ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဆင်းပေးဖို့ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်တိုက်တွန်း
{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ရာထူးက ဆင်းပေးဖို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener ကတိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကြုံနေရတဲ့ အခြေအနေတွေ ဒီထက်ပိုဆိုးမလာအောင် ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းကြဖို့လည်း အထူးကိုယ်စားလှယ် Burgener အပြင်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် Thomas Andrews မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်မိုးထွန်း တို့က သောကြာနေ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံရဲ့ တတိယ ကော်မတီမှာ တိုက်တွန်းခဲ့ကြတာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုဇော်မိုးကျော်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
----
စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တာ ၈ လကျော် ကာလအတွင်း ကလေးတွေ အပါအဝင် လူပေါင်း ၁,၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျပ်အတည်းတွေဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာနေတာကိုသာ တွေ့မြင်နေရတဲ့အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener က တာဝန်က အနားမယူခင် ကုလသမဂ္ဂမှာ နောက်ဆုံး အစီရင်ခံ တင်ပြရာမှာ သတိပေးလိုက်တာပါ။ အခြေအနေတွေ ဒီထက်ပိုဆိုးမလာဖို့ဆိုရင် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ရာထူးက ဆင်းပေးသင့်တယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂမှာ အထွေထွေညီလာခံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စတွေကို ကိုင်တွယ်ရတဲ့ တတိယကော်မတီမှာ သောကြာနေ့က အစီရင်ခံရာမှာ တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။
“ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် အနေနဲ့ တိုင်းပြည်အနာဂတ်ကို အမှန်တကယ် အလေးထားတယ်ဆိုရင် ရာထူးက ဆင်းပေးပြီး၊ ပြည်သူလူထုဆန္ဒနဲ့အညီ တင်မြှောက်ထားတဲ့ အရပ်သား အစိုးရကို တပ်မတော်က အာဏာလွှဲပေးလိုက်ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံက ကလေးတွေ လူငယ်တွေရဲ့ အနာဂတ်ကို ဖျက်ဆီးခံနေရတဲ့အပေါ် စိတ်မချမ်းမသာ ဖြစ်နေကြတဲ့ တပ်မတော်သားတွေ ရှိမယ်လို့လည်း ကျမယုံကြည်ပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကို ဆွေးနွေးဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ပေမဲ့ လတ်တလောမှာ စစ်အာဏာပိုင်တွေက စေ့စပ်ဖြေရှင်းလိုပုံ မရဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကြုံနေရတဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကို ကျော်လွှားပြီး ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ဆက်လက် ဖိအားပေးဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့လည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
“မြန်မာနိုင်ငံ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပြဿနာတွေကိုဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်လမ်းတွေရရှိဖို့ တိကျခိုင်မာတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေအတွက် ဖိအားပေးတာတွေ၊ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးတာတွေကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ညီညီညွတ်ညွတ် မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဦးမှာပါ။”
အထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ တင်ပြခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကလည်း အထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ တိုက်တွန်းချက်ကို အားပေးထောက်ခံ တင်ပြခဲ့တာပါ။
“ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မနက်အစောပိုင်းမှာ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျရွေးကောက် တင်မြောက်ထားတဲ့ သမတကြီးဦးဝင်းမြင့်ထံလာရောက်ပြီး၊ ရာထူးကနေနှုတ်ထွက်ဖို့ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ သမတ ဦးဝင်းမြင့်အနေနဲ့ သူ့အသက်ကိုသာလျင်စွန့် လွှတ်သွားမယ်၊သူတို့ရဲ့ခြိမ်းခြောက်တောင်းဆိုမှုကိုလိုက်နာမှာမဟုတ်ကြောင်းတုံပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း နိုင်ငံတော်အပေါ်သစ္စာဖေါက်မှုကြီး ကိုကျူးလွန်ပြီး၊ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။ အဲဒိ အချိန်ကတည်းကစပြီး ကျနော်တို့တိုင်းပြည်ဟာလည်း တစထက်တစအခြေအနေဆိုး လာခဲ့ပြီးယိုယွင်းပျက်စီးလာခဲ့ပါတယ်”
မြန်မာပြည်မှာ စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ့်မှုတွေကြောင့် မလွဲသာမရှောင် ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ခုံခံကာကွယ်တိုက်ခိုက်နေရကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင်နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှု တွေပြုလုပ်ဖို့လုပ်အပ်ကြောင်းကိုလည်း ဦးကျော်မိုးထွန်းကပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Burgener မြန်မာကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်မိုးထွန်းတို့နဲ့အတူ တတိယကော်မတီမှာ အစီရင်ခံခဲ့တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကိုယ်စားလှယ် Thomas Andrew ကလည်း နိုင်ငံတကာရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို အလေးထား ပြောသွားခဲ့တာပါ။ အထူးသဖြင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကို လက်မခံဖို့နဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူတာတွေလုပ်ပြီး ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို ပြန်ရောက်လာအောင် တွန်းအားပေးဖို့လည်း တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။
“မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေဟာ သူ့ရဲ့ အခြေခံကျတဲ့လိုအပ်ချက်ဖြစ်တဲ့ ငွေ၊ လက်နှက် နဲ့ တရားဝင်မှု ဆိုတာတွေအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကိုမှီခိုအားထားနေရတယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို ကျနော်တို့ နားလည်သဘောပေါက်လာတဲ့နောက်၊ အဲဒီနေရာကနေစတင်လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအချက် ၃ ချက်ကိုပစ်မှတ်ထားပြီးကျနော်တို့ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာဘဲ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အပါအဝင်မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအထောက်အပံတွေကို တိုးချဲ့ပေးသွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းလမ်းဟာမြန်မာပြည်သူတွေကို ကူညီလုပ်ဆောင်ပေးဖို့အကောင်းဆုံးနည်း လမ်းတွေဖြစ်ပါတယ်။”
ASEAN ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ကိုအထိနာစေခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကို လက်နက် မရောင်းဖို့ကို လုံခြုံရေး ကောင်စီက မလုပ်နိုင်ရင်တောင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိုင်း ကဝိုင်းဝန်း လုပ်ဆောင်ကြဖိုလိုကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကိုစီးပွားရေးအရ ပိတ်ဆို့အရေးယူတဲ့နေရာမှာ စွမ်းအင်းကဏ္ဌကို အဓိကထားလုပ် ဆောင်ဖို့လိုကြောင်းတွေကို တိုက်တွန်းပြောဆိုသွားခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် မကြာခင် တာဝန်က အနားယူတော့မယ့် Christine Burgener ရဲ့ တင်ပြချက်တွေကိုတော့ အာဆီယံနဲ့ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေ အပါအဝင်၊ နိုင်ငံတော်တော်များများက ထောက်ခံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ တင်ပြချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကန့်ကွက်တာ၊ ထောက်ခံတာမျိုး မရှိပဲ ပြဿနာတွေကို အပြုသဘော ဆွေးနွေးဖြေရှင်းတာတွေကို အားပေးကြောင်းသာပြောဆိုခဲ့တာပါ။ မြန်မာ့အရေး တင်ပြချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမေးမြန်းကြတဲ့အထဲမှာ အမေရိကန်ကတော့ မြန်မာ့အရေးမှာ နိုင်ငံတကာက ပိုမိုပြင်းပြင်းထန်ထန် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်ဖို့ အထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ တိုက်တွန်းချက်ကို လက်ခံကြောင်းနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေ အပါအဝင် ခိုင်မာတဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ဖို့တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
