လက်ရှိကိုဗစ်ကာလ အကန့်အသတ်တွေကြားက သတင်းလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေကြတဲ့ မြန်မာသတင်းမီဒီယာ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မြန်မာ့သတင်းမီဒီယာကောင်စီမှ တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး ကိုမြင့်ကျော်နဲ့ ဆွေးနွေးထားပါတယ်။
မေး ။ ။ အခုလက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်အကန့်အသတ်တွေ ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ ပြောမယ်ဆိုရင် မဖြစ်မနေ လုပ်ရမယ့်စာရင်းထဲမှာ မီဒီယာလုပ်ငန်း မပါပါဘူး။ မပါတော့ ကျနော်တို့ ကြားရသလောက်တော့ တချို့မီဒီယာလုပ်ငန်းတွေ ရပ်နေတယ်လို့ ကြားပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာလ အကန့်အသတ်ချက်ကြောင့် မြန်မာမီဒီယာလုပ်ငန်းတွေက ဘယ်လိုလုပ်ကိုင်နေတယ်ဆိုတာကို အရင်ဆုံးအနှစ်ချုပ်ပြီး ပြောပေးပါလား။
ဖြေ ။ ။ သတင်းစာတချို့ မထုတ်နိုင်ဘူး။ တချို့ကတော့ နည်းလမ်းရှာပြီးတော့ ထုတ်တယ်။ သို့သော် ဖြန့်ဖြူးရေးတို့၊ သတင်းလိုက်တဲ့ကိစ္စ၊ လိုအပ်ရင် အပြင်ထွက်တဲ့ကိစ္စတွေက တရားဝင်တော့ အခုအချိန်အထိ မလုပ်နိုင်သေးဘူး။ Online တွေကတော့ တင်တာကတော့ ဖြန့်ဖြူးရေး မရှိဘူး။ Online ပေါ် တင်လို့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ သတင်းလိုက်မယ့်ကိစ္စမှာတော့ Online သတင်းဌာနတွေလည်း အလားတူပဲ ဒီလိုအခက်အခဲ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ စောစောက သတင်းစာလိုဟာမျိုး၊ ပုံနှိပ်ဂျာနယ်လုပ်ငန်းတွေဆိုရင် ဒီအချိန်မှာ ရန်ကုန်တမြို့လုံးကို အသွားအလာ ကန့်သတ်ထားတော့ လမ်းဘေးအရောင်းဆိုင်တို့ဘာတို့က မရှိသလောက်ပဲ။ တချို့အိမ်ပို့တဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေတော့ ရှိတယ်။ သို့သော် အရောင်းဆိုင်တွေက လူမထွက်တဲ့အတွက် ရောင်းရမှာလဲ မဟုတ်ဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေတော့ ဝင်ငွေမှာ ကြော်ငြာနဲ့ ရောင်းရငွေတွေမှာ အားလုံးထိခိုက်တယ်။ ဧပြီလနဲ့ မေလမှာ တချို့လည်း ရပ်တဲ့ဟာတွေ ရှိတယ်။ အခုလဲ လူလျှော့တဲ့ဟာတွေ လျှော့ကုန်တယ်။
ဒီတပြန်မှာ အခုတစ်ခါ ဒုတိယထိုးနှက်ချက်ဆိုတော့ ဝန်ထမ်းတွေ လစာလျှော့ပေးတာ၊ လူလျှော့တဲ့ဟာတို့ အဲဒီလိုဟာမျိုးတွေကတော့ ဒုတိယအကြော့မှာ ထပ်ပြီးတော့ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ဟာမျိုးတွေကို ကျနော်တို့ ကြားသိနေရပါတယ်။
မေး ။ ။ မြန်မာသတင်းမီဒီယာကောင်စီအနေနဲ့ ဒီအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အရာရှိတွေနဲ့ ဆွေးနွေးတယ်လို့လဲ ကြားသိရပါတယ်။ အဲဒီထူးခြားချက် နောက်ဆုံးအခြေအနေ ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။ အခု မီဒီယာတွေ အခုလို လုပ်ရကိုင်ရ ခက်နေတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ပါ။
ဖြေ ။ ။ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ သီးခြားဆွေးနွေးတာ မဟုတ်ဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ (၂၉) ရက်နေ့က သတင်းသမားတွေကို အကူအညီပေးရေး၊ သတင်းသမား၊ စာပေ၊ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ အစည်းအဝေးမှာတော့ သတင်းမီဒီယာဘက်က ကျနော်တို့ ဒီကိစ္စကို တင်ပြခဲ့တယ်။ ကောင်စီဘက်ကလဲ တင်ပြတာ ရှိခဲ့တယ်။ ဒီခေါင်းစဉ်နဲ့ အစည်းအဝေးတော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီမှာ သိရတဲ့ဟာကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ကျနော်တို့ သတင်းမီဒီယာကောင်စီက ပို့လိုက်တဲ့စာ၊ ကောင်စီက အမျိုးသားကိုဗစ်ကော်မတီကိုလည်း ပို့ပါတယ်။ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနလည်း Focal Ministry ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ပို့ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကို သူတို့လည်း အထက်ကို အဆင့်ဆင့် တင်ပြပေးပါတယ်။ သို့သော်လဲ အခုအချိန်အထိတော့ ခွင့်ပြုမယ့်ဟာမျိုး၊ ခွင့်ပြုချက်တော့ မရသေးဘူးဆိုတဲ့ သဘောမျိုးပဲ ကျနော်တို့ သိရတယ်။ ကျနော်တို့လည်း သုံးကြိမ်လောက် ပြီးခဲ့တဲ့ (၂၀) ရက်နေ့ နောက်ပိုင်းမှာ (၂၁) ရက်နေ့၊ (၂၄) ရက်နေ့၊ (၂၅) ရက်နေ့ (၃) ကြိမ်လောက် ပို့ထားတာတွေ ရှိတယ်။ သို့သော် တရားဝင်စာနဲ့ ပြန်ကြားလာတာတော့ အခုအချိန်အထိ မရှိသေးပါဘူး။ အခုအချိန်အထိလဲ ခွင့်မပြုသေးဘူး။
မေး ။ ။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အခုလို ကိုဗစ်ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ အခြေအနေမှာ သတင်းစီးဆင်းမှုက လူထုတွေကြားထဲမှာ သတင်းမှန်မှန်ကန်ကန်ရောက်ဖို့ အခြေအနေဟာ တော်တော်လေး အရေးကြီးပါတယ်။ အဲဒီတော့ အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုလို အကန့်အသတ်တွေကြုံနေရတဲ့ အခါကြတော့ သတင်းဌာနတွေက တချို့အွန်လိုင်းတွေနဲ့တော့ အလုပ်လုပ်နေတယ်။ တချို့သတင်းစာတွေ မထွက်နိုင်တော့ဘူး။ သတင်းသမားတွေလည်း သွားရလာရ အခက်အခဲ ရှိနေတော့ သတင်း reporting အပိုင်း၊ သတင်းလုပ်ရေးအပိုင်းမှာ ဘယ်လောက်အထိ ထိခိုက်မှုတွေ ရှိပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ပြောရရင်တော့ အရည်အသွေးအားဖြင်ကော၊ အရေအတွက်အားဖြင့်ကော နှစ်ခုစလုံး ထိခိုက်တယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။ အရည်အသွေးအားဖြင့်လို့ ပြောရတာက တချို့သောသတင်းတွေက သွားနိုင်မှ တချို့သတင်းတွေက အတည်ပြုလို့ရမယ်။ ပိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရမယ့်ဟာမျိုးတွေ မသွားနိုင်တဲ့အခါ ဖုန်းနဲ့လုပ်ရတယ်။ နောက်တစ်ခုက အချို့သောကဏ္ဍတွေ ဒီလိုကြားထဲမှာ ကိုဗစ်ကိစ္စနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ စည်းရုံးရေးတွေ ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ တစုံတရာ ဖြစ်တဲ့ကိစ္စတွေ၊ ရဲစခန်းကိုမေးရင် ရဲစခန်းကလာခဲ့ပါဆိုတဲ့ဟာမျိုး - ဒီလိုကန့်သတ်ချက်ကြားထဲမှာ သင်္ဃန်ကျွန်းရဲစခန်းလိုဟာမျိုး အဲဒီလိုမျိုး ပြောနေတုန်းပါ။ သူတို့ ဒီအမိန့်ကို မသိလို့တော့ မဟုတ်ဘူး။ သို့သော် မီဒီယာတွေကို မပြောချင်တော့ ဒီနည်းလမ်းနဲ့ ရှောင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါလဲ တကယ်တမ်း လက်တွေ့ကြတော့ စောစောက ပြောသလို မလာရင် သတင်းမရဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုး၊ ဒီဘက်ကလဲ တရားဝင်သွားခွင့်မပြုထားတော့ ဒီအခြေအနေမျိုးက တဘက်က သတင်းပေးရမယ့်လူတွေဘက်က ဒါကို အခွင့်ကောင်းယူပြီးတော့ ဒီလိုမျိုး ဆင်ခြင်ပေးတာပေါ့။ အကြောင်းပြတာက - မီဒီယာဘက်ကပြောတယ်၊ တိကျမှုတို့၊ သတင်းအရေအတွက် တင်ဆက်နိုင်ဘက်အပိုင်းမှာ ကျသွားတာပေါ့။
မေး ။ ။ အခုနပြောတဲ့ သတင်းအရေအတွက်ပိုင်း၊ အရည်အသွေးပိုင်း ကျပြီးတော့ တဘက်မှာ Online ကနေ ဆက်ပြီးတော့ လုပ်နေကြတဲ့ သတင်းဌာနတွေ အတော်များများကိုလည်း တွေ့ပါတယ်။ ဆိုတော့ Online က လုပ်နေတာ ထိရောက်သက်ရောက်မှု ရှိပါသလား။
