အာဏာသိမ်းတပ်နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ

Shwe Kokko City - Chinatown in Myawaddy, Kayin State. Photo credit: RFA

Your browser doesn’t support HTML5

အာဏာသိမ်းတပ်နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ

စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် တိုင်းပြည်ပျက်စီးသွားတဲ့ဒဏ်ကို လူတိုင်းခံစားနေရပါတယ်။ အာဏာသိမ်းအုပ်စုရဲ့ ဆွေမျိုးသားချင်းတွေလည်း ကျီလန့်စာစား ဖြစ်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေကတော့ လုပ်လို့ကိုင်လို့ ကောင်းလာကြပုံရပါတယ်။ အာဏာသိမ်းတပ်က ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းသားတွေကို အခွင့်အလမ်း ဖွင့်ပေးလိုက်သလို ဖြစ်နေပါတယ်။ တရုတ်နယ်စပ် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်း၊ နယ်ခြားစောင့်တပ်နဲ့ ပြည်သူ့စစ်တွေ ရောထွေးယှက်တင်လာတဲ့ အချိန်အခါ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်စီးပွားရေးလည်ပတ်ဖို့ ခက်ခဲနေချိန်မှာ မှောင်ခိုစီးပွားရေး ရှင်သန်တဲ့ နယ်စပ်ဒေသမှာ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်သားတွေ အားကောင်းလာပါတယ်။

NLD အစိုးရ စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့တဲ့ ကရင်ပြည်နယ်က ရွှေကုက္ကိုလ်နယ်စပ်မြို့ဟာ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကစပြီး ထူထူထောင်ထောင် ဖြစ်လာတယ်လို့ ဧပြီလ (၂၁) ရက်နေ့ထုတ် US Institute of Peace ရဲ့ စာတမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ လောင်းကစားဝိုင်း၊ ငွေကြေးခဝါချလုပ်ငန်းနဲ့ ရာဇဝတ်မှုမျိုးစုံလုပ်ဖို့ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ကရင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၇ လောက်ကတည်းက အုတ်မြစ်ချခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ ဟောင်ကောင်အခြေစိုက် ယထိုင်း (Yatai) ကုမ္ပဏီက နယ်စပ်မြို့ တည်ဆောက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အကျိုးဆက်တခုကတော့ မြဝတီမြို့မှာလည်း ကစီးနိုး လောင်းကစားဝိုင်းတွေ ခေတ်စားလာတာပါပဲ။

မြဝတီမြို့မြောက်ဘက် ကီလို (၂၀) ကွာဝေးတဲ့ သောင်ရင်းမြစ် မြန်မာဘက်ကမ်းမှာ လောင်းကစားမြို့ တည်ဆောက်နေတာပါ။ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် BGF (Border Guard Force) က (၂၀) ရာခိုင်နှုန်း တရုတ်ဘက်က (၈၀) ရာခိုင်နှုန်း အကျိုးအမြတ် ရယူမယ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကရင် BGF အကူအညီနဲ့ ဝင်ရောက်လာတဲ့ တရုတ်တွေ မြဝတီမှာ များပြားလာပါတယ်။ ရွှေကုက္ကိုလ်စီမံချက်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ဇွန်လမှာ NLD အစိုးရက ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ ကရင် BGF ဟာ တပ်မတော်ရဲ့ သြဇာအရှိန်အဝါနဲ့ လောင်းကစားမြို့တော် တည်ဆောက်နေတာ ထင်ရှားပါတယ်။ တရုတ်မြို့သစ်ကို ဆိုင်ရှီကန်း Saixigang စက်မှုဇုန်လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။ ၂၀၁၂ မှာ ထောင်ကထွက်လာတဲ့ တရုတ်လူဆိုးဂိုဏ်းဝင် ဝမ်ကော့ကွိုင် Wan Kuok-Kui နဲ့ KNU အကြီးအကဲအချို့ ဖက်စပ်လုပ်ထားတဲ့ စီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။

