(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်မှာ ရောက်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အထောက်အထား အပါအဝင် တရားဝင်နေထိုင်ခွင့် လက်မှတ်တွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံကိုင်ဆောင်ထားကြဖို့ ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေ သတိပေးထားတဲ့အကြောင်း ကိုဇော်ထက် ပြောပြပါမယ်။
ယူနန်ပြည်နယ်၊ တယ်ဟုန်ပြည်နယ်ခွဲထဲမှာပါတဲ့ တရုတ်ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ခေါင်မြို့ထဲက မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ ၂ နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးအရ ထုတ်ပေးထားတဲ့ ပေါက်ဖော်ကဒ်လို့ လူသိများတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား အသိအမှတ်ပြုကဒ်၊ စာအုပ်အစိမ်းလို့ခေါ်တဲ့ နေထိုင်ခွင့်ကဒ်တွေအပြင်၊ အခုနောက်ပိုင်း ထုတ်ပေးတဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါ စစ်ဆေးပြီးကြောင်း အထောက်အထားကဒ်ပြားကိုပါ ကိုင်ဆောင်ထားဖို့ ဒေသခံတာဝန်ရှိသူတွေက သတိပေးနေပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းတော့ ယာယီနေထိုင်ခွင့် လက်မှတ်နဲ့ နေထိုင်ခွင့်ပေးထားတာ ရှိပေမဲ့ လိုက်လံစစ်ဆေးတာတွေတော့ ပိုများလာကြောင်းလည်း ရွှေလီမြို့က တအောင်းလူငယ် ပရဟိတအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ မိုင်ဦးလှိုင်အေးက ပြောပါတယ်။
“ နေထိုင်ခွင့်ရှိရမယ်၊ ဒီနေထိုင်ခွင့် တမျိုးတည်းမဟုတ်ဘူး၊ ပေါက်ဖော်ကဒ်လည်း ရှိသေးတယ်၊ အဲဒီပေါက်ဖော်ကဒ်ကလည်း အကြောင်း မဟုတ်ဘူး ဒီနောက်ပိုင်းက ကျန်းမာရေးကဒ်အဓိက ဦးစားပေးနေတာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေ ဒီလိုရှိတော့ တရုတ်ဘက် ခိုးဝင်လာတဲ့သူတွေရှိတယ်၊ ခိုးဝင်လာတော့ တရုတ်တွေက ဒီရောဂါကို ကြောက်နေလို့ လိုက်လံစစ်ဆေးနေတယ်၊ ဘယ်နေရာမဆို သူတို့လမ်းမှာကြုံရင်လည်း ဖုန်းနဲ့ QR ကုဒ်နဲ့ရိုက်ပြီးတော့ ပုံပေါ်မပေါ်၊ မပေါ်ဘူးဆိုရင် ဖမ်းသွားပြီ။ ဖမ်းပြီးတော့ တခါတည်း မြန်မာနိုင်ငံကို ပို့ပေးတယ်၊ ဒါမှမဟုတ်ဒီက quarantine ဝင်ခိုင်းတယ်။”
နေထိုင်ခွင့် အထောက်အထားမရှိလို့ ဖမ်းဆီးထားတဲ့သူတွေလည်း ပိုများလာနေတယ်လို့ မကြာသေးခင်ကမှ ထိန်းသိမ်းခံရပြီး ပြန်လွတ်လာတဲ့ မြန်မာတဦးက ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကလည်း အထောက်အထားမရှိလို့ ထိန်းသိမ်းခံရတဲ့ မြန်မာတွေကို တရုတ်ဘက်က လွှဲပြောင်းပေးခဲ့တယ်လို့ မူဆယ်ခရိုင် အုပ်ချုပ်ရေးဌာနက လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမောင်မောင်သန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ရက်လောက်က ၁၀၆ ယောက် လွှဲတယ်လေ။ အဲဒါတွေက သူတို့ဘက်က အရေးယူထားတဲ့ အကျဉ်းသားပေါ့၊ အဲဒီအထဲမှာ ခိုးဝင်ခိုးထွက် လုပ်တဲ့သူတွေလည်း ပါတာပေါ့။ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှာ ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်းလည်း မြင့်နေတယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ကနေ ဝင်တာထွက်တာ၊ ပြီးတော့ ဒီကနိုင်ငံသားတွေနဲ့ပတ်သက်တာ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တင်းကျပ်တဲ့စည်းကမ်းတွေ ထပ်ထုတ်လာတာ များတာပေါ့။ အဲဒါလည်း ဒီဘက်ကို အကြောင်းကြားတာရှိတယ်၊ အကြောင်း မကြားတာရှိတယ်။ ညှိနှိုင်းတာလည်း ရှိတာပေါ့လေ။”
