“နွေရာသီရောက်လို့ အပူချိန်မြင့်တာရယ်၊ အယ်နီညိုကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှုတွေ လျော့နည်းလို့ လာမယ့်ရက်တွေလည်း နည်းနည်းစီလောက်တော့ ထပ်တိုးအုံးမှာပေါ့။ အပူပျံတဲ့ မိုးတိမ်တောင်တွေဖြစ်တယ်။ လေပြင်းတိုက်တာ၊ မိုးသီးကြွေတာ၊ မိုးထစ်ချုန်းရွာတာတွေ အပူနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ မိုးလေဝသ ဖြစ်စဉ်တွေပေါ့။”
မြန်မာနိုင်ငံကစစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေအတွက်ထိုင်းနိုင်ငံကလူသားခြင်းစာနာမှုအထောက်အပံ့တွေပေးပို့ပါတယ်မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ရုရှားစစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတိုးမြှင့်ဖို့ရှိနေပါတယ်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမြောက်ကိုရီးယားစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ကို ရုရှားကဗွီဒိုအာဏာသုံးပါယ်ချခဲ့ပါတယ်ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်
“လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးလာကြဲတာကတော့ ဒီကနေ့ မနက် ၈ နာရီ ၁ဝ မိနစ်မှာပေါ့နော်၊ သေဆုံး တာကတော့ ကလေးက ၄ ယောက်ပါတယ် အမျိုးသမီးတယောက် ပါတယ်၊ ဒဏ်ရာရတာကတော့ အားလုံးပေါင်း ၉ ယောက်ပါခင်ဗျာ။ လက်နက်ကြီးက ရွာထဲကို ကျတာပါခင်မျာ။ လက်ရှိမှာတော့ ဒဏ်ရာရတဲ့သူတွေကိုတော့ တိမ်ညိုဆေးရုံပို့ပြီးတော့ ဆေးကုသမှု ခံယူနေပါတယ်။”(ဒေသခံ)
အဝေးရောက်တိဗက်တွေ၆၅နှစ်မြောက်တော်လှန်ရေးနေ့နယူးဒေလီမှာချီတက်ခဲ့ပါတယ်နယ်နိမိတ်အငြင်းပွားနေတဲ့အိန္ဒိယအရူနာချယ်ပရာဒစ်ရှ် ပြည်နယ်ကိုအသိအမှတ်မပြုဘူးလို့ တရုတ်ကပြောဆိုပါတယ်တောင်ကိုရီးယားနဲ့အမေရိကန်ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်သလို၊တရုတ်ရုရှားအီရန်တို့လည်းပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်ခဲ့ပါတယ်။ ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်
တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်အတွင်း တရုတ်နဲ့ဖိလစ်ပိုင်ထိပ်တိုက်တိုးပြီး တင်းမာမှုတွေမြင့်တက်လာနေသလို၊ တရုတ်ရဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကိုရင်ဆိုင်ဖို့ ဒေသတွင်းစုဖွဲ့မှုတွေလုပ်လာပါတယ်။ အိန္ဒိယ၊တောင်ကိုရီးယားဂျပန်တို့ လုံခြုံရေးနဲ့စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေတိုးမြှင့်လိုက်ပါတယ်။ ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီနဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AAအဖွဲ့ကြား တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြည်တွင်းအိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူတွေ တနေ့ထက်တနေ့ များပြားလာနေပြီး စားဝတ်နေ ရေးအပြင် ကျန်းမာရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။
သမ္မတရွေးကောက်ပွဲရှိတဲ့ ဒီနှစ်မှာတော့ မတ်လမှာ ပထမဆုံးသီတင်းပတ်ရဲ့အင်္ဂါနေ့ဟာ အမေရိကန်အတွက် အရေးပါတဲ့ အင်္ဂါနေ့ (Super Tuesday) ခေါ်ဆိုကြပြီး ဒီနေ့ ရွေးချယ်ပွဲဟာ သမ္မတကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားမှာလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖေါက်မှုကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရပရာဗိုဝိုဆူဘီရန်တိုကိုကြယ်လေးပွင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာထူးတိုးပေးလိုက်တဲ့အပေါ်ဝေဘန်ကြပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်သမတမားကို့စ် သြစတြေးလျနိုင်ငံကိုသွားပါတယ်။ ဂျပန်နဲ့အိန္ဒိယစစ်ရေးလေ့ကျင့်ပါတယ်။ကိုဇော်မိုးကျော်ကစုစည်းတင်ပြထားပါတယ်
ထိုင်ဝမ်မှာအသစ်ရွေးချယ်ခံထားရတဲ့ သမ္မတနဲ့ဒုသမ္မတလောင်းတွေကို အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ သွားရောက် တွေ့ဆုံပါတယ်။ အိန္ဒိယမှာတော့ရွေးကောက်ပွဲနီးလာချိန်မှာ လယ်သမားတွေဆန္ဒပြနေကြပါတယ်။ ရုရှားခရီးသွားဧည့်သည်တွေမြောက်ကိုရီးယားမှာသွားရောက်လည်ပတ်ပါတယ်။ ကိုဇော်မိုးကျော်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားရဲ့ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု ၃ နှစ်ထဲရောက်လာချိန်မှာ ယူကရိန်းအရှေ့ဘက် စစ်မျက်နှာမှာ အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်နေရပြီး ရုရှားက နိုင်ငံအနှံ့ ဒုံးလက်နက်တွေနဲ့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။
ထိုင်းမှာဘုရင်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလှုပ်ရှားသူအသက်၂၂အရွယ်ကျောင်းသူတန်တဝမ်ကိုဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီUAEမှာပထမဆုံးဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းဖွင့်လှစ်ပေးလိုက်ပါတယ်မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ဂျပန်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ကမ်းလှမ်းချက်တွေထွက်ပေါ်လာပေမယ့်လည်းတင်းမာနေဆဲဖြစ်ပါတယ်ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်
