[[Zawgyi/Unicode]]
ဟိမဝန္တာတောင်တန်းတွေပေါ်က နိုင်ငံငယ်လေးတခုဖြစ်တဲ့ နီပေါလ်နိုင်ငံက လေယာဉ်မှူးဇနီးမောင်နှံနှစ်ယောက်ဟာ သီးခြား လေယာဉ်ပျက်ကျမှုတွေမှာ သေဆုံးခဲ့ကြပါတယ်။ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ လေယာဉ်မှူးသေဆုံးပြီး ၁၆ နှစ်အကြာမှာ ဇနီးဖြစ်သူလည်း အလားတူဖြစ်ရပ်ဆိုးနဲ့ သေဆုံးခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ရိုက်တာသတင်းကိုအခြေခံပြီး နန်းလောင်ဝ်တင်ပြထားပါတယ်။
၂၀၁၀ ခုနှစ်က နီပေါလ် Yeti လေကြောင်းလိုင်းမှာ လာရောက်အမှုထမ်းခဲ့တဲ့ Anju Khatiwada ဟာ လေယာဉ်ပျက်ကျမှုတခုမှာ ခင်ပွန်းဖြစ်သူလေယာဉ်မှူးသေဆုံးခဲ့ပြီး ၄ နှစ်အကြာမှာပဲ ခင်ပွန်းဖြစ်သူရဲ့ခြေရာနင်းပြီး လေယာဉ်မှုးဖြစ်လာခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ နီပေါလ်ပြည်တွင်းခရီးသည်တင်လေယာဉ်ငယ်တစင်း လေဆိပ်မှာမဆင်းခင် မိနစ်ပိုင်းအလိုမှာပျက်ကျခဲ့ရာက ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာပဲ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ လေယာဉ်မှူး Dipak Pokhrel သေဆုံးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့က Yeti လေကြောင်းလိုင်းက ခရီးသည်တင်လေယာဉ်ကို ပူးတွဲလေယာဉ်မှူးအဖြစ် အသက် ၄၄ နှစ်အရွယ် Khatiwads မောင်းနှင်လာခဲ့ပါတယ်။ မြို့တော် Khamandu ကနေ Pokhara မြို့ကို ပျံသန်းလာချိန် ပျက်ကျသွားခဲ့တဲ့လေယာဉ်ပေါ်မှာ ခရီးသည် ၆၈ ဦးနဲ့ လေယာဉ်အမှုထမ်း ၄ ဦးလိုက်ပါခဲ့ကြပြီး နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း လူသေဆုံးမှုအများဆုံး ဖြစ်ရပ်ဆိုးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ လူပေါင်း ၇၂ ဦးလိုက်ပါလာတဲ့လေယာဉ်ပျက်ကျမှုအတွင်း အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတယောက်မှ မတွေ့သေးပါဘူး။
“၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ Yeti လေကြောင်းလိုင်းပိုင် Twin Otter လေယာဉ် Jumla မြို့မှာ ပျက်ကျသွားတုန်းက သူ့ရဲ့ ခင်ပွန်း Dipak Pokhrel ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ခင်ပွန်းသေဆုံးသွားလို့ ရလာတဲ့ဲအသက်အာမခံငွေနဲ့ လေယာဉ်အမောင်းသင်တန်းတက်ပြီး သူလည်းလေယာဉ်မှူး ဖြစ်လာတာပါ။”
