ချင်းပြည်နယ်တွင်း ငှက်ဖျားရောဂါအဖြစ်များလာ

[[Zawgyi/Unicode]]

ကာကွယ်ကုသရေး ဆေးဝါးတွေ အချိန်မီမရတာ၊ လူသူဝေးတဲ့နေရာတွေမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စစ်ဘေးရှောင်နေရတာတွေကြောင့် အခုနှစ်ထဲ ချင်းပြည်နယ်မှာ ငှက်ဖျားဖြစ်တဲ့သူ ပြန်ပြီးများလာတယ်လို့ ချင်းအရပ်ဘက် ဆရာဝန်များအဖွဲ့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ စစ်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီက လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးကို ကန့်သတ်၊ ဖြတ်တောက်နေတာက ဒီအခြေအနေကို ပိုပြီး ဆိုးရွားလာစေတယ်လို့ သူတို့ကပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ ဒီသတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

ချင်းပြည်နယ်ထဲ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေတိုးလာသလို လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်တာ၊ တချို့ဒေသခံတွေက တနေရာနဲ့တနေရာကို ပြောင်းရွှေ့ခိုလှုံ နေရတာတွေကြောင့် အရေးပေါ်ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေရဖို့ အခက်အခဲရှိတယ်လို့ ချင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။ အဓိကတော့ ဆေးဝါးနဲ့ စောင်၊ ခြင်ထောင်လိုပစ္စည်းတွေ အလုံအလောက် မစီမံပေးနိုင်တဲ့အတွက် အခုနှစ်မိုးတွင်းမှာ ငှက်ဖျားဖြစ်တဲ့အရေအတွက် ပြန်ပြီးများလာတယ်လို့ ချင်းအရပ်ဘက် ဆရာဝန်များအဖွဲ့က ဒေါက်တာဆလိုင်းတင်မိုးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။

"စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ များလာတယ်၊ စစ်ဘေးရှောင်တွေ များလာတယ် အရွှေ့အပြောင်းတွေ များလာတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ သူတို့ကတောထဲမှာပဲ နေကြတာနဲ့ ခြင်ကိုက်ခံရတာနဲ့ ကာကွယ်ရေးအပိုင်းမှာ ဒီခြင်ထောင်အပိုင်းတွေရော သောက်ရေအပိုင်းတွေရော ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ အများကြီးပေါ့။ အဲဒါမျိုးကြောင့် အခုနောက်ပိုင်း အတွေ့များလာတာဖြစ်တယ်။ တချို့တွေကလည်း ပြေးရင်းလွှားရင်းနဲ့ဆိုတော့ တောထဲသွားရတဲ့ IDP camp တွေမှာဆို ပါချင်မှလည်းပါမှာပေါ့၊ တချို့ကလည်း ခြင်ထောင် ထောင်ရမဲ့အစား စောင်အဖြစ်လည်း သုံးချင်သုံးမှာပေါ့။ အဓိကတော့ ကာကွယ်ရေးအပိုင်းပေါ့၊ ကာကွယ်ရေးအပိုင်းမှာ အားနည်းသွားလို့ ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်တာ များလာတာပေါ့။ "

ချင်းတောင်ပိုင်း ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ အရင်ကတည်းက ငှက်ဖျားကူးစက်တာ ပုံမှန်ရှိပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်းမှာ ကန်ပက်လက်၊ မတူပီ၊ မင်းတပ်နဲ့ ဟားခါးမြို့ပေါ်မှာပါ အဖြစ်များလာတာပါ။ ကျန်တဲ့တချို့မြို့နယ်တွေမှာလည်း ငှက်ဖျားလက္ခဏာတွေ မြင်ရပေမယ့် အရေးပေါ် စမ်းသပ်ကိရိယာတွေ အလုံအလောက်မရှိလို့ တိတိကျကျပြောဖို့ ခက်ခဲကြောင်း ချင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့ တချို့က ပြောပါတယ်။

အခုဆိုရင် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတချို့မှာ ငှက်ဖျားကြောင့် သေဆုံးသူတွေရှိလာတယ်လို့ မင်းတပ်စစ်ရှောင်စခန်းရဲ့ တာဝန်ခံက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ စစ်ပွဲတွေကြောင့် လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်သွားတဲ့အတွက် ဆေးရုံကိုပို့ပြီး ကုသပေးဖို့လည်း သူတို့အတွက် ခက်ခဲနေတာပါ။

"အသွားအလာလည်း အကန့်အသတ်နဲ့ဆိုတော့ လူနာအရေးပေါ်မှ ပလက်ဝမြို့ကို ပို့ရတာပေါ့နော်။ ဆေးရုံတွေက သိပ်ပြီးမှ ဆရာ၊ဆရာမတွေလည်း ငှက်ဖျားနဲ့ပတ်သက်လာရင် ဂရုမစိုက်သလို ဖြစ်သွားတယ်။ နောက်ဆုံးပြောမယ်ဆိုရင်တော့ အသက်အန္တရာယ်ပါ ဆုံးရှုံးမှုအများကြီး ရှိတယ်။ ငှက်ဖျားဦးနှောက်ထိပြီး သေသွားသူတွေ အများကြီးပဲ။ ကလေးသူငယ်တွေ၊ လူကြီးတွေလည်းသေရတယ်။ အဲဒီငှက်ဖျား ဦးနှောက်ထဲရောက်ပြီးမှ။"