မြန်မာ- တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စ၊ နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းမှရတဲ့ လူကုန်ကူးမှုလို ကိစ္စတွေကို တရုတ်ယူနန် အစိုးရဘက်က မြန်မာဘက် အသိပေးတာမျိုး ရှိပေမဲ့ သူ့နိုင်ငံအတွင်း မကြာခဏ ပြောင်းလဲထုတ်ပြန်တဲ့ အလုပ်သမားကိစ္စ တွေကိုတော့ များသောအားဖြင့် အသိမပေးလေ့မရှိကြောင်း ဦးမောင်မောင်သန်းက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့မှာ ကိုဗစ်ရောဂါတွေ့ရှိပြီး ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ခေါင်မြို့နှစ်ခုလုံးကို ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေ ယူနန်အစိုးရက လုပ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ကိုဗစ်စစ်ဆေးပြီးတဲ့ ထောက်ခံချက်ကို နေရာအနှံ့အပြားမှာ စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေတယ်လို့လည်း ရွှေလီမြို့မှာနေတဲ့ ကိုမြတ်သူက ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ အစတုန်းကတော့ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် စာအုပ်အနီပေါ့၊ အဲဒါကနေ ရွှေလီမှာသွားပြီးတော့ စာအုပ်အစိမ်းဆိုပြီးတော့ လုပ်ခိုင်းပါတယ်၊ စာအုပ်အစိမ်းကနေအခု ၂၀၂၀ မှာ ၅လပိုင်း ၂၉ ရက်နေ့မှာ ပေါက်ဖော်ကဒ် စပြီးအသုံးပြုခွင့်ပေးတယ်၊ အခုဒီရက်ပိုင်းမှာတော့ ပေါက်ဖော်ကဒ် လုပ်ပေးတဲ့သူ တခါ စာအုပ်အစိမ်းပြန်ပြီးတော့ လဲလှယ်ပေးတယ်ဆိုပြီး သတင်းတွေထွက်နေတယ်။ သူတို့ကတော့ စစ်ချင်တဲ့အချိန် ကောက်ပြီးတော့ ကောက်စစ်တာပဲ ကျနော်တို့ကို။ မနက်ကတောာင်မှ ကျနော်အစစ်ခံရတယ်။ လမ်းသွားလမ်းလာ သူတို့မထင်တဲ့သူကို ကောက်စစ်တာပေါ့။”
ရွှေလီမြို့မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားက တသိန်း လောက်ရှိပြီး အဲဒီအထဲက ၂၆၀၀၀ ကျော်မှာ ပေါက်ဖော်ကဒ် ရှိနေပြီလို့တရုတ်နိုင်ငံက သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြကြပါတယ်။ တရုတ်ပြည်ထဲ တရားမဝင်ရောက်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကိုလည်း အလုပ်ရှင်တွေက လက်မခံထားဖို့နဲ့ မြန်မာငွေ သိန်း ၁၀၀ နီးပါးရှိတဲ့ တရုတ်ယွမ်ငွေ ၅၀၀၀၀ ကိုဒဏ်ငွေအနေနဲ့ ပေးဆောင်ရမယ်လို့လည်း တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက သတိပေးထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးခင်လတွေကစလို့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာရာက တရုတ်နိုင်ငံ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ လုံခြုံရေးတွေ တင်းကြပ်ထားသလို၊ ဝင်ထွက်သွားလာမှုတွေ ကိုလည်း ကန့်သတ်စစ်ဆေးတာတွေ တိုးမြှင့်လာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
...........
