(Zawgyi/ Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အလုံးစုံသော ပြဿနာတွေအတွက် သက်ဆိုင်သူအားလုံး ပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အောင်မြင်အောင် မလုပ်နိုင်ဘူး ဆိုရင် ပြည်တွင်းစစ်ကြီး ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener က အင်္ဂါနေ့က သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ အင်္ဂါနေ့က သီးသန့် ပြုလုပ်တဲ့ သူ့ ရဲ့ အွန်လိုင်း သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အင်အားသုံးတိုက်ခိုက်မှုအခြေအနေကို ပြည်သူအများ စိုးရိမ်ကြောက်လန့်နေကြောင်းလည်း Burgener က ပြောသွားပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က အပြည့်အစုံကို တင်ပြမှာပါ။
ခြောက်လ ကြာမြင့်လာပြီဖြစ်တဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု အောက်မှာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အခြေအနေတွေဟာ အလွန်ခက်ခဲ ဆိုးရွားနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် António Guterres ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့တာပါ။
အထူးသဖြင့် လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ကစလို့၊ ပဋိပက္ခတွေဖြစ်ပေါ်ရတဲ့ အဓိကဇစ်မြစ်အပါအဝင် ပြဿနာအလုံးစုံအတွက် အင်အားကြီးလှတဲ့ စစ်တပ်၊ ဖြုတ်ချခံရတဲ့ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုနဲ့ ထောက်ခံသူတွေ၊ တိုင်းရင်းသားအုပ်စုတွေနဲ့ အခြား အဓိက နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင် တကယ့်ပြည်တွင်းစစ်ကြီး ဖြစ်လာဖို့ ရှိနေကြောင်း Burgener က အခုလို သတိပေးပြောကြားသွားပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အများကြီးဖြစ်နေတာ ကျမတို့ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ စစ်တပ်ရဲ့ ကြီးမားလှတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကို လူအတော်များများက စိုးရိမ်ကြောက်လန့်နေသလို အခု PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေကလည်း လက်လုပ်သေနတ်တွေတင် မကတော့ဘဲ တကယ့် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်လ် လက်နက်အစစ်တွေကို ပိုမိုအသုံးပြုလာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အင်အားကြီးတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ကို ရှောင်ရှားနိုင်ဖို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတွေ ဖြစ်လာနိုင်မယ်လို့ ကျမ တကယ်ပဲ မျှော်လင့်ပါတယ်။”
ဒါအပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်တဲ့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ဖျက်သိမ်းခံရမယ့်အရေးနဲ့ ကိုလည်း သူ့အနေနဲ့ စိုးရိမ်မိကြောင်း Christine Schraner Burgener က ဆိုပါတယ်။
“မကြာခင် NLD ပါတီဖျက်သိမ်းခံရနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ကို ကျမစိုးရိမ်မိပါတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံတကာရဲ့ အရေးယူမှု မရှိတဲ့အပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီက သူတို့ တရားဝင်မှုရဖို့ ကြိုးပမ်းချက်သာဖြစ်ပါတယ်။”
စစ်ကောင်စီကိုရော NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရကိုပါ ဘယ်သူ့ကိုမှ ကုလသမဂ္ဂဘက်က အသိအမှတ်မပြုသေး သလို လုံခြုံရေးကောင်စီ ဥက္ကဌရဲ့ ကြေညာချက်အရ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်သာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားဝင်ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြောင်း Burgener က အခုလို ပြတ်ပြတ်သားသားပြောကြားသွားပါတယ်။
“ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ ဘယ်အစိုးရကိုမှ အသိအမှတ်ပြုခြင်း မရှိဘူးဆိုတာ ကျမရှင်းရှင်းလင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေသာ ဆုံးဖြတ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်ထိ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဘက်က ဘာဆုံးဖြတ်ချက်ကိုမှ မချရသေးတာကြောင့် အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းဟာ နယူးရောက် ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သလို၊ ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၄)ရက်နေ့ က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ ဥက္ကဌရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ညွန်းဆိုထားတဲ့အတိုင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ဟာ မြန်မာရဲ့ တရားဝင်ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ပါတယ်။”
