[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လေယာဉ်ဆီရောင်းတာ ပိတ်ပင်ဖို့နဲ့ နိုင်ငံပိုင်စွမ်းအင်ဌာနကို အမြန်ဆုံးပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်ဖို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်ကောင်စီတပ်တွေအနေနဲ့ အတိုက်အခံတွေအပေါ် လေကြောင်းက တိုက် ခိုက်နေတာမို့ လေယာဉ်ဆီတင်ပို့တာ ရပ်တန့်ဖို့နဲ့ မြန်မာ့ ရေနံနဲ့သဘာဝဓာတ်ငွေ့ လုပ်ငန်းအပေါ် လက်တွေ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူဖို့လည်း နိုင်ငံတကာအစိုးရတွေကို တောင်းဆိုလိုက်တာပါ။
TOTAL နဲ့ Chevron တို့အပါအဝင် နိုင်ငံတကာစွမ်းအင်ကုမ္ပဏီကြီးတွေ မြန်မာနိုင် ငံက ထွက်ခွာမယ်လို့ ကြေညာအပြီးမှာ Human Rights Watch လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၊ Burma Campaign UK နဲ့ Justice for Myanmar စတဲ့ အဖွဲ့တွေရဲ့ အခုလို တောင်းဆိုမှုအပေါ် အာရုံစိုက်မှုပိုရလာနေပါတယ်။
မကြာသေးခင်ကပဲ ဗြိတိန်အစိုးရက မြန်မာစစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့တိုက်ခိုက်မှု တွေမှာ အသုံးပြုနိုင်တဲ့ပစ္စည်းတွေ တင်ပို့တာကို ကုမ္ပဏီတွေဘက်က ရပ်တန့်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပေမယ့် ဘယ်အစိုးရကမှတော့ အမိန့်အဖြစ် မထုတ်ပြန်သေးပါဘူး။
ခုလိုအချိန်မှာ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ မြန်မာ့ရေနံနဲ့သဘာဝဓါတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကို ပစ်မှတ်ထား ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုအသစ်တွေ ချမှတ်ထားတာကို အကောင်အထည်ဖော်သင့်ပြီလို့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ HRW က ဒီနေ့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် EU ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းတဲ့အခါမှာလည်း မြန်မာစစ်တပ်ကို အကျိုးအမြတ် မဖြစ်စေဖို့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု စည်းမျဉ်းတွေနဲ့ အညီ လိုက်နာအောင် EU ဘက်က ကြီးကြပ်လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့လည်း တိုက် တွန်းထားပါတယ်။
EU က ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့က မြန်မာစစ်တပ်တာဝန်ရှိသူတွေအပါအဝင် စစ်တပ်နဲ့ဆက်နွယ်နေတဲ့ ခရိုနီတွေ နဲ့ MOGE အပါအဝင် စစ်တပ်ကထိန်းချုပ် ထားတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုအသစ်တွေကို ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အသစ်ချမှတ်လိုက်တဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် စွမ်းအင်ကုမ္ပဏီ အတော်များများဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာလုပ်နေတဲ့ သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းတွေကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့်လည်း အခုလို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်လိုက်တဲ့အတွက် ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို MOGE နဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုမှာမပါဝင်တဲ့ တခြား ကုမ္ပဏီတွေကို လွှဲပြောင်းပေးသွားမှာကိုလည်း စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးလာနေပါတယ်။
အဲဒီလိုသာ MOGE ကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့မယ်ဆိုရင် မြန်မာစစ်တပ်ကို ပိုပြီးတော့ ကြွယ်ဝချမ်းသာစေပြီး ခိုင်မာ အားကောင်းစေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ HRW အဖွဲ့ရဲ့ အာရှရေးရာဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူး John Sifton က ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ နော်ဝေး၊ ဂျပန်၊ ထိုင်း၊ တောင်ကိုရီးယား၊ သြစတြေးလျနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အလားတူ အရေးယူမှုတွေကို အမြန်ဆုံးလုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ဒီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
စစ်ကောင်စီကို လေယာဉ်ဆီရောင်းတာ ပိတ်ပင်ဖို့နဲ့ စွမ်းအင်လုပ်ငန်းပေါ်အရေးယူဖို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေ တောင်းဆို