နာရီပေါင်း ၆,၄၀၀ ကျော်လေယာဉ်ပျံသန်းမှုအတွေ့အကြုံရှိတဲ့လေယာဉ်မှူးတဦးဖြစ်တဲ့ Khatiwada ဟာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေကြား ရေပန်းစားတဲ့ မြို့တော် Kathmandu ကနေ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ Pokhara ကို အရင်တုန်းကလည်း မောင်းနှင်ပျံသန်းခဲ့သူဖြစ်တယ်လို့ ပြောခွင့်ရသူ Bartaula ကပြောပါတယ်။
ပျံသန်းချိန်နာရီပေါင်း ၂၁,၉၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ လေယာဉ်ကက်ပတိန် Kamal K.C ရဲ့အလောင်းကိုတော့ ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးပါပြီ။ တွဲဖက်လေယာဉ်မှူး Kathiwada ရဲ့ရုပ်အလောင်းကို အတည်မပြုရသေးပေမယ့် သေဆုံးသွားပြီလို့ ယူဆရကြောင်းလည်း ပြောခွင့်ရသူ ကဆိုပါတယ်။ Kathiwada ကိုပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သိကျွမ်းတဲ့ လေကြောင်းလိုင်းအရာရှိတဦးကလည်း ခုလိုပြောပါတယ်။
“တနင်္ဂနွေနေ့တုန်းက တွဲဖက်လေယာဉ်မှူးအဖြစ် သူပါသွားခဲ့တာပါ။ ဒါက လေကြောင်းလိုင်းရဲ့ ပုံမှန်လုပ်ငန်းစဉ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဘာတာဝန်ပဲလာလာ သူကအဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီး Pokhara ကိုလည်း မောင်းနှင်ပျံသန်းဖူးပါတယ်။”
လေကြောင်းလိုင်းအတွက် တရားဝင်ပြောဆိုခွင့်မရှိတဲ့အတွက် အဲဒီအရာရှိက သူ့နာမည်ကိုတော့ မပြောပါဘူး။ Kathiwada ရဲ့ မိသားစုကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ချက်ချင်း ဆက်သွယ်လို့မရသေးပါဘူး။ ATR-72 အင်ဂျင်နှစ်လုံးတပ် လေယာဉ်ဟာ Pokhara လေဆိပ်ရောက်ခါနီးမှာ တိမ်းစောင်းကျလာပြီး သျှိုတခုထဲကို ပျက်ကျ မီးလောင်သွားခဲ့တာလို့ မျက်မြင်တွေ့သူတွေနဲ့ လူမှုကွန်ယက်ပေါ်မှာတင်ထားတဲ့ ဗွီဒီယိုပုံရိပ်တွေမှာတွေ့ရပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က ပြန်ရှာဖွေတွေ့ရှိထားတဲ့ လေယာဉ်ပျံသန်းမှု မှတ်တမ်းတင်စက် black box နဲ့ လေယာဉ်မှူးအခန်းထဲက အသံမှတ်တမ်းတွေအရ ရာသီဥတုကြည်ကြည်လင်လင်ရှိနေချိန် လေယာဉ်ပျက်ကျရတဲ့အကြောင်းရင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေ ဆုံးဖြတ်နိုင်မယ်လို့ခန့်မှန်းရပါတယ်။