ဖြေ ။ ။ Online မှာတော့ ပရိသတ်တွေကတော့ ရှိပါတယ်။ သို့သော် သတင်းစာဖတ်တဲ့ ပရိသတ်လည်း သူ့အချိုးအစားတစ်ခုတော့ ရှိနေတာပေါ့။ သတင်းစာဖတ်တဲ့ - ဥပမာ နယ်တွေက ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါမှမဟုတ် အသက်အရွယ်ကြီးတော့ ဒီဘက် Online နဲ့ အင်တာနက်နဲ့ မနီးစပ်တဲ့လူတွေ။ သူတို့အတွက်ကတော့ အခုအချိန်မှာ နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာမျိုးကလွဲရင် တခြားဟာ မရှိဘူး။ ရန်ကုန်မှာလဲ ဖြန့်ချီရေးလည်း ခက်တယ်။ နယ်တွေမှာတော့ ရန်ကုန်လိုတော့ တားမြစ်ခံထားရတဲ့ နယ်မဟုတ်ရင်တော့ သူတို့နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာတော့ ရောက်လိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ ပုဂ္ဂလိကသတင်းစာကတော့ ရန်ကုန်မှာ အခြေစိုက်ကြတော့ ရန်ကုန်ကို အခုလို တင်းကြပ်ထားတယ်။ မီဒီယာလုပ်ငန်းကို ခွင့်ပြုချက်ထဲ မထည့်ထားတဲ့အတွက် နယ်တွေကို ရောက်တာတွေ၊ သတင်းစာတွေ တော်တော်ကို နည်းသွားလိမ့်မယ်။ တချို့နယ်တွေ မရောက်တာလဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ပရိသတ်မှာလဲ သွားထိခိုက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ Online ပရိသတ်ကတော့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ကြည့်လို့ရတယ်။ ကြည့်တဲ့သူတော့ ဒီလိုပိတ်စို့ထားတဲ့ ကာလမှာ ပိုများလာတာတွေ ရှိတယ်။ သို့သော် စောစောကပြောသလိုပဲ အရည်အသွေးအားဖြင့်၊ တိကျမှုအားဖြင့်၊ သတင်းရှုထောင့်တင်ဆက်မှုအားဖြင့်၊ အတည်ပြုနိုင်ခြင်း စသည်ဖြင့် သတင်းခိုင်မာမှု၊ အားကောင်းမှု အဲဒီပိုင်းမှာတော့ ယေဘုယျအားဖြင့် ထိခိုက်တာတော့ အမှန်ပါပဲ။
မေး ။ ။ နောက်တစ်ခုက သတင်းသမားတွေရဲ့ အခက်အခဲ။ ဆိုလိုတာက စားဝတ်နေရေး ပြဿနာပါ။ အခု ကိုဗစ်အကန့်အသတ်ဖြစ်တဲ့အခါမှာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့၊ ပြောကြဆိုကြတာ အကူအညီပေးကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ သတင်းသမားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အခုနပြောသလို သတင်းလုပ်ငန်းတွေ ပိတ်လိုက်ရပြီ၊ ရပ်လိုက်ရပြီဆိုတဲ့ အခြေအနေမှာ ခံစားခွင့်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အစိုးရအာဏာပိုင်တွေကဖြစ်စေ၊ သတင်းအဖွဲ့အစည်းတွေကဖြစ်စေ၊ ဘယ်လိုများ လုပ်ပေးနိုင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ အဲဒီလို အလျှော့ခံရတဲ့ ကိစ္စတွေတော့ ရှိတယ်။ လူသိရှင်ကြားတော့ တက်လာတာတွေ သိပ်မရှိဘူး။ သို့သော် တချို့ကိစ္စတွေတော့ ပထမဂယက်မှာကတည်းက ပထမရိုက်ခတ်မှုကတည်းက မေလ၊ ဇွန်လကတည်းက တချို့ဟာတွေ ရှိခဲ့တယ်။ နောက်ဆုံးတော့ အလုပ်သမားရုံးရောက်တော့မယ် အခြေအနေမျိုးရောက်မှ ကူညီပေးကြတဲ့ဟာမျိုး၊ ပေးတဲ့ဆိုတာ ရပိုင်ခွင့် အပြည့်အဝပေးတာမျိုး မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီလိုအနေအထားမျိုးတွေ ပထမအကျော့မှာလဲ ရှိခဲ့တယ်။ အခုလဲ တချို့ဟာတွေ လစာမရနေတာတွေ၊ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေတာတွေ ရှိတယ်။ အလုပ်သမားခံစားပိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တာတော့ အလုပ်သမားဥပဒေနဲ့ပဲ ဖြေရှင်းရမယ့်ဟာမျိုးတော့ ရှိတော့ ကောင်စီလို အဖွဲ့အစည်းမျိုးကတော့ အဲဒီကိစ္စတွေမှာ ကြားဝင်ဖို့လဲ ဝင်ခွင့်မရှိဘူး။ သူ့အလုပ်သမား ဥပဒေအတိုင်း။ သို့သော် တဘက်မှာ အချင်းချင်းကူညီတဲ့ အစီအစဉ်လိုဟာမျိုး ကောင်စီရဲ့ ရန်ပုံငွေထဲက ရိက္ခာတို့ဘာတို့ အဲဒီလိုဟာမျိုး ကူညီတဲ့ အစီအစဉ်လိုမျိုးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ မေလ၊ ဇွန်လမှာ ရှိခဲ့တယ်။ နောက် ကော်မတီလိုမျိုး သတင်းသမားအချင်းချင်း ပိုက်ဆံစုထည့်ကြ၊ နောက် တချို့သော အလှူရှင်တွေထည့်တဲ့ ပိုက်ဆံ၊ အများစုကတော့ သတင်းသမားတွေ ထည့်ဝင်တဲ့ငွေနဲ့ အချင်းချင်း အလုပ်ပြုတ်တဲ့လူတွေ၊ လစာမရတဲ့လူတွေကို ကူညီတဲ့အစီအစဉ်တော့ ရှိတယ်။ ဒါကတော့ ဆေးမြီးတိုလို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ တကယ်တမ်းကြတော့ ဒီဟာကြီးက အားလုံးကိုတော့ ဝိုင်းခြုံနိုင်တဲ့အရာတော့ မဟုတ်ဘူး။ တော်တော်လေး ခက်ခဲတဲ့လူတွေကိုတော့ အချင်းချင်းကူညီကြတဲ့ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ လုပ်ကြတယ်။
