မြန်မာစစ်ခုံရုံးတွေကနေ လူ ၆၅ ဦးကို သေဒဏ်အပြစ်ချမှတ်ခဲ့

ရန်ကုန်မြို့ ဆန္ဒပြပွဲတခုအတွင်း လူတဦးကိုဖမ်းဆီးနေသည့် စစ်သားများ။ ၂၂ မတ် ၂၀၂၁

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလနောက်ပိုင်း လူ ၆၅ ယောက်ကို သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်တွေ ချမှတ်ခဲ့တယ်လို့ နယူးယောက်အခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ HRW က ဇဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

လူသတ်မှု၊ လုယက်မှု စွဲချက်တွေနဲ့ သေဒဏ်ပေးခံရသူတွေထဲမှာ ၂၆ ယောက်က လက်ရှိဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရပြီးကျန် ၃၉ ဦးကတော့ မျက်ကွယ်ထောင်ဒဏ် ပေးခံထားရတယ်လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ သတင်းဌာနတွေနဲ့ ဒေသခံအဖွဲ့တွေရဲ့ ပြောဆိုချက်ကိုလည်း ကြေငြာချက်မှာ ကိုးကားဖော်ပြထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက လမ်းပေါ်ထွက်ဆန္ဒပြသူတွေကို တရားလက်လွတ် ပစ်ခတ်ရုံတင်မက စစ်ခုံရုံးတွေရဲ့ တရားမ ျှတမှုမရှိတဲ့ ကြားနာမှုတွေကနေ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့သူတွေကို သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်တွေ ဆက်ပြီး ချမှတ်နေတယ်လို့လည်း HRW ကပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ ငြိမ်သွားအောင်ရည်ရွယ်ပြီး ခုလိုသေဒဏ်တွေပေးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေအတွက် နိုင်ငံတကာအစိုးရတွေဘက်က အပြစ်ပေးအရေးယူဖို့ လိုနေပြီဆိုတာ ပြသလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့လည်းပြောပါတယ်။

ဖဖော်ဝါရီလ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း စစ်တပ်က နိုင်ငံတဝန်း အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်လာတာကြောင့် လူပေါင်း ၉၀၀ ကျော်သေဆုံးပြီး နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ သတင်းထောက်တွေနဲ့ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေအပါအဝင် လူပေါင်း ၅,၄၀၀ လောက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတယ်လို့လည်း HRW ရဲ့ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မတ်လလယ်မှာ ရန်ကုန်နဲ့မန္တလေးအပါအဝင် မြို့နယ် ၁၁ မြို့နယ်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့ပြီး စစ်ခုံရုံးတွေဖွဲ့ တရားစီရင်ခဲ့ပါတယ်။

သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်ပေးထားသူတွေကို ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း သေဒဏ်စီရင်တာမျို းမရှိတော့ပေမယ့် တရားရုံးတွေမှာတော့ ဒီလိုပြစ်ဒဏ်တွေ ဆက်ပြီးချမှတ်နေပါတယ်။ HRW ကတော့ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာမဆို မြန်မာနိုင်ငံတွင်း သေဒဏ်အပြစ်ပေးတာမျိုးကို အစဉ်တစိုက် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်လာတာပါ။

ကုလသမဂ္ဂ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ EU နဲ့ အမေရိကန်အပြင် တခြားအစိုးရအဖွဲ့တွေရဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေရဲ့ညွှန်ကြားချက်ကြောင့် စစ်ခုံရုံးက ခုလိုပြစ်ဒဏ်ကြီးတွေ ချမှတ်နေတာဖြစ်တယ်လို့လည်း ကြေငြာချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။

နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကိုချိုးဖောက်ပြီး ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်နေတာကြောင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေကို နိုင်ငံတကာကစောင့်ကြည့်နေပြီး မတရားဖမ်းဆီးထားသူအားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးရေး ဖိအားပေးတောင်းဆိုကြဖို့လည်း HRW က နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကို ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်တဲ့ကြေငြာချက်မှာ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

Your browser doesn’t support HTML5

မြန်မာစစ်ခုံရုံးတွေကနေ လူ ၆၅ ဦးကို သေဒဏ်အပြစ်ချမှတ်ခဲ့


...........................

