(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာ့ရာသီဥတု ပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုအပြင် ကြော်ငြာအားကောင်းတဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေကြောင့် အနာဂတ် ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအပေါ် အန္တရာယ်ရှိနေတယ်လို့ ကမ္ဘာတဝန်းက ကလေးငယ်နဲ့ ဆယ်ကျော်သက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးလိုက်ကြပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝှမ်း လက်ရှိသေဆုံးနေရတဲ့ ကလေးအရေအတွက် ၃ ပုံ ၁ ပုံကျော်ဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖဲ့ွအစည်း (WHO) က လတ်တလော ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဆိုထားပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို နန်းလောင်ဝ်က တင်ပြထားပါတယ်။
ကလေးတွေ ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးကို ထိခိုက်စေတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်မျိုး မဖြစ်အောင် ဖန်တီးထားတဲ့နိုင်ငံ တနိုင်ငံမှ မရှိသေးဘူးလို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း (WHO) ရဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၈ ရက်နေ့ထုတ် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ WHO, UNICEF အဖွဲ့နဲ့ Lancet ဆေးသိပ္ပံဂျာနယ်တို့ရဲ့ တာဝန်ပေးချက်နဲ့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ သိပ္ပံပညာရှင် ၄၀ တို့က နိုင်ငံ ၁၈၀ ကျော်မှာ စစ်တမ်းကောက်ယူ လေ့လာခဲ့တာပါ။ အဲဒီအစီရင်ခံစာမှာတော့ ကလေးတွေရဲ့ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ အာဟာရဓာတ် ရရှိမှုနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကနေ အကာအကွယ်ပေးထားတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကိုပါ သီးခြား ဖော်ပြထားတာပါ။
အစီရင်ခံစာ ဦးဆောင်ရေးသားခဲ့တဲ့ လန်ဒန် UCL ကောလိပ် ပါမောက္ခ Anthony Costello ကတော့ ခုလိုပြောပါတယ်။
“ကမ္ဘာတဝှမ်း သေဆုံးနေကြတဲ့ ကလေး ၃ ပုံ ၁ ပုံကျော်ဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့်ဖြစ်တယ်လိ့ု WHO အဖွဲ့က ယူဆပါတယ်။ ကလေး ၁၀ ယောက်မှာ ၉ ယောက်လောက်က ညစ်ညမ်းတဲ့လေထုကို ရှူရှိုက်နေရတယ်၊ မသန့်တဲ့ရေတွေ သောက်နေရပါတယ်။ မသန့်တဲ့ရေဟာ အာဟာရအတွက်လည်း မကောင်းသလို ရောဂါပိုး ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုလည်း ဖြစ်စေပါတယ်။ အဲဒီလို ရာသီဥတု ပြောင်းလဲပြီး အပူလှိုင်းတွေ ဖြတ်တဲ့အတွက် ကူူးစက်ရောဂါတွေ ဖြစ်လာနေတာပါ။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးတွေ ဖြစ်လာမယ်။ မိုးခေါင်ရေရှားပြီး ရာသီဥတုပုံစံ ပြောင်းရင် ဖြစ်တတ်တဲ့ ဇီကာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ ပေါက်လာမယ်။ ဒီပြဿနာက အတော့်ကိုကြီးပါတယ်။”
ကမ္ဘာ့ရာသီဥတု ပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုအပြင် ကြော်ငြာအားကောင်းတဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေကြောင့်လည်း အနာဂတ် ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအပေါ် မလိုလားအပ်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ကမ္ဘာတဝန်းက ကလေးငယ်နဲ့ ဆယ်ကျော်သက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးလိုက်ကြပါတယ်။
