မဆုံးနိုင်သေးတဲ့ မူးယစ်ဆေး

မဆုံးနိုင်သေးတဲ့ မူးယစ်ဆေး

ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်

မူးယစ်ဆေး ဖမ်းဆီးရမိတဲ့သတင်းတွေ အရင်က မကြာခဏ တွေ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၉ မှာ ရာဘဆေးပြားတန်ချိန် (၁၄၀)၊ ၂၀၂၀ မှာ တန်ချိန် (၁၇၀) ဖမ်းဆီးရမိတာကို သတင်းထူးအဖြစ် ဖော်ပြကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ မူးယစ်ဆေးသတင်း နည်းပါးလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် အရင်က ဖမ်းဆီးထားတဲ့ မူးယစ်ဆေးတွေကို ဇွန်လ (၂၆) ရက်နေ့က မီးရှို့ပြပါတယ်။ ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းက ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးနဲ့ ရာဇဝတ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဌာနက အစီရင်ခံစာ နှစ်စောင် ထုတ်ဝေထားပါတယ်။ ဘိန်းစစ်တမ်း Opium Survey နဲ့ ဓာတုဆေးဝါး Synthetic Drugs စစ်တမ်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိန်းစစ်တမ်းက စာမျက်နှာ (၅၀) ကျော်ရှိပြီး ဓါတုဆေးဝါးစစ်တမ်းက တရာကျော်ရှိတာကိုကြည့်ရင် ဓာတုဆေးဝါးက ဘိန်းစိမ်း၊ ဘိန်းဖြူထက် ပိုပြီးရောင်းကောင်းနေတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒီနှစ်ထုတ်တဲ့ ဘိန်းစစ်တမ်းဟာ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၀ မှာ ဘိန်းစိုက်မြေ ဧက (၇၂၈၆၅) သာ ရှိတာမို့ ၂၀၁၉ ထက်စာရင် ဧက (၈၈၉၂) နည်းသွားပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး တန်ချိန် (၄၀၅) ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဘိန်းစိုက်သူတွေဟာ ဒေါ်လာသန်း (၆၀) နဲ့ (၁၀၀) အကြားဝင်ငွေ ရှိကြမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်။ စိုက်ပျိုးကဏ္ဍရဲ့ ၀ ဒဿမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဘိန်းခင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိန်းစိုက်ခင်း နည်းပါးသွားပေမယ့် ဓါတုဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှု တိုးပွားလာပါတယ်။ အလုပ်သမား အနည်းငယ်သုံးပြီး ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ ဓါတုဆေးဝါးကို လူဆိုးဂိုဏ်းတွေ အဓိကထားပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်ကထွက်တဲ့ ဓါတုဆေးဝါးကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကတဆင့် ဖြန့်ဝေတာမို့ လူသုံးများပါတယ်။ လူသိအများဆုံးက ‘မက်သမ်းဖက်တမင်’ ဆေးပြား Methamphetamine ဖြစ်ပြီး၊ မနှစ်က ရှေ့တောင်အာရှဒေသမှာ တန်ချိန် (၁၇၀) ဖမ်းဆီးရမိပါတယ်။ လာအိုနဲ့ ထိုင်းကတဆင့် ဖြန့်ဖြူးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ် (၁၉) ရောဂါကြောင့် ကူးသန်းသွားလာမှု ခဏတုံ့နှေးသွားတာမျိုး ရှိပေမယ့်၊ မူးယစ်ဆေး ရောင်းဝယ်မှုကတော့ အရှိန်မသေပါဘူး။ မက်သမ်းဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်ရာမှာ အဓိကကျတဲ့ အဲဖက်ဒရင်း ကို ဖမ်းဆီးတာမျိုး အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဖက်ဒရင်း ကို မသုံးဘဲ အခြားဓါတုပစ္စည်းများကိုသုံးပြီး မက်သမ်းဖက်တမင် ထုတ်လုပ်တာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။

ဒုတိယအများဆုံးသုံးတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးဟာ အိပ်စတာစီ Ecstasy ဖြစ်ပြီး၊ ဘရူးနိုင်းနဲ့ မလေးရှားမှာ အသုံးများပါတယ်။ အခုတော့ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေကို ပြန့်နှံ့နေပုံရပါတယ်။ မြန်မာနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားမှာ အိပ်စတာစီဆေးပြား ဖမ်းဆီးရမိတဲ့ သတင်းတွေ ရှားပါးပါတယ်။ မနှစ်က အာဆီယံဒေသမှာ ဖမ်းဆီးရမိတဲ့ အိပ်စတာစီဆေးပြား (၉) သန်းမှာ အများစုဟာ မလေးရှားနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားက ဖြစ်ပါတယ်။ ခက်တမင်း၊ ကာဖင်း၊ အမ်းဖက်တမင်း စတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ တကယ်တော့ အာရှနဲ့ အရှေ့တောင်အာရှဒေသမှာ စိတ်ကြွဆေး (၄၈၅) မျိုး ရှိတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ ‘ကားနဗစ်’ ပါတဲ့ စိတ်ကြွဆေးကို အများဆုံးသုံးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနေပေမယ့် အာဆီယံဒေသမှာ ဓါတုဆေးဝါး အရောင်းအဝယ်သွက်နေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အစီရင်ခံစာက ဆိုပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဈေးမကြီးတဲ့ မက်သမ်းဖက်တမင်း ဟာ ဝယ်လိုအား ကောင်းနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်က အများအပြား ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ မက်သမ်းဖက်တမင်းဟာ ဆက်ပြီးဈေးကျနေတဲ့အတွက် ရောင်းလိုအားကောင်းနေတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ မက်သမ်းဖက်တမင်း တန်ချိန် (၅၀) မနှစ်က ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး လာအိုနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာလည်း အများအပြား ဖမ်းဆီးနိုင်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် အစောပိုင်းက ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရက (၂) လလောက် စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ ဖက်သမ်းဖက်တမင် ဆေးပြား (၁၇) တန်နဲ့ အခြားဓါတုဆေးဝါးပစ္စည်း (၃၆) တန်ကို ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့တာကိုကြည့်ရင် စက်ရုံဆောက်ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်နေသလို ဖြစ်နေပါတယ်။

မက်သမ်းဖက်တမင်ကို ရှမ်းပြည်နယ်မှာ အဓိကထုတ်လုပ်နေပေမယ့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာလည်း ထုတ်လုပ်လာတာတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ကမ္ဘောဒီးယားမှာ မနှစ်က မက်သမ်းဖက်တမင် လျှို့ဝှက်အလုပ်ရုံ (၆) ခုနဲ့ ဆေးပြား (၂) တန်လောက် ဖမ်းဆီးရပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ် မူးယစ်မှောင်ခိုတွေဟာ လက်ဖက်ထုပ်ထဲ မက်သမ်းဖက်တမင်း ထည့်ပြီး ရောင်းတာမျိုးလည်း လုပ်တတ်ပါတယ်။ ကျင်ရှန်း၊ ပင်းဝေ့၊ ဂူအာယင် စတဲ့ လက်ဖက်ထုပ်တွေမှာ မူးယစ်ဆေး ထည့်လေ့ရှိပါတယ်။ ထိုင်း၊ မလေးရှားနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်မှာ မူးယစ်ဆေးလက်ဖက်တွေကို အများဆုံး ဖမ်းဆီးရမိပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ မက်သမ်းဖက်တမင် ဆေးပြားကို လူကြိုက်များတဲ့အတွက် ထုတ်လုပ်မှုရော ဖမ်းဆီးမှုရော တိုးပွားနေပါတယ်။ အဖမ်းအဆီးလည်း ၂၀၂၀ မှာ တိုးပွားလာပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ (၆) နှစ်အတွင်းမှာ ဓါတုဆေးဝါး စားသုံးမှု တဖြည်းဖြည်းများလာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘိန်းစားမှုကတော့ ကျဆင်းလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဘိန်းစိုက်ခင်း (၁၀) ရာခိုင်နှုန်း လျှော့နည်းသွားတာနဲ့ စားသုံးမှု ကျဆင်းသွားတာ ဆက်စပ်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဓါတုဆေးဝါးတွေက ဘိန်းဖြူထက် ဈေးသက်သာတာဟာလည်း ရောင်းအားကောင်းရတဲ့ အကြောင်းရင်းတခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

==Unicode==

ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ

မူးယဈဆေး ဖမျးဆီးရမိတဲ့သတငျးတှေ အရငျက မကွာခဏ တှေ့ရပါတယျ။ ၂၀၁၉ မှာ ရာဘဆေးပွားတနျခြိနျ (၁၄၀)၊ ၂၀၂၀ မှာ တနျခြိနျ (၁၇၀) ဖမျးဆီးရမိတာကို သတငျးထူးအဖွဈ ဖောျပွကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးမှာ မူးယဈဆေးသတငျး နညျးပါးလာပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အရငျက ဖမျးဆီးထားတဲ့ မူးယဈဆေးတှကေို ဇှနျလ (၂၆) ရကျနေ့က မီးရှို့ပွပါတယျ။ ဒီနှဈဆနျးပိုငျးက ကုလသမဂ်ဂ မူးယဈဆေးနဲ့ ရာဇဝတျမှု တိုကျဖကြျရေးဌာနက အစီရငျခံစာ နှဈစောငျ ထုတျဝထေားပါတယျ။ ဘိနျးစဈတမျး Opium Survey နဲ့ ဓာတုဆေးဝါး Synthetic Drugs စဈတမျး ဖွဈပါတယျ။

