(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အထွေထွေေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ လပိုင်းပဲ လိုပါတော့တယ်။ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို ထောက်ခံမဲပေးကြဖို့ လှုပ်ရှားမှုတခုကိုတော့ ဖန်တီးအိမ် အဖွဲ့က ပြီးခဲ့တဲ့လပိုင်းတွေကတည်းက စတင်နေခဲ့တာပါ။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် အကန့်အသတ်တွေကြားမှာပဲ ''Vote for Women'' အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးကြပါ ဆိုတဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို သူတို့ ဘယ်လို စတင်ခဲ့ကြသလဲ။ ရွေးကောက်ပွဲနီးလာချိန်မှာရော ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေပါလဲ။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပိုမိုပါဝင်လာဖို့ ဘာကြောင့် အရေးကြီးရတာလဲ ဆိုတာတွေကို ဖန်တီးအိမ်အဖွဲ့ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး မခင်လေးငယ်ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေးက တင်ဆက်ထားပါတယ်။
မခင်လေးငယ်တို့ ဖန်တီးအိမ်အဖွဲ့ကနေ "Vote for Women" အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးကြပါ - ဆိုတဲ့ လှုပ်ရှားမှုလေး လုပ်နေတာတွေ့ပါတယ်။ ဒီလှုပ်ရှားမှုကို ဘယ်အချိန်မှာစပြီး လုပ်ဖြစ်ခဲ့ကြသလဲ။ ဘာကြောင့် လုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ပြောပြပေးပါလားရှင့်။
“ဟုတ်ကဲ့ရှင့်။ ပြောရရင်တော့ ကျမတို့ ၂၀၁၅ ရွေးကာက်ပွဲမှာကတည်းက ဒီ "Vote for Women" လှုပ်ရှားမှုပေါ့နော်။ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးဖို့ဆိုတာ လုပ်ခဲ့ဖူးတယ်ရှင့်။ အဲ့ဒီတုန်းကတော့ ကျမတို့ ၂ နေရာပဲပေါ့နော်။ ရန်ကုန်မှာက ပြည်သူ့ရင်ပြင်ထဲမှာ တစ်ခေါက်နဲ့ လားရှိုးမှာတစ်ခေါက် လုပ်ခဲ့ဖူးတယ်။ အခု ၂၀၂၀ ကျတော့လည်း ကျမတို့ ဒါကိုလုပ်မယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကျမတို့ တစ်ခု စဉ်းစားတာကတော့ လုပ်တဲ့အခါမှာ ကျမတို့ ကန်ပိန်းပုံစံပေါ့နော်။ နယ်မြေတွေမှာလှည့်ပြီးတော့ ပြဇာတ်၊ ဇာတ်လမ်းလေးတွေနဲ့ ဖျော်ဖြေဖို့ စဉ်းစားတယ်။ နယ်မြေ ၉ နေရာပေါ့နော်။ ရှမ်းပြည်တို့ ကယားပြည်တို့လည်း ပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာလည်း ပါတယ်။ အဲ့ဒီလိုလှည့်ပြီးတော့ ပြဇာတ်ကလေးတွေနဲ့ ကမယ်။ ကန်ပိန်းပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေကို ယုံကြည်မှု ရှိလာဖို့ပေါ့နော်။ ရွေးကောက်ပွဲကျရင် မဲထည့်ဖို့ဆိုတာကို သတင်းစကားပေးမယ်ပေါ့။ အဲ့ဒီလိုလုပ်မယ့်ဟာကို ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကိုလည်း တင်ပြတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်း မထွက်ခင်အထိပဲ လုပ်ဖို့လည်း နဂိုကတည်းက စီစဉ်ထားတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်း ထွက်လို့ ကျမတို့က နယ်မြေတွေမှာ သွားလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုရင် ကျမတို့ကတော့ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးဖို့ မဲဆွယ်တာ။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီအချိန်ကျရင် ပါတီတွေမှာ၊ တချို့ပါတီတွေက အမျိုးသားဖြစ်မယ်။ တချို့ ပါတီက အမျိုးသမီး ဖြစ်မယ်ဆိုရင် ကျမတို့က ပါတီတွေအပေါ် ဘက်လိုက်ပြီး မဲဆွယ်သလို ဖြစ်မယ်စိုးလို့ပေါ့နော်။ အဲ့ဒီတော့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်းမထွက်ခင် လုပ်မယ်လို့ ရည်ရွယ်ပြီးတော့ အစီအစဉ်ဆွဲခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီကိုဗစ်ဖြစ်လာတဲ့အခါကျတော့ အဲ့ဒီလို ပြဇာတ်တိုလေးတွေနဲ့ လူတွေကို ဖျော်ဖြေဖို့က သိပ်အဆင်မပြေတော့ ကျမတို့အစီအစဉ် ပြောင်းလိုက်ပြီးတော့ ကျမတို့ အဲ့ဒါကို ဇာတ်လမ်းလေးတွေ ရိုက်တယ်။ သီချင်းလည်း စပ်တယ်ပေါ့နော်။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာပါဖို့ သီချင်းလေးတွေ စပ်တယ်။ အဲ့ဒါကို LED ကားကြီးတွေနဲ့ လုပ်ပြီးတော့ ပြတာတော့ လုပ်ခဲ့တယ်ရှင့်။