“နေရာတကာမှာ ကြော်ငြာအားကောင်းကောင်းနဲ့ ရောင်းနေကြတဲ့ အစားအသောက်တွေကို ကလေးတွေ တွေ့နေရတာပါ။ အဝလွန်တဲ့ကလေးတွေ တိုးလာနေတာကိုလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ အွန်လိုင်းဂိမ်းတွေ ကစားတဲ့ ကလေးတွေလည်း အတော့်ကို များလာပါတယ်။ ကုမ္ပဏီ်တွေကလည်း ကလေးတွေကို ဦးတည်ပြီး ကြော်ငြာရောင်းချနေတာပါ။ အသက် ၇ နှစ်အောက် ကလေးတွေကတော့ ကြော်ငြာတွေကိုကြည့်ပြီး အကောင်းအဆိုး မခွဲခြားတတ်ဘူးလေ။ ဒါကလည်း သိပ်အရေးကြီးတဲ့ ပြဿနာလို့ ထင်ပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံလို ဆင်းရဲပြီး ပူပြင်းခြောက်သွေ့တဲ့ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုရဲ့ဒဏ်ကို သိသိသာသာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့အပြင် အိမ်နီးချင်း တရုတ်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက အသင့်စား အစားအသောက်တွေကို နေရာတကာ တွေ့မြင်နေရတာပါ။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် သား ၂ ယောက်ရှိတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ခံ အိမ်ရှင်မတဦးဖြစ်တဲ့ မသန္တာကတော့ ကလေးအာဟာရနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူကိုယ်တိုင်လည်း လေ့လာခဲ့သလို ကလေးတွေကိုလည်း နားလည်အောင် ငယ်ငယ်ကတည်းက သဘောပေါက်အောင် ပြောပြထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အာဟာရနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အမတို့ အခုနောက်ပိုင်းဆိုရင်လည်း ပိုပြီး ဗဟုသုတရတာ လွယ်ပါတယ်။ အင်တာနက်တွေလည်း သုံးလာတဲ့အခါကျတော့ အင်ဖော်မေးရှင်း (သတင်းအချက်အလက်) တွေရတာ လွယ်တယ်လေ။ များသောအားဖြင့် တရုတ်ကလာတဲ့ အစားအသောက်တွေ၊ ဥပမာ ကြက်အူချောင်းတွေ၊ နောက် ဂျယ်လီတွေ ဒါမျိုးဆိုရင် အမတို့က သူတို့ကို ပေးမစားဘူး။ နောက်ပြီး အပြင်စာပေါ့နော် မုန့်ဖိုးလည်း သိပ်ပေးတာမျိုး မရှိဘူး။ သူတို့လိုအပ်တာလေး ဝယ်ရုံလောက်ပဲ ပေးတယ်။ အစားအသောက်ဆိုရင်တော့ ကျောင်းပိတ်ရက်တွေဆိုရင် citymart သွားပြီး သူတို့စားချင်တဲ့မုန့်ကို ကိုယ်တိုင်ကြည့်ပြီး ဝယ်ပေးပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်မှုရှိတဲ့ မုန့်လောက်ပဲ သူတို့စားတယ်။ နောက်ပြီး အမ အိမ်မှာပဲ သန့်သန့်ရှင်းရှင်း ချက်ပြုတ်ကျွေးတာလောက်ပဲ စားဖြစ်ပါတယ်။”
အစီရင်ခံစာမှာတော့ ၂၀၃၀ အရောက်မှာ ကမ္ဘာ့ကြီး ပူနွေးလာစေတဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ လျှော့ချရေး ၂၀၁၅ ပါရီသဘောတူညီမှုအတိုင်း လိုက်နာသလား ဆိုတာကို တနိုင်ငံချင်း လေ့လာထားတာပါ။ လူသားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်လာတဲ့ကိစ္စက တကမ္ဘာလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စလည်း ဖြစ်တယ်လို့ WHO က ပြောပါတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေကနေ ထုတ်လွှတ်လိုက်တဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ဟာ ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေထက် နည်းပေမယ့်လည်း ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုရဲ့ဒဏ်ကို ပိုပြီး ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ရဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးသုံးသပ်ချက် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားတာပါ။ ဒေါက်တာ Costello ကပဲ ခုလိုဆက်ပြောပါတယ်။
