(Zawgyi/Unicode)
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ အိမ်နီးချင်းတရုတ်နိုင်ငံက နယ်စပ်အဝင်အထွက်တွေမှာ လုံခြုံရေးနဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေ တိုးမြှင့်ထားတာကြောင့် ကုန်သွယ်ရေး ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်နေတဲ့ မြန်မာကုန်သည်တွေက ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့ မြန်မာတာဝန်ရှိသူတွေကို တိုက်တွန်းနေတဲ့အကြောင်း ကိုဇော်ထက် ပြောပြမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာပဲ နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံက ရောဂါကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ရေး အစီအစဉ်တွေ တိုးမြှင့်ထားတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကထွက်ကုန်တွေ ပို့ဆောင်ရာမှာ ထိခိုက်မှာကို ကုန်သည်တွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မကြာခင်ပေါ်တော့မယ့် ဆောင်းသီးနှံတွေနဲ့ ရေထွက်ကုန်တွေ မူဆယ်နယ်စပ်ကနေ တင်ပို့ရေး အခက်အခဲ ကြုံရနိုင်တာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ် အာဏာပိုင်တွေနဲ့ မြန်မာတာဝန်ရှိသူတွေ အမြန်ဆုံးညှိနှိုင်းပေးဖို့ မနေ့တုန်းကပဲ မြန်မာကုန်သည်တွေက စာပို့ပြီးတောင်းဆို လိုက်တာပါ။
မူဆယ်မြို့ သစ်သီးဝလံကုန်စည်ဒိုင် ဒုဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းခင်မောင်ကတော့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှာ မြန်မာကုန်သည်တွေအတွက် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ထားခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင် အဆင်ပြေနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ နည်းနည်း ပိုပြီး တင်းကျပ်လာတယ်၊ ပိုခက်လာတယ်၊ သိပ်ပြီး အနေအထားတွေ မကောင်းကြဘူးပေါ့။ ဟိုဘက်မှာ ကိုယ်စားလှယ် ထားနိုင်ဖို့ ဟိုဘက်မှာ နေခွင့်ပေါ့လေ ညှိနှိုင်းပေးစေချင်တာ အစိုးရ၊ ရှမ်းပြည်နယ် အစိုးရက။ ဥပမာ ပွဲရုံကိုယ်စားလှယ်၊ တောင်သူကိုယ်စားလှယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ကုမ္ပဏီ ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဟိုဘက်မှာ ရှိနေတယ် ဆိုရင်တော့။ ကိုယ့်ပွဲရုံကိုယ်စားလှယ်က တဖက်မှာ မရှိတော့ ကားဝင်ကားထွက် နောက်ရောင်းတာ၊ ဝယ်တာကအစ ဘာမှ အဆင်မပြေဘူး။”
တရုတ်နိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံက ရေထွက်ကုန်တွေ၊ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တွေ အဓိက တင်ပို့နေရာမှာ ကပ်ရောဂါ ကြုံရတဲ့ ဧပြီလဆန်းကစလို့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က လူနဲ့ ကုန်ကားအဝင်အထွက်ကို ကန့်သတ်ထားတာ အခုအချိန်အထိပါ။ ဒါကြောင့်လည်း ဆောင်းသီးနှံတွေထွက်မယ့် ရှေ့လထဲမှာ ကုန်စည်တင်ပို့ရေးမှာ ကန့်သတ်မှုတွေ ရှိနေဦးမယ်ဆိုရင် အခက်အခဲကြုံရမှာကို မြန်မာကုန်သည်တွေဘက်က စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဦးစိုးညွှန့်လွင်ကတော့ ဒီကိစ္စအသေးစိတ်ကို ဒီနေ့ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်မှာပဲ စီးပွားရေးနဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးထံ တင်ပြထားတယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဖုန်း contact က ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနဲ့ တိုက်ရိုက်ပြောခဲ့ပါတယ် ငါးရှဉ့်ကိစ္စကို၊ တရုတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လာမယ့် ရာသီသီးနှံတွေ အတွက်လည်း ကျနော်တို့ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အခက်အခဲမရှိအောင်၊ အဝင်အထွက်ကို ဘယ်လိုဆောင်ရွက်မလဲ ဆိုတာ အကြောင်းကြားထား ပါတယ်။ အဓိက က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြည်ထောင်စုက တိုက်ရိုက် ကိုင်တွယ်တာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့အနေနဲ့ နယ်စပ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာကုန်ကားယာဉ်မောင်းသမားတွေကို မဝင်မခံတော့ဘဲ တရုတ်နိုင်ငံသားနဲ့ အစားထိုးပြီး ကုန်ကားကိုပဲ ဝင်ခွင့်ပေးထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေ နှေးကွေးနေပြီး မကြာခင် မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ကုန်တွေ အများအပြား တရုတ်နိုင်ငံထဲ တင်ပို့ရမယ့် အချိန်မျိုးမှာ ဆုံးရှုံးမှုပမာဏ များနိုင်တယ်လို့လည်း မြန်မာကုန်သည်တွေက အစိုးရကို ပေးပို့ထားတဲ့ စာထဲမှာ သတိပေးထားပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် ကချင်ပြည်နယ် ကန်ပိုက်တီးဘက်မှာတော့ မြန်မာအစိုးရက ခွင့်ပြုထားတာကြောင့် တရုတ်ငှက်ပျောတင် ကုန်ကား အစီး ၂၀၀ လောက် ပုံမှန်ဝင်ထွက်ခွင့် ရနေပါတယ်။ ကန်ပိုက်တီး ကားကြီးများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တူးကတော့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေ မျှတမှုရှိဖို့နဲ့ ဒေသခံတွေအလုပ်အကိုင်ရရှိရေး အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဒီလထဲ ဆွေးနွေးဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
နယ်စပ်စခန်းတွေမှာ အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ မူဆယ်နယ်စပ်ဂိတ် ပို့ကုန်တန်ဖိုးက ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ် ဩဂုတ်လအထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း ၂၈၀၃.၃၅၆ ရှိပြီး၊ ပြီးခဲ့တဲ့ဘဏ္ဍာနှစ်ကတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၃၁၅၀ ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။
.............
မွနျမာ- တရုတျ နယျစပျကုနျသှယျရေးညှိနှိုငျးဖို့ကုနျသညျတှကေအစိုးရကိုတောငျးဆို
(Unicode)
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ အိမျနီးခငြျးတရုတျနိုငျငံက နယျစပျအဝငျအထှကျတှမှော လုံခွုံရေးနဲ့ စညျးကမျးခကြျတှေ တိုးမွှင့ျထားတာကွောင့ျ ကုနျသှယျရေး ထိခိုကျမှာ စိုးရိမျနတေဲ့ မွနျမာကုနျသညျတှကေ ဆှေးနှေးညှိနှိုငျးဖို့ မွနျမာတာဝနျရှိသူတှကေို တိုကျတှနျးနတေဲ့အကွောငျး ကိုဇောျထကျ ပွောပွမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ နယျစပျဒသေတှမှော တရုတျနိုငျငံက ရောဂါကူးစကျမှုထိနျးခြုပျရေး အစီအစဉျတှေ တိုးမွှင့ျထားတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံကထှကျကုနျတှေ ပို့ဆောငျရာမှာ ထိခိုကျမှာကို ကုနျသညျတှေ စိုးရိမျနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မကွာခငျပေါျတော့မယ့ျ ဆောငျးသီးနှံတှနေဲ့ ရထှေကျကုနျတှေ မူဆယျနယျစပျကနေ တငျပို့ရေး အခကျအခဲ ကွုံရနိုငျတာကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံ ယူနနျပွညျနယျ အာဏာပိုငျတှနေဲ့ မွနျမာတာဝနျရှိသူတှေ အမွနျဆုံးညှိနှိုငျးပေးဖို့ မနေ့တုနျးကပဲ မွနျမာကုနျသညျတှကေ စာပို့ပွီးတောငျးဆို လိုကျတာပါ။
