ချင်းပြည်နယ် တီးတိန်မြို့မှာ နေအိမ်တွေမီးရှို့ခံရပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သား သေဆုံးမှုရှိတယ်လို့ ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေဘက်က ပြောပါတယ်။
"စစ်ကြောင်းက ပုဂံကို မင်းအောင်လှိုင်လာမယ်ဆိုလို့ အကာလာတာ။ ၂၄ ရက်နေ့ စက်လှေတွေချောဆွဲပြီး လုံးပိုလှေဆိပ်ကနေလာတာ။ အဲ့ကျောင်းထဲမှာ အဲ့ကလေးတွေ အိပ်နေတယ်ဆိုတာသိလို့လားမသိဘူး။ မနက် ၃ နာရီခွဲလောက်မှာ ကလေးတွေကိုဖမ်းပြီး ညနေ ၆ နာရီထိုးလောက်ကြတော့ ပစ်သတ်သွားတာ။ ခေါင်းတွေချိန်ပြီး ပစ်သတ်သွားတာ။" (ဒေသခံ)
ရခိုင်ဒေသစစ်ပွဲအတွင်း သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့တွေအနေနဲ့ အရပ်သားတွေကို အကာအကွယ်ပေးကြပြီး အရပ်သားတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်သူတဲ့ စစ်တပ်နဲ့ တခြားတာဝန်ရှိလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူမယ်လို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သတိပေးပါတယ်။
"တွန်းဇံမြို့နယ်ထဲက ကျီခါးနဲ့ ကျနော်တို့ ဒီလ ၁၅ ရက်ကနေ စခန်းသိမ်း စစ်ဆင်ရေးလုပ်တာ ကျီခါးကတော့ မနေ့က ကျနော်တို့လက်ထဲ အားလုံး ရောက်သွားတာပေါ့။ စခန်းအပါအဝင် ကျီခါးကတော့ စစ်ကောင်စီကင်းစင်သွားပြီလို့ ပြောလို့ရတယ်။ တွန်းဇံမြို့ကတော့ အထိုင်တပ်ကုန်းနဲ့ ရဲစခန်းကတော့ ကျနော်တို့ သိမ်းပြီးပြီ။" (ဆလိုင်းထက်နီ)
မကွေးတိုင်း ပေါက်မြို့နယ်အတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က နှစ်ရက်ဆက်တိုက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်လို့ စာသင်ကျောင်းပျက်စီးမှု ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ နောက်ထပ်လုပ်လာမှာကိုလည်း ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
“ကယ်ဆယ်ရေးတွေ၊ ပြန်လည်ပြုပြင်ရေးတွေလုပ်တယ်လို့ ယူဆပြီးတော့မှ အဲ့ဒီ့ လုပ်နေတဲ့လူတွေကိုထိခိုက်အောင်၊ နစ်နာအောင် နောက်တကြိမ် အညှိုးကြီးကြီးနဲ့ လာလုပ်တယ်လို့ ယူဆတယ်။ ထိခိုက်မှုက အဲ့အဆောက်အဦးကိုပဲ ပြန်ကြဲတာဆိုတော့ တစုံတရာထပ်ပြီးမှ ထိခိုက်မှုတော့မရှိဘူး။" (ဆလိုင်းဟာအွမ်- CDF မင်းတပ် ပြောခွင့်ရ)
ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်က အဓိက ကုန်သွယ်ရေးမြို့ဖြစ်တဲ့ မြဝတီမြို့ကို ပြန်လည် သိမ်းယူဖို့တက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကို KNU ပူးပေါင်းတပ်တွေဘက် ပြန်လည်တိုက်ထုတ်နေတာနဲ့တချိန်တည်း ဒီဒေသတွေမှာ အုပ်ချုပ်ရေးသစ်ထူထောင်ဖို့ ကရင်လက်နက်ကိုင်အစုအဖွဲ့တွေကြား ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနေတယ်လို့ KNU က ပြောပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်က အဓိက ကုန်သွယ်ရေးမြို့ဖြစ်တဲ့ မြဝတီမြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းယူဖို့ တက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကို KNU ပူးပေါင်းတပ်တွေဖက် ပြန်လည်တိုက်ထုတ်နေသလို ဒေသတွေမှာ အုပ်ချုပ်ရေးသစ်ထူထောင်ဖို့ ကရင်လက်နက်ကိုင်အစုအဖွဲ့တွေအကြား ညှိုနှိုင်းဆွေးနွေးနေတယ်လို့ KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးက ပြောပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA ကြား တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ အခက်အခဲ ကြုံနေသလို၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်သားစုဆောင်းမှုတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်တဲ့ဒေသက ဒေသခံ ရခိုင်လူငယ်တွေရော၊ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တွေအတွက်ပါ စိုးရိမ်စရာဖြစ်နေပါတယ်။ ကိုသားညွန့်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တွေကို နိုင်ငံတကာက လက်မခံဖို့ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က တိုက်တွန်းချိန်မှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခအရှိန်ပြင်းဆဲ ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာကတော့ စစ်ကောင်စီ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ရပ်တန့်ဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ ရန်ကုန်က သတင်းထောက်မှတ်စုကို ကိုသားညွန့်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
“နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းတွေအနေနဲ့လည်း CRPH, NUG, PDF နဲ့ NLD အစွန်းရောက်များရဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကို အားပေးထောက် ခံမှု မပြုလုပ်သင့်သလို ပညာရေးကဏ္ဍကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖျက်ဆီးနေတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ဆန့်ကျင်ရှုတ်ချဖို့လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလိုတယ်။” (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်)
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ AA ရက္ခိုင့်တပ်တော်ကြား တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေပြီး အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေလည်း တိုးလာနေပါတယ်။ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း မင်းပြားမြို့နယ်မှာ မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းက လေကြောင်းပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၂ဝ ကျော်သေဆုံးပြီး ၂ဝ ထက်မနည်းဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ AA ရခိုင့်တပ်တော်နဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေလို့ ဒေသခံတွေ နေထိုင်ရေးနဲ့ စားဝတ်နေရေး အထူးခက်ခဲနေတာပါ။ အရပ်သားနေရပ် မရှောင် ဝေဟင်၊ မြေပြင် စစ်ဆင်မှုကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ ပိုတိုးလာပါတယ်။ ရန်ကုန်က သတင်းထောက်မှတ်စုကို ကိုသားညွန့်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တသန်းကျော်နဲ့ သူတို့ကိုလက်ခံထားတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လူမှုအသိုက်အဝန်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ဖို့အတွက် အခု ၂၀၂၄ခုနှစ်အတွင်း ရံပုံငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၈၅၀ ကျော် ရရှိဖို့ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီတွေနဲ့ လူသားချင်းစာနာကူညီမှုအဖွဲ့အေစည်းတွေ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တသန်းကျော်နဲ့ သူတို့ကိုလက်ခံထားတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လူမှုအသိုက်အဝန်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ဖို့၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ရန်ပုံငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၈၅၀ ကျော် ရရှိဖို့ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီတွေနဲ့ လူသားချင်းစာနာကူညီမှုအဖွဲ့အစည်းတွေက မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။
ရန်ကုန် အင်းစိန် ဗဟိုအကျဉ်းထောင်အတွင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတချို့ ရိုက်နှက်ခံရပြီးနောက် တိုက်ပိတ်ခံထားရပြီး ဆေးကုသခွင့်နဲ့ ဧည့်တွေ့ခွင့်၊ ပါဆယ်ပို့ခွင့်တွေပါ ပိတ်ပင်ထားတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့တွေက ဗွီအိုအေကို ပြောကြပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ စတင်အကောင်အထည်ဖော်နေ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံကို တရားဝင်ရော၊ တရားမဝင်ပါ အများအပြား သွားကြချိန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ ပိုတင်းကြပ်မှုတွေ လုပ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်က သတင်းထောက်မှတ်စုကို ကိုသားညွန့်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
မလေးရှားနိုင်ငံမှာ အထောက်အထားမယ့်နေထိုင်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချတာတွေမလုပ်ဘဲ သက်ဆိုင်ရာသံရုံးရဲ့နိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံချက် (CI) နဲ့ မတ်လ ၁ ရက်ကစပြီး နေရပ်ပြန်ခွင့်ပေးသွားမယ်လို့ မလေးရှား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး (Saifuddin Nasution Ismail) က မကြာသေးခင်က အသိပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ စတင်အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် ပြည်ပကိုထွက်ခွာဖို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားသူတွေနဲ့ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံဆီသွားဖို့ ပြင်ဆင်သူတွေ များပြားလာပါတယ်။ ရန်ကုန်က သတင်းထောက်မှတ်စုကို ကိုသားညွန့်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွေရပ်တန့်နေပေမဲ့ မြန်မာပြည်တွင်းက မြေရှားသတ္တုတွေကိုတော့ တရုတ်က အလုံးအရင်းနဲ့ တူးဖော်သယ်ယူနေတယ်လို့ ကချင်ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
