[Zawgyi/Unicode]
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေကြတဲ့ မွန်ပြည်နယ် မော်လမြိုင်မြို့က ဆန္ဒပြသူတွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။ ဆန္ဒပြသူ လူငယ်တချို့ကိုလည်း ဖမ်းဆီးသွားပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ခံဝန်ကတိနဲ့ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့တာပါ။ မော်လမြိုင်မြို့က ဆန္ဒပြပွဲ နောက်ဆုံးအခြေအနေကိုတော့ ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
မော်လမြိုင်မြို့က စစ်အာဏာဆန့်ကျင်ဆန္ဒုပြသူတဦးကို ဖမ်းဆီးနေတဲ့ မြင်ကွင်း။ (ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂၊ ၂၀၂၁)
မွန်ပြည်နယ် မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်အနီး ဆန္ဒပြနေတဲ့သူတွေကို ဒီနေ့အစောပိုင်းနဲ့ ညနေပိုင်းတွေမှာ ၂ ကြိမ် ရဲတပ်ဖွဲ့က သေနတ်ပစ်ဖောက် လူစုခွဲခဲ့ရာက ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရခဲ့ကြတာပါ။ ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ကြား ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ဖြစ်ရာက ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ကြုံရတာလို့လည်း ကိုယ်တိုင်တွေ့ခဲ့သူတဦးဖြစ်တဲ့ ကိုဇင်မိုးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ညနေပိုင်းမှာ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဆန္ဒပြသူတချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်းလည်း ဒဏ်ရာရသူတွေကို ဆေးကုသမှုပေးရာမှာ ကူညီပေးခဲ့တဲ့ ကိုဇင်မိုးကပြောပါတယ်။
“အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက် အဲဒီမှာ ရဲကားတွေ အကုန်လုံး အုတ်ခဲနဲ့ ထုပြီးတော့ အကုန်လုံး ဖျက်စီးခံလိုက်ရတယ်ပေါ့နော်။ ဒီဘက်ခြမ်းလူကလည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ လူတွေရှိပါတယ်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ လူတွေကျတော့ ကျနော်တို့ အခု အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ ကျနော်တို့ကုသမယ့်နေရာကို ပို့ထားပြီးပါပြီ။ ရာဘာကျည်လို့ပဲ ထင်တယ်ပေါ့နော်။ ကျနော်တို့က ပစ်တဲ့ အချိန်မမြင်ရဘူးဆိုတော့ ကျနော်က ဒီကားထွက်တဲ့ဘက်ခြမ်းမှာ သွားနေတာလေ။ အနောက်မှာဖြစ်တဲ့ဟာက မမြင်လိုက်ရဘူး၊ လူကလည်း အရမ်းများတာကို ကျည်ဖောက်သံစကြားပြီးတဲ့ အချိန်မှာပဲ အဲ့ဒီမှာထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ လူ ခေါ်ထုတ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒဏ်ရာပြင်းထန်ကတော့ တစ်ယောက်ပေ့ါနော်၊ နောက်ထပ် သုံး၊ လေးယောက်က ထိမှန်းထားတယ် အဲ့ဒါတွေလည်း အကုန်လုံးလည်း ဆေးကုသထားပြီးပါပြီ။”
SEE ALSO: မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်အနီး ဆန္ဒပြသူတွေကို ရာဘာကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမနက်ပိုင်းမှာတုန်းက မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်အနီး ဆန္ဒပြသူတွေထဲက တချို့ကို အာဏာပိုင်တွေ ဖမ်းဆီးသွားတာကြောင့် ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုနေချိန်မှာပဲ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုတွေ ကြုံခဲ့ရပြီး ဒုတိယအကြိမ် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ခဲ့တာပါ။ အစောပိုင်း ဆန္ဒပြပွဲမှာ ဖမ်းဆီးခံရသူ ကိုး ဦးကိုတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ခံဝန်ကတိနဲ့ ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တယ်လို့လည်း ဆန္ဒပြသူတွေက ပြောပါတယ်။
အစောပိုင်း ဆန္ဒပြချိန်မှာလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့က သေနတ်ပစ်ဖောက်ပြီး လူစုခွဲဖို့ ကြိုးစားခဲ့သေးတယ်လို့ မော်လမြိုင်ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသံစဉ်ဦးက ဒီနေ့မနက်ပိုင်းမှာပဲ ဗွီအိုအေကို ပြောဆိုထားပါတယ်။
“ကျောင်းသားတွေကလည်း ညှိမယ်ဆိုတော့ သူတို့ခေါ်တော့ညှိတယ်။ ညှိတဲ့အခါတော့ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက ထွက်သွားတယ်... နှစ်ယောက်လောက်ပေါ့။ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းကို အရင်ဝင်ဆွဲသွားတယ်။ နောက် သပိတ်ကားပေါ်က လူတွေကို ဆွဲသွားတယ်ပေါ့။ အခုကတော့ စာရင်းကောက်ထားတာ လေးယောက်ပေါ့နော်.. အဖမ်းခံရတယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ သပိတ်ကားကို ရဲတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင်မောင်း သူတို့ကိုယ်တိုင်စီးပြီးတော့ သပိတ်ကားကို သိမ်းသွားတယ်ပေါ့နော်။ နောက်တော့ ရဲပြီးသွားတော့ စစ်သားတွေ၊ ဘာတွေရောက်လာပြီးတော့ ဘေးနားမှာ ထိုင်နေတဲ့ လူတွေကအစ ကျောင်းသားတွေကအစ အကုန်စောင့်ကန်ပြီးတော့ ဖမ်းတာတို့ သူ့ဟာသူ ဆန္ဒမပြဘဲနဲ့ ဘေးနားမှာ ထိုင်ကြည့်တဲ့ လူတွေ ပြန်ပြီး ဖမ်းတာ အဲ့ဒီလိုမျိုးလုပ်တယ်၊ ဖမ်းတဲ့ ဦးရေကတော့ အခုထိ မတက်သေးဘူး။ ရဲအင်အား စစ်သားအင်အားဆိုရင် ၃၀၀ ကျော်လောက်ရှိမယ်။ ပြီးတော့ တက္ကသိုလ်ဝန်းမှာ သေနတ် ငါး ချက်လောက်ဖောက်တယ်။”
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ နိုင်ငံအနှံ့ပေါ်ပေါက်နေချိန်မှာပဲ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက မီးသတ်ပိုက်တွေ၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေသာမက သေနတ်နဲ့ပါ ပစ်ခတ်ပြီး အင်အားသုံး နှိမ်နင်းတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်ပေါ်နေတာပါ။ ဒီသီတင်းပတ် အစောပိုင်းမှာတုန်းကလည်း နေပြည်တော်မှ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး ၂ ဦး အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး အများအပြားလည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တွေကတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ပြီး ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာဖို့နဲ့ အင်အားသုံးနှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့လည်း သတိပေးထားပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့ ဒီကနေ့ မြန်မာ့အရေး အထူးအစည်းအဝေးမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံက ဆန္ဒပြသူတွေကို အင်အားသုံးနှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မော်လမြိုင် ဆန္ဒပြပွဲ ရဲက ပစ်ခတ် ဖမ်းဆီး
[Unicode Version]
မောျလမွိုငျ ဆန်ဒပွပှဲ ရဲက ပဈခတျ ဖမျးဆီး
စဈတပျက အာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျနကွေတဲ့ မှနျပွညျနယျ မောျလမွိုငျမွို့က ဆန်ဒပွသူတှကေို ရဲတပျဖှဲ့က ပဈခတျနှိမျနငျးမှုကွောင့ျ ထိခိုကျဒဏျရာတှေ ရရှိခဲ့ကွပါတယျ။ ဆန်ဒပွသူ လူငယျတခြို့ကိုလညျး ဖမျးဆီးသှားပွီး နောကျပိုငျးမှာတော့ ခံဝနျကတိနဲ့ ပွနျလှှတျပေးခဲ့တာပါ။ မောျလမွိုငျမွို့က ဆန်ဒပွပှဲ နောကျဆုံးအခွအေနကေိုတော့ ဆကျသှယျစုံစမျးထားတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
မှနျပွညျနယျ မောျလမွိုငျတက်ကသိုလျအနီး ဆန်ဒပွနတေဲ့သူတှကေို ဒီနေ့အစောပိုငျးနဲ့ ညနပေိုငျးတှမှော ၂ ကွိမျ ရဲတပျဖှဲ့က သနေတျပဈဖောကျ လူစုခှဲခဲ့ရာက ထိခိုကျဒဏျရာတှေ ရခဲ့ကွတာပါ။ ဆန်ဒပွသူတှနေဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ကွား ထိပျတိုကျရငျဆိုငျဖွဈရာက ပဈခတျနှိမျနငျးတဲ့ အခွအေနနေဲ့ ကွုံရတာလို့လညျး ကိုယျတိုငျတှေ့ခဲ့သူတဦးဖွဈတဲ့ ကိုဇငျမိုးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ညနပေိုငျးမှာ ရဲတပျဖှဲ့ရဲ့ ပဈခတျမှုကွောင့ျ ဆန်ဒပွသူတခြို့ ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့ကွောငျးလညျး ဒဏျရာရသူတှကေို ဆေးကုသမှုပေးရာမှာ ကူညီပေးခဲ့တဲ့ ကိုဇငျမိုးကပွောပါတယျ။
“အဓိကရုဏျး ဖွဈပွီးတဲ့နောကျ အဲဒီမှာ ရဲကားတှေ အကုနျလုံး အုတျခဲနဲ့ ထုပွီးတော့ အကုနျလုံး ဖကြျစီးခံလိုကျရတယျပေါ့နောျ။ ဒီဘကျခွမျးလူကလညျး ထိခိုကျဒဏျရာရတဲ့ လူတှရှေိပါတယျ။ ထိခိုကျဒဏျရာရတဲ့ လူတှကေတြော့ ကနြောျတို့ အခု အရေးပေါျ ကယျဆယျရေးအဖှဲ့ ကနြောျတို့ကုသမယ့ျနရောကို ပို့ထားပွီးပါပွီ။ ရာဘာကညြျလို့ပဲ ထငျတယျပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့က ပဈတဲ့ အခြိနျမမွငျရဘူးဆိုတော့ ကနြောျက ဒီကားထှကျတဲ့ဘကျခွမျးမှာ သှားနတောလေ။ အနောကျမှာဖွဈတဲ့ဟာက မမွငျလိုကျရဘူး၊ လူကလညျး အရမျးမြားတာကို ကညြျဖောကျသံစကွားပွီးတဲ့ အခြိနျမှာပဲ အဲ့ဒီမှာထိခိုကျဒဏျရာရတဲ့ လူ ခေါျထုတျတယျပေါ့နောျ။ ဒဏျရာပွငျးထနျကတော့ တဈယောကျပေ့ါနောျ၊ နောကျထပျ သုံး၊ လေးယောကျက ထိမှနျးထားတယျ အဲ့ဒါတှလေညျး အကုနျလုံးလညျး ဆေးကုသထားပွီးပါပွီ။”
မနကျပိုငျးမှာတုနျးက မောျလမွိုငျတက်ကသိုလျအနီး ဆန်ဒပွသူတှထေဲက တခြို့ကို အာဏာပိုငျတှေ ဖမျးဆီးသှားတာကွောင့ျ ပွနျလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုနခြေိနျမှာပဲ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှနေဲ့ ထိပျတိုကျရငျဆိုငျမှုတှေ ကွုံခဲ့ရပွီး ဒုတိယအကွိမျ ပဈခတျမှုဖွဈခဲ့တာပါ။ အစောပိုငျး ဆန်ဒပွပှဲမှာ ဖမျးဆီးခံရသူ ကိုး ဦးကိုတော့ ရဲတပျဖှဲ့က ခံဝနျကတိနဲ့ ပွနျလှှတျပေးလိုကျတယျလို့လညျး ဆန်ဒပွသူတှကေ ပွောပါတယျ။
SEE ALSO: အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ပေါ် နိုင်ငံတကာ ဖိအားပေးရေး ဆန္ဒပြသူတွေ ကြိုးပမ်းအစောပိုငျး ဆန်ဒပွခြိနျမှာလညျး ရဲတပျဖှဲ့က သနေတျပဈဖောကျပွီး လူစုခှဲဖို့ ကွိုးစားခဲ့သေးတယျလို့ မောျလမွိုငျကြောငျးသားသမဂ်ဂ ဥက်ကဋ်ဌ ကိုသံစဉျဦးက ဒီနေ့မနကျပိုငျးမှာပဲ ဗှီအိုအကေို ပွောဆိုထားပါတယျ။
“ကြောငျးသားတှကေလညျး ညှိမယျဆိုတော့ သူတို့ခေါျတော့ညှိတယျ။ ညှိတဲ့အခါတော့ ခေါငျးဆောငျပိုငျးက ထှကျသှားတယျ... နှဈယောကျလောကျပေါ့။ ခေါငျးဆောငျပိုငျးကို အရငျဝငျဆှဲသှားတယျ။ နောကျ သပိတျကားပေါျက လူတှကေို ဆှဲသှားတယျပေါ့။ အခုကတော့ စာရငျးကောကျထားတာ လေးယောကျပေါ့နောျ.. အဖမျးခံရတယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့ သပိတျကားကို ရဲတှကေ သူတို့ကိုယျတိုငျမောငျး သူတို့ကိုယျတိုငျစီးပွီးတော့ သပိတျကားကို သိမျးသှားတယျပေါ့နောျ။ နောကျတော့ ရဲပွီးသှားတော့ စဈသားတှေ၊ ဘာတှရေောကျလာပွီးတော့ ဘေးနားမှာ ထိုငျနတေဲ့ လူတှကေအစ ကြောငျးသားတှကေအစ အကုနျစောင့ျကနျပွီးတော့ ဖမျးတာတို့ သူ့ဟာသူ ဆန်ဒမပွဘဲနဲ့ ဘေးနားမှာ ထိုငျကွည့ျတဲ့ လူတှေ ပွနျပွီး ဖမျးတာ အဲ့ဒီလိုမြိုးလုပျတယျ၊ ဖမျးတဲ့ ဦးရကေတော့ အခုထိ မတကျသေးဘူး။ ရဲအငျအား စဈသားအငျအားဆိုရငျ ၃၀၀ ကြောျလောကျရှိမယျ။ ပွီးတော့ တက်ကသိုလျဝနျးမှာ သနေတျ ငါး ခကြျလောကျဖောကျတယျ။”
စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှေ နိုငျငံအနှံ့ပေါျပေါကျနခြေိနျမှာပဲ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေ မီးသတျပိုကျတှေ၊ မကြျရညျယိုဗုံးတှသောမက သနေတျနဲ့ပါ ပဈခတျပွီး အငျအားသုံး နှိမျနငျးတဲ့ သတငျးတှလေညျး ထှကျပေါျနတောပါ။ ဒီသီတငျးပတျ အစောပိုငျးမှာတုနျးကလညျး နပွေညျတောျမှ ရဲတပျဖှဲ့ရဲ့ ပဈခတျမှုကွောင့ျ အနညျးဆုံး ၂ ဦး အပွငျးအထနျ ဒဏျရာရခဲ့ပွီး အမြားအပွားလညျး ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့ပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂနဲ့ အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားမှု အဖှဲ့တှကေတော့ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျပွီး ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ဆန်ဒပွသူတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာဖို့နဲ့ အငျအားသုံးနှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့လညျး သတိပေးထားပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီရဲ့ ဒီကနေ့ မွနျမာ့အရေး အထူးအစညျးအဝေးမှာလညျး မွနျမာနိုငျငံက ဆန်ဒပွသူတှကေို အငျအားသုံးနှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။