ဒါအပြင် သူ့အနေနဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင် ဒုဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းနဲ့ ဇူလိုင်လ (၁၆)ရက်နေ့က အချိန်အတော်ကြာ အွန်လိုင်းကနေ ဆွေးနွေးပြောဆိုခဲ့ကြောင်းလည်း Christine Schraner Burgener ကပြောပါတယ်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အဆိုပြုချက်အပါအဝင် ကိစ္စရပ်တော်တော်များများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမယ့် ကိစ္စအတွက် အခုချိန်ထိ တစုံတရာ အကြောင်းပြန်ကြားချက် မရခဲ့ဘူးလို့လည်း သူကပြောပါတယ်။ ဒီဆွေးနွေးပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်တပ်ဘက်က အပြုသဘောဆောင်တဲ့ တုန့်ပြန်ချက် မရခဲ့တဲ့အပြင် သူအနေနဲ့ ဒီဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ခဲ့တဲ့အတွက်လည်း နောင်တရမိတယ်လို့ သတင်းထောက်တွေကို Burgener ကပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေ အလွန်ကြောက်ရွံ့နေကြသလို၊ ဒုက္ခလည်း ရောက်နေကြပြီး၊ ၂၀၂၁ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် GDP ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းလိမ့်မယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားကြောင်းလည်း Burgener က အခုလို ပြောပါတယ်။
“လူတွေအတွက် အခြေအနေဟာ အလွန်ပဲ ခက်ခဲနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ နေထိုင်ဖို့ အခုချိန်ဟာ အလွန်ခက်ခဲတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်နေတာပါ။ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့် မရှိသလို၊ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်မှုအပေါ်မှာလည်း ကျမအနေနဲ့ အလွန်ပဲ စိုးရိမ်မကင်းရှိနေဆဲပါ။ ကျမအနေနဲ့ စစ်တပ်နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတိုင်းမှာ တိုက်တွန်းနေတာက သတင်းမီဒီယာသမားတွေအပါအဝင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို လွှတ်ပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်ထိ လူပေါင်း ၉၆၂ ဦး အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ကျမတို့ စုဆောင်းထားတဲ့စာရင်းတွေအရ လူပေါင်း ၇,၀၈၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အဲဒီထဲမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေလည်း ပါပါတယ်။လက်ရှိ လူပေါင်း ၅၅၂၆ ဦး ထိန်းသိမ်းခံနေရပြီး အဲဒီထဲမှာ ကလေး ၁၀၄ ဦးပါနေပါတယ်။”
ဆက်လက်ပြီးတော့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ဆိုးဆိုးရွားရွားရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သတင်းထောက်တဦးရဲ့ မေးမြန်းချက်ကို Burgener က အခုလို ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။
“ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြင်းထန်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းဒဏ်ခံနေရပါတယ်။ ကိုဗစ်ကြောင့် မိသားစုတွေအားလုံး ဖျားနာနေကြပြီး သူတို့ ဆေးကုသမှုရဖို့ ဆွေမျိုးသားချင်းတွေ အသည်းအသန်ရုန်းကန်နေကြရပါတယ်။ အရေးပေါ်အောက်စီဂျင်နဲ့ အခြားအထောက်အပံ့တွေရဲ့ ဈေးနှုန်းဟာဆိုရင်လည်း မိုးထိအောင် ခေါင်းခိုက်နေပါတယ်။”
