ခေတ်သစ်ပိုးခါးပတ်လမ်းအကြောင်း တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖိန်က ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံး ကြေညာတာမို့ (၇) နှစ်လောက် ရှိသွားပါပြီ။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် (၂၀၀၀) ကျော်က ရှိခဲ့တဲ့ တရုတ်နဲ့ အနောက်တိုင်း ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ပြန်လည်တည်ဆောက်မယ့် ရည်ရွယ်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးတုန်းကလို ကုန်းလမ်းတင်မကတော့ဘဲ ရေကြောင်းလမ်းကပါ ဆက်သွယ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်လို “အီဒိုင်း၊ အီလူး” လို့ခေါ်ပြီး ခါးပတ်တခု၊ လမ်းတခုလို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း တရာကျော်နဲ့ လူဦးရေသန်း (၄၀၀၀) ကျော်ကို ဆက်သွယ်ပြီး တရုတ်စီးပွားရေးကို ဘက်စုံမြှင့်တင်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ စီမံကိန်းကြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ပိုခါးပတ်လမ်းကြောင်းသစ်မှာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံ (၆) ခု ရှိတယ်လို့ ၂၀၁၉ ကမ္ဘာ့ဘဏ် လေ့လာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေးစင်္ကြ ံဟာ အဓိကလမ်းကြောင်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံး တရုတ်ပြည်နယ်တွေထဲမှာ ယူနန်လည်း ပါဝင်တာမို့ ယူနန်ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကဟြာ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးလို့ သတ်မှတ်ခံရတဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်ရဲ့ စီးပွားရေးပမာဏဟာ မြန်မာ့စီးပွားရေးထက် လေးဆ ကြီးမားပါတယ်။ မြန်မာကို ဖြတ်သန်းတဲ့ ပိုးခါးပတ်လမ်းကြောင်းဟာ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံ ဖြစ်လာပါတယ်။
ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြုပ်နံှမှု တိုးချဲ့ဖို့အတွက် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်း တည်ဆောက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်လမ်းဆက်သွယ်ရေးကို ဦးစားပေးတဲ့ အစီအစဉ်ဖြစ်တာမို့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အချက်အချာနေရာတွေဟာ ကျန်ဒေသတွေထက် ပိုပြီးကြီးပွားလာမယ့် သဘောရှိပါတယ်။ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံမှာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မူဆယ်နဲ့ ချင်းရွှေဟော်၊ ကချင်ပြည်နယ်က ကန်ပိုက်တီစတဲ့ နယ်စပ်စခန်း (၃) ခုကို စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဇုန်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားတဲ့နယ်မြေဖြစ်လို့ သူတို့နားလည်မှုနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ တရုတ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။ စင်္ကြ ံမှာပါဝင်တဲ့ ကန်ပိုက်တီနဲ့ ပန်ဝါဟာ အစိုးရတပ်လက်အောက်ခံ နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖြစ်တဲ့ National Democrtic Army- Kachin (NDA-K) ထိန်းချုပ်တဲ့နယ်မြေ ဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံကို