကနေ ကခငြျပွညျနယျ၊ ကနျပိုကျတီးလမျးကနေ ဝငျလာတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှဟော လေးရကျအတှငျး ၂,၀၀၀ ကြောျ ရှိပါတယျ။ ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျး မူဆယျနယျစပျဂိတျ ၇ ခုက ပွနျဝငျလာတဲ့ ယူနနျပွညျနယျ၊ ရှှလေီမွို့က မွနျမာတှကေိုလညျး ဂိတျတိုငျးမှာ ကိုယျအပူခြိနျတိုငျးပွီး စဈဆေးနကွေောငျး ပွညျနယျပွညျသူ့ကနြျးမာရေး ဦးစီးဌာနမှူး ဒေါကျတာတငျမောငျညှှန့ျက ပွောပါတယျ။
“ပွနျလာတဲ့သူတှကေ နေ့တိုငျးတော့ မြားနတောပဲလနေောျ။ အခုရကျပိုငျးတော့ နနျးတောျအပေါကျတို့၊ ဆငျဖွူအပေါကျတို့ဆိုရငျ မနေ့က ဝငျတာ ၂,၀၀၀ နီးပါးလောကျ ရှိတာပေါ့နောျ တဂိတျကို။ ဘာလုပျရမလဲဆိုတော့ ဖြားတယျဆိုရငျ သတငျးပို့ရမှာပေါ့ အဲဒါဆိုရငျ ဆရာတို့ရဲ့ ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှကေ passive surveillance ဆိုပွီး တခေါကျသှားကွည့ျမှာပေါ့နောျ။ ကွည့ျတဲ့အခါကရြငျလညျး ဘယျကပွနျလာလဲပေါ့၊ ဝူဟနျကနေ တိုကျရိုကျအဆကျအစပျ ရှိသလား ဆိုတာ အဓိကပေါ့။”
ကခငြျပွညျနယျ မိုးညှငျးမွို့က အထကျတနျးရှေ့နေ ကိုတငျနိုငျဝငျးကတော့ မွနျမာပွညျရဲ့ နယျစပျဝငျပေါကျတှဟော မညျသူမဆို ဝငျထှကျနိုငျသလို လုံခွုံရေးအားနညျးတယျလို့ မွငျပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဝငျပေါကျကတော့ သိတဲ့အတိုငျးပဲဆိုတော့ ပေါ့ဆလို့တော့ မရဘူးပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ကိုယ့ျကိုယျကိုယျပဲ ဂရုစိုကျရမယ့ျအခွအေနပေေါ့။ သတငျးတခုကို confirm လုပျပွီးမှပဲ။ (ရောဂါကူးစကျတာ) ရှိ၊ မရှိ ဆုံးဖွတျလို့မရတဲ့ အခွအေနေ ဖွဈနတောပေါ့။”
ဒီကနေ့ ဇနျနဝါရီ ၃၁ရကျ မနကျပိုငျး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO ထုတျပွနျခကြျအရ နိုငျငံ ၂၁ နိုငျငံမှာ ကူးစကျခံရသူ ၉,၇၀၀ လောကျရှိပွီး သဆေုံးသူ ၂၁၃ ယောကျရှိသှားပွီ ဖွဈပါတယျ။ ရောဂါကူးစကျခံရတယျလို့ သံသယရှိပွီး စမျးသပျ စဈဆေးခံနရေတဲ့သူကတော့ ၁ သိနျးကြောျ ရှိပါတယျ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈဟာ အခုဆိုရငျ အာရှနိုငျငံတှနေဲ့ အနောကျ အမရေိကနျအပါအဝငျ နိုငျငံပေါငျး ၂၀ ကြောျကို ပြံ့နှံ့လာတဲ့အတှကျ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO က ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ အရေးပေါျအခွအေနအေဖွဈ မနေ့ကကွညောထားပါတယျ။
ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုအားနညျးပွီး ရောဂါပိုး ရငျဆိုငျဖွရှေငျးဖို့ ပွငျဆငျမှုအားနညျးတဲ့ နိုငျငံတှဆေီ ကူးစကျသှားမယ့ျ အခွအေနဟော စိုရိမျစရာအကောငျးဆုံးလို့ WHO ရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျက ပွောပါတယျ။