မေး ။ ။ ကိုဗစ်အခြေအနေကြောင့် ထိခိုက်တဲ့ လုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်းတွေကို နိုင်ငံတော်ကနေ ချေးငွေတွေ ထုတ်ပေးတာမျိုး၊ ကူညီပေးတာမျိုး ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ သတင်းဌာနတွေက အခုလိုမျိုး လုပ်ငန်းတွေ ထိခိုက်လာတဲ့ အခြေအနေမှာ အခုနပြောသလို လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီတွေမှာရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို လစာပေးဖို့ အခက်အခဲ ကြုံတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံတော်က အကူအညီပေးတာ၊ ချေးငွေထုတ်ပေးတာမျိုးတွေ အရင်ကရှိခဲ့တော့ သတင်းဌာနတွေကော အဲဒီလိုမျိုး အကူအညီပေးတာ ရှိပါသလား။
ဖြေ ။ ။ ပထမကြေညာထုတ်ပြန်တဲ့ ဘီလီယံတစ်ရာ အစီအစဉ်မှာတော့ ခေါင်းစဉ်ထဲမှာ သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်း မပါဘူး။ အဲဒီမှာတော့ ဟိုတယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမျိုး၊ အဲဒါမျိုးတွေက ပိုပြီးတော့ပါတယ်။ အဲဒီကာလကတည်းက တချို့သော - ကျနော် သိသလောက်တော့ နှစ်ခု၊ သုံးခုလောက်ကတော့ ချေးငွေရဖို့ လျှောက်တာတွေရှိတယ်။ သို့သော် အခုအချိန်ထိ သူတို့လဲတဲ့အဆင့် မရောက်သေးဘူး။ မရသေးဘူးလို့ ပြောတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ (၂၉) ရက်နေ့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ အစည်းအဝေးမှာတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်က ပြောတာတော့ ချေးငွေလျှောက်မယ်ဆိုရင်တော့ ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ သတင်းမီဒီယာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ဌာနဖြစ်ကြောင်း သူတို့ကတော့ ထောက်ခံပေးဖို့ အဆင်သင့်ရှိတယ်လို့ ပြောတယ်။ သို့သော် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးက ချမှတ်ထားတာတွေတော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကိုတော့ စီမံနဲ့ဘဏ္ဍာဝန်ကြီးဌာနက စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေတော့ ရှိတယ်။ အကယ်၍ သတင်းဌာနတွေအနေနဲ့ အဲဒီလို ချေးငွေလျှောက်မယ်ဆိုရင် သူတို့ဘက်ကတော့ တကယ်သတင်းဌာနလုပ်နေသူတွေကို ထောက်ခံချက်ပေးဖို့ အဆင်သင့် ရှိပါတယ်လို့တော့ အဲဒီလိုမျိုး ပြောတာရှိပါတယ်။
မေး ။ ။ ကျနော် နောက်ဆုံးတစ်ခုမေးချင်ပါတယ်။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ကိုဗစ်အကန့်အသတ်တွေ လုပ်ခဲ့တဲ့အခါမှာ မဖြစ်မနေ ထွက်နိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေထဲမှာ သတင်းမီဒီယာဆိုတာ မထည့်ထားပါဘူး။ တကယ်ပြောရရင်တော့ သတင်းစီးဆင်းမှု မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဖြစ်ရေး၊ လူထုကြားထဲ သတင်းမှန်ရောက်ရေးက ကိုဗစ်ကာလမှာ ပိုပြီးတော့ အရေးကြီးပါတယ်။ သတင်းမီဒီယာနဲ့ ပတ်သက်လို့ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ သဘောထားကို ကိုမြင့်ကျော်တို့ ဘယ်လိုများ တီးခေါက်မိသလဲ။ ဒါဘာကြောင့် မထည့်တာလို့ ထင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့တော့ တရားဝင်ဘာမှ အကြောင်းကြားချက် ဘာမှမရတော့ တိတိပပတော့ သူတို့ဘက်က ဘာကြောင့်လို့လဲတော့ မသိဘူး။ မသိဘူးဆိုတာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း ပြောတာမရှိဘူး။ နောက် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံရုံး၊ အမျိုးသားကိုဗစ်ကော်မတီတို့ကနေ တရားဝင်တုံ့ပြန်တာ မရှိဘူးဆိုတော့ ကျနော်တို့ဆီမှာ တရားဝင်အကြောင်းပြချက်တော့ မသိဘူး။ သို့သော် ကျနော်မြင်တဲ့အမြင်ကိုပြောရရင် နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာကို အားကိုးပြီးတော့ ပုဂ္ဂလိကမီဒီယာကို မလိုအပ်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောထားမျိုးပေါ်မှာ အခြေခံသလားဆိုတဲ့အပေါ် ကောက်ချက်ချရတယ်။ သို့သော် ဒီဟာက တကယ်တမ်းကြတော့ ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေအားလုံးကို လွှမ်းခြုံပြီး လူထုလိုအပ်တဲ့သတင်း၊ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုး၊ မတူတဲ့အမြင်၊ တကယ်ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေ၊ အခက်အခဲတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ဆိုရင် အဲဒါတွေကို တင်ပြဖို့ဆိုရင် နိုင်ငံတော်ပိုင် သတင်းမီဒီယာနဲ့တော့ မလုံလောက်ဘူးဆိုတာကို ကျနော်တို့က နဂိုကတည်းက ပြောပြီသား။ နိုင်ငံတော်ပိုင် သတင်းမီဒီယာဆိုတာ အစိုးရရဲ့ ဝါဒဖြန့်မီဒီယာ၊ ဝါဒါဖြန့်မီဒီယာဆိုတာ ပညာပေးရေး၊ ပြန်ကြားရေးလို့ ပြောပေမယ့် တချို့ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို တင်ပြလေ့မရှိဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီ ပုဂ္ဂလိကမီဒီယာ ရှိဖို့လိုအပ်တယ်။
မေး ။ ။ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။
==Unicode==
လကျရှိကိုဗဈကာလ အကန့ျအသတျတှကွေားက သတငျးလုပျငနျးတှေ လုပျနကွေတဲ့ မွနျမာသတငျးမီဒီယာ အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ အခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ မွနျမာ့သတငျးမီဒီယာကောငျစီမှ တှဲဘကျအတှငျးရေးမှူး ကိုမွင့ျကြောျနဲ့ ဆှေးနှေးထားပါတယျ။
မေး ။ ။ အခုလကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈအကန့ျအသတျတှေ ဖွဈလာတဲ့အခါမှာ ပွောမယျဆိုရငျ မဖွဈမနေ လုပျရမယ့ျစာရငျးထဲမှာ မီဒီယာလုပျငနျး မပါပါဘူး။ မပါတော့ ကနြောျတို့ ကွားရသလောကျတော့ တခြို့မီဒီယာလုပျငနျးတှေ ရပျနတေယျလို့ ကွားပါတယျ။ ကိုဗဈကာလ အကန့ျအသတျခကြျကွောင့ျ မွနျမာမီဒီယာလုပျငနျးတှကေ ဘယျလိုလုပျကိုငျနတေယျဆိုတာကို အရငျဆုံးအနှဈခြုပျပွီး ပွောပေးပါလား။
ဖွေ ။ ။ သတငျးစာတခြို့ မထုတျနိုငျဘူး။ တခြို့ကတော့ နညျးလမျးရှာပွီးတော့ ထုတျတယျ။ သို့သောျ ဖွန့ျဖွူးရေးတို့၊ သတငျးလိုကျတဲ့ကိစ်စ၊ လိုအပျရငျ အပွငျထှကျတဲ့ကိစ်စတှကေ တရားဝငျတော့ အခုအခြိနျအထိ မလုပျနိုငျသေးဘူး။ Online တှကေတော့ တငျတာကတော့ ဖွန့ျဖွူးရေး မရှိဘူး။ Online ပေါျ တငျလို့ရတယျ။ ဒါပမေဲ့ သတငျးလိုကျမယ့ျကိစ်စမှာတော့ Online သတငျးဌာနတှလေညျး အလားတူပဲ ဒီလိုအခကျအခဲ ရှိတယျ။ နောကျတဈခုကတော့ စောစောက သတငျးစာလိုဟာမြိုး၊ ပုံနှိပျဂြာနယျလုပျငနျးတှဆေိုရငျ ဒီအခြိနျမှာ ရနျကုနျတမွို့လုံးကို အသှားအလာ ကန့ျသတျထားတော့ လမျးဘေးအရောငျးဆိုငျတို့ဘာတို့က မရှိသလောကျပဲ။ တခြို့အိမျပို့တဲ့ ဝနျဆောငျမှုတှတေော့ ရှိတယျ။ သို့သောျ အရောငျးဆိုငျတှကေ လူမထှကျတဲ့အတှကျ ရောငျးရမှာလဲ မဟုတျဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒီလို အခွအေနမြေိုး ဖွဈနတေော့ ဝငျငှမှော ကွောျငွာနဲ့ ရောငျးရငှတှေမှော အားလုံးထိခိုကျတယျ။ ဧပွီလနဲ့ မလေမှာ တခြို့လညျး ရပျတဲ့ဟာတှေ ရှိတယျ။ အခုလဲ လူလြှော့တဲ့ဟာတှေ လြှော့ကုနျတယျ။
ဒီတပွနျမှာ အခုတဈခါ ဒုတိယထိုးနှကျခကြျဆိုတော့ ဝနျထမျးတှေ လစာလြှော့ပေးတာ၊ လူလြှော့တဲ့ဟာတို့ အဲဒီလိုဟာမြိုးတှကေတော့ ဒုတိယအကွော့မှာ ထပျပွီးတော့ ဖွဈပှားနတေဲ့ဟာမြိုးတှကေို ကနြောျတို့ ကွားသိနရေပါတယျ။
မေး ။ ။ မွနျမာသတငျးမီဒီယာကောငျစီအနနေဲ့ ဒီအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ ပွနျကွားရေးဝနျကွီးဌာနက အရာရှိတှနေဲ့ ဆှေးနှေးတယျလို့လဲ ကွားသိရပါတယျ။ အဲဒီထူးခွားခကြျ နောကျဆုံးအခွအေနေ ဘယျလိုရှိပါသလဲ။ အခု မီဒီယာတှေ အခုလို လုပျရကိုငျရ ခကျနတေဲ့ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ပါ။