“၂၀၃၀ ခုနှစ်အရောက်မှာ တနိုင်ငံချင်းအလိုက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု ဘယ်လောက်ရှိမလဲ ဆိုတာကို ပြုစုထားပါတယ်။ ၂၀၃၀ ရောက်ဖို့က ၁၀ နှစ်ပဲ လိုတော့တာပါ။ ကလေးတွေရဲ့ အနာဂတ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ နည်းနည်းလေးသာ ထုတ်နေတဲ့နိုင်ငံတွေကတော့ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေပါ။ ဓာတ်ငွေ့အများဆုံး ထုတ်နေတဲ့ ထိပ်က နိုင်ငံ ၂၀ ထဲမှာ အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ သြစတြေးလျနဲ့ ဗြိတိန်လို ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေ ပါဝင်ပါတယ်။”
မိုးခေါင်ရေရှားတာ၊ ရေကြီးရေလျှံတာ၊ အပူလှိုင်းဖြတ်တာနဲ့ လေထုညစ်ညမ်းတာလို ပြင်းထန်တဲ့ ရာသီဥတု အခြေအနေနဲ့ ငှက်ဖျားရောဂါ၊ တုပ်ကွေးရောဂါလို ကူးစက်မြန်တဲ့ ရောဂါတွေကို ကမ္ဘာတဝန်း ခံစားနေကြရတယ်လို့လည်း ပါမောက္ခ Anthony Costello က ပြောပါတယ်။ ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ တိုင်းပြည်တွေက ကလေးတွေမှာတောင် ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဆိုးရွားတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီလို့ The Lancet ဆေးပညာကော်မရှင်က ဆိုထားပါတယ်။ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို အာရုံစိုက်နိုင်ဖို့ အဝေးကြီးလိုသေးတယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ထောက်ပြကြပါတယ်။
ကလေးငယ်တွေ ဆယ်ကျော်သက်တွေကို အဓိကရည်ရွယ်ပြီး သကြားများတဲ့ အချိုရည်တွေ၊ အသင့်စားနိုင်တဲ့ အစားအသောက်တွေ၊ ဆေးလိပ်တွေ၊ အရက်တွေ၊ ဂိမ်းတွေ၊ လောင်းကစားတွေကို ကြော်ငြာနေကြတာကြောင့် ကလေးတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ ကျန်းမာရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ အစီရင်ခံစာထဲမှာ မီးမောင်းထိုးပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
--------------------------------
(Unicode)
ကလေးအာဟာရနဲ့ ညဈညမျးဝနျးကငြျ
ကမ်ဘာ့ရာသီဥတု ပွောငျးလဲဖောကျပွနျမှုအပွငျ ကွောျငွာအားကောငျးတဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ မညီညှတျတဲ့ အစားအသောကျတှကွေောင့ျ အနာဂတျ ကလေးငယျတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးအပေါျ အန်တရာယျရှိနတေယျလို့ ကမ်ဘာတဝနျးက ကလေးငယျနဲ့ ဆယျကြောျသကျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူတှကေ သတိပေးလိုကျကွပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝှမျး လကျရှိသဆေုံးနရေတဲ့ ကလေးအရအေတှကျ ၃ ပုံ ၁ ပုံကြောျဟာ သဘာဝပတျဝနျးကငြျနဲ့ ဆကျစပျနတေယျလို့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖဲ့ှအစညျး (WHO) က လတျတလော ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဆိုထားပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို နနျးလောငျဝျက တငျပွထားပါတယျ။
