ဖလမ်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ပစ်ခတ်လို့ အရပ်သားတဦးသေ နှစ်ဦးဒဏ်ရာရ

People displaced by fighting in north-western Myanmar between junta forces and anti-junta fighters walk in Chin State, Myanmar, May 31, 2021. Picture taken May 31, 2021. REUTERS/Stringer

(Zawgyi/Unicode)

ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ရပ်ကွက်ထဲထိ ဝင်ရောက်ပစ်ခတ်လို့ တစ်ဦးသေဆုံး၊ နှစ်ဦး ကျည်ထိမှန်ဒဏ်ရာရရှိသလို ဒေသခံ ၅ ဦးထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ ဒေသခံတွေ ကြောက်လန့်လို့ လူရာနဲ့ချီထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေ ပြောပါတယ်။ဒီအကြောင်းကို ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်း မခင်ဖြူထွေးပြောပြမှာပါ။

ဖလမ်းမှာ တပ်စွဲထားတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကို ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ရာမှာ၊ စစ်ကောင်စီတပ်က လူနေရပ်ကွက်ထဲ ပစ်ခတ်တာကြောင့် အခုလို ထိခိုက်ဒဏ်ရာခဲ့တာလို့ သိရပါတယ် ။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့ လုံပီး(လုံးရန်)ရပ်ကွက်နားမှာ မူလကတည်းက စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က တပ်စွဲထားပြီး၊ ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ဘယ်မှာရှိတဲ့အကြောင်း ဒေသခံတွေကို ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီး မေးမြန်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

သြဂုတ်လ ၉ ရက်၊ မနေ့မနက်ပိုင်းမှာ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ CNDF က စစ်ကောင်စီတပ်စွဲထားတဲ့ နေရာကို သွားရောက်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ချင်းအမျိုးသားရေးအဖွဲ့ချုပ် CNDF တပ်ဖွဲ့က တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒီကနေ့မှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖက်က ရပ်ကွက်ထဲထိ ဝင်ပစ်နေတာကြောင့် ဒေသခံ တစ်ဦး သေဆုံးပြီး နှစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ CNDF တပ်ဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက အခုလို ပြောပါတယ်။

“ဒီနေ့မနက်ကျတော့ ရပ်ထဲကို ဝင်ပစ်တာပေါ့နော်။ ဆေးခန်းကနေေ ဆးခန်းပြပြီးပြန်လာတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နဲ့ သူတို့ လင်မယားနှစ်ယောက် ဆိုင်ကယ်နဲ့ စီးလာတယ် (စစ်ကောင်စီက) ပစ်တာကို အမျိုးသမီးကတော့ပေါင်ထိသွားတယ်ပေ့ါနော်၊ နောက်ပြီးကျတော့ ရပ်ကွက်ဝင်ပစ်တဲ့အချိန်မှာေ ရချိုးခန်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့ အမေကြီးတစ်ယောက်ကို သေနတ်ရင်ဘတ်မှန်ပြီးတော့ဆေးရုံမရောက်ခင်မှာပဲ ဆုံးသွားတယ်ပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ ဇာလိုင်ရပ်ကွက်မှာတစ်ယောက်ကျတော့ သူတို့ကို ကြောက်လို့ပြီးတော့ အိမ်အောက်မှာသွားပုန်းတာကို အဲ့ဒါကို မြင်ပြီးတော့ ပစ်လိုက်တာ အခုထိတော့ စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေမှာရှိတယ်ပေါ့နော်။”

ဖလမ်းမြို့ကနေ တလန်ရောန်ကျေးရွာကို ဆေးကုပြီးပြန်လာတဲ့ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးနဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦး စီးလာတဲ့မော်တော်ဆိုင်ကယ်ကို စစ်ကောင်စီက ပစ်ခတ်လို့ အမျိုးသမီးက ပေါင်မှာသေနတ်ဒဏ်ရာရှိခဲ့ပြီး အမျိုးသားကိုတော့ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားကြောင်းပြောပါတယ်