မွနျမာတှေ အထောကျအထားအပွည့ျအစုံကိုငျထားဖို့ ယူနနျတာဝနျရှိသူတှကွေညော (Unicode)
မွနျမာနိုငျငံနဲ့နယျစပျ တရုတျနိုငျငံ ယူနနျပွညျနယျမှာ ရောကျနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အနနေဲ့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ အထောကျအထား အပါအဝငျ တရားဝငျနထေိုငျခှင့ျ လကျမှတျတှကေို ပွည့ျပွည့ျစုံစုံကိုငျဆောငျထားကွဖို့ ဒသေခံအာဏာပိုငျတှေ သတိပေးထားတဲ့အကွောငျး ကိုဇောျထကျ ပွောပွပါမယျ။
ယူနနျပွညျနယျ၊ တယျဟုနျပွညျနယျခှဲထဲမှာပါတဲ့ တရုတျရှှလေီနဲ့ ကယြျခေါငျမွို့ထဲက မွနျမာနိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ ၂ နိုငျငံခစြျကွညျရေးအရ ထုတျပေးထားတဲ့ ပေါကျဖောျကဒျလို့ လူသိမြားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား အသိအမှတျပွုကဒျ၊ စာအုပျအစိမျးလို့ခေါျတဲ့ နထေိုငျခှင့ျကဒျတှအေပွငျ၊ အခုနောကျပိုငျး ထုတျပေးတဲ့ ကိုဗဈရောဂါ စဈဆေးပွီးကွောငျး အထောကျအထားကဒျပွားကိုပါ ကိုငျဆောငျထားဖို့ ဒသေခံတာဝနျရှိသူတှကေ သတိပေးနပေါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးတော့ ယာယီနထေိုငျခှင့ျ လကျမှတျနဲ့ နထေိုငျခှင့ျပေးထားတာ ရှိပမေဲ့ လိုကျလံစဈဆေးတာတှတေော့ ပိုမြားလာကွောငျးလညျး ရှှလေီမွို့က တအောငျးလူငယျ ပရဟိတအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ မိုငျဦးလှိုငျအေးက ပွောပါတယျ။
“ နထေိုငျခှင့ျရှိရမယျ၊ ဒီနထေိုငျခှင့ျ တမြိုးတညျးမဟုတျဘူး၊ ပေါကျဖောျကဒျလညျး ရှိသေးတယျ၊ အဲဒီပေါကျဖောျကဒျကလညျး အကွောငျး မဟုတျဘူး ဒီနောကျပိုငျးက ကနြျးမာရေးကဒျအဓိက ဦးစားပေးနတော။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကနြောျတို့ နိုငျငံသားတှေ ဒီလိုရှိတော့ တရုတျဘကျ ခိုးဝငျလာတဲ့သူတှရှေိတယျ၊ ခိုးဝငျလာတော့ တရုတျတှကေ ဒီရောဂါကို ကွောကျနလေို့ လိုကျလံစဈဆေးနတေယျ၊ ဘယျနရောမဆို သူတို့လမျးမှာကွုံရငျလညျး ဖုနျးနဲ့ QR ကုဒျနဲ့ရိုကျပွီးတော့ ပုံပေါျမပေါျ၊ မပေါျဘူးဆိုရငျ ဖမျးသှားပွီ။ ဖမျးပွီးတော့ တခါတညျး မွနျမာနိုငျငံကို ပို့ပေးတယျ၊ ဒါမှမဟုတျဒီက quarantine ဝငျခိုငျးတယျ။”
နထေိုငျခှင့ျ အထောကျအထားမရှိလို့ ဖမျးဆီးထားတဲ့သူတှလေညျး ပိုမြားလာနတေယျလို့ မကွာသေးခငျကမှ ထိနျးသိမျးခံရပွီး ပွနျလှတျလာတဲ့ မွနျမာတဦးက ပွောပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးကလညျး အထောကျအထားမရှိလို့ ထိနျးသိမျးခံရတဲ့ မွနျမာတှကေို တရုတျဘကျက လှှဲပွောငျးပေးခဲ့တယျလို့ မူဆယျခရိုငျ အုပျခြုပျရေးဌာနက လကျထောကျ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးမောငျမောငျသနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈရကျလောကျက ၁၀၆ ယောကျ လှှဲတယျလေ။ အဲဒါတှကေ သူတို့ဘကျက အရေးယူထားတဲ့ အကဉြျးသားပေါ့၊ အဲဒီအထဲမှာ ခိုးဝငျခိုးထှကျ လုပျတဲ့သူတှလေညျး ပါတာပေါ့။ တရုတျနိုငျငံကတော့ မွနျမာနိုငျငံဘကျမှာ ရောဂါဖွဈပှားနှုနျးလညျး မွင့ျနတေယျဆိုတော့ ဒီဘကျကနေ ဝငျတာထှကျတာ၊ ပွီးတော့ ဒီကနိုငျငံသားတှနေဲ့ပတျသကျတာ ဒါတှနေဲ့ပတျသကျပွီး တငျးကပြျတဲ့စညျးကမျးတှေ ထပျထုတျလာတာ မြားတာပေါ့။ အဲဒါလညျး ဒီဘကျကို အကွောငျးကွားတာရှိတယျ၊ အကွောငျး မကွားတာရှိတယျ။ ညှိနှိုငျးတာလညျး ရှိတာပေါ့လေ။”