နီပေါလ်နိုင်ငံမှာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း လေယာဉ်နဲ့ ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျမှုတွေကြောင့် လူ ၃၅၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ရပြီးပါပြီ။ ဧဝရတ်တောင်အပါအဝင် ကမ္ဘာမှာ နံပါတ် ၁၄ မြောက် အမြင့်ဆုံးတောင်ရှိရာ နီပေါလ်နိုင်ငံမှာ ရုတ်တရက် ရာသီဥတုပြောင်းလဲလေ့ရှိတာကြောင့် အန္တရာယ်ရှိတဲ့အခြေအနေတွေပြောင်းလဲသွားတတ်တာဖြစ်ပါတယ်။
============
[[Unicode]]
၁၆ နှဈအကွာ ခငျပှနျးသညျလို လယောဉျပကြျကြ သဆေုံးရတဲ့ နီပေါအမြိုးသမီးပိုငျးလော့
ဟိမဝန်တာတောငျတနျးတှပေေါျက နိုငျငံငယျလေးတခုဖွဈတဲ့ နီပေါလျနိုငျငံက လယောဉျမှူးဇနီးမောငျနှံနှဈယောကျဟာ သီးခွား လယောဉျပကြျကမြှုတှမှော သဆေုံးခဲ့ကွပါတယျ။ ခငျပှနျးဖွဈသူ လယောဉျမှူးသဆေုံးပွီး ၁၆ နှဈအကွာမှာ ဇနီးဖွဈသူလညျး အလားတူဖွဈရပျဆိုးနဲ့ သဆေုံးခဲ့ရတာဖွဈပါတယျ။ ရိုကျတာသတငျးကိုအခွခေံပွီး နနျးလောငျဝျတငျပွထားပါတယျ။
၂၀၁၀ ခုနှဈက နီပေါလျ Yeti လကွေောငျးလိုငျးမှာ လာရောကျအမှုထမျးခဲ့တဲ့ Anju Khatiwada ဟာ လယောဉျပကြျကမြှုတခုမှာ ခငျပှနျးဖွဈသူလယောဉျမှူးသဆေုံးခဲ့ပွီး ၄ နှဈအကွာမှာပဲ ခငျပှနျးဖွဈသူရဲ့ခွရောနငျးပွီး လယောဉျမှုးဖွဈလာခဲ့သူဖွဈပါတယျ။ နီပေါလျပွညျတှငျးခရီးသညျတငျလယောဉျငယျတစငျး လဆေိပျမှာမဆငျးခငျ မိနဈပိုငျးအလိုမှာပကြျကခြဲ့ရာက ၂၀၀၆ ခုနှဈမှာပဲ ခငျပှနျးဖွဈသူ လယောဉျမှူး Dipak Pokhrel သဆေုံးခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီလ ၁၅ ရကျနေ့က Yeti လကွေောငျးလိုငျးက ခရီးသညျတငျလယောဉျကို ပူးတှဲလယောဉျမှူးအဖွဈ အသကျ ၄၄ နှဈအရှယျ Khatiwads မောငျးနှငျလာခဲ့ပါတယျ။ မွို့တောျ Khamandu ကနေ Pokhara မွို့ကို ပြံသနျးလာခြိနျ ပကြျကသြှားခဲ့တဲ့လယောဉျပေါျမှာ ခရီးသညျ ၆၈ ဦးနဲ့ လယောဉျအမှုထမျး ၄ ဦးလိုကျပါခဲ့ကွပွီး နှဈပေါငျး ၃၀ အတှငျး လူသဆေုံးမှုအမြားဆုံး ဖွဈရပျဆိုးလညျးဖွဈပါတယျ။ လူပေါငျး ၇၂ ဦးလိုကျပါလာတဲ့လယောဉျပကြျကမြှုအတှငျး အသကျရှငျကနြျရဈသူတယောကျမှ မတှေ့သေးပါဘူး။
“၂၀၀၆ ခုနှဈမှာ Yeti လကွေောငျးလိုငျးပိုငျ Twin Otter လယောဉျ Jumla မွို့မှာ ပကြျကသြှားတုနျးက သူ့ရဲ့ ခငျပှနျး Dipak Pokhrel ကှယျလှနျခဲ့ပါတယျ။ သူ့ခငျပှနျးသဆေုံးသှားလို့ ရလာတဲ့ဲအသကျအာမခံငှနေဲ့ လယောဉျအမောငျးသငျတနျးတကျပွီး သူလညျးလယောဉျမှူး ဖွဈလာတာပါ။”