ဖွေ ။ ။ ဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျလို့တော့ သီးခွားဆှေးနှေးတာ မဟုတျဘူး။ ပွီးခဲ့တဲ့ (၂၉) ရကျနေ့က သတငျးသမားတှကေို အကူအညီပေးရေး၊ သတငျးသမား၊ စာပေ၊ ရုပျရှငျ၊ ဂီတ အစညျးအဝေးမှာတော့ သတငျးမီဒီယာဘကျက ကနြောျတို့ ဒီကိစ်စကို တငျပွခဲ့တယျ။ ကောငျစီဘကျကလဲ တငျပွတာ ရှိခဲ့တယျ။ ဒီခေါငျးစဉျနဲ့ အစညျးအဝေးတော့ မဟုတျဘူး။ အဲဒီမှာ သိရတဲ့ဟာကတော့ ပွနျကွားရေးဝနျကွီးဌာနအနနေဲ့ ကနြောျတို့ သတငျးမီဒီယာကောငျစီက ပို့လိုကျတဲ့စာ၊ ကောငျစီက အမြိုးသားကိုဗဈကောျမတီကိုလညျး ပို့ပါတယျ။ ပွနျကွားရေးဝနျကွီးဌာနလညျး Focal Ministry ဆိုတော့ ကနြောျတို့ ပို့ခဲ့ပါတယျ။ အဲဒါကို သူတို့လညျး အထကျကို အဆင့ျဆင့ျ တငျပွပေးပါတယျ။ သို့သောျလဲ အခုအခြိနျအထိတော့ ခှင့ျပွုမယ့ျဟာမြိုး၊ ခှင့ျပွုခကြျတော့ မရသေးဘူးဆိုတဲ့ သဘောမြိုးပဲ ကနြောျတို့ သိရတယျ။ ကနြောျတို့လညျး သုံးကွိမျလောကျ ပွီးခဲ့တဲ့ (၂၀) ရကျနေ့ နောကျပိုငျးမှာ (၂၁) ရကျနေ့၊ (၂၄) ရကျနေ့၊ (၂၅) ရကျနေ့ (၃) ကွိမျလောကျ ပို့ထားတာတှေ ရှိတယျ။ သို့သောျ တရားဝငျစာနဲ့ ပွနျကွားလာတာတော့ အခုအခြိနျအထိ မရှိသေးပါဘူး။ အခုအခြိနျအထိလဲ ခှင့ျမပွုသေးဘူး။
မေး ။ ။ ပွောရမယျဆိုရငျတော့ အခုလို ကိုဗဈကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ အခွအေနမှော သတငျးစီးဆငျးမှုက လူထုတှကွေားထဲမှာ သတငျးမှနျမှနျကနျကနျရောကျဖို့ အခွအေနဟော တောျတောျလေး အရေးကွီးပါတယျ။ အဲဒီတော့ အခုမွနျမာနိုငျငံမှာ အခုလို အကန့ျအသတျတှကွေုံနရေတဲ့ အခါကွတော့ သတငျးဌာနတှကေ တခြို့အှနျလိုငျးတှနေဲ့တော့ အလုပျလုပျနတေယျ။ တခြို့သတငျးစာတှေ မထှကျနိုငျတော့ဘူး။ သတငျးသမားတှလေညျး သှားရလာရ အခကျအခဲ ရှိနတေော့ သတငျး reporting အပိုငျး၊ သတငျးလုပျရေးအပိုငျးမှာ ဘယျလောကျအထိ ထိခိုကျမှုတှေ ရှိပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ပွောရရငျတော့ အရညျအသှေးအားဖွငျကော၊ အရအေတှကျအားဖွင့ျကော နှဈခုစလုံး ထိခိုကျတယျလို့ ပွောရမှာပေါ့။ အရညျအသှေးအားဖွင့ျလို့ ပွောရတာက တခြို့သောသတငျးတှကေ သှားနိုငျမှ တခြို့သတငျးတှကေ အတညျပွုလို့ရမယျ။ ပိုကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျရမယ့ျဟာမြိုးတှေ မသှားနိုငျတဲ့အခါ ဖုနျးနဲ့လုပျရတယျ။ နောကျတဈခုက အခြို့သောကဏ်ဍတှေ ဒီလိုကွားထဲမှာ ကိုဗဈကိစ်စနဲ့ ရှေးကောကျပှဲ စညျးရုံးရေးတှေ ကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ တစုံတရာ ဖွဈတဲ့ကိစ်စတှေ၊ ရဲစခနျးကိုမေးရငျ ရဲစခနျးကလာခဲ့ပါဆိုတဲ့ဟာမြိုး - ဒီလိုကန့ျသတျခကြျကွားထဲမှာ သငျ်ဃနျကြှနျးရဲစခနျးလိုဟာမြိုး အဲဒီလိုမြိုး ပွောနတေုနျးပါ။ သူတို့ ဒီအမိန့ျကို မသိလို့တော့ မဟုတျဘူး။ သို့သောျ မီဒီယာတှကေို မပွောခငြျတော့ ဒီနညျးလမျးနဲ့ ရှောငျတာလညျး ဖွဈနိုငျတယျ။ ဒါလဲ တကယျတမျး လကျတှေ့ကွတော့ စောစောက ပွောသလို မလာရငျ သတငျးမရဘူးဆိုတဲ့ဟာမြိုး၊ ဒီဘကျကလဲ တရားဝငျသှားခှင့ျမပွုထားတော့ ဒီအခွအေနမြေိုးက တဘကျက သတငျးပေးရမယ့ျလူတှဘေကျက ဒါကို အခှင့ျကောငျးယူပွီးတော့ ဒီလိုမြိုး ဆငျခွငျပေးတာပေါ့။ အကွောငျးပွတာက - မီဒီယာဘကျကပွောတယျ၊ တိကမြှုတို့၊ သတငျးအရအေတှကျ တငျဆကျနိုငျဘကျအပိုငျးမှာ ကသြှားတာပေါ့။
မေး ။ ။ အခုနပွောတဲ့ သတငျးအရအေတှကျပိုငျး၊ အရညျအသှေးပိုငျး ကပြွီးတော့ တဘကျမှာ Online ကနေ ဆကျပွီးတော့ လုပျနကွေတဲ့ သတငျးဌာနတှေ အတောျမြားမြားကိုလညျး တှေ့ပါတယျ။ ဆိုတော့ Online က လုပျနတော ထိရောကျသကျရောကျမှု ရှိပါသလား။