မြန်မာအစိုးရနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံပိုင်ကုမ္ပဏီကြီးတွေ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ စီစဉ်တုန်းဖြစ်ပေမယ့် ပုဂ္ဂလိကတရုတ်လုပ်ငန်းရှင်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ ပူးပေါင်းပြီး သယံဇာတ ထုတ်ယူလာတာ ကြာပါပြီ။ အခုမှ စိုက်ပျိုးရေးဘက် ရောက်လာတာပါ။ တစ်သျှုးငှက်ပျောစိုက်ပျိုးရင် တနှစ်အတွင်း အသီးပွင့်တာမို့ အမြတ်အစွန်း မြန်မြန်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် တောရှင်းပြီး စိုက်ခင်းလုပ်လို့ တောပြုန်းတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှာ (၂၀၀၇) ခုနှစ်က တရုတ်ရဲ့ တစ်သျှူးငှက်ပျောစိုက်ခင်း ဧက (၆) ထောင်ကျော်ရှိရက ဆယ်နှစ်ကြာတဲ့အခါ ၂၀၁၈ မှာ ဧက (၁) သိန်းကျော်အထိ တိုးပွားလာပါတယ်။ Tissue Culture ငှက်ပျောအမျိုးအစား ထုတ်လုပ်ရာမှာ ဓါတ်မြေသြဇာနဲ့ ပိုးသတ်ဆေးကို အဆက်မပြတ် သုံးနေရတာကြောင့် ဒေသဆိုင်ရာ ရေအရင်းအမြစ်ကို ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ် တရုတ်နယ်စပ်ဒေသမှာ တရုတ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ ရင်းနှီးမြုပ်နံှနေတာကြာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သြဇာအာဏာရှိသူနဲ့ ငွေရင်းရှိသူတွေရဲ့ အကျိးစီးပွားကို မြှင့်တင်နေတာ ထင်ရှားပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရနဲ့ ယူနန်ကုမ္ပဏီအချို့ ဖက်စပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ‘မြစ်ကြီးနား စီးပွားရေးတိုးတက်ရေးဇုန်’ ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းကိုလည်း တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံမှာ အရေးကြီးကြောင်း တရုတ်ဘက်က ဖော်ပြပါတယ်။ ယူနန်ပြည်နယ် ‘ထန်ချုံး’ က တရုတ်ဝန်ထမ်းတွေက အသေးစိတ်လေ့လာပါတယ်။ မြစ်ကြီးနားအနောက်ဘက် (၈) မိုင်အကွာ လီဒိုလမ်းမအနီးက မြေဧက (၄၇၅၁) မှာ ဒေါ်လာသန်း (၃၀၀) ရင်းနှီးမြုပ်နံှမယ့် စိုက်ပျိုးရေးစီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။ မြစ်ကြီးနားမှာတော့ နန်ကျင်စီးပွားရေးဇုန်အဖြစ်နဲ့လည်း လူသိများနေပုံ ရပါတယ်။
မြစ်ကြီးနားစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးရေးဇုန်ကို ယူနန်ကုမ္ပဏီတွေဖြစ်တဲ့ ထန်ချုံးအုပ်စု၊ ဘောင်ရှမ်းဟုန်ရင်အုပ်စုနဲ့ ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရတို့ နာလည်မှုစာချွန်လွှာ ရေးထိုးပြီး ၂၀၁၇ ကတည်းက စတင်အကောင်အထည်ဖော်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြစ်ကြီးနား ထန်ချုံးကားလမ်းကိုလည်း ဆောက်လုပ်နေပါတယ်။ တကယ်တော့ တရုတ်တွေ ကချင်ပြည်နယ်မှာ စီးပွားရှာနေကြတာ စစ်အစိုးရခေတ်ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်သျှုးငှက်ပျောစိုက်ပျိုးမှုကြောင့် ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံသားဦးရေ များပြားလာတယ်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလထုတ် မြစ်ကြီးနားသတင်းဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ တစ်သျှူးငှက်ပျောတွေကို (၂၄) ဘီး ကားကြီးတွေနဲ့ သယ်ဆောင်ပြီး ကန်ပိုက်တီကို ပို့ပေးနေပါတယ်။ စည်းကမ်းမရှိ ကားမောင်းတာတွေ ရှိလာပေမယ့် ဝိုင်းမော်မြို့ဟာ စည်းကားလာပြီး၊ စီးပွားရေးအခြေအနေ ကောင်းလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လွယ်ဂျယ်နဲ့ ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ဂိတ်တွေဟာ တရုတ်အဝင်များတဲ့နေရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ထန်ချုံးကို ယူနန်ရဲ့ ထွက်ပေါက်တခုအနေနဲ့ တရုတ်ဘက်က သတ်မှတ်ထားပုံ ရပါတယ်။ ပဋိပက္ခဒေသမှာ ရင်းနှီးမြုပ်နံှလာတာ ကြာပြီဖြစ်တဲ့ တရုတ်ဟာ မိမိလုပ်ငန်းကို ဘယ်လိုအကောင်အထည်ဖော်ရမယ်ဆိုတာကို သိနေပုံရပါတယ်။
==Unicode==
ခတျေသဈပိုးခါးပတျလမျးအကွောငျး တရုတျသမ်မတရှီကငြ့ျဖိနျက ၂၀၁၃ ခုနှဈမှာ ပထမဆုံး ကွညောတာမို့ (၇) နှဈလောကျ ရှိသှားပါပွီ။ လှနျခဲ့တဲ့ အနှဈ (၂၀၀၀) ကြောျက ရှိခဲ့တဲ့ တရုတျနဲ့ အနောကျတိုငျး ဆကျသှယျရေးလမျးကွောငျးကို ပွနျလညျတညျဆောကျမယ့ျ ရညျရှယျခကြျ ဖွဈပါတယျ။ ရှေးတုနျးကလို ကုနျးလမျးတငျမကတော့ဘဲ ရကွေောငျးလမျးကပါ ဆကျသှယျမှာ ဖွဈပါတယျ။ တရုတျလို “အီဒိုငျး၊ အီလူး” လို့ခေါျပွီး ခါးပတျတခု၊ လမျးတခုလို့ အဓိပ်ပါယျရပါတယျ။ နိုငျငံပေါငျး တရာကြောျနဲ့ လူဦးရသေနျး (၄၀၀၀) ကြောျကို ဆကျသှယျပွီး တရုတျစီးပှားရေးကို ဘကျစုံမွှင့ျတငျဖို့ ရညျရှယျတဲ့ စီမံကိနျးကွီး ဖွဈပါတယျ။
ပိုခါးပတျလမျးကွောငျးသဈမှာ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံ (၆) ခု ရှိတယျလို့ ၂၀၁၉ ကမ်ဘာ့ဘဏျ လေ့လာခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒီအထဲမှာ တရုတျ-မွနျမာ-ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံဟာ အဓိကလမျးကွောငျးတခု ဖွဈပါတယျ။ ဖှံ့ဖွိုးမှုအနညျးဆုံး တရုတျပွညျနယျတှထေဲမှာ ယူနနျလညျး ပါဝငျတာမို့ ယူနနျဖှံ့ဖွိုးရေးနဲ့ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကဟွာ ဆကျစပျနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဖှံ့ဖွိုးမှုအနညျးဆုံးလို့ သတျမှတျခံရတဲ့ ယူနနျပွညျနယျရဲ့ စီးပှားရေးပမာဏဟာ မွနျမာ့စီးပှားရေးထကျ လေးဆ ကွီးမားပါတယျ။ မွနျမာကို ဖွတျသနျးတဲ့ ပိုးခါးပတျလမျးကွောငျးဟာ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံ ဖွဈလာပါတယျ။
ကုနျသှယျမှုနဲ့ ရငျးနှီးမွုပျနံှမှု တိုးခြဲ့ဖို့အတှကျ သယျယူပို့ဆောငျရေးလမျးကွောငျး တညျဆောကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ကုနျလမျးဆကျသှယျရေးကို ဦးစားပေးတဲ့ အစီအစဉျဖွဈတာမို့ နယျစပျကုနျသှယျရေး အခကြျအခြာနရောတှဟော ကနြျဒသေတှထေကျ ပိုပွီးကွီးပှားလာမယ့ျ သဘောရှိပါတယျ။ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံမှာ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မူဆယျနဲ့ ခငြျးရှှဟေောျ၊ ကခငြျပွညျနယျက ကနျပိုကျတီစတဲ့ နယျစပျစခနျး (၃) ခုကို စီးပှားရေးပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု ဇုနျအဖွဈ သတျမှတျထားပါတယျ။ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ လှုပျရှားတဲ့နယျမွဖွေဈလို့ သူတို့နားလညျမှုနဲ့ လုပျထားတဲ့ တရုတျစီးပှားရေးလုပျငနျးတှလေညျး ရှိပါတယျ။ စငျ်ကွ ံမှာပါဝငျတဲ့ ကနျပိုကျတီနဲ့ ပနျဝါဟာ အစိုးရတပျလကျအောကျခံ နယျခွားစောင့ျတပျဖွဈတဲ့ National Democrtic Army- Kachin (NDA-K) ထိနျးခြုပျတဲ့နယျမွေ ဖွဈပါတယျ။
တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံကို မွနျမာအစိုးရနဲ့ တရုတျနိုငျငံပိုငျကုမ်ပဏီကွီးတှေ အကောငျအထညျဖောျဖို့ စီစဉျတုနျးဖွဈပမေယ့ျ ပုဂ်ဂလိကတရုတျလုပျငနျးရှငျနဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှေ ပူးပေါငျးပွီး သယံဇာတ ထုတျယူလာတာ ကွာပါပွီ။ အခုမှ စိုကျပြိုးရေးဘကျ ရောကျလာတာပါ။ တဈသြှုးငှကျပြောစိုကျပြိုးရငျ တနှဈအတှငျး အသီးပှင့ျတာမို့ အမွတျအစှနျး မွနျမွနျရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ တောရှငျးပွီး စိုကျခငျးလုပျလို့ တောပွုနျးတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ဝိုငျးမောျမွို့နယျမှာ (၂၀၀၇) ခုနှဈက တရုတျရဲ့ တဈသြှူးငှကျပြောစိုကျခငျး ဧက (၆) ထောငျကြောျရှိရက ဆယျနှဈကွာတဲ့အခါ ၂၀၁၈ မှာ ဧက (၁) သိနျးကြောျအထိ တိုးပှားလာပါတယျ။ Tissue Culture ငှကျပြောအမြိုးအစား ထုတျလုပျရာမှာ ဓါတျမွသွေဇာနဲ့ ပိုးသတျဆေးကို အဆကျမပွတျ သုံးနရေတာကွောင့ျ ဒသေဆိုငျရာ ရအေရငျးအမွဈကို ထိခိုကျနိုငျပါတယျ။
ကခငြျပွညျနယျ တရုတျနယျစပျဒသေမှာ တရုတျစီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတှေ ရငျးနှီးမွုပျနံှနတောကွာပွီ ဖွဈပါတယျ။ သွဇာအာဏာရှိသူနဲ့ ငှရေငျးရှိသူတှရေဲ့ အကြိးစီးပှားကို မွှင့ျတငျနတော ထငျရှားပါတယျ။ စိုကျပြိုးရေးလုပျငနျး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျဖို့အတှကျ ကခငြျပွညျနယျအစိုးရနဲ့ ယူနနျကုမ်ပဏီအခြို့ ဖကျစပျလုပျကိုငျနတေဲ့ ‘မွဈကွီးနား စီးပှားရေးတိုးတကျရေးဇုနျ’ ဆိုတဲ့ စီမံကိနျးကိုလညျး တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွ ံမှာ အရေးကွီးကွောငျး တရုတျဘကျက ဖောျပွပါတယျ။ ယူနနျပွညျနယျ ‘ထနျခြုံး’ က တရုတျဝနျထမျးတှကေ အသေးစိတျလေ့လာပါတယျ။ မွဈကွီးနားအနောကျဘကျ (၈) မိုငျအကှာ လီဒိုလမျးမအနီးက မွေဧက (၄၇၅၁) မှာ ဒေါျလာသနျး (၃၀၀) ရငျးနှီးမွုပျနံှမယ့ျ စိုကျပြိုးရေးစီမံကိနျး ဖွဈပါတယျ။ မွဈကွီးနားမှာတော့ နနျကငြျစီးပှားရေးဇုနျအဖွဈနဲ့လညျး လူသိမြားနပေုံ ရပါတယျ။
မွဈကွီးနားစီးပှားရေးဖှံ့ဖွိုးရေးဇုနျကို ယူနနျကုမ်ပဏီတှဖွေဈတဲ့ ထနျခြုံးအုပျစု၊ ဘောငျရှမျးဟုနျရငျအုပျစုနဲ့ ကခငြျပွညျနယျအစိုးရတို့ နာလညျမှုစာခြှနျလှှာ ရေးထိုးပွီး ၂၀၁၇ ကတညျးက စတငျအကောငျအထညျဖောျလာတာ ဖွဈပါတယျ။ မွဈကွီးနား ထနျခြုံးကားလမျးကိုလညျး ဆောကျလုပျနပေါတယျ။ တကယျတော့ တရုတျတှေ ကခငြျပွညျနယျမှာ စီးပှားရှာနကွေတာ စဈအစိုးရခတျေကတညျးက ဖွဈပါတယျ။ တဈသြှုးငှကျပြောစိုကျပြိုးမှုကွောင့ျ ဝိုငျးမောျမွို့နယျမှာ တရုတျနိုငျငံသားဦးရေ မြားပွားလာတယျလို့ လှနျခဲ့တဲ့ နိုဝငျဘာလထုတျ မွဈကွီးနားသတငျးဂြာနယျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ဝိုငျးမောျမွို့နယျမှာ စိုကျပြိုးတဲ့ တဈသြှူးငှကျပြောတှကေို (၂၄) ဘီး ကားကွီးတှနေဲ့ သယျဆောငျပွီး ကနျပိုကျတီကို ပို့ပေးနပေါတယျ။ စညျးကမျးမရှိ ကားမောငျးတာတှေ ရှိလာပမေယ့ျ ဝိုငျးမောျမွို့ဟာ စညျးကားလာပွီး၊ စီးပှားရေးအခွအေနေ ကောငျးလာတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ လှယျဂယြျနဲ့ ကနျပိုကျတီ နယျစပျဂိတျတှဟော တရုတျအဝငျမြားတဲ့နရောတှေ ဖွဈပါတယျ။ ထနျခြုံးကို ယူနနျရဲ့ ထှကျပေါကျတခုအနနေဲ့ တရုတျဘကျက သတျမှတျထားပုံ ရပါတယျ။ ပဋိပက်ခဒသေမှာ ရငျးနှီးမွုပျနံှလာတာ ကွာပွီဖွဈတဲ့ တရုတျဟာ မိမိလုပျငနျးကို ဘယျလိုအကောငျအထညျဖောျရမယျဆိုတာကို သိနပေုံရပါတယျ။