ဘိနျးစဈတမျးက စာမကြျနှာ (၅၀) ကြောျရှိပွီး ဓါတုဆေးဝါးစဈတမျးက တရာကြောျရှိတာကိုကွည့ျရငျ ဓာတုဆေးဝါးက ဘိနျးစိမျး၊ ဘိနျးဖွူထကျ ပိုပွီးရောငျးကောငျးနတော ထငျရှားပါတယျ။ ဒီနှဈထုတျတဲ့ ဘိနျးစဈတမျးဟာ (၁၈) ကွိမျမွောကျ ဖွဈပါတယျ။ ၂၀၂၀ မှာ ဘိနျးစိုကျမွေ ဧက (၇၂၈၆၅) သာ ရှိတာမို့ ၂၀၁၉ ထကျစာရငျ ဧက (၈၈၉၂) နညျးသှားပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျမှာ အမြားဆုံးစိုကျပြိုးပွီး တနျခြိနျ (၄၀၅) ထုတျလုပျနိုငျပါတယျ။ ဘိနျးစိုကျသူတှဟော ဒေါျလာသနျး (၆၀) နဲ့ (၁၀၀) အကွားဝငျငှေ ရှိကွမယျလို့ ခန့ျမှနျးပါတယျ။ စိုကျပြိုးကဏ်ဍရဲ့ ၀ ဒူမ ၄ ရာခိုငျနှုနျးဟာ ဘိနျးခငျး ဖွဈပါတယျ။

ဘိနျးစိုကျခငျး နညျးပါးသှားပမေယ့ျ ဓါတုဆေးဝါး ထုတျလုပျမှု တိုးပှားလာပါတယျ။ အလုပျသမား အနညျးငယျသုံးပွီး ရကျသတ်တပတျ အနညျးငယျအတှငျးမှာ ထုတျလုပျနိုငျတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးကို လူဆိုးဂိုဏျးတှေ အဓိကထားပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျကထှကျတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးကို အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေတဆင့ျ ဖွန့ျဝတောမို့ လူသုံးမြားပါတယျ။ လူသိအမြားဆုံးက ‘မကျသမျးဖကျတမငျ’ ဆေးပွား Methamphetamine ဖွဈပွီး၊ မနှဈက ရှေ့တောငျအာရှဒသေမှာ တနျခြိနျ (၁၇၀) ဖမျးဆီးရမိပါတယျ။ လာအိုနဲ့ ထိုငျးကတဆင့ျ ဖွန့ျဖွူးတာ ဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈ (၁၉) ရောဂါကွောင့ျ ကူးသနျးသှားလာမှု ခဏတုံ့နှေးသှားတာမြိုး ရှိပမေယ့ျ၊ မူးယဈဆေး ရောငျးဝယျမှုကတော့ အရှိနျမသပေါဘူး။ မကျသမျးဖကျတမငျး ထုတျလုပျရာမှာ အဓိကကတြဲ့ အဲဖကျဒရငျး ကို ဖမျးဆီးတာမြိုး အလှနျနညျးပါးပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲဖကျဒရငျး ကို မသုံးဘဲ အခွားဓါတုပစ်စညျးမြားကိုသုံးပွီး မကျသမျးဖကျတမငျ ထုတျလုပျတာမြိုးလညျး ရှိပါတယျ။

ဒုတိယအမြားဆုံးသုံးတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးဟာ အိပျစတာစီ Ecstasy ဖွဈပွီး၊ ဘရူးနိုငျးနဲ့ မလေးရှားမှာ အသုံးမြားပါတယျ။ အခုတော့ ကမ်ဘောဒီးယားနဲ့ အခွားနိုငျငံတှကေို ပွန့ျနှံ့နပေုံရပါတယျ။ မွနျမာနဲ့ အငျဒိုနီးရှားမှာ အိပျစတာစီဆေးပွား ဖမျးဆီးရမိတဲ့ သတငျးတှေ ရှားပါးပါတယျ။ မနှဈက အာဆီယံဒသေမှာ ဖမျးဆီးရမိတဲ့ အိပျစတာစီဆေးပွား (၉) သနျးမှာ အမြားစုဟာ မလေးရှားနဲ့ ကမ်ဘောဒီးယားက ဖွဈပါတယျ။ ခကျတမငျး၊ ကာဖငျး၊ အမျးဖကျတမငျး စတဲ့ ဓါတုဆေးဝါးတှလေညျး ရှိပါသေးတယျ။ တကယျတော့ အာရှနဲ့ အရှေ့တောငျအာရှဒသေမှာ စိတျကွှဆေး (၄၈၅) မြိုး ရှိတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒီအထဲမှာ ‘ကားနဗဈ’ ပါတဲ့ စိတျကွှဆေးကို အမြားဆုံးသုံးတယျလို့ ဆိုပါတယျ။