ဖွေ ။ ။ Online မှာတော့ ပရိသတျတှကေတော့ ရှိပါတယျ။ သို့သောျ သတငျးစာဖတျတဲ့ ပရိသတျလညျး သူ့အခြိုးအစားတဈခုတော့ ရှိနတောပေါ့။ သတငျးစာဖတျတဲ့ - ဥပမာ နယျတှကေ ဖွဈနိုငျတယျ။ ဒါမှမဟုတျ အသကျအရှယျကွီးတော့ ဒီဘကျ Online နဲ့ အငျတာနကျနဲ့ မနီးစပျတဲ့လူတှေ။ သူတို့အတှကျကတော့ အခုအခြိနျမှာ နိုငျငံပိုငျသတငျးစာမြိုးကလှဲရငျ တခွားဟာ မရှိဘူး။ ရနျကုနျမှာလဲ ဖွန့ျခြီရေးလညျး ခကျတယျ။ နယျတှမှောတော့ ရနျကုနျလိုတော့ တားမွဈခံထားရတဲ့ နယျမဟုတျရငျတော့ သူတို့နိုငျငံပိုငျသတငျးစာတော့ ရောကျလိမ့ျမယျ။ ဒါပမေဲ့ ပုဂ်ဂလိကသတငျးစာကတော့ ရနျကုနျမှာ အခွစေိုကျကွတော့ ရနျကုနျကို အခုလို တငျးကွပျထားတယျ။ မီဒီယာလုပျငနျးကို ခှင့ျပွုခကြျထဲ မထည့ျထားတဲ့အတှကျ နယျတှကေို ရောကျတာတှေ၊ သတငျးစာတှေ တောျတောျကို နညျးသှားလိမ့ျမယျ။ တခြို့နယျတှေ မရောကျတာလဲ ဖွဈလိမ့ျမယျ။ ပရိသတျမှာလဲ သှားထိခိုကျတယျ။ ဒါပမေဲ့ Online ပရိသတျကတော့ အှနျလိုငျးပေါျမှာ ကွည့ျလို့ရတယျ။ ကွည့ျတဲ့သူတော့ ဒီလိုပိတျစို့ထားတဲ့ ကာလမှာ ပိုမြားလာတာတှေ ရှိတယျ။ သို့သောျ စောစောကပွောသလိုပဲ အရညျအသှေးအားဖွင့ျ၊ တိကမြှုအားဖွင့ျ၊ သတငျးရှုထောင့ျတငျဆကျမှုအားဖွင့ျ၊ အတညျပွုနိုငျခွငျး စသညျဖွင့ျ သတငျးခိုငျမာမှု၊ အားကောငျးမှု အဲဒီပိုငျးမှာတော့ ယဘေုယအြားဖွင့ျ ထိခိုကျတာတော့ အမှနျပါပဲ။
မေး ။ ။ နောကျတဈခုက သတငျးသမားတှရေဲ့ အခကျအခဲ။ ဆိုလိုတာက စားဝတျနရေေး ပွူနာပါ။ အခု ကိုဗဈအကန့ျအသတျဖွဈတဲ့အခါမှာ အလုပျသမား အခှင့ျအရေးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့၊ ပွောကွဆိုကွတာ အကူအညီပေးကွတာတှေ ရှိပါတယျ။ သတငျးသမားတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အခုနပွောသလို သတငျးလုပျငနျးတှေ ပိတျလိုကျရပွီ၊ ရပျလိုကျရပွီဆိုတဲ့ အခွအေနမှော ခံစားခှင့ျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အစိုးရအာဏာပိုငျတှကေဖွဈစေ၊ သတငျးအဖှဲ့အစညျးတှကေဖွဈစေ၊ ဘယျလိုမြား လုပျပေးနိုငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ အဲဒီလို အလြှော့ခံရတဲ့ ကိစ်စတှတေော့ ရှိတယျ။ လူသိရှငျကွားတော့ တကျလာတာတှေ သိပျမရှိဘူး။ သို့သောျ တခြို့ကိစ်စတှတေော့ ပထမဂယကျမှာကတညျးက ပထမရိုကျခတျမှုကတညျးက မလေ၊ ဇှနျလကတညျးက တခြို့ဟာတှေ ရှိခဲ့တယျ။ နောကျဆုံးတော့ အလုပျသမားရုံးရောကျတော့မယျ အခွအေနမြေိုးရောကျမှ ကူညီပေးကွတဲ့ဟာမြိုး၊ ပေးတဲ့ဆိုတာ ရပိုငျခှင့ျ အပွည့ျအဝပေးတာမြိုး မဟုတျဘူး။ အဲဒီလိုအနအေထားမြိုးတှေ ပထမအကြော့မှာလဲ ရှိခဲ့တယျ။ အခုလဲ တခြို့ဟာတှေ လစာမရနတောတှေ၊ နှောင့ျနှေးကွန့ျကွာနတောတှေ ရှိတယျ။ အလုပျသမားခံစားပိုငျခှင့ျနဲ့ ပတျသကျတာတော့ အလုပျသမားဥပဒနေဲ့ပဲ ဖွရှေငျးရမယ့ျဟာမြိုးတော့ ရှိတော့ ကောငျစီလို အဖှဲ့အစညျးမြိုးကတော့ အဲဒီကိစ်စတှမှော ကွားဝငျဖို့လဲ ဝငျခှင့ျမရှိဘူး။ သူ့အလုပျသမား ဥပဒအေတိုငျး။ သို့သောျ တဘကျမှာ အခငြျးခငြျးကူညီတဲ့ အစီအစဉျလိုဟာမြိုး ကောငျစီရဲ့ ရနျပုံငှထေဲက ရိက်ခာတို့ဘာတို့ အဲဒီလိုဟာမြိုး ကူညီတဲ့ အစီအစဉျလိုမြိုးတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ မလေ၊ ဇှနျလမှာ ရှိခဲ့တယျ။ နောကျ ကောျမတီလိုမြိုး သတငျးသမားအခငြျးခငြျး ပိုကျဆံစုထည့ျကွ၊ နောကျ တခြို့သော အလှူရှငျတှထေည့ျတဲ့ ပိုကျဆံ၊ အမြားစုကတော့ သတငျးသမားတှေ ထည့ျဝငျတဲ့ငှနေဲ့ အခငြျးခငြျး အလုပျပွုတျတဲ့လူတှေ၊ လစာမရတဲ့လူတှကေို ကူညီတဲ့အစီအစဉျတော့ ရှိတယျ။ ဒါကတော့ ဆေးမွီးတိုလို့ပဲ ပွောရမှာပေါ့။ တကယျတမျးကွတော့ ဒီဟာကွီးက အားလုံးကိုတော့ ဝိုငျးခွုံနိုငျတဲ့အရာတော့ မဟုတျဘူး။ တောျတောျလေး ခကျခဲတဲ့လူတှကေိုတော့ အခငြျးခငြျးကူညီကွတဲ့ဆိုတဲ့ အစီအစဉျနဲ့ လုပျကွတယျ။
