လောင်စာဆီဈေး မြင့်တက်မှုကြောင့် နွေစပါးစိုက်တောင်သူတွေ အခက်တွေ့ 

လောင်စာဆီဈေး မြင့်တက်မှုကြောင့် နွေစပါးစိုက်တောင်သူတွေ အခက်တွေ့

{{Zawgyi/Unicode}}

မကြာခင်ရက်ပိုင်းတွေက အဓိက ဓါတ်ဆီ အပါအဝင် လောင်စာဆီတွေ ရုတ်တရက် အကန့်အသတ်နဲ့ ရောင်း ဈေးတက်ကုန်တဲ့အတွက် မော်တောယာဉ်တွေတင်မက မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းက ရေတင်စက်နဲ့ နွေစပါး ကို အားထားစိုက်ရနေတဲ့ လယ်ယာ အပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ သိသိသာသာ ထိခိုက်ကုန်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်း စုံစမ်းမေးမြန်းထားတဲ့ ကိုခင်မောင်စိုးမင်း က လက်ရှိအခြေအနေကို စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။

လတ်တလော လောင်စာဆီဈေးတွေ ရုတ်တရက် ခုန်တက်သွားတာဟာ နွေစပါး စိုက်ပျိုးထားတဲ့ လယ်တွေကို အရင်ကလို ရေတင်စက်တွေနဲ့ ရေမသွင်းနိုင်တော့ဘူးလို့သိရပါတယ်။ တချို့မြို့ကြီးတွေမှာ လောင်စာဆီဈေးတွေ အနည်းငယ် ပြန်ကျသလိုရှိပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း နယ်မြို့လေးတွေမှာ တက်ဈေးအတိုင်းပဲရှိနေတယ်လို့ တောင်သူလယ်သမားအရေးကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ၊ ကနီမြို့နယ် ရွေးကောက်ခံ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းထွန်းဝင်း က ပြောပါတယ်။

"နွေစပါးသီးသန့်စိုက်တဲ့ တောင်သူတွေပေါ့ ၊ အဲဒါက ဘယ်လိုဟာလဲဆို ဥပမာ မြစ်ကျိုးအင်းလို့ဟာ မျိုးတွေ ၊ အင်းတွေထဲမှာ ရှိကြတဲ့ တောင်သူတွေက နွေစပါးကိုပဲ အားထားရတာပေါ့။ အင်းရေတွေ ကျသွားမှ လယ်တွေပေါ်လာပြီး စပါးကို စိုက်ရတာ။ သူတို့အတွက်က နွေစပါးကိုပဲ အဓိက အားထားရတာ။ သူတို့က အဲဒီလယ်တွေထဲမှာ မြေအောက်ရေတွင်းတွေ တူးပြီးတော့မှ တလုံးထိုး အင်ဂျင်နဲ့ ရေစုပ်တင်ပြီးတော့မှ နွေစပါးကို စိုက်ကြတာ။ အဲဒီအချိန်မှာတော့ အထူးသဖြင့် ဒီဇယ် က အဓိကပဲ။ အခုလို ဈေးတွေတက်သွားတော့ လယ်တွေအတွက် ရေလိုသလောက်မပေးနိုင်တော့ဘူးပေါ့။ လက်တလောဖြစ်သွားတဲ့ ဓါတ်ဆီဈေးတွေက အဆမတန်ထိုးတက်သွားတာပေါ့။ နောက်ပြီး နွေရာသီမှာ လက်စိုက်ခင်းတွေ ။ လက်စိုက်ခင်းဆိုတာက နွေရာသီမှာ သစ်သီးဝလံ စိုက်တဲ့ တောင်သူ။ သူတို့ကလည်း ဒီဇယ်ကိုပဲ အားပြုစိုက်ရတာ။ လိုသလောက် ရေမသွင်းနိုင်တဲ့အပိုင်းတွေရှိတယ်"

