ကရင်နီပြည်နယ်အခေါ် ကယားပြည်နယ်အတွင်း လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုတွေကြောင့် မြို့ကို စွန့်ခွာခဲ့ရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ ၇,၀၀၀ လောက် ရှိပြီး အဲ့ဒီအထဲမှာ ကင်ဆာ၊ ဆီးချို၊ သွေးတိုး စတဲ့ နာတာရှည် ရောဂါသည်တွေ ၃၀၀ နီးပါးလောက်ရှိတဲ့အကြောင်း အကူအညီပေးနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
“သူတို့က...ပျူစောထီးမလုပ်ရင် ဖမ်းထားတဲ့လူတွေကို ပြန်မလွှတ်ဘူး။ သတ်ပစ်မယ်။ ပြီးတော့ ရွာကိုလည်း မီးရှို့မယ်ပေါ့- အဲ့လိုမျိုးပြောတော့ မနေ့က လက်မှတ်ထိုးလိုက်ရတယ်။ ပျူဝင်ပါ့မယ်၊ ကျနော်တို့ ရွာတွေကို ဒီလိုမလုပ်ဖို့ပေါ့။ ဖမ်းတဲ့လူတွေကိုလည်း ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ပေါ့။ အယောက် ၅၀ တောင်းတာဗျ။” (ဒေသခံ)
ကိုဗစ်ဗီဇပြောင်း Omicron BA.4 နဲ့ BA.5 ကိုဗစ်ရော ဂါပိုး ကူးစက်နှုန်းတွေ မြင့်တက်လာနေတာကြောင့် ပြည်တွင်းကူးစက်မှုတွေလည်း တိုးလာနေတာကြောင့် ပြည်သူလူထုတွေ မပေါ့ဆ ဖို့နဲ့ ရောဂါကာကွယ်ရေး အစီအစဉ်တွေကိုလည်း ဆက်လက်လိုက်နာဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ သတိပေးနေပါတယ်။
Boeing လေယာဉ်ကုမ္ပဏီကနေ Delta လေကြောင်းလိုင်းက ဂျက်လေယာဉ်အသစ် အစီး ၁၀၀ မှာယူဖို့သဘောတူလက်မှတ်ထိုးလိုက်တာကြောင့် လေကြောင်းလုပ်ငန်းပြန်ကောင်းလာမယ့်အရိပ်အယောင်တွေရှိလာပါတယ်။ ဒီသဘောတူချက်ကို UK Farnborough နိုင်ငံတကာ လေယာဉ်နဲ့ နည်းပညာပြပွဲမှာ ကြေညာခဲ့တာပါ။ အေပီသတင်းကိုအခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင် ပြောပြပါမယ်။
ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကြောင့် နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းမြို့တွေကနေ နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း Lviv မြို့ကို နေရပ်စွန့် ပြောင်းရွှေ့လာသူတွေ ထဲ တချို့ကတော့ အချိန်မဆိုင်းပဲ နေရာသစ်မှာ ဘဝသစ်ပြန်စဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပါတယ်။ VOA သတင်းထောက် Omelyan Oshchudlyak ပေးပို့ထားတဲ့သတင်းကို မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
ကမ္ဘာတဝန်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှုပြဿနာနဲ့ ကြုံနေရချိန်မှာပဲ ကနေဒါနိုင်ငံမှာလည်း ကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ ဓါတ်ဆီဈေး တစ်ရှိန်တိုး ထိုးတက်နေတဲ့ ဒဏ်ကို စပြီးကြုံနေရပါတယ်။ ကနေဒါမှာ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အတွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးနှုန်း ရောက်နေတဲ့ အကြောင်း ရိုက်တာသတင်းကို အခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင် ပြောပြပေးပါမယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Utah ပြည်နယ်က Great Salt Lake ရေငန်အိုင်ကြီးခန်းခြောက်လာတာကြောင့် ဂေဟစနစ်ပျက်ယွင်းနိုင်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပြည်နယ် စီးပွားရေးထိခိုက်နိုင်တာကဲ့ အပေါ် စိုးရိမ်မှုတွေရှိနေပါတယ်။ ရိုက်တာ သတင်းကို အခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင်က ပြောပြပေးပါမယ်။
ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျုးကျော်စစ် ၅ လထဲရောက်လာတာနဲ့ အတူ ကမ္ဘာတဝန်းက ယူကရိန်းတွေ သူတို့နိုင်ငံသားတွေအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ ငွေကြေးအထောက်အပံ့တွေ ပေးနိုင်ဖို့ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်။ ပိုလန်နိုင်ငံ Krakow မြို့မှာယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေနဲ့ အတူ တခြားထောက်ခံသူတွေစုဝေးကြတဲ့အကြောင်း မမြသဇင်အောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခွင့်ကို အမျိုးသမီးအခြေခံဥပဒေအခွင့်အရေးအဖြစ်သတ်မှတ်ထားတဲ့ Roe v. Wade စီရင်ထုံးကိုတရားရုံးချုပ်ပယ်ဖျက်လိုက်ပါတယ်။ လိင်စိတ်ခံယူချက်ကွဲပြားသူတွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေကန့်သတ်လာတဲ့အပေါ် အမေရိကန်ရောက်မြန်မာနွယ်ဖွား LGBTQတွေအနေနဲ့ဘယ်လိုသဘောထားရှိပါသလဲ။ မမြသဇင်အောင်ပြောပြပါမယ်။
ရုရှားကနိုင်ငံရေးသြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ရည်ရွယ်ပြီး ဥရောပကို ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့တာကို ဖြတ်တောက်လာနိုင်တဲ့ အကြောင်း နိုင်ငံတကာစွမ်းအင်အေဂျင်စီက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ ဆောင်းရာသီမှာ လောင်စာစွမ်းအင်ပြတ်တောက်နိုင်တဲ့ အကြပ်အတည်းကို ရှောင်ရှားနိုင်ဖို့ ဥရောပက ကြိုးစားနေတာပါ။ မြသဇင်အောင်က ပြောပြပါ့မယ်။
“အရင် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ပတ်သက်ပြီး နေဖို့ထိုင်ဖို့၊ စားရေး သောက်ရေးကအစ သီးခြား စီစဉ်ပေးထားတာမျိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့တရားစီရင်ရေးအရ ကျော်လွန် ဆောင်ရွက်ခဲ့တာမရှိဘူး။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ဥပဒေအထက်မှာ ဘယ်သူမှ မရှိဘူးပြောချင်ပါတယ်။” (ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း-စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ)
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို လက်ရှိထိန်းသိမ်းထားတဲ့နေရာကနေ နေပြည်တော် အချုပ်ထောင်ကို ပို့ဆောင်လိုက်ပြီလို့ စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်ဥပဒေ ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး စွဲချက်တင်ထားတဲ့ အမှုကိုလည်း နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်မှာ ဒီကနေ့ စတင် စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။
ဥတုရာသီဖောက်ပြန်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဟာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု အကျိုးဆက် ပညာသင်ခွင့်မရကြတဲ့ သန်းပေါင်းများစွာသော မိန်းကလေးများတွေအတွက် တိုက်ပွဲတခုလည်းဖြစ်တယ်လို့ နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် မာလာလာ ယူဆွတ်ဇိုင်က ပြောပါတယ်။ ရိုက်တာသတင်းတပုဒ်ကို အခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင် ပြောပြပေးပါမယ်။