=================
[[Unicode]]
စဈကောငျစီကို လယောဉျဆီရောငျးတာ ပိတျပငျဖို့နဲ့ စှမျးအငျလုပျငနျးပေါျအရေးယူဖို့ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှေ တောငျးဆို
မွနျမာစဈကောငျစီကို လယောဉျဆီရောငျးတာ ပိတျပငျဖို့နဲ့ နိုငျငံပိုငျစှမျးအငျဌာနကို အမွနျဆုံးပိတျဆို့ဒဏျခတျဖို့ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှကေ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
မွနျမာစဈကောငျစီတပျတှအေနနေဲ့ အတိုကျအခံတှအေပေါျ လကွေောငျးက တိုကျ ခိုကျနတောမို့ လယောဉျဆီတငျပို့တာ ရပျတန့ျဖို့နဲ့ မွနျမာ့ ရနေံနဲ့သဘာဝဓာတျငှေ့ လုပျငနျးအပေါျ လကျတှေ့ ဒဏျခတျအရေးယူဖို့လညျး နိုငျငံတကာအစိုးရတှကေို တောငျးဆိုလိုကျတာပါ။
TOTAL နဲ့ Chevron တို့အပါအဝငျ နိုငျငံတကာစှမျးအငျကုမ်ပဏီကွီးတှေ မွနျမာနိုငျ ငံက ထှကျခှာမယျလို့ ကွညောအပွီးမှာ Human Rights Watch လူ့အခှင့ျအရေးစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့၊ Burma Campaign UK နဲ့ Justice for Myanmar စတဲ့ အဖှဲ့တှရေဲ့ အခုလို တောငျးဆိုမှုအပေါျ အာရုံစိုကျမှုပိုရလာနပေါတယျ။
မကွာသေးခငျကပဲ ဗွိတိနျအစိုးရက မွနျမာစဈကောငျစီတပျဖှဲ့တှရေဲ့တိုကျခိုကျမှု တှမှော အသုံးပွုနိုငျတဲ့ပစ်စညျးတှေ တငျပို့တာကို ကုမ်ပဏီတှဘေကျက ရပျတန့ျပေးဖို့ တောငျးဆိုထားပမေယ့ျ ဘယျအစိုးရကမှတော့ အမိန့ျအဖွဈ မထုတျပွနျသေးပါဘူး။
ခုလိုအခြိနျမှာ ဥရောပသမဂ်ဂ (EU) အနနေဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ မွနျမာ့ရနေံနဲ့သဘာဝဓါတျငှေ့လုပျငနျးကို ပဈမှတျထား ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုအသဈတှေ ခမြှတျထားတာကို အကောငျအထညျဖောျသင့ျပွီလို့ လူ့အခှင့ျအရေးစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့ HRW က ဒီနေ့ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ EU ကုမ်ပဏီတှအေနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကနေ ပွနျလညျရုပျသိမျးတဲ့အခါမှာလညျး မွနျမာစဈတပျကို အကြိုးအမွတျ မဖွဈစဖေို့ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှု စညျးမဉြျးတှနေဲ့ အညီ လိုကျနာအောငျ EU ဘကျက ကွီးကွပျလုပျဆောငျသင့ျတယျလို့လညျး တိုကျ တှနျးထားပါတယျ။
EU က ပွီးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီ ၂၁ ရကျနေ့က မွနျမာစဈတပျတာဝနျရှိသူတှအေပါအဝငျ စဈတပျနဲ့ဆကျနှယျနတေဲ့ ခရိုနီတှေ နဲ့ MOGE အပါအဝငျ စဈတပျကထိနျးခြုပျ ထားတဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှကေို ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုအသဈတှကေို ခမြှတျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
အသဈခမြှတျလိုကျတဲ့ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုတှကွေောင့ျ စှမျးအငျကုမ်ပဏီ အတောျမြားမြားဟာ မွနျမာနိုငျငံမှာလုပျနတေဲ့ သူတို့ရဲ့လုပျငနျးတှကေို ရပျဆိုငျးဖို့ လိုအပျမှာဖွဈပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျလညျး အခုလို ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုတှေ ခမြှတျလိုကျတဲ့အတှကျ ကုမ်ပဏီတှအေနနေဲ့ သူတို့ရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေို MOGE နဲ့ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုမှာမပါဝငျတဲ့ တခွား ကုမ်ပဏီတှကေို လှှဲပွောငျးပေးသှားမှာကိုလညျး စိုးရိမျမှုတှေ တိုးလာနပေါတယျ။
အဲဒီလိုသာ MOGE ကို လှှဲပွောငျးပေးခဲ့မယျဆိုရငျ မွနျမာစဈတပျကို ပိုပွီးတော့ ကွှယျဝခမြျးသာစပွေီး ခိုငျမာ အားကောငျးစမှော ဖွဈတယျလို့ HRW အဖှဲ့ရဲ့ အာရှရေးရာဆိုငျရာ ညှှနျကွားရေးမှူး John Sifton က ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ အမရေိကနျ၊ ဗွိတိနျ၊ နောျဝေး၊ ဂပြနျ၊ ထိုငျး၊ တောငျကိုရီးယား၊ သွစတွေးလနြဲ့ တခွားနိုငျငံတှအေနနေဲ့ အလားတူ အရေးယူမှုတှကေို အမွနျဆုံးလုပျဆောငျသင့ျတယျလို့ ဒီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှကေ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
=================