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Burgener အနေနဲ့ အားလုံးပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးပေါ်ပေါက်လာဖို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်လကျော်ကတည်းက အာဆီယံ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေအပါအဝင်၊ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ၊ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြောဆိုခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေကို သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိအခြေအနေထိ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဖြစ်လာဖို့ အခြေအနေတွေ ခက်ခဲနေကြောင်းလည်း Burgener က ဝန်ခံပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပဋိပက္ခတွေ ကြီးထွားလာမယ့်အန္တရာယ် ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် သတိပေး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ ပဋိပက်ခတှေ ကွီးထှားလာမယ့ျအန်တရာယျ ကုလအထူးကိုယျစားလှယျ သတိပေး
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အလုံးစုံသော ပွူနာတှအေတှကျ သကျဆိုငျသူအားလုံး ပါဝငျတဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေး အောငျမွငျအောငျ မလုပျနိုငျဘူး ဆိုရငျ ပွညျတှငျးစဈကွီး ဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener က အငျ်ဂါနေ့က သတိပေးပွောကွားလိုကျပါတယျ။ နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂဌာနခြုပျမှာ အငျ်ဂါနေ့က သီးသန့ျ ပွုလုပျတဲ့ သူ့ ရဲ့ အှနျလိုငျး သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျရဲ့ အငျအားသုံးတိုကျခိုကျမှုအခွအေနကေို ပွညျသူအမြား စိုးရိမျကွောကျလန့ျနကွေောငျးလညျး Burgener က ပွောသှားပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက အပွည့ျအစုံကို တငျပွမှာပါ။
ခွောကျလ ကွာမွင့ျလာပွီဖွဈတဲ့ စဈအာဏာသိမျးမှု အောကျမှာ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ အခွအေနတှေဟော အလှနျခကျခဲ ဆိုးရှားနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျ António Guterres ရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener က သတငျးထောကျတှကေို ပွောကွားခဲ့တာပါ။
အထူးသဖွင့ျ လကျရှိရငျဆိုငျနရေတဲ့ ကိုဗဈ-၁၉ ကပျရောဂါ ကစလို့၊ ပဋိပက်ခတှဖွေဈပေါျရတဲ့ အဓိကဇဈမွဈအပါအဝငျ ပွူနာအလုံးစုံအတှကျ အငျအားကွီးလှတဲ့ စဈတပျ၊ ဖွုတျခခြံရတဲ့ ဒီမိုကရစေီအငျအားစုနဲ့ ထောကျခံသူတှေ၊ တိုငျးရငျးသားအုပျစုတှနေဲ့ အခွား အဓိက နိုငျငံရေးပါတီတှေ ပါဝငျတဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေး မအောငျမွငျဘူးဆိုရငျ တကယ့ျပွညျတှငျးစဈကွီး ဖွဈလာဖို့ ရှိနကွေောငျး Burgener က အခုလို သတိပေးပွောကွားသှားပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျမှုတှေ အမြားကွီးဖွဈနတော ကမြတို့ တှေ့ခဲ့ရပါတယျ။ စဈတပျရဲ့ ကွီးမားလှတဲ့ အကွမျးဖကျမှုကို လူအတောျမြားမြားက စိုးရိမျကွောကျလန့ျနသေလို အခု PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေး တပျဖှဲ့တှကေလညျး လကျလုပျသနေတျတှတေငျ မကတော့ဘဲ တကယ့ျ ပရောျဖကျရှငျနယျလျ လကျနကျအစဈတှကေို ပိုမိုအသုံးပွုလာနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အငျအားကွီးတဲ့ ပွညျတှငျးစဈကို ရှောငျရှားနိုငျဖို့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးတှေ ဖွဈလာနိုငျမယျလို့ ကမြ တကယျပဲ မြှောျလင့ျပါတယျ။”
ဒါအပွငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ဦးဆောငျတဲ့ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ဖကြျသိမျးခံရမယ့ျအရေးနဲ့ ကိုလညျး သူ့အနနေဲ့ စိုးရိမျမိကွောငျး Christine Schraner Burgener က ဆိုပါတယျ။
“မကွာခငျ NLD ပါတီဖကြျသိမျးခံရနိုငျတဲ့ အခွအေနေ ကို ကမြစိုးရိမျမိပါတယျ။ ဒါဟာ နိုငျငံတကာရဲ့ အရေးယူမှု မရှိတဲ့အပေါျမှာ စဈကောငျစီက သူတို့ တရားဝငျမှုရဖို့ ကွိုးပမျးခကြျသာဖွဈပါတယျ။”
စဈကောငျစီကိုရော NUG အမြိုးသားညီညှတျရေး အစိုးရကိုပါ ဘယျသူ့ကိုမှ ကုလသမဂ်ဂဘကျက အသိအမှတျမပွုသေး သလို လုံခွုံရေးကောငျစီ ဥက်ကဌရဲ့ ကွညောခကြျအရ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျသာ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရားဝငျခေါငျးဆောငျတှဖွေဈကွောငျး Burgener က အခုလို ပွတျပွတျသားသားပွောကွားသှားပါတယျ။