ဒေသခံတွေနေတဲ့ အနီးတစ်ဝိုက်မှာ တပ်စွဲထားပြီး CDF တပ်ဖွဲ့တွေဘယ်မှာရှိလဲဆိုတာ ဒေသခံ လေးဦးကို ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီး မေးမြန်းနေတာမို့၊ မနေ့တုန်းက သူတို့တပ်စွဲတဲ့နေရာကိုသွားရောက်ပစ်ခတ်ရတာလို့ CNDF တပ်ဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ကနေ စပစ်တာပေ့ါနော်၊ စပြီးတော့ ပစ်တယ် သူတို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုတွေလည်း ရှိတယ်၊ အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းကျကျနော်တို့ပြန်ဆုတ်သွားတော့ သူတို့ သူတို့ပဲ ပစ်နေကြတာ၊ မနေ့ကကတော့ ကျနော်တို့ စပစ်တာပေ့ါ၊ ဒီနေ့ကျတော့ သူတို့ပဲ သူတို့ဟာ သူတို့ရမ်းသမ်းပစ်နေကြတာ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ စက်သေနတ်တွေနဲ့။ ဟုတ်တယ်ဟုတ်တယ်(ကျနော်တို့)အဲ့မှာသွားပစ်တာက အဲ့မှာ ရပ်ကွက် ပြည်သူတွေကိုလည်းလိုက်ဖမ်းပြီးတော့ ဒီ CDF တွေ ဘယ်မှာရှိလဲ ဆိုပြီးတော့ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ပြီး ဖမ်းတာတွေရှိတယ်ဗျ၊ ဖမ်းဆီးခံက ကျနော်တို့လောလောဆယ် သိတာတော့ လေးယောက်ဗျ၊ လေးယောက်ထဲမှာ တစ်ယောက်ကတော့ပြန်လွတ်သွားပြီး ကျောကုန်းမှာ ထိုးရာတွေ အများကြီးပဲဗျ၊ရိုက်နှက်ပြီးတော့ ပြန်လွတ်ပေးလိုက်တာနဲ့တူတယ်။”

ဖလမ်းမြို့ လုံးရန်ရပ်ကွက်မှာ သြဂုတ်လ ၉ ရက်နဲ့ဒီကနေ့ ၁၀ ရက်မှာ စစ်ကောင်စီဘက်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်နေပြီး ထိခိုက်မှုတွေရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း ဒေသခံတဦးကလည်း VOA ကို အတည်ပြုပြောပါတယ်။


“ဒီနေ့ကတည်း ကြိုကြာကြိုကြာနဲ့ သေနတ်သံတော့ ရှိတယ်၊ မနေ့ကတော့မလွယ်ဘူး၊ ဟုတ်ကဲ့ လက်နက်ကြီးနဲ့လည်း ပစ်တယ် မျိုးစုံပေါ့။ လက်နက်မျိုးစုံနဲ့ အသံတော့ မျိုးစုံကြားရတယ်၊ ပစ်တော့ ပစ်နေကြတာပဲ။ ဘယ်သူနဲ့ ပစ်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ မသိဘူး။ ဟို စစ်ပြေးရင်းနဲ့ ထွက်ပြေးတဲ့သူ အမျိုးသမီး နှစ်ယောက်တော့ ဒဏ်ရာရတယ်။ တစ်ယောက်တော့ ဆုံးသွားပြီးပေ့ါ၊ အဲ့ဒီလုံးရန်ရွာက သူတို့လမ်းဘေးမှာရှိတဲ့ အိမ်က နည်းနည်းအခြေအနေမကောင်းလို့ သူတို့ တလန်ရောန်ရွာဆိုပြီးတော့ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီဘက်မှာ သူတို့က ထွက်ပြေးတာနဲ့ ကျည်ဆံထိတယ်လို့ ပြောကြတယ်။”

မနေ့ကဆိုရင် စစ်ကောင်စီတပ်တွေက သရက်စပ်ထဲ ပစ်ခတ်နေတာပါ။ ပစ်ခတ်နေတဲ့နေရာတွေဟာ ဖလမ်းမြို့ပေါ်ကနေ ၇ မိုင်လောက်ဝေတဲ့လုံပီး(လုံးရန်)ရပ်ကွက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီနေရာမှာ တပ်စခန်းချထားပြီးအင်အားဖြည့်ထားတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ကြောက်လန့်လို့ လူရာနဲ့ ချီ နီးစပ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ချင်းပြည်နယ် ဖလမ်းမြို့ ပစ်ခတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က တစ်စုံတစ်ရာထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။

Your browser doesn’t support HTML5

ဖလမ်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ပစ်ခတ်လို့ အရပ်သားတဦးသေ နှစ်ဦးဒဏ်ရာရ