မေး ။ ။ ကိုဗဈအခွအေနကွေောင့ျ ထိခိုကျတဲ့ လုပျငနျးအဖှဲ့အစညျးတှကေို နိုငျငံတောျကနေ ခြေးငှတှေေ ထုတျပေးတာမြိုး၊ ကူညီပေးတာမြိုး ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ သတငျးဌာနတှကေ အခုလိုမြိုး လုပျငနျးတှေ ထိခိုကျလာတဲ့ အခွအေနမှော အခုနပွောသလို လုပျငနျးကုမ်ပဏီတှမှောရှိတဲ့ ဝနျထမျးတှကေို လစာပေးဖို့ အခကျအခဲ ကွုံတဲ့အခါမှာ နိုငျငံတောျက အကူအညီပေးတာ၊ ခြေးငှထေုတျပေးတာမြိုးတှေ အရငျကရှိခဲ့တော့ သတငျးဌာနတှကေော အဲဒီလိုမြိုး အကူအညီပေးတာ ရှိပါသလား။
ဖွေ ။ ။ ပထမကွညောထုတျပွနျတဲ့ ဘီလီယံတဈရာ အစီအစဉျမှာတော့ ခေါငျးစဉျထဲမှာ သတငျးမီဒီယာလုပျငနျး မပါဘူး။ အဲဒီမှာတော့ ဟိုတယျခရီးသှားလုပျငနျးမြိုး၊ အဲဒါမြိုးတှကေ ပိုပွီးတော့ပါတယျ။ အဲဒီကာလကတညျးက တခြို့သော - ကနြောျ သိသလောကျတော့ နှဈခု၊ သုံးခုလောကျကတော့ ခြေးငှရေဖို့ လြှောကျတာတှရှေိတယျ။ သို့သောျ အခုအခြိနျထိ သူတို့လဲတဲ့အဆင့ျ မရောကျသေးဘူး။ မရသေးဘူးလို့ ပွောတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ (၂၉) ရကျနေ့ ပွနျကွားရေးဝနျကွီးဌာနနဲ့ အစညျးအဝေးမှာတော့ ပွနျကွားရေးဝနျကွီးဌာနဘကျက ပွောတာတော့ ခြေးငှလြှေောကျမယျဆိုရငျတော့ ဝနျကွီးဌာနအနနေဲ့ သတငျးမီဒီယာ လုပျကိုငျနတေဲ့ဌာနဖွဈကွောငျး သူတို့ကတော့ ထောကျခံပေးဖို့ အဆငျသင့ျရှိတယျလို့ ပွောတယျ။ သို့သောျ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကေတော့ ပွနျကွားရေးက ခမြှတျထားတာတှတေော့ မဟုတျဘူး။ အဲဒါကိုတော့ စီမံနဲ့ဘဏ်ဍာဝနျကွီးဌာနက စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှတေော့ ရှိတယျ။ အကယျ၍ သတငျးဌာနတှအေနနေဲ့ အဲဒီလို ခြေးငှလြှေောကျမယျဆိုရငျ သူတို့ဘကျကတော့ တကယျသတငျးဌာနလုပျနသေူတှကေို ထောကျခံခကြျပေးဖို့ အဆငျသင့ျ ရှိပါတယျလို့တော့ အဲဒီလိုမြိုး ပွောတာရှိပါတယျ။
မေး ။ ။ ကနြောျ နောကျဆုံးတဈခုမေးခငြျပါတယျ။ ပွောရမယျဆိုရငျတော့ ကိုဗဈအကန့ျအသတျတှေ လုပျခဲ့တဲ့အခါမှာ မဖွဈမနေ ထှကျနိုငျတဲ့ လုပျငနျးတှထေဲမှာ သတငျးမီဒီယာဆိုတာ မထည့ျထားပါဘူး။ တကယျပွောရရငျတော့ သတငျးစီးဆငျးမှု မွနျမွနျဆနျဆနျဖွဈရေး၊ လူထုကွားထဲ သတငျးမှနျရောကျရေးက ကိုဗဈကာလမှာ ပိုပွီးတော့ အရေးကွီးပါတယျ။ သတငျးမီဒီယာနဲ့ ပတျသကျလို့ အာဏာပိုငျတှရေဲ့ သဘောထားကို ကိုမွင့ျကြောျတို့ ဘယျလိုမြား တီးခေါကျမိသလဲ။ ဒါဘာကွောင့ျ မထည့ျတာလို့ ထငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့တော့ တရားဝငျဘာမှ အကွောငျးကွားခကြျ ဘာမှမရတော့ တိတိပပတော့ သူတို့ဘကျက ဘာကွောင့ျလို့လဲတော့ မသိဘူး။ မသိဘူးဆိုတာ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကလညျး ပွောတာမရှိဘူး။ နောကျ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံရုံး၊ အမြိုးသားကိုဗဈကောျမတီတို့ကနေ တရားဝငျတုံ့ပွနျတာ မရှိဘူးဆိုတော့ ကနြောျတို့ဆီမှာ တရားဝငျအကွောငျးပွခကြျတော့ မသိဘူး။ သို့သောျ ကနြောျမွငျတဲ့အမွငျကိုပွောရရငျ နိုငျငံပိုငျသတငျးမီဒီယာကို အားကိုးပွီးတော့ ပုဂ်ဂလိကမီဒီယာကို မလိုအပျဘူးဆိုတဲ့ သဘောထားမြိုးပေါျမှာ အခွခေံသလားဆိုတဲ့အပေါျ ကောကျခကြျခရြတယျ။ သို့သောျ ဒီဟာက တကယျတမျးကွတော့ ဖွဈနတေဲ့ အခွအေနတှေအေားလုံးကို လှှမျးခွုံပွီး လူထုလိုအပျတဲ့သတငျး၊ ရှုထောင့ျအမြိုးမြိုး၊ မတူတဲ့အမွငျ၊ တကယျဖွဈနတေဲ့ ပွူနာတှေ၊ အခကျအခဲတှကေို ဖွရှေငျးဖို့ဆိုရငျ အဲဒါတှကေို တငျပွဖို့ဆိုရငျ နိုငျငံတောျပိုငျ သတငျးမီဒီယာနဲ့တော့ မလုံလောကျဘူးဆိုတာကို ကနြောျတို့က နဂိုကတညျးက ပွောပွီသား။ နိုငျငံတောျပိုငျ သတငျးမီဒီယာဆိုတာ အစိုးရရဲ့ ဝါဒဖွန့ျမီဒီယာ၊ ဝါဒါဖွန့ျမီဒီယာဆိုတာ ပညာပေးရေး၊ ပွနျကွားရေးလို့ ပွောပမေယ့ျ တခြို့ဖွဈနတေဲ့ ပွူနာတှကေို တငျပွလေ့မရှိဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ ဒီ ပုဂ်ဂလိကမီဒီယာ ရှိဖို့လိုအပျတယျ။
မေး ။ ။ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ။