မွနျမာ- တရုတျ ကုနျသှယျရေးကိစ်စ၊ နှဈနိုငျငံဖွရှေငျးမှရတဲ့ လူကုနျကူးမှုလို ကိစ်စတှကေို တရုတျယူနနျ အစိုးရဘကျက မွနျမာဘကျ အသိပေးတာမြိုး ရှိပမေဲ့ သူ့နိုငျငံအတှငျး မကွာခဏ ပွောငျးလဲထုတျပွနျတဲ့ အလုပျသမားကိစ်စ တှကေိုတော့ မြားသောအားဖွင့ျ အသိမပေးလေ့မရှိကွောငျး ဦးမောငျမောငျသနျးက ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့မှာ ကိုဗဈရောဂါတှေ့ရှိပွီး ရှှလေီနဲ့ ကယြျခေါငျမွို့နှဈခုလုံးကို ကနြျးမာရေးစဈဆေးမှုတှေ ယူနနျအစိုးရက လုပျခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောကျပိုငျး ကိုဗဈစဈဆေးပွီးတဲ့ ထောကျခံခကြျကို နရောအနှံ့အပွားမှာ စဈဆေးတာတှေ လုပျနတေယျလို့လညျး ရှှလေီမွို့မှာနတေဲ့ ကိုမွတျသူက ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ အစတုနျးကတော့ နယျစပျဖွတျသနျးခှင့ျ စာအုပျအနီပေါ့၊ အဲဒါကနေ ရှှလေီမှာသှားပွီးတော့ စာအုပျအစိမျးဆိုပွီးတော့ လုပျခိုငျးပါတယျ၊ စာအုပျအစိမျးကနအေခု ၂၀၂၀ မှာ ၅လပိုငျး ၂၉ ရကျနေ့မှာ ပေါကျဖောျကဒျ စပွီးအသုံးပွုခှင့ျပေးတယျ၊ အခုဒီရကျပိုငျးမှာတော့ ပေါကျဖောျကဒျ လုပျပေးတဲ့သူ တခါ စာအုပျအစိမျးပွနျပွီးတော့ လဲလှယျပေးတယျဆိုပွီး သတငျးတှထှေကျနတေယျ။ သူတို့ကတော့ စဈခငြျတဲ့အခြိနျ ကောကျပွီးတော့ ကောကျစဈတာပဲ ကနြောျတို့ကို။ မနကျကတောာငျမှ ကနြောျအစဈခံရတယျ။ လမျးသှားလမျးလာ သူတို့မထငျတဲ့သူကို ကောကျစဈတာပေါ့။”
ရှှလေီမွို့မှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားက တသိနျး လောကျရှိပွီး အဲဒီအထဲက ၂၆၀၀၀ ကြောျမှာ ပေါကျဖောျကဒျ ရှိနပွေီလို့တရုတျနိုငျငံက သတငျးတှမှော ဖောျပွကွပါတယျ။ တရုတျပွညျထဲ တရားမဝငျရောကျလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေိုလညျး အလုပျရှငျတှကေ လကျမခံထားဖို့နဲ့ မွနျမာငှေ သိနျး ၁၀၀ နီးပါးရှိတဲ့ တရုတျယှမျငှေ ၅၀၀၀၀ ကိုဒဏျငှအေနနေဲ့ ပေးဆောငျရမယျလို့လညျး တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ သတိပေးထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာသေးခငျလတှကေစလို့ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာရာက တရုတျနိုငျငံ အပါအဝငျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေ နယျစပျဒသေတှမှော လုံခွုံရေးတှေ တငျးကွပျထားသလို၊ ဝငျထှကျသှားလာမှုတှေ ကိုလညျး ကန့ျသတျစဈဆေးတာတှေ တိုးမွှင့ျလာနတော ဖွဈပါတယျ။