အဲဒီလိုအခြေအနေတွေ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဒေသတွေကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက ချောင်းဦးမြို့နယ်၊ စစ်ကိုင်းအနီး က မူးမြစ်တဝှိက်၊ ရွှေဘိုမြို့နယ် အတွင်းကဒေသတချို့ နဲ့ ချင်းတွင်း မြစ်ကြောင်းတလျှောက် ဝဲယာတွေက ဒေသတချို့တွေက အခြေအနေပါ။ ဒါအပြင် မိုးစပါး ကို အဓိကထား စိုက်ပျိုးတဲ့ဒေသတချို့မှာလည်း နွေစပါးကို သီးထပ်အဖြစ် စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရေတင်စက်နဲ့ စိုက်ပျိုးရတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဆက်လက်ပြီး ရေသွင်းဖို့ အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အလားတူ လောင်စာဆီဈေးတက်နေတဲ့ ရိုက်ခတ်မှုတွေကို မြန်မာပြည် အလယ်ပိုင်း မြေလတ်ဒေသ က ငရုတ်စိုက် တောင်သူတွေမှာလည်း ကြုံတွေ့နေကြရတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မကွေးတိုင်းအတွင်းမှာ ကိုယ်တိုင်လည်း ငရုတ်စိုက် တောင်သူဖြစ်ပြီး တောင်သူလယ်သမားအရေး သင်တန်းတွေ ပို့ချပေးနေတဲ့ ဦးအောင်ကျော်ကျော် က ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခက်အခဲကို အခုလိုပြောပါတယ်။

"အခုအချိန်က မိုးကမရွာသေးဘူးလေ။ လက်ရှိကို ငရုတ်ခင်းတွေက ရေသွင်းနေကြရတာ။ ရေက တောက်လျှောက်သွင်းနေရတာ။ ဆိုတော့ ဒီရက်ပိုင်း အခက်အခဲဖြစ်တာက ဆီဈေးတွေက တော်တော်ကိုကြီးနေတာ။ ကြီးသွားတော့ ရေသွင်းရမယ့် ကိစ္စကို မသွင်းနိုင်ကြတော့ဘူး။ သုံးကြိမ်သွင်းရမယ့်ဟာကို တကြိမ်လောက်ပဲသွင်းပေါ့။ အဲလိုပဲ ချွေချွေတာတာလေးနဲ့ သွင်းရတဲ့ အခြေအနေတွေဖြစ်သွားတယ်"

ဒါအပြင် လောင်စာဆီတွေ ရုတ်တရက်ဈေးတက်တာဟာ ရေတင်ရေစုပ်စက်တွေ အသုံးပြုကြရတဲ့ ကွမ်းစိုက်တောင်သူတွေကိုလည်း ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မကွေးတိုင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD က ကျေးလက်ဖွံဖြိုးရေးဆောင်ရွက်ပေးနေသူတဦး က အခုလိုပြောပြပါတယ်။

"ဆီဈေးကြီးတော့ ရေကို အင်ဂျင်နဲ့ တင်ရတဲ့ အလုပ်တွေ အကုန်ရိုက်ခတ်တာပဲ။ တောင်သူတွေလည်း အခုလတ်တလောကတော့ ကွမ်းစိုက်တဲ့သူတွေက ဆီဈေးကြီးတော့ ရေကို လုံလုံလောက်လောက် မပေးနိုင်ကြတော့ဘူး။ ကွမ်းပင်တွေကိုလေ။ ရေကိုလုံလုံလောက်လောက်မပေးနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကွမ်းရွက်တွေက မအောင်ကြဘူး "

မနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်း က စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဓါတ်မြေသြဇာ မြေဆီဈေးတွေ မြင့်တက်လာတာ၊ အလုပ်သမားရှားပါးလာတာ၊ ခိုင်းနွားတွေ ရှားပါးလာတာတွေကြောင့် အရင်ကတည်းက မပြေလည်တဲ့ အခြေအနေတွေကနေ အခက်အခဲတွေ ပိုမိုကြုံတွေခဲ့ကြရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကတည်းက လောင်စာဆီဈေးတွေ တက်လာတဲ့အတွက်ကြောင့်လည်း လယ်ထွန်စက် အပါအဝင် လယ်ယာသုံး စက်ကရိယာတွေ အသုံးပြု ၊ ငှားရမ်းရတဲ့ဈေးတွေ တက်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် တောင်သူလယ်သမားတွေမှာ ပိုပြီး အကြပ်အတည်း နဲ့ ရင်ဆိုင်ကြရပါတယ်။ အခုတခါ လောင်စာဆီဈေးတွေ ရုတ်တရက် တက်လာတဲ့အခါမှာတော့ စိုက်ပျိုးရေးကို အကြီးအကျယ်ရိုက်ခတ်နေတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။

လောင်စာဆီဈေးတက် နွေရာသီ စိုက်ပျိုးရေး ထိခိုက်

.........................................................