မူဆယျမွို့ သဈသီးဝလံကုနျစညျဒိုငျ ဒုဥက်ကဋ်ဌ စိုငျးခငျမောငျကတော့ တရုတျနိုငျငံဘကျမှာ မွနျမာကုနျသညျတှအေတှကျ ကိုယျစားလှယျတှေ ထားခှင့ျပွုမယျဆိုရငျ အဆငျပွနေိုငျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ နညျးနညျး ပိုပွီး တငျးကပြျလာတယျ၊ ပိုခကျလာတယျ၊ သိပျပွီး အနအေထားတှေ မကောငျးကွဘူးပေါ့။ ဟိုဘကျမှာ ကိုယျစားလှယျ ထားနိုငျဖို့ ဟိုဘကျမှာ နခှေင့ျပေါ့လေ ညှိနှိုငျးပေးစခေငြျတာ အစိုးရ၊ ရှမျးပွညျနယျ အစိုးရက။ ဥပမာ ပှဲရုံကိုယျစားလှယျ၊ တောငျသူကိုယျစားလှယျ၊ ဒါမှမဟုတျ ကုမ်ပဏီ ကိုယျစားလှယျတှေ ဟိုဘကျမှာ ရှိနတေယျ ဆိုရငျတော့။ ကိုယ့ျပှဲရုံကိုယျစားလှယျက တဖကျမှာ မရှိတော့ ကားဝငျကားထှကျ နောကျရောငျးတာ၊ ဝယျတာကအစ ဘာမှ အဆငျမပွဘေူး။”
တရုတျနိုငျငံကို မွနျမာနိုငျငံက ရထှေကျကုနျတှေ၊ စိုကျပြိုးရေးထှကျကုနျတှေ အဓိက တငျပို့နရောမှာ ကပျရောဂါ ကွုံရတဲ့ ဧပွီလဆနျးကစလို့ တရုတျနိုငျငံဘကျက လူနဲ့ ကုနျကားအဝငျအထှကျကို ကန့ျသတျထားတာ အခုအခြိနျအထိပါ။ ဒါကွောင့ျလညျး ဆောငျးသီးနှံတှထှေကျမယ့ျ ရှေ့လထဲမှာ ကုနျစညျတငျပို့ရေးမှာ ကန့ျသတျမှုတှေ ရှိနေဦးမယျဆိုရငျ အခကျအခဲကွုံရမှာကို မွနျမာကုနျသညျတှဘေကျက စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
ရှမျးပွညျနယျ စီမံကိနျးနှင့ျ ဘဏ်ဍာရေးဝနျကွီး ဦးစိုးညှှန့ျလှငျကတော့ ဒီကိစ်စအသေးစိတျကို ဒီနေ့ အောကျတိုဘာ ၁၅ ရကျမှာပဲ စီးပှားရေးနဲ့ ကူးသနျးရောငျးဝယျရေး ဝနျကွီးထံ တငျပွထားတယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဖုနျး contact က ပွညျထောငျစုဝနျကွီးနဲ့ တိုကျရိုကျပွောခဲ့ပါတယျ ငါးရှဉ့ျကိစ်စကို၊ တရုတျနဲ့ပတျသကျပွီး လာမယ့ျ ရာသီသီးနှံတှေ အတှကျလညျး ကနြောျတို့ ကွိုတငျညှိနှိုငျးပွီးတော့ ဒီရောဂါနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အခကျအခဲမရှိအောငျ၊ အဝငျအထှကျကို ဘယျလိုဆောငျရှကျမလဲ ဆိုတာ အကွောငျးကွားထား ပါတယျ။ အဓိက က နယျစပျကုနျသှယျရေးက ပွညျထောငျစုက တိုကျရိုကျ ကိုငျတှယျတာ ဖွဈပါတယျခငျဗြ။”
ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျတဲ့အနနေဲ့ နယျစပျမှာ တရုတျနိုငျငံက မွနျမာကုနျကားယာဉျမောငျးသမားတှကေို မဝငျမခံတော့ဘဲ တရုတျနိုငျငံသားနဲ့ အစားထိုးပွီး ကုနျကားကိုပဲ ဝငျခှင့ျပေးထားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှေ နှေးကှေးနပွေီး မကွာခငျ မွနျမာနိုငျငံက ထှကျကုနျတှေ အမြားအပွား တရုတျနိုငျငံထဲ တငျပို့ရမယ့ျ အခြိနျမြိုးမှာ ဆုံးရှုံးမှုပမာဏ မြားနိုငျတယျလို့လညျး မွနျမာကုနျသညျတှကေ အစိုးရကို ပေးပို့ထားတဲ့ စာထဲမှာ သတိပေးထားပါတယျ။
တခြိနျတညျးမှာပဲ တရုတျနိုငျငံနဲ့နယျစပျ ကခငြျပွညျနယျ ကနျပိုကျတီးဘကျမှာတော့ မွနျမာအစိုးရက ခှင့ျပွုထားတာကွောင့ျ တရုတျငှကျပြောတငျ ကုနျကား အစီး ၂၀၀ လောကျ ပုံမှနျဝငျထှကျခှင့ျ ရနပေါတယျ။ ကနျပိုကျတီး ကားကွီးမြားအသငျး ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါျတူးကတော့ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှေ မြှတမှုရှိဖို့နဲ့ ဒသေခံတှအေလုပျအကိုငျရရှိရေး အစိုးရတာဝနျရှိသူတှနေဲ့ ဒီလထဲ ဆှေးနှေးဖို့ စီစဉျထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
နယျစပျစခနျးတှမှော အကွီးဆုံးဖွဈတဲ့ မူဆယျနယျစပျဂိတျ ပို့ကုနျတနျဖိုးက ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈ ဩဂုတျလအထိ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျးပေါငျး ၂၈၀၃.၃၅၆ ရှိပွီး၊ ပွီးခဲ့တဲ့ဘဏ်ဍာနှဈကတော့ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၃၁၅၀ ကြောျ ရှိခဲ့ပါတယျ။