ချင်းပြည်နယ်မှာ အခုလိုအခြေအနေဆိုးမတိုင်ခင်မှာ ကရင်နဲ့ကယားပြည်နယ်ဘက် ငှက်ဖျားကူးစက်မှုတွေ ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လိုအပ်တဲ့ဆေးဝါးနဲ့ အကူအညီတွေက အဲဒီဘက်တွေကို အရင်ဆုံးရောက်ခဲ့သလို တချို့ကလည်း ကြိုတင်စုဆောင်းမှုတွေရှိနေတဲ့အတွက် ဈေးကွက်ထဲ ငှက်ဖျားကာကွယ်ဆေးတချို့ ဝယ်မရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကျန်ခဲ့တဲ့သုံးလေးနှစ်ထဲမှာ ငှက်ဖျားဖြစ်ပွားနှုန်းကျသွားပေမဲ့ အခုနှစ်မှာတော့ လိုအပ်တဲ့ဆေးဝါးနဲ့ ကုသရေးတွေမရတော့လို့ တချို့နေရာတွေမှာ တကြော့ပြန်ကူးစက်လာမှာ စိုးရိမ်ရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံကတော့ ငှက်ဖျားလုံးဝကင်းစင်သွားပြီလို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က အခုဇွန်လထဲမှာ ကြေညာထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လာအို၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနဲ့ မြန်မာတို့လို ငှက်ဖျားအန္တရာယ်ကြီးတဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ထိစပ်နေလို့ ဂရုစိုက်ဖို့လည်း WHO ကသတိပေးထားပါတယ်။

#MyanmarHealth #Malaria #VOABurmese #ချင်းပြည်နယ် #ငှက်ဖျား #မင်းတပ်၊မတူပီ၊ကန်ပက်လက်၊ဟားခါး #ဗွီအိုအေ
=============

[[Unicode]]

ခငြျးပွညျနယျတှငျး ငှကျဖြားရောဂါအဖွဈမြားလာ

ကာကှယျကုသရေး ဆေးဝါးတှေ အခြိနျမီမရတာ၊ လူသူဝေးတဲ့နရောတှမှော အခြိနျကွာမွင့ျစှာ စဈဘေးရှောငျနရေတာတှကွေောင့ျ အခုနှဈထဲ ခငြျးပွညျနယျမှာ ငှကျဖြားဖွဈတဲ့သူ ပွနျပွီးမြားလာတယျလို့ ခငြျးအရပျဘကျ ဆရာဝနျမြားအဖှဲ့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ စဈပှဲတှကွေောင့ျ စဈကောငျစီက လမျးပမျးဆကျသှယျရေးကို ကန့ျသတျ၊ ဖွတျတောကျနတောက ဒီအခွအေနကေို ပိုပွီး ဆိုးရှားလာစတေယျလို့ သူတို့ကပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကနေ ဒီသတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။

ခငြျးပွညျနယျထဲ စဈရေးပဋိပက်ခတှတေိုးလာသလို လမျးပမျးဆကျသှယျရေး ပွတျတောကျတာ၊ တခြို့ဒသေခံတှကေ တနရောနဲ့တနရောကို ပွောငျးရှှေ့ခိုလှုံ နရေတာတှကွေောင့ျ အရေးပေါျကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုတှရေဖို့ အခကျအခဲရှိတယျလို့ ခငြျးအရပျဘကျအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။ အဓိကတော့ ဆေးဝါးနဲ့ စောငျ၊ ခွငျထောငျလိုပစ်စညျးတှေ အလုံအလောကျ မစီမံပေးနိုငျတဲ့အတှကျ အခုနှဈမိုးတှငျးမှာ ငှကျဖြားဖွဈတဲ့အရအေတှကျ ပွနျပွီးမြားလာတယျလို့ ခငြျးအရပျဘကျ ဆရာဝနျမြားအဖှဲ့က ဒေါကျတာဆလိုငျးတငျမိုးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။

"စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ မြားလာတယျ၊ စဈဘေးရှောငျတှေ မြားလာတယျ အရှှေ့အပွောငျးတှေ မြားလာတဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ သူတို့ကတောထဲမှာပဲ နကွေတာနဲ့ ခွငျကိုကျခံရတာနဲ့ ကာကှယျရေးအပိုငျးမှာ ဒီခွငျထောငျအပိုငျးတှရေော သောကျရအေပိုငျးတှရေော ဖွဈမှာပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ အမြားကွီးပေါ့။ အဲဒါမြိုးကွောင့ျ အခုနောကျပိုငျး အတှေ့မြားလာတာဖွဈတယျ။ တခြို့တှကေလညျး ပွေးရငျးလှှားရငျးနဲ့ဆိုတော့ တောထဲသှားရတဲ့ IDP camp တှမှောဆို ပါခငြျမှလညျးပါမှာပေါ့၊ တခြို့ကလညျး ခွငျထောငျ ထောငျရမဲ့အစား စောငျအဖွဈလညျး သုံးခငြျသုံးမှာပေါ့။ အဓိကတော့ ကာကှယျရေးအပိုငျးပေါ့၊ ကာကှယျရေးအပိုငျးမှာ အားနညျးသှားလို့ ငှကျဖြားရောဂါဖွဈတာ မြားလာတာပေါ့။ "