လောငျစာဆီဈေး မွင့ျတကျမှုကွောင့ျ နှစေပါးစိုကျတောငျသူတှေ အခကျတှေ့

{{Unicode}}

မကွာခငျရကျပိုငျးတှကေ အဓိက ဓါတျဆီ အပါအဝငျ လောငျစာဆီတှေ ရုတျတရကျ အကန့ျအသတျနဲ့ ရောငျး ဈေးတကျကုနျတဲ့အတှကျ မောျတောယာဉျတှတေငျမက မွနျမာနိုငျငံအထကျပိုငျးက ရတေငျစကျနဲ့ နှစေပါး ကို အားထားစိုကျရနတေဲ့ လယျယာ အပါအဝငျ စိုကျပြိုးရေးလုပျငနျးတှေ သိသိသာသာ ထိခိုကျကုနျပါတယျ။ ဒီအကွောငျး စုံစမျးမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုခငျမောငျစိုးမငျး က လကျရှိအခွအေနကေို စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။

လတျတလော လောငျစာဆီဈေးတှေ ရုတျတရကျ ခုနျတကျသှားတာဟာ နှစေပါး စိုကျပြိုးထားတဲ့ လယျတှကေို အရငျကလို ရတေငျစကျတှနေဲ့ ရမေသှငျးနိုငျတော့ဘူးလို့သိရပါတယျ။ တခြို့မွို့ကွီးတှမှော လောငျစာဆီဈေးတှေ အနညျးငယျ ပွနျကသြလိုရှိပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံအထကျပိုငျး နယျမွို့လေးတှမှော တကျဈေးအတိုငျးပဲရှိနတေယျလို့ တောငျသူလယျသမားအရေးကို ဆောငျရှကျပေးခဲ့တဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးဒသေကွီး ၊ ကနီမွို့နယျ ရှေးကောကျခံ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးထှနျးဝငျး က ပွောပါတယျ။

"နှစေပါးသီးသန့ျစိုကျတဲ့ တောငျသူတှပေေါ့ ၊ အဲဒါက ဘယျလိုဟာလဲဆို ဥပမာ မွဈကြိုးအငျးလို့ဟာ မြိုးတှေ ၊ အငျးတှထေဲမှာ ရှိကွတဲ့ တောငျသူတှကေ နှစေပါးကိုပဲ အားထားရတာပေါ့။ အငျးရတှေေ ကသြှားမှ လယျတှပေေါျလာပွီး စပါးကို စိုကျရတာ။ သူတို့အတှကျက နှစေပါးကိုပဲ အဓိက အားထားရတာ။ သူတို့က အဲဒီလယျတှထေဲမှာ မွအေောကျရတှေငျးတှေ တူးပွီးတော့မှ တလုံးထိုး အငျဂငြျနဲ့ ရစေုပျတငျပွီးတော့မှ နှစေပါးကို စိုကျကွတာ။ အဲဒီအခြိနျမှာတော့ အထူးသဖွင့ျ ဒီဇယျ က အဓိကပဲ။ အခုလို ဈေးတှတေကျသှားတော့ လယျတှအေတှကျ ရလေိုသလောကျမပေးနိုငျတော့ဘူးပေါ့။ လကျတလောဖွဈသှားတဲ့ ဓါတျဆီဈေးတှကေ အဆမတနျထိုးတကျသှားတာပေါ့။ နောကျပွီး နှရောသီမှာ လကျစိုကျခငျးတှေ ။ လကျစိုကျခငျးဆိုတာက နှရောသီမှာ သဈသီးဝလံ စိုကျတဲ့ တောငျသူ။ သူတို့ကလညျး ဒီဇယျကိုပဲ အားပွုစိုကျရတာ။ လိုသလောကျ ရမေသှငျးနိုငျတဲ့အပိုငျးတှရှေိတယျ"

အဲဒီလိုအခွအေနတှေေ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ ဒသေတှကေတော့ စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျးက ခြောငျးဦးမွို့နယျ၊ စဈကိုငျးအနီး က မူးမွဈတဝှိကျ၊ ရှှဘေိုမွို့နယျ အတှငျးကဒသေတခြို့ နဲ့ ခငြျးတှငျး မွဈကွောငျးတလြှောကျ ဝဲယာတှကေ ဒသေတခြို့တှကေ အခွအေနပေါ။ ဒါအပွငျ မိုးစပါး ကို အဓိကထား စိုကျပြိုးတဲ့ဒသေတခြို့မှာလညျး နှစေပါးကို သီးထပျအဖွဈ စိုကျပြိုးလေ့ရှိကွပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ရတေငျစကျနဲ့ စိုကျပြိုးရတာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဆကျလကျပွီး ရသှေငျးဖို့ အခကျအခဲဖွဈနကွေတယျလို့ ဆိုပါတယျ။