“ ကုလသမဂ်ဂအနနေဲ့ ဘယျအစိုးရကိုမှ အသိအမှတျပွုခွငျး မရှိဘူးဆိုတာ ကမြရှငျးရှငျးလငျး ပွောခငြျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှသော ဆုံးဖွတျရမှာဖွဈပါတယျ။ လကျရှိအခြိနျထိ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှဘေကျက ဘာဆုံးဖွတျခကြျကိုမှ မခရြသေးတာကွောင့ျ အမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးဟာ နယူးရောကျ ကုလသမဂ်ဂဌာနခြုပျမှာ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရားဝငျကိုယျစားလှယျဖွဈသလို၊ ဖဖေေါျဝါရီလ (၄)ရကျနေ့ က ထုတျပွနျတဲ့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီ ဥက်ကဌရဲ့ ကွညောခကြျမှာ ညှနျးဆိုထားတဲ့အတိုငျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျဟာ မွနျမာရဲ့ တရားဝငျခေါငျးဆောငျတှဖွေဈပါတယျ။”
ဒါအပွငျ သူ့အနနေဲ့ စဈကောငျစီရဲ့ ဒုတိယခေါငျးဆောငျ ဒုဗိုလျခြုပျမှူးကွီး စိုးဝငျးနဲ့ ဇူလိုငျလ (၁၆)ရကျနေ့က အခြိနျအတောျကွာ အှနျလိုငျးကနေ ဆှေးနှေးပွောဆိုခဲ့ကွောငျးလညျး Christine Schraner Burgener ကပွောပါတယျ။ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေး အဆိုပွုခကြျအပါအဝငျ ကိစ်စရပျတောျတောျမြားမြားကို ဆှေးနှေးခဲ့ကွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမယ့ျ ကိစ်စအတှကျ အခုခြိနျထိ တစုံတရာ အကွောငျးပွနျကွားခကြျ မရခဲ့ဘူးလို့လညျး သူကပွောပါတယျ။ ဒီဆှေးနှေးပှဲနဲ့ ပတျသကျလို့ စဈတပျဘကျက အပွုသဘောဆောငျတဲ့ တုန့ျပွနျခကြျ မရခဲ့တဲ့အပွငျ သူအနနေဲ့ ဒီဆှေးနှေးပှဲ လုပျခဲ့တဲ့အတှကျလညျး နောငျတရမိတယျလို့ သတငျးထောကျတှကေို Burgener ကပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျသူတှေ အလှနျကွောကျရှံ့နကွေသလို၊ ဒုက်ခလညျး ရောကျနကွေပွီး၊ ၂၀၂၁ခုနှဈအတှငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျတှငျးထုတျကုနျ GDP ၁၈ ရာခိုငျနှုနျး ကဆြငျးလိမ့ျမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးထားကွောငျးလညျး Burgener က အခုလို ပွောပါတယျ။
“လူတှအေတှကျ အခွအေနဟော အလှနျပဲ ခကျခဲနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ နထေိုငျဖို့ အခုခြိနျဟာ အလှနျခကျခဲတဲ့ ပတျဝနျးကငြျဖွဈနတောပါ။ လှတျလပျစှာပွောဆိုခှင့ျ မရှိသလို၊ သတငျးလှတျလပျခှင့ျကို ဆန့ျကငြျတိုကျခိုကျမှုအပေါျမှာလညျး ကမြအနနေဲ့ အလှနျပဲ စိုးရိမျမကငျးရှိနဆေဲပါ။ ကမြအနနေဲ့ စဈတပျနဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတိုငျးမှာ တိုကျတှနျးနတောက သတငျးမီဒီယာသမားတှအေပါအဝငျ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှကေို လှှတျပေးဖို့ ဖွဈပါတယျ။ လကျရှိအခြိနျထိ လူပေါငျး ၉၆၂ ဦး အသတျခံခဲ့ရပါတယျ။ ကမြတို့ စုဆောငျးထားတဲ့စာရငျးတှအေရ လူပေါငျး ၇,၀၈၄ ဦး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး အဲဒီထဲမှာ နိုငျငံခွားသားတှလေညျး ပါပါတယျ။လကျရှိ လူပေါငျး ၅၅၂၆ ဦး ထိနျးသိမျးခံနရေပွီး အဲဒီထဲမှာ ကလေး ၁၀၄ ဦးပါနပေါတယျ။”
ဆကျလကျပွီးတော့ ကိုဗဈ-၁၉ ကပျရောဂါ ဆိုးဆိုးရှားရှားရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ သတငျးထောကျတဦးရဲ့ မေးမွနျးခကြျကို Burgener က အခုလို ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။
“ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွငျးထနျတဲ့ ကိုဗဈ-၁၉ တတိယလှိုငျးဒဏျခံနရေပါတယျ။ ကိုဗဈကွောင့ျ မိသားစုတှအေားလုံး ဖြားနာနကွေပွီး သူတို့ ဆေးကုသမှုရဖို့ ဆှမြေိုးသားခငြျးတှေ အသညျးအသနျရုနျးကနျနကွေရပါတယျ။ အရေးပေါျအောကျစီဂငြျနဲ့ အခွားအထောကျအပံ့တှရေဲ့ ဈေးနှုနျးဟာဆိုရငျလညျး မိုးထိအောငျ ခေါငျးခိုကျနပေါတယျ။”
ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Burgener အနနေဲ့ အားလုံးပါဝငျတဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးပေါျပေါကျလာဖို့ လှနျခဲ့တဲ့ နှဈလကြောျကတညျးက အာဆီယံ ဒသေတှငျးနိုငျငံတှအေပါအဝငျ၊ NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ၊ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ၊ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ ဆှေးနှေးပွောဆိုခဲ့တဲ့ အခွအေနတှေကေို သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျရှိအခွအေနထေိ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးဖွဈလာဖို့ အခွအေနတှေေ ခကျခဲနကွေောငျးလညျး Burgener က ဝနျခံပွောကွားခဲ့ပါတယျ။