Your browser doesn’t support HTML5

အာဏာသိမ်းတပ်နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ

စစ်အာဏာသိမ်းပြီး နောက်တနေ့မှာ ဝမ်ကော့ကွိုင်ဟာ မြန်မာဟောင်းမင့် (Hongmen) စားတော်ပွဲ Website ကို ဖူကျမ်းပြည်နယ်မှာ မှတ်ပုံတင်လိုက်ပါတယ်။ ကိုးကန့်နယ်ခြားစောင့်တပ်က တည်ထောင်ထားတဲ့ ဘိုင်ရှန်းကုမ္ပဏီနဲ့လည်း အဆက်အသွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။ ကိုးကန့်ကနေ မြန်မာ့စီးပွားရေး အချက်အချာနေရာတွေကို ဝင်ရောက်မယ့် အစီအစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဝမ်ကော့ကွိုင်ကို တရုတ်မျိုးချစ်တဦးအနေနဲ့ ဖော်ပြပြီး မြန်မာပြည်က တရုတ်အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်တပ်က ပစ်ခတ်လို့ ထွက်ပြေးရတဲ့ဒုက္ခသည်တွေ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကို ကျော်ဖြတ်ဖို့ အခက်အခဲ ရှိပေမယ့် လောင်းကစားလုပ်တဲ့ တရုတ်ကတော့ ဝင်ထွက်သွားလာနိုင်ကြပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ (၅) နှစ်အတွင်းမှာ နယ်ခြားဖြတ် ရာဇဝတ်မှုတွေကို တရုတ်အစိုးရ အကြီးအကျယ် နှိမ်နင်းပါတယ်။ အဖမ်းအဆီးတွေ မကြာခဏ လုပ်ပေမယ့်၊ ဝမ်ကော့ကွိုင်ကတော့ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ရနေပါတယ်။ တရုတ်ပြည်မမှာ ဝမ်ကော့ကွိုင်ဟာ ဂုဏ်ထူးဘွဲ့ထူး ချီးမြှင့်ခံရပြီး အရေးပါအရာရောက်နေပုံ ရပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရလက်အောက်ခံ သြဇာရှိ NGO နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင် ပတ်သက်နေတာဟာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းပါတယ်။ ဝမ်ကော့ကွိုင်ဟာ မလေးရှားမှာ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခံထားရတဲ့ ဝရမ်းပြေးပါ။ ရွှေကုက္ကိုလ်မြို့သစ်ဟာ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ပိုးလမ်းမမှာ အကြုံးဝင်သလိုလို ပြောဆိုတာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြို့သစ်တည်နေသူတွေဟာ ဟောင်ကောင်နဲ့ မကာအို အခြေစိုက် တရုတ်တွေဖြစ်လို့ တရုတ်အစိုးရနဲ့ရော တရုတ်ပြည်မကြီးနဲ့ရော ပတ်သက်စရာအကြောင်း မရှိဘူးလို့ တရုတ်သုတေသီ ယွန့်စွန်က Frontier Myanmar စာစောင်မှာ မနှစ်က ရှင်းပြဖူးပါတယ်။

ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းဟာ တရားဥပဒေ မရှိတဲ့နေရာမှာ ခြေကုပ်ယူကြတာမို့ မြန်မာနယ်စပ်ဒေသဟာ လူဆိုးဂိုဏ်းတွေရဲ့ စားကျက် ဖြစ်လာပါတယ်။ စစ်အစိုးရကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က မကြောက်ပါဘူး။ ဇွန်လအစောပိုင်းက တာချီလိတ်မှာ မူးယစ်ဆေးနဲ့ ပစ္စည်းကျပ်သန်းပေါင်း (၁၄,၃၆၆) ဖိုး ဖမ်းဆီးရမိပါတယ်။ ကွယ်လွန်သူ ဘိန်းဘုရင် ခွန်ဆာ ကြီးစိုးခဲ့တဲ့ ဟိုမိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်း နှစ်ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ ရဲစခန်းကို လက်နက်ကိုင်တစု လာရောက်ပစ်ခတ်လို့ ရဲတပ်ကြပ်ကြီး (၁) ဦိး သေဆုံးကြောင်း ဇွန်လ (၁၀) ရက်နေ့ထုတ် ဧရာဝတီသတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲတပ်ဖွဲ့ဟာ ခေါင်းတုံးပေါ်ထိပ်ကွက်ပြီး အမြတ်ထုတ်တာလို့ လူဆိုးဂိုဏ်းက ယူဆတဲ့အတွက် ခရိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့မှူးရုံးကို ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်တာ ဖြစ်ပုံရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်နေတဲ့ တာချီလိတ်မြို့နယ် ‘ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့’ ကတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ရုံးကို ပစ်ခတ်တဲ့ကိစ္စနဲ့ လုံးဝပတ်သက်ခြင်းမရှိကြောင်း ဇွန်လ (၉) ရက်နေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်းစုံကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ လက်သည်မပေါ်တဲ့ ပစ်ခတ်မှုမျိုးကို မကြာခဏ လုပ်တတ်တာကိုလည်း ဒေသခံတွေ သတိထားမိကြပါတယ်။


===Unicode===

စဈအာဏာသိမျးမှုကွောင့ျ တိုငျးပွညျပကြျစီးသှားတဲ့ဒဏျကို လူတိုငျးခံစားနရေပါတယျ။ အာဏာသိမျးအုပျစုရဲ့ ဆှမြေိုးသားခငြျးတှလေညျး ကြီလန့ျစာစား ဖွဈနကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရာဇဝတျဂိုဏျးတှကေတော့ လုပျလို့ကိုငျလို့ ကောငျးလာကွပုံရပါတယျ။ အာဏာသိမျးတပျက ရာဇဝတျဂိုဏျးသားတှကေို အခှင့ျအလမျး ဖှင့ျပေးလိုကျသလို ဖွဈနပေါတယျ။ တရုတျနယျစပျ ရာဇဝတျဂိုဏျး၊ နယျခွားစောင့ျတပျနဲ့ ပွညျသူ့စဈတှေ ရောထှေးယှကျတငျလာတဲ့ အခြိနျအခါ ဖွဈပါတယျ။ ပုံမှနျစီးပှားရေးလညျပတျဖို့ ခကျခဲနခြေိနျမှာ မှောငျခိုစီးပှားရေး ရှငျသနျတဲ့ နယျစပျဒသေမှာ ရာဇဝတျဂိုဏျသားတှေ အားကောငျးလာပါတယျ။

NLD အစိုးရ စုံစမျးစဈဆေးခဲ့တဲ့ ကရငျပွညျနယျက ရှှကေုက်ကိုလျနယျစပျမွို့ဟာ စဈအာဏာသိမျးခြိနျကစပွီး ထူထူထောငျထောငျ ဖွဈလာတယျလို့ ဧပွီလ (၂၁) ရကျနေ့ထုတျ US Institute of Peace ရဲ့ စာတမျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ လောငျးကစားဝိုငျး၊ ငှကွေေးခဝါခလြုပျငနျးနဲ့ ရာဇဝတျမှုမြိုးစုံလုပျဖို့ ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျ ကရငျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၇ လောကျကတညျးက အုတျမွဈခခြဲ့တာလို့ ဆိုပါတယျ။ ဟောငျကောငျအခွစေိုကျ ယထိုငျး (Yatai) ကုမ်ပဏီက နယျစပျမွို့ တညျဆောကျတာ ဖွဈပါတယျ။ အကြိုးဆကျတခုကတော့ မွဝတီမွို့မှာလညျး ကစီးနိုး လောငျးကစားဝိုငျးတှေ ခတျေစားလာတာပါပဲ။