မဲပေးပါ ဆိုတာတင်မဟုတ်ဘဲနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးပါ ပေါ့နော်။ အမျိုးသမီး ဆိုတာကိုပါ ထည့်ပြီးတော့ ဘာကြောင့် အထူးပြုပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆပြီးတော့ ဒီလှုပ်ရှားမှုကို လုပ်တာပါလဲရှင့်။
“ဟုတ်ကဲ့ရှင့်။ ၂၀၀၈ နာဂစ်ဖြစ်တော့ ဒီ ဖန်တီးအိမ်ကို စတည်ထောင်တဲ့သူတွေက နာဂစ်မှာခံခဲ့ရတဲ့သူတွေကို ကူညီကြရင်းနဲ့ ဘာကိုသွားတွေ့လာလဲဆိုတော့ တကယ့် တိုင်းပြည်ကို စီမံခန့်ခွဲတဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ မပါတဲ့အခါကျတော့ တကယ့်လက်တွေ့ အောက်ခြေမှာ အမျိုးသမီးထု ဒုက္ခရောက်နေတဲ့အခါမှာ ကူညီတဲ့အခါမှာ၊ ကူညီထောက်ပံ့တာတော့ ဟုတ်တယ်။ သို့သော် အမျိုးသမီးတွေ အတွက် သီးသန့်လိုအပ်ချက်တွေကို စဉ်းစားတာမျိုး မရှိတဲ့အခါမှာ။ ဒီကိစ္စတင်မကဘဲ ဆက်စဉ်းစားတဲ့အခါ တခြား အကြမ်းဖက်ခံရမှုတွေပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အောက်ခြေက အမျိုးသမီးတွေ အတွက်က ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတယောက် မပါခြင်းအားဖြင့် လိုအပ်ချက်တွေကို ကောင်းကောင်း မဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ဘူးဆိုတာ တွေ့လာတယ်ပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ တိုင်းပြည်တစ်ခု၊ အိမ်တစ်ခု၊ မိသားစုတစ်ခုပဲဖြစ်ဖြစ် မ ျှမ ျှတတဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုရင် စဉ်းစားဆုံးဖြတ်တဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးရော အမျိုးသားရော နှစ်ယောက်ရဲ့ အတွေးအခေါ် သဘာ၀ စိတ်နေစိတ်ထားတွေ ပူးပေါင်းပြီးလုပ်မှ အောင်မြင်မယ်ဆိုတာကိုလည်း တွေ့လာတယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒီအခါမှာ သူတို့က ဖန်တီးအိမ်အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီးတော့ ဒီအမျိုးသမီးတွေအတွက် အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေ ပိုပေါ်လာဖို့ဆိုပြီး လုပ်ခဲ့တယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါကတော့ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ ဒီဖန်တီးအိမ်ကို တည်ထောင်ခဲ့တယ်။ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လေ့လာတဲ့အခါကျတော့ အမျိုးသမီး ပါဝင်မှုက အရမ်းနည်းတယ်ပေါ့နော်။ ၃ % လောက်ပဲရှိတော့ သူတို့က ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကနေစပြီး အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်မှု ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းတွေလုပ်ပြီး နိုင်ငံရေးပါတီစုံနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးတော့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းတွေ ပေးခဲ့တယ်ရှင့်။ အဲ့ဒီကနေပြီးတော့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲကျတော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်မှု ပိုများလာရမယ်ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အတိုင်း သူတို့က ပိုပြီးတော့ လှုံ့ဆော်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးပါ ဆိုတာတွေ လုပ်လာတယ်။ အဓိက ကတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကိုလည်း ပိုပြီးတော့ ဦးတည်ချက် ထားတယ်ပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကတဆင့် အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ရွေးတော့မှသာ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ အမျိုးသမီး ပါဝင်ခွင့် ပိုများမယ်ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက သူတို့ အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို သူတို့ ပိုပြီး များများထည့်လာဖို့ကိုလည်း ဦးတည်ပြီးတော့ လုပ်ပါတယ်ရှင့်။”
ဟုတ်ကဲ့ အခု ရွေးကောက်ပွဲရက် တဖြည်းဖြည်းနီးလာချိန်မှာရော ဒီလှုပ်ရှားမှုက ဘယ်လိုပုံစံ ဆက်ရှိနေပါလဲရှင့်။