ကိုဗဈရောဂါ ဖွဈပှားနပေမေယ့ျ အာဆီယံဒသေမှာ ဓါတုဆေးဝါး အရောငျးအဝယျသှကျနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အစီရငျခံစာက ဆိုပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ဈေးမကွီးတဲ့ မကျသမျးဖကျတမငျး ဟာ ဝယျလိုအား ကောငျးနတောကို တှေ့ရပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့နှဈက အမြားအပွား ဖမျးဆီးခဲ့တဲ့ မကျသမျးဖကျတမငျးဟာ ဆကျပွီးဈေးကနြတေဲ့အတှကျ ရောငျးလိုအားကောငျးနတေယျလို့ ပွောနိုငျပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျမှာ မကျသမျးဖကျတမငျး တနျခြိနျ (၅၀) မနှဈက ဖမျးဆီးနိုငျခဲ့ပွီး လာအိုနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံမှာလညျး အမြားအပွား ဖမျးဆီးနိုငျပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့နှဈ အစောပိုငျးက ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ အစိုးရက (၂) လလောကျ စဈဆေးတဲ့အခါမှာ ဖကျသမျးဖကျတမငျ ဆေးပွား (၁၇) တနျနဲ့ အခွားဓါတုဆေးဝါးပစ်စညျး (၃၆) တနျကို ဖမျးဆီးနိုငျခဲ့တာကိုကွည့ျရငျ စကျရုံဆောကျပွီး မူးယဈဆေးဝါး ထုတျလုပျနသေလို ဖွဈနပေါတယျ။

မကျသမျးဖကျတမငျကို ရှမျးပွညျနယျမှာ အဓိကထုတျလုပျနပေမေယ့ျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှမှောလညျး ထုတျလုပျလာတာတှေ တှေ့ရပါတယျ။ ကမ်ဘောဒီးယားမှာ မနှဈက မကျသမျးဖကျတမငျ လြှို့ဝှကျအလုပျရုံ (၆) ခုနဲ့ ဆေးပွား (၂) တနျလောကျ ဖမျးဆီးရပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျ မူးယဈမှောငျခိုတှဟော လကျဖကျထုပျထဲ မကျသမျးဖကျတမငျး ထည့ျပွီး ရောငျးတာမြိုးလညျး လုပျတတျပါတယျ။ ကငြျရှနျး၊ ပငျးဝေ့၊ ဂူအာယငျ စတဲ့ လကျဖကျထုပျတှမှော မူးယဈဆေး ထည့ျလေ့ရှိပါတယျ။ ထိုငျး၊ မလေးရှားနဲ့ ဖိလဈပိုငျမှာ မူးယဈဆေးလကျဖကျတှကေို အမြားဆုံး ဖမျးဆီးရမိပါတယျ။

မွနျမာပွညျမှာ မကျသမျးဖကျတမငျ ဆေးပွားကို လူကွိုကျမြားတဲ့အတှကျ ထုတျလုပျမှုရော ဖမျးဆီးမှုရော တိုးပှားနပေါတယျ။ အဖမျးအဆီးလညျး ၂၀၂၀ မှာ တိုးပှားလာပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့ (၆) နှဈအတှငျးမှာ ဓါတုဆေးဝါး စားသုံးမှု တဖွညျးဖွညျးမြားလာတာ တှေ့ရပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဘိနျးစားမှုကတော့ ကဆြငျးလာတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဘိနျးစိုကျခငျး (၁၀) ရာခိုငျနှုနျး လြှော့နညျးသှားတာနဲ့ စားသုံးမှု ကဆြငျးသှားတာ ဆကျစပျမှု ရှိနိုငျပါတယျ။ ဓါတုဆေးဝါးတှကေ ဘိနျးဖွူထကျ ဈေးသကျသာတာဟာလညျး ရောငျးအားကောငျးရတဲ့ အကွောငျးရငျးတခု ဖွဈနိုငျပါတယျ။