ကလေးတှေ ရှငျသနျဖှံ့ဖွိုးရေးနဲ့ ကနြျးမာကွံ့ခိုငျရေးကို ထိခိုကျစတေဲ့ သဘာဝပတျဝနျးကငြျမြိုး မဖွဈအောငျ ဖနျတီးထားတဲ့နိုငျငံ တနိုငျငံမှ မရှိသေးဘူးလို့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့အစညျး (WHO) ရဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၁၈ ရကျနေ့ထုတျ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ WHO, UNICEF အဖှဲ့နဲ့ Lancet ဆေးသိပ်ပံဂြာနယျတို့ရဲ့ တာဝနျပေးခကြျနဲ့ သီးခွားလှတျလပျတဲ့ သိပ်ပံပညာရှငျ ၄၀ တို့က နိုငျငံ ၁၈၀ ကြောျမှာ စဈတမျးကောကျယူ လေ့လာခဲ့တာပါ။ အဲဒီအစီရငျခံစာမှာတော့ ကလေးတှရေဲ့ ပညာရေး၊ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု၊ အာဟာရဓာတျ ရရှိမှုနဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှကေနေ အကာအကှယျပေးထားတဲ့ ကိစ်စရပျတှကေိုပါ သီးခွား ဖောျပွထားတာပါ။
အစီရငျခံစာ ဦးဆောငျရေးသားခဲ့တဲ့ လနျဒနျ UCL ကောလိပျ ပါမောက်ခ Anthony Costello ကတော့ ခုလိုပွောပါတယျ။
“ကမ်ဘာတဝှမျး သဆေုံးနကွေတဲ့ ကလေး ၃ ပုံ ၁ ပုံကြောျဟာ သဘာဝပတျဝနျးကငြျရဲ့ သကျရောကျမှုကွောင့ျဖွဈတယျလိ့ု WHO အဖှဲ့က ယူဆပါတယျ။ ကလေး ၁၀ ယောကျမှာ ၉ ယောကျလောကျက ညဈညမျးတဲ့လထေုကို ရှူရှိုကျနရေတယျ၊ မသန့ျတဲ့ရတှေေ သောကျနရေပါတယျ။ မသန့ျတဲ့ရဟော အာဟာရအတှကျလညျး မကောငျးသလို ရောဂါပိုး ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုလညျး ဖွဈစပေါတယျ။ အဲဒီလို ရာသီဥတု ပွောငျးလဲပွီး အပူလှိုငျးတှေ ဖွတျတဲ့အတှကျ ကူူးစကျရောဂါတှေ ဖွဈလာနတောပါ။ သှေးလှနျတုပျကှေးတှေ ဖွဈလာမယျ။ မိုးခေါငျရရှေားပွီး ရာသီဥတုပုံစံ ပွောငျးရငျ ဖွဈတတျတဲ့ ဇီကာဗိုငျးရပျဈပိုးတှေ ပေါကျလာမယျ။ ဒီပွူနာက အတော့ျကိုကွီးပါတယျ။”
ကမ်ဘာ့ရာသီဥတု ပွောငျးလဲဖောကျပွနျမှုအပွငျ ကွောျငွာအားကောငျးတဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ မညီညှတျတဲ့ အစားအသောကျတှကွေောင့ျလညျး အနာဂတျ ကလေးငယျတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးအပေါျ မလိုလားအပျတဲ့ သကျရောကျမှုတှေ ရှိနတေယျလို့ ကမ်ဘာတဝနျးက ကလေးငယျနဲ့ ဆယျကြောျသကျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူတှကေ သတိပေးလိုကျကွပါတယျ။
“နရောတကာမှာ ကွောျငွာအားကောငျးကောငျးနဲ့ ရောငျးနကွေတဲ့ အစားအသောကျတှကေို ကလေးတှေ တှေ့နရေတာပါ။ အဝလှနျတဲ့ကလေးတှေ တိုးလာနတောကိုလညျး တှေ့နရေပါတယျ။ အှနျလိုငျးဂိမျးတှေ ကစားတဲ့ ကလေးတှလေညျး အတော့ျကို မြားလာပါတယျ။ ကုမ်ပဏျီတှကေလညျး ကလေးတှကေို ဦးတညျပွီး ကွောျငွာရောငျးခနြတောပါ။ အသကျ ၇ နှဈအောကျ ကလေးတှကေတော့ ကွောျငွာတှကေိုကွည့ျပွီး အကောငျးအဆိုး မခှဲခွားတတျဘူးလေ။ ဒါကလညျး သိပျအရေးကွီးတဲ့ ပွူနာလို့ ထငျပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံလို ဆငျးရဲပွီး ပူပွငျးခွောကျသှေ့တဲ့ နိုငျငံတှအေနနေဲ့ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုရဲ့ဒဏျကို သိသိသာသာ ရငျဆိုငျနရေတဲ့အပွငျ အိမျနီးခငြျး တရုတျနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံက အသင့ျစား အစားအသောကျတှကေို နရောတကာ တှေ့မွငျနရေတာပါ။ ဆယျကြောျသကျအရှယျ သား ၂ ယောကျရှိတဲ့ ရနျကုနျမွို့ခံ အိမျရှငျမတဦးဖွဈတဲ့ မသန်တာကတော့ ကလေးအာဟာရနဲ့ ပတျသကျလို့ သူကိုယျတိုငျလညျး လေ့လာခဲ့သလို ကလေးတှကေိုလညျး နားလညျအောငျ ငယျငယျကတညျးက သဘောပေါကျအောငျ ပွောပွထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“အာဟာရနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အမတို့ အခုနောကျပိုငျးဆိုရငျလညျး ပိုပွီး ဗဟုသုတရတာ လှယျပါတယျ။ အငျတာနကျတှလေညျး သုံးလာတဲ့အခါကတြော့ အငျဖောျမေးရှငျး (သတငျးအခကြျအလကျ) တှရေတာ လှယျတယျလေ။ မြားသောအားဖွင့ျ တရုတျကလာတဲ့ အစားအသောကျတှေ၊ ဥပမာ ကွကျအူခြောငျးတှေ၊ နောကျ ဂယြျလီတှေ ဒါမြိုးဆိုရငျ အမတို့က သူတို့ကို ပေးမစားဘူး။ နောကျပွီး အပွငျစာပေါ့နောျ မုန့ျဖိုးလညျး သိပျပေးတာမြိုး မရှိဘူး။ သူတို့လိုအပျတာလေး ဝယျရုံလောကျပဲ ပေးတယျ။ အစားအသောကျဆိုရငျတော့ ကြောငျးပိတျရကျတှဆေိုရငျ citymart သှားပွီး သူတို့စားခငြျတဲ့မုန့ျကိုကိုယျတိုငျကွည့ျပွီး ဝယျပေးပါတယျ။ ကနြျးမာရေးနဲ့ ညီညှတျမှုရှိတဲ့ မုန့ျလောကျပဲ သူတို့စားတယျ။ နောကျပွီး အမ အိမျမှာပဲ သန့ျသန့ျရှငျးရှငျး ခကြျပွုတျကြှေးတာလောကျပဲ စားဖွဈပါတယျ။”
အစီရငျခံစာမှာတော့ ၂၀၃၀ အရောကျမှာ ကမ်ဘာ့ကွီး ပူနှေးလာစတေဲ့ ဖနျလုံအိမျဓာတျငှေ့ လြှော့ခရြေး ၂၀၁၅ ပါရီသဘောတူညီမှုအတိုငျး လိုကျနာသလား ဆိုတာကို တနိုငျငံခငြျး လေ့လာထားတာပါ။ လူသားတှရေဲ့ လုပျရပျကွောင့ျ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုတှေ ဖွဈလာတဲ့ကိစ်စက တကမ်ဘာလုံးနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ ကိစ်စလညျး ဖွဈတယျလို့ WHO က ပွောပါတယျ။ ဖှံ့ဖွိုးဆဲနိုငျငံတှကေနေ ထုတျလှှတျလိုကျတဲ့ ဖနျလုံအိမျဓာတျငှေ့ဟာ ခမြျးသာတဲ့ နိုငျငံတှထေကျ နညျးပမေယ့ျလညျး ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုရဲ့ဒဏျကို ပိုပွီး ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ နိုငျငံတကာ ငှကွေေးရနျပုံငှအေဖှဲ့ (IMF) ရဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးသုံးသပျခကြျ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားတာပါ။ ဒေါကျတာ Costello ကပဲ ခုလိုဆကျပွောပါတယျ။
“၂၀၃၀ ခုနှဈအရောကျမှာ တနိုငျငံခငြျးအလိုကျ ကာဗှနျဒိုငျအောကျဆိုကျဒျဓာတျငှေ့ ထုတျလှှတျမှု ဘယျလောကျရှိမလဲ ဆိုတာကို ပွုစုထားပါတယျ။ ၂၀၃၀ ရောကျဖို့က ၁၀ နှဈပဲ လိုတော့တာပါ။ ကလေးတှရေဲ့ အနာဂတျကို ထိခိုကျစတေဲ့ ဖနျလုံအိမျဓာတျငှေ့ နညျးနညျးလေးသာ ထုတျနတေဲ့နိုငျငံတှကေတော့ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတှပေါ။ ဓာတျငှေ့အမြားဆုံး ထုတျနတေဲ့ ထိပျက နိုငျငံ ၂၀ ထဲမှာ အမရေိကနျ၊ ကနဒေါ၊ သွစတွေးလနြဲ့ ဗွိတိနျလို ခမြျးသာတဲ့နိုငျငံတှေ ပါဝငျပါတယျ။”
မိုးခေါငျရရှေားတာ၊ ရကွေီးရလြှေံတာ၊ အပူလှိုငျးဖွတျတာနဲ့ လထေုညဈညမျးတာလို ပွငျးထနျတဲ့ ရာသီဥတု အခွအေနနေဲ့ ငှကျဖြားရောဂါ၊ တုပျကှေးရောဂါလို ကူးစကျမွနျတဲ့ ရောဂါတှကေို ကမ်ဘာတဝနျး ခံစားနကွေရတယျလို့လညျး ပါမောက်ခ Anthony Costello က ပွောပါတယျ။ ခမြျးသာကွှယျဝတဲ့ တိုငျးပွညျတှကေ ကလေးတှမှောတောငျ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ ဆိုးရှားတဲ့ ကနြျးမာရေးပွူနာနဲ့ ရငျဆိုငျနရေပွီလို့ The Lancet ဆေးပညာကောျမရှငျက ဆိုထားပါတယျ။ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတှမှော ကလေးငယျတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးကို အာရုံစိုကျနိုငျဖို့ အဝေးကွီးလိုသေးတယျလို့ ပညာရှငျတှကေ ထောကျပွကွပါတယျ။
ကလေးငယျတှေ ဆယျကြောျသကျတှကေို အဓိကရညျရှယျပွီး သကွားမြားတဲ့ အခြိုရညျတှေ၊ အသင့ျစားနိုငျတဲ့ အစားအသောကျတှေ၊ ဆေးလိပျတှေ၊ အရကျတှေ၊ ဂိမျးတှေ၊ လောငျးကစားတှကေို ကွောျငွာနကွေတာကွောင့ျ ကလေးတှရေဲ့ ဖှံ့ဖွိုးမှုနဲ့ ကနြျးမာရေးကို ခွိမျးခွောကျနတေယျလို့ အစီရငျခံစာထဲမှာ မီးမောငျးထိုးပွထားတာ ဖွဈပါတယျ။