“ရွေးကောက်ပွဲနား အရမ်းနီးကပ်လာတဲ့အချိန်မှာ ကျမတို့က ဒီ ''Vote for Women'' ကန်ပိန်းကိုလေ ျှာ့လိုက်ပြီး ပုံစံပြောင်းလိုက်တယ်။ Vote by Women ပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေက မဲပေးကြပါ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တချို့ ဝေးလံခေါင်ဖျားတဲ့ဒေသတွေမှာကျတော့ အမျိုးသမီးတွေက မဲရုံကိုသွားပြီး မဲပေးနိုင်ဖို့ခက်ခဲတဲ့အခါ မပေးကြတာမျိုးတွေလည်း ရှိတော့ ကျမတို့က အမျိုးသမီးတွေလည်း ကိုယ့်ဆန္ဒမဲကိုပေးဖို့ဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့ ကန်ပိန်းလေးကို ပြောင်းလိုက်တယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေကို လေးစားတဲ့အနေနဲ့ မိမိနှစ်သက်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ရွေးချယ်ဖို့ အခွင့်အရေး ပေးချင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကိုမှ ပေးရမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးကိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲနီးတဲ့အချိန်မှာ မလုပ်တော့ဘူးရှင့်။”
ဟုတ်ကဲ့။ ဖန်တီးအိမ် နာမည်နဲ့ ဒီလိုအစုအဖွဲ့လေး ဖွဲ့စည်းဖို့ ဘယ်လို စဉ်းစားမိပြီးတော့ စတင်ခဲ့တာလဲ ဆိုတာကိုလည်း ပြောပြပါဦးရှင့်။
“ကျမ ကတော့ အခုလက်ရှိ ဖန်တီးအိမ်မှာ ဒါရိုက်တာ (ညွှန်ကြားရေးမှူး) တာဝန်ယူထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စပြီးတော့ တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီး ၅ ဦးပေါ့နော်။ အဲ့ဒီအထဲမှာတော့ ကျမ မပါခဲ့ပါဘူးရှင့်။ ကျမက ဖန်တီးအိမ်ကို လက်လွှဲပြီး တာဝန်ယူခဲ့တာပါရှင့်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့တွေ ရည်ရွယ်ခဲ့တဲ့ ဖန်တီးအိမ်လို့ နာမည်ပေးခဲ့တဲ့ဟာကတော့ ကျမ သိပါတယ်။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုတော့ အမျိုးသမီးတွေသည် ကိုယ့်ဘဝကိုဖန်တီးဖို့။ အမျိုးသမီးတွေဆိုတာ သူများရဲ့ ပြဌာန်းခံအဖြစ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကိုယ့်ဘဝကို ပြဌာန်းနိုင်ဖို့၊ ကိုယ်နေမယ့်အိမ်ပေါ့နော်၊ တနည်းအားဖြင့် နိုင်ငံပေါ့နော်။ အဲ့ဒါကို ကိုယ် ကိုယ်တိုင် ဖန်တီးနိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ သူတို့က ဒီနာမည်လေး ပေးခဲ့တယ်လို့ ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်ရှင့်။
ဟုတ်ကဲ့။ အခု ဒီ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အရင် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ နှိုင်းယှဉ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုက ပိုများလာတာကိုရော တွေ့ရပါသလားရှင့်။
“များလာပါတယ်။ များလာတယ်ဆိုတာက ကျမတို့ စာရင်းဇယားတွေအရပေါ့။ အခု ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း စာရင်းတွေလည်း ထွက်ပြီဆိုတော့ ကျမတို့ အဲ့ဒါတွေကို လေ့လာတဲ့အခါမှာ၊ ပြောရရင်တော့ ၂၀၁၀ တုန်းကဆိုရင် ဝင်ပြီးတော့ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက ၁၅၀ ပတ်ဝန်းကျင်ပဲ ရှိတယ်။ ၂၀၁၅ မှာတော့ ၈၀၀ လောက်ရှိတယ်ပေါ့နော်။ တိုးလာတယ်။ အခု ၂၀၂၀ မှာ အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးရေက ၁,၁၀၀ ရှိပါတယ်ရှင့်။ အဲ့ဒီတော့ ပြောရရင် စုစုပေါင်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ ဦးရေက ၆,၉ ၆၉ ဆိုတော့ အမျိုးသမီး ရာခိုင်နှုန်း ကတော့ ၁၆ % လောက် ရှိတယ်ရှင့်။ အဲ့ဒီတော့ အရွေးခံရရင်တော့ ကျမတို့ ထပ်ပြီးတော့ စာရင်းဇယား အသစ်ထွက်မှာပေါ့နော်။ ဘာပဲပြောပြော အမျိုးသမီးတွေက ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုရှိလာပြီးတော့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်တယ်။ နောက် နိုင်ငံရေးပါတီ အသီးသီးကလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် သူတို့ မီဒီယာတွေနဲ့ အင်တာဗျူးရင်လည်း သူတို့ပါတီတွေကတော့ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုကို ဘယ်နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိကို သူတို့ကြိုးစားထားတယ် စသဖြင့် ထည့်ပြောကြတာတွေရှိတဲ့အခါမှာ ကျမတို့ကတော့ ဒီအခြေအနေအရ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုကို လူတွေ အလေးထားလာတယ် ဆိုတာကိုတော့ သုံးသပ်မိတယ်ရှင့်။ ဒါပေမဲ့ ပါဝင်မှုကတော့ နည်းနေသေးတယ်ပေါ့နော်။ အခု ဝင်ပြိုင်တာတောင် ၁၆ % ပဲရှိသေးတယ်ဆိုတော့ ကိုယ်စားပြုမှုကတော့ နည်းနေပါသေးတယ်ရှင့်။