နာရီပေါငျး ၆,၄၀၀ ကြောျလယောဉျပြံသနျးမှုအတှေ့အကွုံရှိတဲ့လယောဉျမှူးတဦးဖွဈတဲ့ Khatiwada ဟာ ကမ်ဘာလှည့ျခရီးသညျတှကွေား ရပေနျးစားတဲ့ မွို့တောျ Kathmandu ကနေ ဒုတိယအကွီးဆုံးမွို့ဖွဈတဲ့ Pokhara ကို အရငျတုနျးကလညျး မောငျးနှငျပြံသနျးခဲ့သူဖွဈတယျလို့ ပွောခှင့ျရသူ Bartaula ကပွောပါတယျ။
ပြံသနျးခြိနျနာရီပေါငျး ၂၁,၉၀၀ ကြောျရှိတဲ့ လယောဉျကကျပတိနျ Kamal K.C ရဲ့အလောငျးကိုတော့ ရှာဖှတှေေ့ရှိပွီးပါပွီ။ တှဲဖကျလယောဉျမှူး Kathiwada ရဲ့ရုပျအလောငျးကို အတညျမပွုရသေးပမေယ့ျ သဆေုံးသှားပွီလို့ ယူဆရကွောငျးလညျး ပွောခှင့ျရသူ ကဆိုပါတယျ။ Kathiwada ကိုပုဂ်ဂိုလျရေးအရ သိကြှမျးတဲ့ လကွေောငျးလိုငျးအရာရှိတဦးကလညျး ခုလိုပွောပါတယျ။
“တနငျ်ဂနှနေေ့တုနျးက တှဲဖကျလယောဉျမှူးအဖွဈ သူပါသှားခဲ့တာပါ။ ဒါက လကွေောငျးလိုငျးရဲ့ ပုံမှနျလုပျငနျးစဉျလညျးဖွဈပါတယျ။ ဘာတာဝနျပဲလာလာ သူကအဆငျသင့ျဖွဈနပွေီး Pokhara ကိုလညျး မောငျးနှငျပြံသနျးဖူးပါတယျ။”
လကွေောငျးလိုငျးအတှကျ တရားဝငျပွောဆိုခှင့ျမရှိတဲ့အတှကျ အဲဒီအရာရှိက သူ့နာမညျကိုတော့ မပွောပါဘူး။ Kathiwada ရဲ့ မိသားစုကို ရိုကျတာသတငျးဌာနက ခကြျခငြျး ဆကျသှယျလို့မရသေးပါဘူး။ ATR-72 အငျဂငြျနှဈလုံးတပျ လယောဉျဟာ Pokhara လဆေိပျရောကျခါနီးမှာ တိမျးစောငျးကလြာပွီး သြှိုတခုထဲကို ပကြျကြ မီးလောငျသှားခဲ့တာလို့ မကြျမွငျတှေ့သူတှနေဲ့ လူမှုကှနျယကျပေါျမှာတငျထားတဲ့ ဗှီဒီယိုပုံရိပျတှမှောတှေ့ရပါတယျ။
တနငျ်လာနေ့က ပွနျရှာဖှတှေေ့ရှိထားတဲ့ လယောဉျပြံသနျးမှု မှတျတမျးတငျစကျ black box နဲ့ လယောဉျမှူးအခနျးထဲက အသံမှတျတမျးတှအေရ ရာသီဥတုကွညျကွညျလငျလငျရှိနခြေိနျ လယောဉျပကြျကရြတဲ့အကွောငျးရငျးကို စုံစမျးစဈဆေးသူတှေ ဆုံးဖွတျနိုငျမယျလို့ခန့ျမှနျးရပါတယျ။
နီပေါလျနိုငျငံမှာ ၂၀၀၀ ခုနှဈနောကျပိုငျး လယောဉျနဲ့ ရဟတျယာဉျပကြျကမြှုတှကွေောင့ျ လူ ၃၅၀ နီးပါးသဆေုံးခဲ့ရပွီးပါပွီ။ ဧဝရတျတောငျအပါအဝငျ ကမ်ဘာမှာ နံပါတျ ၁၄ မွောကျ အမွင့ျဆုံးတောငျရှိရာ နီပေါလျနိုငျငံမှာ ရုတျတရကျ ရာသီဥတုပွောငျးလဲလေ့ရှိတာကွောင့ျ အန်တရာယျရှိတဲ့အခွအေနတှေပွေောငျးလဲသှားတတျတာဖွဈပါတယျ။