............................
Your browser doesn’t support HTML5
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဆင်းပေးဖို့ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်တိုက်တွန်း
ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ ဆငျးပေးဖို့ ကုလအထူးကိုယျစားလှယျတိုကျတှနျး
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံက နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ ရာထူးက ဆငျးပေးဖို့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener ကတိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ကွုံနရေတဲ့ အခွအေနတှေေ ဒီထကျပိုဆိုးမလာအောငျ ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ဝိုငျးဝနျးကွိုးပမျးကွဖို့လညျး အထူးကိုယျစားလှယျ Burgener အပွငျ၊ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျ Thomas Andrews မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ ဦးကြောျမိုးထှနျး တို့က သောကွာနေ့ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံရဲ့ တတိယ ကောျမတီမှာ တိုကျတှနျးခဲ့ကွတာပါ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ကိုဇောျမိုးကြောျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
----
စဈအာဏာသိမျးခဲ့တာ ၈ လကြောျ ကာလအတှငျး ကလေးတှေ အပါအဝငျ လူပေါငျး ၁,၁၀၀ ကြောျ သဆေုံးခဲ့ရတဲ့ နောကျဆကျတှဲ အကပြျအတညျးတှဟော ပိုမိုဆိုးရှားလာနတောကိုသာ တှေ့မွငျနရေတဲ့အကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener က တာဝနျက အနားမယူခငျ ကုလသမဂ်ဂမှာ နောကျဆုံး အစီရငျခံ တငျပွရာမှာ သတိပေးလိုကျတာပါ။ အခွအေနတှေေ ဒီထကျပိုဆိုးမလာဖို့ဆိုရငျ အာဏာသိမျး စဈခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ ရာထူးက ဆငျးပေးသင့ျတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂမှာ အထှထှေညေီလာခံရဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ကိစ်စတှကေို ကိုငျတှယျရတဲ့ တတိယကောျမတီမှာ သောကွာနေ့က အစီရငျခံရာမှာ တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။
“ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ အနနေဲ့ တိုငျးပွညျအနာဂတျကို အမှနျတကယျ အလေးထားတယျဆိုရငျ ရာထူးက ဆငျးပေးပွီး၊ ပွညျသူလူထုဆန်ဒနဲ့အညီ တငျမွှောကျထားတဲ့ အရပျသား အစိုးရကို တပျမတောျက အာဏာလှှဲပေးလိုကျပါ။ မွနျမာနိုငျငံက ကလေးတှေ လူငယျတှရေဲ့ အနာဂတျကို ဖကြျဆီးခံနရေတဲ့အပေါျ စိတျမခမြျးမသာ ဖွဈနကွေတဲ့ တပျမတောျသားတှေ ရှိမယျလို့လညျး ကမြယုံကွညျပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျရှိ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အကပြျအတညျးတှကေို ဆှေးနှေးဖွရှေငျးဖို့ လိုအပျပမေဲ့ လတျတလောမှာ စဈအာဏာပိုငျတှကေ စေ့စပျဖွရှေငျးလိုပုံ မရဘူးလို့လညျး ပွောပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကွုံနရေတဲ့ အကပြျအတညျးတှကေို ကြောျလှှားပွီး ဒီမိုကရစေီ လမျးကွောငျးပေါျ ပွနျရောကျဖို့ ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ဆကျလကျ ဖိအားပေးဖို့ အရေးကွီးတယျလို့လညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
“မွနျမာနိုငျငံ ပွနျလညျသင့ျမွတျရေးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ပွူနာတှကေိုဖွရှေငျးနိုငျမယ့ျ နညျလမျးတှရေရှိဖို့ တိကခြိုငျမာတဲ့ လုပျဆောငျမှုတှအေတှကျ ဖိအားပေးတာတှေ၊ ကူညီဆောငျရှကျပေးတာတှကေို နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ညီညီညှတျညှတျ မလုပျနိုငျဘူးဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျမှုတှေ ဆကျလကျဖွဈပေါျနေဦးမှာပါ။”
အထှထှေညေီလာခံ တတိယကောျမတီမှာ မွနျမာနိုငျငံက အခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ တငျပွခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးကလညျး အထူးကိုယျစားလှယျရဲ့ တိုကျတှနျးခကြျကို အားပေးထောကျခံ တငျပွခဲ့တာပါ။
“ဖဖေေါျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့မနကျအစောပိုငျးမှာ ဒီမိုကရစေီနညျးလမျးတကရြှေးကောကျ တငျမွောကျထားတဲ့ သမတကွီးဦးဝငျးမွင့ျထံလာရောကျပွီး၊ ရာထူးကနနှေုတျထှကျဖို့ခွိမျးခွောကျပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ သမတ ဦးဝငျးမွင့ျအနနေဲ့ သူ့အသကျကိုသာလငြျစှန့ျ လှှတျသှားမယျ၊ သူတို့ရဲ့ခွိမျးခွောကျတောငျးဆိုမှုကိုလိုကျနာမှာမဟုတျကွောငျးတုံပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး နိုငျငံတောျအပေါျသစ်စာဖေါကျမှုကွီး ကိုကြူးလှနျပွီး၊ စဈတပျက အာဏာသိမျးယူခဲ့ပါတယျ။ အဲဒိ အခြိနျကတညျးကစပွီး ကနြောျတို့တိုငျးပွညျဟာလညျး တစထကျတစအခွအေနဆေိုး လာခဲ့ပွီးယိုယှငျးပကြျစီးလာခဲ့ပါတယျ”
မွနျမာပွညျမှာ စဈတပျရဲ့အကွမျးဖကျဖိနှိပ့ျမှုတှကွေောင့ျ မလှဲသာမရှောငျ ပွညျသူတှေ အနနေဲ့ ကိုယ့ျကိုယျကိုယျခုံခံကာကှယျတိုကျခိုကျနရေကွောငျး၊ ကုလသမဂ်ဂအပါအဝငျနိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ထိရောကျတဲ့အရေးယူ ဆောငျရှကျမှု တှပွေုလုပျဖို့လုပျအပျကွောငျးကိုလညျး ဦးကြောျမိုးထှနျးကပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Burgener မွနျမာကိုယျစားလှယျ ဦးကြောျမိုးထှနျးတို့နဲ့အတူ တတိယကောျမတီမှာ အစီရငျခံခဲ့တဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးကိုယျစားလှယျ Thomas Andrew ကလညျး နိုငျငံတကာရဲ့ အခနျးကဏ်ဍကို အလေးထား ပွောသှားခဲ့တာပါ။ အထူးသဖွင့ျ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီကို လကျမခံဖို့နဲ့ ဒဏျခတျအရေးယူတာတှလေုပျပွီး ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးကို ပွနျရောကျလာအောငျ တှနျးအားပေးဖို့လညျး တိုကျတှနျးသှားပါတယျ။
“မွနျမာစဈအာဏာရှငျတှဟော သူ့ရဲ့ အခွခေံကတြဲ့လိုအပျခကြျဖွဈတဲ့ ငှေ၊ လကျနှကျ နဲ့ တရားဝငျမှု ဆိုတာတှအေတှကျ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးကိုမှီခိုအားထားနရေတယျဆိုတဲ့အခကြျကို ကနြောျတို့ နားလညျသဘောပေါကျလာတဲ့နောကျ၊ အဲဒီနရောကနစေတငျလုပျဆောငျနိုငျပါတယျ။ ဒီအခကြျ ၃ ခကြျကိုပဈမှတျထားပွီးကနြောျတို့ လုပျဆောငျနိုငျပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာဘဲ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ အပါအဝငျမွနျမာပွညျသူတှအေတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာအထောကျအပံတှကေို တိုးခြဲ့ပေးသှားနိုငျပါတယျ။ ဒီလိုနညျးလမျးဟာမွနျမာပွညျသူတှကေို ကူညီလုပျဆောငျပေးဖို့အကောငျးဆုံးနညျး လမျးတှဖွေဈပါတယျ။”
ASEAN ရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျဟာ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီ ကိုအထိနာစခေဲ့ကွောငျး၊ မွနျမာနိုငျငံကို လကျနကျ မရောငျးဖို့ကို လုံခွုံရေး ကောငျစီက မလုပျနိုငျရငျတောငျ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတိုငျး ကဝိုငျးဝနျး လုပျဆောငျကွဖိုလိုကွောငျး၊ မွနျမာနိုငျငံကိုစီးပှားရေးအရ ပိတျဆို့အရေးယူတဲ့နရောမှာ စှမျးအငျးကဏ်ဌကို အဓိကထားလုပျ ဆောငျဖို့လိုကွောငျးတှကေို တိုကျတှနျးပွောဆိုသှားခဲ့ပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျအဖွဈ မကွာခငျ တာဝနျက အနားယူတော့မယ့ျ Christine Burgener ရဲ့ တငျပွခကြျတှကေိုတော့ အာဆီယံနဲ့ ဒသေတှငျးနိုငျငံတှေ အပါအဝငျ၊ နိုငျငံတောျတောျမြားမြားက ထောကျခံ ဆှေးနှေးခဲ့ကွပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံကတော့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျတှရေဲ့ တငျပွခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကန့ျကှကျတာ၊ ထောကျခံတာမြိုး မရှိပဲ ပွူနာတှကေို အပွုသဘော ဆှေးနှေးဖွရှေငျးတာတှကေို အားပေးကွောငျးသာပွောဆိုခဲ့တာပါ။ မွနျမာ့အရေး တငျပွခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အပွနျအလှနျ ဆှေးနှေးမေးမွနျးကွတဲ့အထဲမှာ အမရေိကနျကတော့ မွနျမာ့အရေးမှာ နိုငျငံတကာက ပိုမိုပွငျးပွငျးထနျထနျ တုန့ျပွနျဆောငျရှကျဖို့ အထူးကိုယျစားလှယျရဲ့ တိုကျတှနျးခကြျကို လကျခံကွောငျးနဲ့ ကုလသမဂ်ဂ အဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှအေနနေဲ့ စီးပှားရေး ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှုတှေ အပါအဝငျ ခိုငျမာတဲ့ အရေးယူဆောငျရှကျမှုတှလေုပျဖို့တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။