ဟုတ်ကဲ့။ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း သူတို့မှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ရည်မှန်းချက်ထားတာတွေ ရှိတယ်လို့ ပြောတယ်ဆိုတော့ သူတို့ တကယ်တမ်း ရည်မှန်းတဲ့အတိုင်း၊ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်းရော တကယ်တမ်း အခု ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ထွက်လာတဲ့အခါမှာရော သူတို့ရည်မှန်းချက်တွေ ပြည့်မီအောင် လုပ်တာမျိုးတွေရော တွေ့မိပါလားရှင့်။
“ဟုတ်ကဲ့။ သူတို့ ကြိုးတော့ကြိုးစားတယ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်း လက်တွေ့လုပ်ရတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဖို့ ရှာရဖွေရတာ ဆိုတာမျိုးတွေလည်း သူတို့ပြောကြတာမျိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုတော့။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ဆိုတာကတော့ အလွယ်တကူ လွယ်ကူတဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ်ဘူး။ နောက်တခုကတော့ အမျိုးသမီးဖြစ်ရင် ပြီးရော ပါဝင်လိုက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဒါက ကျမတို့သိပ်ပြီးတော့ ပြည့်စုံကောင်းမွန်တဲ့ ပါဝင်မှုမဟုတ်တဲ့အခါမှာ အရည်အချင်းလည်း ပြည့်တယ်။ တကယ် အတွေးအခေါ်လည်း ကောင်းတယ်။ နိုင်ငံရေးစွမ်းရည်လည်း ပြည့်ဝတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ပိုပြီးပါဝင်လာဖို့ကတော့ အားလုံးအတူတူ နိုင်ငံရေးပါတီတွေရော၊ ကျမတို့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေရော၊ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကရော ကြိုးစားရဦးမယ်ရှင့်။ အမျိုးသားတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာလည်း တကယ်အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက အရေးပါ ပါတယ် ဆိုတဲ့ နှစ်နှစ်ကာကာယုံကြည်မှုလေးတွေလည်း ရှိလာဖို့တော့ လိုလိမ့်ဦးမယ်လို့တော့ ထင်ပါတယ်။”
ဟုတ်ကဲ့။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဖို့က ဘာကြောင့် အရေးကြီးရတာပါလဲရှင့်။
“အဓိက ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေတင် မကဘူး။ နိုင်ငံတကာအခြေအနေတွေရော ကြည့်ရင် ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်တွေပေါ့နော်။ မငြိမ်းချမ်းတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ကြတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါလာရင် ပိုပြီးတော့ ဒီဖြစ်စဉ်တွေက အောင်မြင်တယ်ဆိုတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အခုဟာက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်နေတယ်။ လုပ်နေတဲ့အခါမှာ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာ ဆွေးနွေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးမှာလည်း ကိုယ်စားပြုတဲ့ အမျိုးသမီးတွေလည်း ပိုပြီး ပါလာစေချင်ပါတယ်ရှင့်။ နောက်တခါ နိုင်ငံရဲ့ စီမံခန့်ခွဲတဲ့ နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ခြင်းအားဖြင့် အောက်ခြေမှာ ခံစားနေရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကိုယ်တိုင် ကိုယ်ချင်းစာတတ်တယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံနဲ့ အမျိုးသားတွေရဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံနဲ့ အားသာချက်တွေကို ပေါင်းပြီးတော့ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ ထောင့်စေ့တဲ့ စီမံကိန်းတွေ ဖြစ်လာမယ်ပေါ့နော်။ အောင်မြင်တဲ့ စီမံကိန်းတွေလည်း ဖြစ်လာပြီး တိုင်းပြည်လည်း ပို ဖွံ့ဖြိုးမယ်ပေါ့။ အဲ့ဒါတော့ ကျမတို့ တကယ် နှစ်နှစ်ကာကာယုံကြည်တာပါရှင့်။ အဲ့ဒါကြောင့် ကျမတို့က ဒီ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဖို့ကို ပိုပြီး ကြိုးစားနေတာပါ။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကျမတို့ သတိပြုရမှာက အမျိုးသမီးတွေ ပါလာပြီး အမျိုးသားတွေ နေရာကို တွန်းဖယ်လိုက်မယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ အတူတူပူးပေါင်းပြီး လုပ်ကြဖို့ပေါ့နော်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ စဉ်းစားပုံတွေကိုလည်း အမျိုးသားတွေက အားပေးဖို့၊ နောက်တခုက အမျိုးသမီးတွေ ပို ပါလာခြင်းသည် ဒီတိုင်းပြည်မှာ စစ်အာဏာရှင် အငွေ့အသက်တွေ တဖြည်းဖြည်းကင်းစင်လာပြီ ဆိုတာကို အမျိုးသမီး ပါဝင်မှုနှုန်းကနေ ဖော်ပြပေးနိုင်တယ်လို့လည်း ကျမ ယုံကြည်ပါတယ်ရှင့်။
====================================
[Unicode Version]
ဖနျတီးအိမျအဖှဲ့နဲ့ "Vote for Women" လှုပျရှားမှု (အမြိုးသမီးကဏ်ဍ)
မွနျမာနိုငျငံမှာ အထှထှေေေ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ လပိုငျးပဲ လိုပါတော့တယျ။ ဒီရှေးကောကျပှဲမှာ အမြိုးသမီး လှှတျတောျကိုယျစားလှယျလောငျးတှကေို ထောကျခံမဲပေးကွဖို့ လှုပျရှားမှုတခုကိုတော့ ဖနျတီးအိမျ အဖှဲ့က ပွီးခဲ့တဲ့လပိုငျးတှကေတညျးက စတငျနခေဲ့တာပါ။ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ အကန့ျအသတျတှကွေားမှာပဲ ''Vote for Women'' အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးကွပါ ဆိုတဲ့ လှုပျရှားမှုကို သူတို့ ဘယျလို စတငျခဲ့ကွသလဲ။ ရှေးကောကျပှဲနီးလာခြိနျမှာရော ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ဆကျလကျ လုပျဆောငျနပေါလဲ။ အမြိုးသမီးတှေ နိုငျငံရေးမှာ ပိုမိုပါဝငျလာဖို့ ဘာကွောင့ျ အရေးကွီးရတာလဲ ဆိုတာတှကေို ဖနျတီးအိမျအဖှဲ့ရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူး မခငျလေးငယျကို ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေးက တငျဆကျထားပါတယျ။
မခငျလေးငယျတို့ ဖနျတီးအိမျအဖှဲ့ကနေ "Vote for Women" အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးကွပါ - ဆိုတဲ့ လှုပျရှားမှုလေး လုပျနတောတှေ့ပါတယျ။ ဒီလှုပျရှားမှုကို ဘယျအခြိနျမှာစပွီး လုပျဖွဈခဲ့ကွသလဲ။ ဘာကွောင့ျ လုပျဖွဈခဲ့တယျဆိုတာ ပွောပွပေးပါလားရှင့ျ။
“ဟုတျကဲ့ရှင့ျ။ ပွောရရငျတော့ ကမြတို့ ၂၀၁၅ ရှေးကာကျပှဲမှာကတညျးက ဒီ "Vote for Women" လှုပျရှားမှုပေါ့နောျ။ အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးဖို့ဆိုတာ လုပျခဲ့ဖူးတယျရှင့ျ။ အဲ့ဒီတုနျးကတော့ ကမြတို့ ၂ နရောပဲပေါ့နောျ။ ရနျကုနျမှာက ပွညျသူ့ရငျပွငျထဲမှာ တဈခေါကျနဲ့ လားရှိုးမှာတဈခေါကျ လုပျခဲ့ဖူးတယျ။ အခု ၂၀၂၀ ကတြော့လညျး ကမြတို့ ဒါကိုလုပျမယျပေါ့နောျ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကမြတို့ တဈခု စဉျးစားတာကတော့ လုပျတဲ့အခါမှာ ကမြတို့ ကနျပိနျးပုံစံပေါ့နောျ။ နယျမွတှေမှောလှည့ျပွီးတော့ ပွဇာတျ၊ ဇာတျလမျးလေးတှနေဲ့ ဖြောျဖွဖေို့ စဉျးစားတယျ။ နယျမွေ ၉ နရောပေါ့နောျ။ ရှမျးပွညျတို့ ကယားပွညျတို့လညျး ပါတယျ။ ရနျကုနျမှာလညျး ပါတယျ။ အဲ့ဒီလိုလှည့ျပွီးတော့ ပွဇာတျကလေးတှနေဲ့ ကမယျ။ ကနျပိနျးပေါ့။ အမြိုးသမီးတှကေို ယုံကွညျမှု ရှိလာဖို့ပေါ့နောျ။ ရှေးကောကျပှဲကရြငျ မဲထည့ျဖို့ဆိုတာကို သတငျးစကားပေးမယျပေါ့။ အဲ့ဒီလိုလုပျမယ့ျဟာကို ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကိုလညျး တငျပွတယျ။ ကိုယျစားလှယျလောငျး အမညျစာရငျး မထှကျခငျအထိပဲ လုပျဖို့လညျး နဂိုကတညျးက စီစဉျထားတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ကိုယျစားလှယျလောငျး အမညျစာရငျး ထှကျလို့ ကမြတို့က နယျမွတှေမှော သှားလုပျခဲ့တယျဆိုရငျ ကမြတို့ကတော့ အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးဖို့ မဲဆှယျတာ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီအခြိနျကရြငျ ပါတီတှမှော၊ တခြို့ပါတီတှကေ အမြိုးသားဖွဈမယျ။ တခြို့ ပါတီက အမြိုးသမီး ဖွဈမယျဆိုရငျ ကမြတို့က ပါတီတှအေပေါျ ဘကျလိုကျပွီး မဲဆှယျသလို ဖွဈမယျစိုးလို့ပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီတော့ ကိုယျစားလှယျလောငျး အမညျစာရငျးမထှကျခငျ လုပျမယျလို့ ရညျရှယျပွီးတော့ အစီအစဉျဆှဲခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီကိုဗဈဖွဈလာတဲ့အခါကတြော့ အဲ့ဒီလို ပွဇာတျတိုလေးတှနေဲ့ လူတှကေို ဖြောျဖွဖေို့က သိပျအဆငျမပွတေော့ ကမြတို့အစီအစဉျ ပွောငျးလိုကျပွီးတော့ ကမြတို့ အဲ့ဒါကို ဇာတျလမျးလေးတှေ ရိုကျတယျ။ သီခငြျးလညျး စပျတယျပေါ့နောျ။ အမြိုးသမီးတှေ နိုငျငံရေးမှာပါဖို့ သီခငြျးလေးတှေ စပျတယျ။ အဲ့ဒါကို LED ကားကွီးတှနေဲ့ လုပျပွီးတော့ ပွတာတော့ လုပျခဲ့တယျရှင့ျ။
မဲပေးပါ ဆိုတာတငျမဟုတျဘဲနဲ့ အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးပါ ပေါ့နောျ။ အမြိုးသမီး ဆိုတာကိုပါ ထည့ျပွီးတော့ ဘာကွောင့ျ အထူးပွုပွီးတော့ အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးဖို့ လိုအပျတယျလို့ ယူဆပွီးတော့ ဒီလှုပျရှားမှုကို လုပျတာပါလဲရှင့ျ။
“ဟုတျကဲ့ရှင့ျ။ ၂၀၀၈ နာဂဈဖွဈတော့ ဒီ ဖနျတီးအိမျကို စတညျထောငျတဲ့သူတှကေ နာဂဈမှာခံခဲ့ရတဲ့သူတှကေို ကူညီကွရငျးနဲ့ ဘာကိုသှားတှေ့လာလဲဆိုတော့ တကယ့ျ တိုငျးပွညျကို စီမံခန့ျခှဲတဲ့နရောမှာ အမြိုးသမီးတှေ မပါတဲ့အခါကတြော့ တကယ့ျလကျတှေ့ အောကျခွမှော အမြိုးသမီးထု ဒုက်ခရောကျနတေဲ့အခါမှာ ကူညီတဲ့အခါမှာ၊ ကူညီထောကျပံ့တာတော့ ဟုတျတယျ။ သို့သောျ အမြိုးသမီးတှေ အတှကျ သီးသန့ျလိုအပျခကြျတှကေို စဉျးစားတာမြိုး မရှိတဲ့အခါမှာ။ ဒီကိစ်စတငျမကဘဲ ဆကျစဉျးစားတဲ့အခါ တခွား အကွမျးဖကျခံရမှုတှပေဲ ဖွဈဖွဈ ဘာပဲဖွဈဖွဈ အောကျခွကေ အမြိုးသမီးတှေ အတှကျက ခေါငျးဆောငျပိုငျးမှာ အမြိုးသမီးတယောကျ မပါခွငျးအားဖွင့ျ လိုအပျခကြျတှကေို ကောငျးကောငျး မဖွည့ျဆညျးပေးနိုငျဘူးဆိုတာ တှေ့လာတယျပေါ့နောျ။ နောကျပွီးတော့ တိုငျးပွညျတဈခု၊ အိမျတဈခု၊ မိသားစုတဈခုပဲဖွဈဖွဈ မ ြှမ ြှတတဖှံ့ဖွိုးဖို့ဆိုရငျ စဉျးစားဆုံးဖွတျတဲ့နရောမှာ အမြိုးသမီးရော အမြိုးသားရော နှဈယောကျရဲ့ အတှေးအခေါျ သဘာ၀ စိတျနစေိတျထားတှေ ပူးပေါငျးပွီးလုပျမှ အောငျမွငျမယျဆိုတာကိုလညျး တှေ့လာတယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီအခါမှာ သူတို့က ဖနျတီးအိမျအဖှဲ့ကို တညျထောငျခဲ့ပွီးတော့ ဒီအမြိုးသမီးတှအေတှကျ အထူးသဖွင့ျ နိုငျငံရေးမှာ အမြိုးသမီးခေါငျးဆောငျတှေ ပိုပေါျလာဖို့ဆိုပွီး လုပျခဲ့တယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါကတော့ ၂၀၀၉ ခုနှဈမှာ ဒီဖနျတီးအိမျကို တညျထောငျခဲ့တယျ။ ၂၀၁၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ လေ့လာတဲ့အခါကတြော့ အမြိုးသမီး ပါဝငျမှုက အရမျးနညျးတယျပေါ့နောျ။ ၃ % လောကျပဲရှိတော့ သူတို့က ၂၀၁၂ ခုနှဈကနစေပွီး အမြိုးသမီးနိုငျငံရေး ခေါငျးဆောငျမှု ဆိုတဲ့ စီမံကိနျးတှလေုပျပွီး နိုငျငံရေးပါတီစုံနဲ့ ဆကျသှယျပွီးတော့ ခေါငျးဆောငျမှုသငျတနျးတှေ ပေးခဲ့တယျရှင့ျ။ အဲ့ဒီကနပွေီးတော့ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲကတြော့ ရှေးကောကျပှဲမှာ အမြိုးသမီးပါဝငျမှု ပိုမြားလာရမယျဆိုတဲ့ စီမံကိနျးရဲ့ ရညျရှယျခကြျအတိုငျး သူတို့က ပိုပွီးတော့ လှုံ့ဆောျပွီးတော့ အမြိုးသမီးတှကေို မဲပေးပါ ဆိုတာတှေ လုပျလာတယျ။ အဓိက ကတော့ နိုငျငံရေးပါတီတှကေိုလညျး ပိုပွီးတော့ ဦးတညျခကြျ ထားတယျပေါ့။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ နိုငျငံရေးပါတီတှကေတဆင့ျ အမြိုးသမီး ကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ ရှေးတော့မှသာ ဒီရှေးကောကျပှဲမှာ အမြိုးသမီး ပါဝငျခှင့ျ ပိုမြားမယျဆိုတော့ နိုငျငံရေးပါတီတှကေ သူတို့ အမြိုးသမီး ကိုယျစားလှယျလောငျးတှကေို သူတို့ ပိုပွီး မြားမြားထည့ျလာဖို့ကိုလညျး ဦးတညျပွီးတော့ လုပျပါတယျရှင့ျ။”