ခငြျးတောငျပိုငျး ပလကျဝမွို့နယျမှာ အရငျကတညျးက ငှကျဖြားကူးစကျတာ ပုံမှနျရှိပမေယ့ျ အခုနောကျပိုငျးမှာ ကနျပကျလကျ၊ မတူပီ၊ မငျးတပျနဲ့ ဟားခါးမွို့ပေါျမှာပါ အဖွဈမြားလာတာပါ။ ကနြျတဲ့တခြို့မွို့နယျတှမှောလညျး ငှကျဖြားလက်ခဏာတှေ မွငျရပမေယ့ျ အရေးပေါျ စမျးသပျကိရိယာတှေ အလုံအလောကျမရှိလို့ တိတိကကြပြွောဖို့ ခကျခဲကွောငျး ခငြျးအရပျဘကျအဖှဲ့ တခြို့က ပွောပါတယျ။

အခုဆိုရငျ စဈဘေးရှောငျစခနျးတခြို့မှာ ငှကျဖြားကွောင့ျ သဆေုံးသူတှရှေိလာတယျလို့ မငျးတပျစဈရှောငျစခနျးရဲ့ တာဝနျခံက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ စဈပှဲတှကွေောင့ျ လမျးပမျးဆကျသှယျရေး ပွတျတောကျသှားတဲ့အတှကျ ဆေးရုံကိုပို့ပွီး ကုသပေးဖို့လညျး သူတို့အတှကျ ခကျခဲနတောပါ။

"အသှားအလာလညျး အကန့ျအသတျနဲ့ဆိုတော့ လူနာအရေးပေါျမှ ပလကျဝမွို့ကို ပို့ရတာပေါ့နောျ။ ဆေးရုံတှကေ သိပျပွီးမှ ဆရာ၊ဆရာမတှလေညျး ငှကျဖြားနဲ့ပတျသကျလာရငျ ဂရုမစိုကျသလို ဖွဈသှားတယျ။ နောကျဆုံးပွောမယျဆိုရငျတော့ အသကျအန်တရာယျပါ ဆုံးရှုံးမှုအမြားကွီး ရှိတယျ။ ငှကျဖြားဦးနှောကျထိပွီး သသှေားသူတှေ အမြားကွီးပဲ။ ကလေးသူငယျတှေ၊ လူကွီးတှလေညျးသရေတယျ။ အဲဒီငှကျဖြား ဦးနှောကျထဲရောကျပွီးမှ။"

ခငြျးပွညျနယျမှာ အခုလိုအခွအေနဆေိုးမတိုငျခငျမှာ ကရငျနဲ့ကယားပွညျနယျဘကျ ငှကျဖြားကူးစကျမှုတှေ ကွီးကွီးမားမား ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လိုအပျတဲ့ဆေးဝါးနဲ့ အကူအညီတှကေ အဲဒီဘကျတှကေို အရငျဆုံးရောကျခဲ့သလို တခြို့ကလညျး ကွိုတငျစုဆောငျးမှုတှရှေိနတေဲ့အတှကျ ဈေးကှကျထဲ ငှကျဖြားကာကှယျဆေးတခြို့ ဝယျမရတာတှေ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံဟာ ကနြျခဲ့တဲ့သုံးလေးနှဈထဲမှာ ငှကျဖြားဖွဈပှားနှုနျးကသြှားပမေဲ့ အခုနှဈမှာတော့ လိုအပျတဲ့ဆေးဝါးနဲ့ ကုသရေးတှမေရတော့လို့ တခြို့နရောတှမှော တကွော့ပွနျကူးစကျလာမှာ စိုးရိမျရပါတယျ။ အိမျနီးခငြျး တရုတျနိုငျငံကတော့ ငှကျဖြားလုံးဝကငျးစငျသှားပွီလို့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO က အခုဇှနျလထဲမှာ ကွညောထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လာအို၊ ဗီယကျနမျ၊ ထိုငျးနဲ့ မွနျမာတို့လို ငှကျဖြားအန်တရာယျကွီးတဲ့ နိုငျငံတှနေဲ့ထိစပျနလေို့ ဂရုစိုကျဖို့လညျး WHO ကသတိပေးထားပါတယျ။

#MyanmarHealth #Malaria #VOABurmese #ခငြျးပွညျနယျ #ငှကျဖြား #မငျးတပျ၊မတူပီ၊ကနျပကျလကျ၊ဟားခါး #ဗှီအိုအေ
=============