အလားတူ လောငျစာဆီဈေးတကျနတေဲ့ ရိုကျခတျမှုတှကေို မွနျမာပွညျ အလယျပိုငျး မွလေတျဒသေ က ငရုတျစိုကျ တောငျသူတှမှောလညျး ကွုံတှေ့နကွေရတယျလို့သိရပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျပွီး မကှေးတိုငျးအတှငျးမှာ ကိုယျတိုငျလညျး ငရုတျစိုကျ တောငျသူဖွဈပွီး တောငျသူလယျသမားအရေး သငျတနျးတှေ ပို့ခပြေးနတေဲ့ ဦးအောငျကြောျကြောျ က ကွုံတှေ့နရေတဲ့ အခကျအခဲကို အခုလိုပွောပါတယျ။

"အခုအခြိနျက မိုးကမရှာသေးဘူးလေ။ လကျရှိကို ငရုတျခငျးတှကေ ရသှေငျးနကွေရတာ။ ရကေ တောကျလြှောကျသှငျးနရေတာ။ ဆိုတော့ ဒီရကျပိုငျး အခကျအခဲဖွဈတာက ဆီဈေးတှကေ တောျတောျကိုကွီးနတော။ ကွီးသှားတော့ ရသှေငျးရမယ့ျ ကိစ်စကို မသှငျးနိုငျကွတော့ဘူး။ သုံးကွိမျသှငျးရမယ့ျဟာကို တကွိမျလောကျပဲသှငျးပေါ့။ အဲလိုပဲ ခြှခြှေတောတာလေးနဲ့ သှငျးရတဲ့ အခွအေနတှေဖွေဈသှားတယျ"

ဒါအပွငျ လောငျစာဆီတှေ ရုတျတရကျဈေးတကျတာဟာ ရတေငျရစေုပျစကျတှေ အသုံးပွုကွရတဲ့ ကှမျးစိုကျတောငျသူတှကေိုလညျး ရိုကျခတျမှုတှရှေိနတေယျလို့ သိရပါတယျ။ ဒါနဲ့ ပတျသကျပွီး မကှေးတိုငျး အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD က ကြေးလကျဖှံဖွိုးရေးဆောငျရှကျပေးနသေူတဦး က အခုလိုပွောပွပါတယျ။

"ဆီဈေးကွီးတော့ ရကေို အငျဂငြျနဲ့ တငျရတဲ့ အလုပျတှေ အကုနျရိုကျခတျတာပဲ။ တောငျသူတှလေညျး အခုလတျတလောကတော့ ကှမျးစိုကျတဲ့သူတှကေ ဆီဈေးကွီးတော့ ရကေို လုံလုံလောကျလောကျ မပေးနိုငျကွတော့ဘူး။ ကှမျးပငျတှကေိုလေ။ ရကေိုလုံလုံလောကျလောကျမပေးနိုငျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကှမျးရှကျတှကေ မအောငျကွဘူး "

မနှဈ နှဈဆနျးပိုငျး က စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဓါတျမွသွေဇာ မွဆေီဈေးတှေ မွင့ျတကျလာတာ၊ အလုပျသမားရှားပါးလာတာ၊ ခိုငျးနှားတှေ ရှားပါးလာတာတှကွေောင့ျ အရငျကတညျးက မပွလေညျတဲ့ အခွအေနတှေကေနေ အခကျအခဲတှေ ပိုမိုကွုံတှခေဲ့ကွရပါတယျ။ အဲဒီအခြိနျကတညျးက လောငျစာဆီဈေးတှေ တကျလာတဲ့အတှကျကွောင့ျလညျး လယျထှနျစကျ အပါအဝငျ လယျယာသုံး စကျကရိယာတှေ အသုံးပွု ၊ ငှားရမျးရတဲ့ဈေးတှေ တကျနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ တောငျသူလယျသမားတှမှော ပိုပွီး အကွပျအတညျး နဲ့ ရငျဆိုငျကွရပါတယျ။ အခုတခါ လောငျစာဆီဈေးတှေ ရုတျတရကျ တကျလာတဲ့အခါမှာတော့ စိုကျပြိုးရေးကို အကွီးအကယြျရိုကျခတျနတေယျလို့ သိရှိရပါတယျ။