မွဝတီမွို့မွောကျဘကျ ကီလို (၂၀) ကှာဝေးတဲ့ သောငျရငျးမွဈ မွနျမာဘကျကမျးမှာ လောငျးကစားမွို့ တညျဆောကျနတောပါ။ ကရငျနယျခွားစောင့ျတပျ BGF (Border Guard Force) က (၂၀) ရာခိုငျနှုနျး တရုတျဘကျက (၈၀) ရာခိုငျနှုနျး အကြိုးအမွတျ ရယူမယ့ျ စီးပှားရေးလုပျငနျး ဖွဈပါတယျ။ ကရငျ BGF အကူအညီနဲ့ ဝငျရောကျလာတဲ့ တရုတျတှေ မွဝတီမှာ မြားပွားလာပါတယျ။ ရှှကေုက်ကိုလျစီမံခကြျကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ လှနျခဲ့တဲ့နှဈ ဇှနျလမှာ NLD အစိုးရက ဆုံးဖွတျပါတယျ။ ကရငျ BGF ဟာ တပျမတောျရဲ့ သွဇာအရှိနျအဝါနဲ့ လောငျးကစားမွို့တောျ တညျဆောကျနတော ထငျရှားပါတယျ။ တရုတျမွို့သဈကို ဆိုငျရှီကနျး Saixigang စကျမှုဇုနျလို့လညျး ခေါျပါတယျ။ ၂၀၁၂ မှာ ထောငျကထှကျလာတဲ့ တရုတျလူဆိုးဂိုဏျးဝငျ ဝမျကော့ကှိုငျ Wan Kuok-Kui နဲ့ KNU အကွီးအကဲအခြို့ ဖကျစပျလုပျထားတဲ့ စီမံကိနျး ဖွဈပါတယျ။

စဈအာဏာသိမျးပွီး နောကျတနေ့မှာ ဝမျကော့ကှိုငျဟာ မွနျမာဟောငျးမင့ျ (Hongmen) စားတောျပှဲ Website ကို ဖူကမြျးပွညျနယျမှာ မှတျပုံတငျလိုကျပါတယျ။ ကိုးကန့ျနယျခွားစောင့ျတပျက တညျထောငျထားတဲ့ ဘိုငျရှနျးကုမ်ပဏီနဲ့လညျး အဆကျအသှယျရှိကွောငျး ဖောျပွပါတယျ။ ကိုးကန့ျကနေ မွနျမာ့စီးပှားရေး အခကြျအခြာနရောတှကေို ဝငျရောကျမယ့ျ အစီအစဉျ ဖွဈပါတယျ။ ဝမျကော့ကှိုငျကို တရုတျမြိုးခစြျတဦးအနနေဲ့ ဖောျပွပွီး မွနျမာပွညျက တရုတျအကြိုးစီးပှားကို ကာကှယျမယျလို့ ဆိုပါတယျ။ စဈတပျက ပဈခတျလို့ ထှကျပွေးရတဲ့ဒုက်ခသညျတှေ ထိုငျး-မွနျမာ နယျစပျကို ကြောျဖွတျဖို့ အခကျအခဲ ရှိပမေယ့ျ လောငျးကစားလုပျတဲ့ တရုတျကတော့ ဝငျထှကျသှားလာနိုငျကွပါတယျ။