(Unicode)

မွနျမာစဈခုံရုံးတှကေနေ လူ ၆၅ ဦးကို သဒေဏျအပွဈခမြှတျခဲ့

မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီလနောကျပိုငျး လူ ၆၅ ယောကျကိုသဒေဏျပွဈဒဏျတှေ ခမြှတျခဲ့တယျလို့ နယူးယောကျအခွစေိုကျ လူ့အခှင့ျအရေး လေ့လာစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့ HRW က ဇဇူလိုငျလ ၂၁ ရကျနေ့မှာ ထုတျပွနျပါတယျ။

လူသတျမှု၊ လုယကျမှု စှဲခကြျတှနေဲ့ သဒေဏျပေးခံရသူတှထေဲမှာ ၂၆ ယောကျက လကျရှိဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံထားရပွီးကနြျ ၃၉ ဦးကတော့ မကြျကှယျထောငျဒဏျ ပေးခံထားရတယျလို့ စဈကောငျစီရဲ့ သတငျးဌာနတှနေဲ့ ဒသေခံအဖှဲ့တှရေဲ့ ပွောဆိုခကြျကိုလညျး ကွငွောခကြျမှာ ကိုးကားဖောျပွထားပါတယျ။

စဈကောငျစီက လမျးပေါျထှကျဆန်ဒပွသူတှကေို တရားလကျလှတျ ပဈခတျရုံတငျမက စဈခုံရုံးတှရေဲ့ တရားမ ြှတမှုမရှိတဲ့ ကွားနာမှုတှကေနေ ဒါဇငျနဲ့ခြီတဲ့သူတှကေို သဒေဏျပွဈဒဏျတှေ ဆကျပွီး ခမြှတျနတေယျလို့လညျး HRW ကပွောပါတယျ။

စဈအာဏာရှငျ ဆန့ျကငြျရေးလှုပျရှားမှုတှေ ငွိမျသှားအောငျရညျရှယျပွီး ခုလိုသဒေဏျတှပေေးနတေဲ့ စဈကောငျစီရဲ့ရာဇဝတျမှုတှအေတှကျ နိုငျငံတကာအစိုးရတှဘေကျက အပွဈပေးအရေးယူဖို့ လိုနပွေီဆိုတာ ပွသလိုကျတာဖွဈတယျလို့လညျးပွောပါတယျ။

ဖဖေောျဝါရီလ စဈအာဏာသိမျးမှုနောကျပိုငျး စဈတပျက နိုငျငံတဝနျး အကွမျးဖကျဖိနှိပျလာတာကွောင့ျ လူပေါငျး ၉၀၀ ကြောျသဆေုံးပွီး နိုငျငံရေးသမားတှေ၊ သတငျးထောကျတှနေဲ့ အစိုးရဝနျထမျးတှအေပါအဝငျ လူပေါငျး ၅,၄၀၀ လောကျ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံခဲ့ရတယျလို့လညျး HRW ရဲ့ကွငွောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ မတျလလယျမှာ ရနျကုနျနဲ့မန်တလေးအပါအဝငျ မွို့နယျ ၁၁ မွို့နယျမှာ စဈအုပျခြုပျရေးအမိန့ျ ကွညောခဲ့ပွီး စဈခုံရုံးတှဖှေဲ့ တရားစီရငျခဲ့ပါတယျ။

သဒေဏျပွဈဒဏျပေးထားသူတှကေို ၁၉၈၈ ခုနှဈနောကျပိုငျး သဒေဏျစီရငျတာမြို းမရှိတော့ပမေယ့ျ တရားရုံးတှမှောတော့ ဒီလိုပွဈဒဏျတှေ ဆကျပွီးခမြှတျနပေါတယျ။ HRW ကတော့ ဘယျလိုအခွအေနမြေိုးမှာမဆို မွနျမာနိုငျငံတှငျး သဒေဏျအပွဈပေးတာမြိုးကို အစဉျတစိုကျ ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျလာတာပါ။

ကုလသမဂ်ဂ၊ ဥရောပသမဂ်ဂ EU နဲ့ အမရေိကနျအပွငျ တခွားအစိုးရအဖှဲ့တှရေဲ့ ဒဏျခတျအရေးယူမှုနဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ စဈဗိုလျခြုပျတှရေဲ့ညှှနျကွားခကြျကွောင့ျ စဈခုံရုံးက ခုလိုပွဈဒဏျကွီးတှေ ခမြှတျနတောဖွဈတယျလို့လညျး ကွငွောခကြျမှာဖောျပွထားပါတယျ။

နိုငျငံတကာဥပဒတှေကေိုခြိုးဖောကျပွီး ရာဇဝတျမှုကြူးလှနျနတောကွောင့ျ စဈဗိုလျခြုပျတှကေို နိုငျငံတကာကစောင့ျကွည့ျနပွေီး မတရားဖမျးဆီးထားသူအားလုံးကို ပွနျလှှတျပေးရေး ဖိအားပေးတောငျးဆိုကွဖို့လညျး HRW က နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးကို ဒီကနေ့ထုတျပွနျတဲ့ကွငွောခကြျမှာ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။