Unicode

ခငြျးပွညျနယျ၊ ဖလမျးမွို့မှာ စဈကောငျစီတပျတှကေ ရပျကှကျထဲထိ ဝငျရောကျပဈခတျလို့ တဈဦးသဆေုံး၊ နှဈဦး ကညြျထိမှနျဒဏျရာရရှိသလို ဒသေခံ ၅ ဦးထကျမနညျး ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။ ဒသေခံတှေ ကွောကျလန့ျလို့ လူရာနဲ့ခြီထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေတယျလို့ ဒသေခံတှေ ပွောပါတယျ။ဒီအကွောငျးကို
ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျး မခငျဖွူထှေးပွောပွမှာပါ။

ဖလမျးမှာ တပျစှဲထားတဲ့ စဈကောငျစီတပျတှကေို ဒသေခံကာကှယျရေးအဖှဲ့တှေ အပွနျအလှနျပဈခတျရာမှာ၊ စဈကောငျစီတပျက လူနရေပျကှကျထဲ ပဈခတျတာကွောင့ျ အခုလို ထိခိုကျဒဏျရာခဲ့တာလို့ သိရပါတယျ ။ ခငြျးပွညျနယျ၊ ဖလမျးမွို့ လုံပီး(လုံးရနျ)ရပျကှကျနားမှာ မူလကတညျးက စဈကောငျစီတပျဖှဲ့က တပျစှဲထားပွီး၊ ဒသေခံပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှေ ဘယျမှာရှိတဲ့အကွောငျး ဒသေခံတှကေို ရိုကျနှကျဖမျးဆီး မေးမွနျနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။

သွဂုတျလ ၉ ရကျ၊ မနေ့မနကျပိုငျးမှာ ဒသေခံကာကှယျရေးတပျဖှဲ့ CNDF က စဈကောငျစီတပျစှဲထားတဲ့ နရောကို သှားရောကျပဈခတျတိုကျခိုကျခဲ့ကွောငျး ခငြျးအမြိုးသားရေးအဖှဲ့ခြုပျ CNDF တပျဖှဲ့က တာဝနျရှိသူတဈဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ဒီကနေ့မှာတော့ စဈကောငျစီတပျဖကျက ရပျကှကျထဲထိ
ဝငျပဈနတောကွောင့ျ ဒသေခံ တဈဦး သဆေုံးပွီး နှဈဦး ဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့CNDF တပျဖှဲ့ တာဝနျရှိသူတဈဦးက အခုလို ပွောပါတယျ။

“ဒီနေ့မနကျကတြော့ ရပျထဲကို ဝငျပဈတာပေါ့နောျ။ ဆေးခနျးကနေေ ဆးခနျးပွပွီးပွနျလာတဲ့ ကိုယျဝနျဆောငျမိခငျနဲ့ သူတို့ လငျမယားနှဈယောကျ ဆိုငျကယျနဲ့ စီးလာတယျ (စဈကောငျစီက) ပဈတာကို အမြိုးသမီးကတော့ပေါငျထိသှားတယျပေ့ါနောျ၊ နောကျပွီးကတြော့ ရပျကှကျဝငျပဈတဲ့အခြိနျမှာ
ရခြေိုးခနျးထဲမှာ ရှိနတေဲ့ အမကွေီးတဈယောကျကို သနေတျရငျဘတျမှနျပွီးတော့ဆေးရုံမရောကျခငျမှာပဲ ဆုံးသှားတယျပေါ့၊ နောကျပွီးတော့ ဇာလိုငျရပျကှကျမှာတဈယောကျကတြော့ သူတို့ကို ကွောကျလို့ပွီးတော့ အိမျအောကျမှာသှားပုနျးတာကို အဲ့ဒါကို မွငျပွီးတော့ ပဈလိုကျတာ အခုထိတော့ စိုးရိမျရတဲ့
အခွအေနမှောရှိတယျပေါ့နောျ။”

ဖလမျးမွို့ကနေ တလနျရောနျကြေးရှာကို ဆေးကုပွီးပွနျလာတဲ့ကိုယျဝနျဆောငျအမြိုးသမီးတဈဦးနဲ့ အမြိုးသားတဈဦး စီးလာတဲ့မောျတောျဆိုငျကယျကို စဈကောငျစီက ပဈခတျလို့ အမြိုးသမီးက ပေါငျမှာ
သနေတျဒဏျရာရှိခဲ့ပွီး အမြိုးသားကိုတော့ စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးထားကွောငျးပွောပါတယျ။

ဒသေခံတှနေတေဲ့ အနီးတဈဝိုကျမှာ တပျစှဲထားပွီး CDF တပျဖှဲ့တှဘေယျမှာရှိလဲဆိုတာ ဒသေခံ လေးဦးကို ရိုကျနှကျဖမျးဆီး မေးမွနျးနတောမို့၊ မနေ့တုနျးက သူတို့တပျစှဲတဲ့နရောကိုသှားရောကျပဈခတျရတာလို့ CNDF တပျဖှဲ့ တာဝနျရှိသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။

“ကနြောျတို့ကနေ စပဈတာပေ့ါနောျ၊ စပွီးတော့ ပဈတယျ သူတို့ ထိခိုကျဒဏျရာရရှိမှုတှလေညျး ရှိတယျ၊ အဲ့ဒီနောကျပိုငျးကကြနြောျတို့ပွနျဆုတျသှားတော့ သူတို့ သူတို့ပဲ ပဈနကွေတာ၊ မနေ့ကကတော့
ကနြောျတို့ စပဈတာပေ့ါ၊ ဒီနေ့ကတြော့ သူတို့ပဲ သူတို့ဟာ သူတို့ရမျးသမျးပဈနကွေတာ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ စကျသနေတျတှနေဲ့။ ဟုတျတယျဟုတျတယျ(ကနြောျတို့)အဲ့မှာသှားပဈတာက အဲ့မှာ ရပျကှကျ ပွညျသူတှကေိုလညျးလိုကျဖမျးပွီးတော့ ဒီ CDF တှေ ဘယျမှာရှိလဲ ဆိုပွီးတော့ညှငျးပနျးနှိပျစကျပွီး ဖမျးတာတှရှေိတယျဗြ၊ ဖမျးဆီးခံက ကနြောျတို့လောလောဆယျ သိတာတော့ လေးယောကျဗြ၊ လေးယောကျထဲမှာ တဈယောကျကတော့ပွနျလှတျသှားပွီး ကြောကုနျးမှာ ထိုးရာတှေ အမြားကွီးပဲဗြ၊ရိုကျနှကျပွီးတော့ ပွနျလှတျပေးလိုကျတာနဲ့တူတယျ။”

ဖလမျးမွို့ လုံးရနျရပျကှကျမှာ သွဂုတျလ ၉ ရကျနဲ့ဒီကနေ့ ၁၀ ရကျမှာ စဈကောငျစီဘကျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျနပွေီး ထိခိုကျမှုတှရှေိခဲ့တဲ့အကွောငျး ဒသေခံတဦးကလညျး VOA ကို အတညျပွုပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ကတညျး ကွိုကွာကွိုကွာနဲ့ သနေတျသံတော့ ရှိတယျ၊ မနေ့ကတော့မလှယျဘူး၊ ဟုတျကဲ့ လကျနကျကွီးနဲ့လညျး ပဈတယျ မြိုးစုံပေါ့။ လကျနကျမြိုးစုံနဲ့ အသံတော့ မြိုးစုံကွားရတယျ၊ ပဈတော့ ပဈနကွေတာပဲ။ ဘယျသူနဲ့ ပဈတယျဆိုတာ ကနြောျတို့ မသိဘူး။ ဟို စဈပွေးရငျးနဲ့ ထှကျပွေးတဲ့သူ အမြိုးသမီး နှဈယောကျတော့ ဒဏျရာရတယျ။ တဈယောကျတော့ ဆုံးသှားပွီးပေ့ါ၊ အဲ့ဒီလုံးရနျရှာက သူတို့လမျးဘေးမှာရှိတဲ့ အိမျက နညျးနညျးအခွအေနမေကောငျးလို့ သူတို့ တလနျရောနျရှာဆိုပွီးတော့ ရှိတယျ။ အဲ့ဒီဘကျမှာ သူတို့က ထှကျပွေးတာနဲ့ ကညြျဆံထိတယျလို့ ပွောကွတယျ။”

မနေ့ကဆိုရငျ စဈကောငျစီတပျတှကေ သရကျစပျထဲ ပဈခတျနတောပါ။ ပဈခတျနတေဲ့နရောတှဟော ဖလမျးမွို့ပေါျကနေ ၇ မိုငျလောကျဝတေဲ့လုံပီး(လုံးရနျ)ရပျကှကျဖွဈပါတယျ။ အဲ့ဒီနရောမှာ တပျစခနျးခထြားပွီးအငျအားဖွည့ျထားတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ကွောကျလန့ျလို့ လူရာနဲ့ ခြီ နီးစပျရာကို ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေတယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ခငြျးပွညျနယျ ဖလမျးမွို့ ပဈခတျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး စဈကောငျစီဘကျက တဈစုံတဈရာထုတျပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။