ကလေးငယ်တွေမှာ အသည်းရောင် အသားဝါ ဖြစ်ပွါးတဲ့နှုန်းမြင့်လာတာနဲ့ COVID-19 ရောဂါ ဆက်စပ်မှုရှိနိုင်တယ်လို့ ဗြိတိန် ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲ ကလေးတွေကြုံရတဲ့ ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်မှာလည်း ကလေးငယ် ၁၈၀ နဲ့ သုတေသနပြု လေ့လာမှုတွေလုပ်နေပါတယ်။ မမြသဇင်အောင်ကတင်ပြပါမယ်။
ဇွန်လ ၂၀ ရက်နေ့ဟာ ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည်များနေ့ဖြစ်တာကြောင့် အာဖဂန်ကနေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို မိသားစုနဲ့ အတူထွက်ပြေးခိုလှုံခဲ့တဲ့ ဒုက္ခသည်တယောက်နဲ့ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် Genia Dulot က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။ မမြသဇင်အောင်တင်ပြပေးပါမယ်။
“မြေငလျင်ဆိုတာက တခြား သဘာဝဘေးလိုမျိုး ကြိုတင်ခန့်မှန်းတွက်ချက်လို့ မရတဲ့ သဘာဝဘေးဖြစ်တယ်။ ရာသီမရွေး ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဆိုတော့ တိတိကျကျခန့်မှန်းတွက်ချက်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ဖြစ်တာတွေက နေရာတခုတည်းမှာ ဖြစ်ပေါ်တာမဟုတ်ဘူး။ ဖြစ်တဲ့ နေရာတနေရာနဲ့ တနေရာမတူဘူး။” (ဒေါက်တာရင်မျိုးထွေး-မြေငလျင်ဌာန)
"သူတို့တွေက ဘာသာရေးကို ဖိနှိပ်တာထက် ဘာသာရေးကို အသုံးချနေတာက ပိုများတယ်။ ဒီလိုအသုံးချလိုက်ရင် တဦးနဲ့တဦး၊ ဘာသာတခုနဲ့ တခုကို ရန်တိုက်ပေးလိုက်လို့ရှိရင် သူတို့တွေရဲ့အောင်မြင်မှုက ရလိမ့်မယ်လို့ ထင်နေတာ။ ဘာသာအချင်းချင်း ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာတွေကို ရန်တိုက်ပေးမယ်။” (အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တဦး)
အမေရိကန် မြို့တော်ဝါရှင်တန်မှာရှိတဲ့ Gallaudet တက္ကသိုလ်က ၂၀၂၀ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနောက်ပိုင်း ပထမဆုံး ဘွဲ့နှင်းသဘင်အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ အကြားအာရုံချို့တဲ့သူတွေအတွက် လက်သင်္ကေတဘာသာစကား နဲ့ သင်ယူနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က တခုထဲသောတက္ကသိုလ်ဖြစ်ပါတယ်။ မခင်ဖြူထွေးက ပြောပြပေးပါမယ်။
“ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ဆိုရင်ဗျာ၊ သစ်ဆိမ့်ကနေ ရှိမ်းမကားကို ရောက်တော့မယ်ဆိုတာနဲ့ ပြည်သူတွေက ရှောင်ရတဲ့အခါကျတော့ တချို့ဆိုရင် စားစရာ အိုးခွက်ပန်းကန်ကို ပါမလာကြတာ။ မိုးရွာကြီးထဲမှာပဲ စင်ကလေးတွေတို့၊ တဲလေးတွေတို့မှာ တိုးကြိတ်ပြီးတော့ မြေကြီးပေါ်မှာပဲ အိပ်ရတဲ့ရက်တွေကလည်း မနည်းဘူးဗျ။ (ဒေသခံတဦး)
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဒီသီတင်းပတ်တွေအတွင်း COVID ကူးစက်မှုနှုန်း သုံးဆနီးပါးပြန်တက်လာတယ်လို့ ရောဂါကာကွယ်ရေးနဲ့ ထိန်းချုပ်ရေးဌာန CDC စာရင်းတွေကဖော်ပြပါတယ်။ နယူးယောက်မြို့မှာလည်း ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေး သတိပေးချက်တွေကို အဆင့်မြှင့်ထားပါတယ်။ Aron Ranen သတင်းပေးပို့ထားတာကို မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