ပါကစ္စတန်မှာနိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်မှုတွေကြားကဘဲဖေဖေါ်ဝါရီလ၈ရက်နေ့မှာရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပါတယ်အင်ဒိုနီးရှားမှာရှေ့တပတ်ထဲသမတရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ရှိနေပြီးဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းဆူဘီယံတိုအလားလာရှိနေပါတယ်ထိုင်းတောင်ပိုင်းမွတ်ဆလင်ခွဲထွက်ရေးအဖွဲ့နဲ့ထိုင်းအစိုးရမလေးရှားမှာဆွေးနွေးပါတယ်ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်
ဂျော်ဒန်နိုင်ငံမှာ အမေရိကန်စစ်သား ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့ပေါ် အမေရိကန်ကလက်တုန့်ပြန်သွားမယ်လို့ပြောဆိုပြီး ပစ်မှတ်တချို့ကိုတိုက်ခိုက်ပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားကတော့စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ဂျပန်နဲ့အမေရိကန်ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်ထဲမှာပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်ပါတယ်။ ကိုဇော်မိုးကျော်ကစုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ AA ရက္ခိုင့်တပ်တော်ကြား တကြော့ပြန်တိုက်ပွဲတွေ ပြန်လည်စတင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့ကနေ ဒီကနေ့အထိ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေဆဲဖြစ်ပြီး တိုက်ပွဲတွေကြောင့် သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ရခိုင်ဒေသခံတွေဟာလည်း ဒီကနေ့အထိ အိုးအိမ်စွန့်ခွာပြီး ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးနေကြရတာပါ။
ထိုင်ဝမ်ရွေးကောက်ပွဲမှာလွတ်လပ်ရေးလိုလားတယ်လို့သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့DPPပါတီက Lai Ching-te အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက်ဘယ်လိုအလားလာတွေရှိပါသလဲ။ တရုတ်ကတိဗက်ဒေသမှာစစ်ရေးတည်ဆောက်မှုတွေတိုး မြှင့်ဖို့ပြင်ဆင်နေပါတယ်။မထင်မှတ်ဘဲ ပါကစ္စတန်နဲ့အီရန်အကြားအပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုတွေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ကိုဇော်မိုး ကျော်ကစုစည်းတင်ပြထားပါတယ်
“ဒေါ်နယ်ထရန့်မှာ အဲလောက်ကြီးမားတဲ့ရာဇဝတ်မှုကြီးတွေကို ကျော်လွှားဖို့အတွက် သမ္မတရာထူးရမှပဲဖြစ်မယ့်အတွက် သူ့ဘက်ကလည်း ဗျူဟာကျကျ ထပ်ပြီးတော့စီစဉ်ပါတယ်ခင်ဗျ၊ ဒီနေရာမှာ အဆုံးအဖြတ်ကတော့ မဲပေးမယ့် သူတွေလို့ပဲ မြင်ပါတယ်ခင်ဗျ။” (ဒေါက်တာတင့်ဆွေ-နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ)
စစ်တပ်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ပြီး စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့ ခင်ဦးမြို့နယ်ထဲမှာ အရပ်သား ၄ ဦး သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ သတ်ဖြတ်ခံရသူတွေထဲ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတဦးလည်းပါဝင်တယ်လို့သေခံတွေကပြောပါတယ်။ ခင်ဦးမြို့နယ်ထဲက အခြေအနေတွေသတင်းပေးပို့ထားတာပကို- ကိုဇော်မိုးကျော်က ပြောပြပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ AA ရက္ခိုင့်တပ်တော်ကြား ပြင်းထန်တဲ့တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ထွက်ပြေးကြတဲ့ ဒေသခံ သုံးသိန်းကျော်လာပြီး စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအဖို့ စားဝတ်နေရေးအကျပ်အတည်းတွေ ကြုံနေကြတဲ့အပြင် ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုတွေပါ ရင်ဆိုင်ကြရတယ်လို့ ရခိုင်စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
"ညညတိုင်ဆိုရင် လက်နက်ကြီး ပစ်တာကတမျိုး၊ သေနတ်က တမျိုး၊ မနက်မိုးလင်းရင် ဘယ်က ဖမ်းခံရပြီဆိုတာမျိုး။ ဒီလိုဆိုတော့ ဘယ်နေရမလဲပေါ့၊ တကယ်တမ်းကျတော့ ကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ယာကိုထားပြီးတော့ ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတယ်ဆိုတာ စကားအရပဲလွယ်တာ။ တကယ့်လက်တွေ့မှာ မလွယ်ကူဘူးဆိုတာ ပြောချင်ပါတယ်။” (မြောက်ဦးဒေသခံ)
ရုရှားဟာအိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွက်မြန်မာနိုင်ငံကိုတိုးချဲ့ဖို့လုပ်လာနေပါသလားထိုင်းနိုင်ငံမှာမြန်မာမူးယစ်မှောင်ခိုလို့သံသယရှိသူနဲ့ပတ်သက်တဲ့ထိုင်းအထက်လွှတ်တော်အမတ်ကိုရုံးထုတ်စစ်ဆေးပါတယ်မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်းကမ္ဘာ့ဘိန်းအများဆုံးထုတ်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်လာပါတယ် ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြထားပါတယ်
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