လှနျခဲ့တဲ့ (၅) နှဈအတှငျးမှာ နယျခွားဖွတျ ရာဇဝတျမှုတှကေို တရုတျအစိုးရ အကွီးအကယြျ နှိမျနငျးပါတယျ။ အဖမျးအဆီးတှေ မကွာခဏ လုပျပမေယ့ျ၊ ဝမျကော့ကှိုငျကတော့ လှတျငွိမျးခမြျးသာခှင့ျ ရနပေါတယျ။ တရုတျပွညျမမှာ ဝမျကော့ကှိုငျဟာ ဂုဏျထူးဘှဲ့ထူး ခြီးမွှင့ျခံရပွီး အရေးပါအရာရောကျနပေုံ ရပါတယျ။ တရုတျအစိုးရလကျအောကျခံ သွဇာရှိ NGO နဲ့ ရာဇဝတျဂိုဏျးခေါငျးဆောငျ ပတျသကျနတောဟာ စိတျဝငျစားဖို့ ကောငျးပါတယျ။ ဝမျကော့ကှိုငျဟာ မလေးရှားမှာ ဖမျးဝရမျးထုတျခံထားရတဲ့ ဝရမျးပွေးပါ။ ရှှကေုက်ကိုလျမွို့သဈဟာ တရုတျအစိုးရရဲ့ ပိုးလမျးမမှာ အကွုံးဝငျသလိုလို ပွောဆိုတာမြိုးလညျး ရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ မွို့သဈတညျနသေူတှဟော ဟောငျကောငျနဲ့ မကာအို အခွစေိုကျ တရုတျတှဖွေဈလို့ တရုတျအစိုးရနဲ့ရော တရုတျပွညျမကွီးနဲ့ရော ပတျသကျစရာအကွောငျး မရှိဘူးလို့ တရုတျသုတသေီ ယှန့ျစှနျက Frontier Myanmar စာစောငျမှာ မနှဈက ရှငျးပွဖူးပါတယျ။

ရာဇဝတျဂိုဏျးဟာ တရားဥပဒေ မရှိတဲ့နရောမှာ ခွကေုပျယူကွတာမို့ မွနျမာနယျစပျဒသေဟာ လူဆိုးဂိုဏျးတှရေဲ့ စားကကြျ ဖွဈလာပါတယျ။ စဈအစိုးရကို လကျနကျကိုငျအဖှဲ့က မကွောကျပါဘူး။ ဇှနျလအစောပိုငျးက တာခြီလိတျမှာ မူးယဈဆေးနဲ့ ပစ်စညျးကပြျသနျးပေါငျး (၁၄,၃၆၆) ဖိုး ဖမျးဆီးရမိပါတယျ။ ကှယျလှနျသူ ဘိနျးဘုရငျ ခှနျဆာ ကွီးစိုးခဲ့တဲ့ ဟိုမိနျးတပျဖှဲ့ဝငျဟောငျး နှဈဦးကိုလညျး ဖမျးဆီးနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဖမျးဆီးခဲ့တဲ့ ရဲစခနျးကို လကျနကျကိုငျတစု လာရောကျပဈခတျလို့ ရဲတပျကွပျကွီး (၁) ဦိး သဆေုံးကွောငျး ဇှနျလ (၁၀) ရကျနေ့ထုတျ ဧရာဝတီသတငျးမှာ ဖောျပွပါတယျ။

စဈကောငျစီရဲတပျဖှဲ့ဟာ ခေါငျးတုံးပေါျထိပျကှကျပွီး အမွတျထုတျတာလို့ လူဆိုးဂိုဏျးက ယူဆတဲ့အတှကျ ခရိုငျရဲတပျဖှဲ့မှူးရုံးကို ပဈခတျတိုကျခိုကျတာ ဖွဈပုံရပါတယျ။ စဈကောငျစီ ဆန့ျကငြျရေးလုပျနတေဲ့ တာခြီလိတျမွို့နယျ ‘ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့’ ကတော့ ရဲတပျဖှဲ့ရုံးကို ပဈခတျတဲ့ကိစ်စနဲ့ လုံးဝပတျသကျခွငျးမရှိကွောငျး ဇှနျလ (၉) ရကျနေ့က ကွညောခကြျထုတျပွနျထားပါတယျ။ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့ပေါငျးစုံကို ရငျဆိုငျနရေတဲ့ စဈကောငျစီတပျဟာ လကျသညျမပေါျတဲ့ ပဈခတျမှုမြိုးကို မကွာခဏ လုပျတတျတာကိုလညျး ဒသေခံတှေ သတိထားမိကွပါတယျ။