ဟုတျကဲ့ အခု ရှေးကောကျပှဲရကျ တဖွညျးဖွညျးနီးလာခြိနျမှာရော ဒီလှုပျရှားမှုက ဘယျလိုပုံစံ ဆကျရှိနပေါလဲရှင့ျ။
“ရှေးကောကျပှဲနား အရမျးနီးကပျလာတဲ့အခြိနျမှာ ကမြတို့က ဒီ ''Vote for Women'' ကနျပိနျးကိုလေ ြှာ့လိုကျပွီး ပုံစံပွောငျးလိုကျတယျ။ Vote by Women ပေါ့။ အမြိုးသမီးတှကေ မဲပေးကွပါ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ တခြို့ ဝေးလံခေါငျဖြားတဲ့ဒသေတှမှောကတြော့ အမြိုးသမီးတှကေ မဲရုံကိုသှားပွီး မဲပေးနိုငျဖို့ခကျခဲတဲ့အခါ မပေးကွတာမြိုးတှလေညျး ရှိတော့ ကမြတို့က အမြိုးသမီးတှလေညျး ကိုယ့ျဆန်ဒမဲကိုပေးဖို့ဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့ ကနျပိနျးလေးကို ပွောငျးလိုကျတယျ။ မဲဆန်ဒရှငျတှကေို လေးစားတဲ့အနနေဲ့ မိမိနှဈသကျတဲ့ ကိုယျစားလှယျလောငျးကို ရှေးခယြျဖို့ အခှင့ျအရေး ပေးခငြျပါတယျ။ အမြိုးသမီးတှကေိုမှ ပေးရမယျဆိုတဲ့ဟာမြိုးကိုတော့ ရှေးကောကျပှဲနီးတဲ့အခြိနျမှာ မလုပျတော့ဘူးရှင့ျ။”
ဟုတျကဲ့။ ဖနျတီးအိမျ နာမညျနဲ့ ဒီလိုအစုအဖှဲ့လေး ဖှဲ့စညျးဖို့ ဘယျလို စဉျးစားမိပွီးတော့ စတငျခဲ့တာလဲ ဆိုတာကိုလညျး ပွောပွပါဦးရှင့ျ။
“ကမြ ကတော့ အခုလကျရှိ ဖနျတီးအိမျမှာ ဒါရိုကျတာ (ညှှနျကွားရေးမှူး) တာဝနျယူထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စပွီးတော့ တညျထောငျခဲ့တဲ့ အမြိုးသမီး ၅ ဦးပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီအထဲမှာတော့ ကမြ မပါခဲ့ပါဘူးရှင့ျ။ ကမြက ဖနျတီးအိမျကို လကျလှှဲပွီး တာဝနျယူခဲ့တာပါရှင့ျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့တှေ ရညျရှယျခဲ့တဲ့ ဖနျတီးအိမျလို့ နာမညျပေးခဲ့တဲ့ဟာကတော့ ကမြ သိပါတယျ။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုတော့ အမြိုးသမီးတှသေညျ ကိုယ့ျဘဝကိုဖနျတီးဖို့။ အမြိုးသမီးတှဆေိုတာ သူမြားရဲ့ ပွဌာနျးခံအဖွဈ မဟုတျဘဲနဲ့ ကိုယ့ျကိုယျကို ကိုယ့ျဘဝကို ပွဌာနျးနိုငျဖို့၊ ကိုယျနမေယ့ျအိမျပေါ့နောျ၊ တနညျးအားဖွင့ျ နိုငျငံပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါကို ကိုယျ ကိုယျတိုငျ ဖနျတီးနိုငျဖို့ဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ သူတို့က ဒီနာမညျလေး ပေးခဲ့တယျလို့ ပွောခဲ့ဖူးပါတယျရှင့ျ။
ဟုတျကဲ့။ အခု ဒီ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ အရငျ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ နှိုငျးယှဉျမယျဆိုလို့ရှိရငျ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ပါဝငျမှုက ပိုမြားလာတာကိုရော တှေ့ရပါသလားရှင့ျ။
“မြားလာပါတယျ။ မြားလာတယျဆိုတာက ကမြတို့ စာရငျးဇယားတှအေရပေါ့။ အခု ရှေးကောကျပှဲ ကိုယျစားလှယျလောငျး စာရငျးတှလေညျး ထှကျပွီဆိုတော့ ကမြတို့ အဲ့ဒါတှကေို လေ့လာတဲ့အခါမှာ၊ ပွောရရငျတော့ ၂၀၁၀ တုနျးကဆိုရငျ ဝငျပွီးတော့ယှဉျပွိုငျဖို့ ကိုယျစားလှယျလောငျးက ၁၅၀ ပတျဝနျးကငြျပဲ ရှိတယျ။ ၂၀၁၅ မှာတော့ ၈၀၀ လောကျရှိတယျပေါ့နောျ။ တိုးလာတယျ။ အခု ၂၀၂၀ မှာ အမြိုးသမီးကိုယျစားလှယျလောငျး ဦးရကေ ၁,၁၀၀ ရှိပါတယျရှင့ျ။ အဲ့ဒီတော့ ပွောရရငျ စုစုပေါငျး ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျတဲ့ ဦးရကေ ၆,၉ ၆၉ ဆိုတော့ အမြိုးသမီး ရာခိုငျနှုနျး ကတော့ ၁၆ % လောကျ ရှိတယျရှင့ျ။ အဲ့ဒီတော့ အရှေးခံရရငျတော့ ကမြတို့ ထပျပွီးတော့ စာရငျးဇယား အသဈထှကျမှာပေါ့နောျ။ ဘာပဲပွောပွော အမြိုးသမီးတှကေ ကိုယ့ျကိုယျကို ယုံကွညျမှုရှိလာပွီးတော့ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျဖို့ ဆုံးဖွတျတယျ။ နောကျ နိုငျငံရေးပါတီ အသီးသီးကလညျး ဒီရှေးကောကျပှဲမတိုငျခငျ သူတို့ မီဒီယာတှနေဲ့ အငျတာဗြူးရငျလညျး သူတို့ပါတီတှကေတော့ အမြိုးသမီးပါဝငျမှုကို ဘယျနှဈရာခိုငျနှုနျးအထိကို သူတို့ကွိုးစားထားတယျ စသဖွင့ျ ထည့ျပွောကွတာတှရှေိတဲ့အခါမှာ ကမြတို့ကတော့ ဒီအခွအေနအေရ အမြိုးသမီးပါဝငျမှုကို လူတှေ အလေးထားလာတယျ ဆိုတာကိုတော့ သုံးသပျမိတယျရှင့ျ။ ဒါပမေဲ့ ပါဝငျမှုကတော့ နညျးနသေေးတယျပေါ့နောျ။ အခု ဝငျပွိုငျတာတောငျ ၁၆ % ပဲရှိသေးတယျဆိုတော့ ကိုယျစားပွုမှုကတော့ နညျးနပေါသေးတယျရှင့ျ။
ဟုတျကဲ့။ နိုငျငံရေးပါတီတှကေလညျး သူတို့မှာ အမြိုးသမီးတှနေဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ရညျမှနျးခကြျထားတာတှေ ရှိတယျလို့ ပွောတယျဆိုတော့ သူတို့ တကယျတမျး ရညျမှနျးတဲ့အတိုငျး၊ သူတို့ပွောတဲ့အတိုငျးရော တကယျတမျး အခု ကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ ထှကျလာတဲ့အခါမှာရော သူတို့ရညျမှနျးခကြျတှေ ပွည့ျမီအောငျ လုပျတာမြိုးတှရေော တှေ့မိပါလားရှင့ျ။
“ဟုတျကဲ့။ သူတို့ ကွိုးတော့ကွိုးစားတယျပေါ့။ ဒါပမေဲ့ တကယျတမျး လကျတှေ့လုပျရတဲ့အခါမှာ အမြိုးသမီးတှပေါဖို့ ရှာရဖှရေတာ ဆိုတာမြိုးတှလေညျး သူတို့ပွောကွတာမြိုးတှေ ရှိတယျဆိုတော့။ အမြိုးသမီးတှေ နိုငျငံရေးမှာ ပါဝငျဖို့ဆိုတာကတော့ အလှယျတကူ လှယျကူတဲ့ကိစ်စတော့ မဟုတျဘူး။ နောကျတခုကတော့ အမြိုးသမီးဖွဈရငျ ပွီးရော ပါဝငျလိုကျမယျဆိုရငျလညျး ဒါက ကမြတို့သိပျပွီးတော့ ပွည့ျစုံကောငျးမှနျတဲ့ ပါဝငျမှုမဟုတျတဲ့အခါမှာ အရညျအခငြျးလညျး ပွည့ျတယျ။ တကယျ အတှေးအခေါျလညျး ကောငျးတယျ။ နိုငျငံရေးစှမျးရညျလညျး ပွည့ျဝတဲ့ အမြိုးသမီးတှေ ပိုပွီးပါဝငျလာဖို့ကတော့ အားလုံးအတူတူ နိုငျငံရေးပါတီတှရေော၊ ကမြတို့ အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှရေော၊ အမြိုးသမီးတှကေိုယျတိုငျကရော ကွိုးစားရဦးမယျရှင့ျ။ အမြိုးသားတှရေဲ့ စိတျထဲမှာလညျး တကယျအမြိုးသမီးပါဝငျမှုက အရေးပါ ပါတယျ ဆိုတဲ့ နှဈနှဈကာကာယုံကွညျမှုလေးတှလေညျး ရှိလာဖို့တော့ လိုလိမ့ျဦးမယျလို့တော့ ထငျပါတယျ။”
ဟုတျကဲ့။ မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံရေးမှာ အမြိုးသမီးတှေ ပါဝငျဖို့က ဘာကွောင့ျ အရေးကွီးရတာပါလဲရှင့ျ။
“အဓိက ကတော့ မွနျမာနိုငျငံ အခွအေနတေငျ မကဘူး။ နိုငျငံတကာအခွအေနတှေရေော ကွည့ျရငျ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျတှပေေါ့နောျ။ မငွိမျးခမြျးတဲ့နိုငျငံတှမှော ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲတှေ လုပျကွတဲ့အခါမှာ အမြိုးသမီးတှေ ပါလာရငျ ပိုပွီးတော့ ဒီဖွဈစဉျတှကေ အောငျမွငျတယျဆိုတဲ့ အတှေ့အကွုံတှေ ရှိတယျ။ အဲ့ဒီတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး အခုဟာက ငွိမျးခမြျးရေးလုပျနတေယျ။ လုပျနတေဲ့အခါမှာ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးတဲ့အခါမှာ ဆှေးနှေးတဲ့ အဖှဲ့အစညျး အသီးသီးမှာလညျး ကိုယျစားပွုတဲ့ အမြိုးသမီးတှလေညျး ပိုပွီး ပါလာစခေငြျပါတယျရှင့ျ။ နောကျတခါ နိုငျငံရဲ့ စီမံခန့ျခှဲတဲ့ နရောမှာ အမြိုးသမီးတှေ ပါဝငျခွငျးအားဖွင့ျ အောကျခွမှော ခံစားနရေတဲ့ အမြိုးသမီးတှကေို ကိုယျတိုငျ ကိုယျခငြျးစာတတျတယျ။ ပွီးလို့ရှိရငျ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ စဉျးစားတှေးခေါျပုံနဲ့ အမြိုးသားတှရေဲ့ စဉျးစားတှေးခေါျပုံနဲ့ အားသာခကြျတှကေို ပေါငျးပွီးတော့ လုပျနိုငျမယျဆိုရငျ ပိုပွီးတော့ ထောင့ျစေ့တဲ့ စီမံကိနျးတှေ ဖွဈလာမယျပေါ့နောျ။ အောငျမွငျတဲ့ စီမံကိနျးတှလေညျး ဖွဈလာပွီး တိုငျးပွညျလညျး ပို ဖှံ့ဖွိုးမယျပေါ့။ အဲ့ဒါတော့ ကမြတို့ တကယျ နှဈနှဈကာကာယုံကွညျတာပါရှင့ျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ ကမြတို့က ဒီ အမြိုးသမီးတှေ ပါဝငျဖို့ကို ပိုပွီး ကွိုးစားနတောပါ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကမြတို့ သတိပွုရမှာက အမြိုးသမီးတှေ ပါလာပွီး အမြိုးသားတှေ နရောကို တှနျးဖယျလိုကျမယျဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုး မဟုတျဘဲနဲ့ အတူတူပူးပေါငျးပွီး လုပျကွဖို့ပေါ့နောျ။ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ အတှေးအခေါျတှေ စဉျးစားပုံတှကေိုလညျး အမြိုးသားတှကေ အားပေးဖို့၊ နောကျတခုက အမြိုးသမီးတှေ ပို ပါလာခွငျးသညျ ဒီတိုငျးပွညျမှာ စဈအာဏာရှငျ အငှေ့အသကျတှေ တဖွညျးဖွညျးကငျးစငျလာပွီ ဆိုတာကို အမြိုးသမီး ပါဝငျမှုနှုနျးကနေ ဖောျပွပေးနိုငျတယျလို့လညျး ကမြ ယုံကွညျပါတယျရှင့ျ။”
