(Zawgyi/Unicode)
အာရှတိုက်က COVID-19 ရောဂါ အဆိုးဆုံးကြုံရတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေ အရေးပေါ် ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှု ခံယူနိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့လုပ်ငန်းစဉ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်အောင် မြန်မာသံရုံးက ဆောင်ရွက်နေတဲ့အကြောင်း မဆုမွန် ပြောပြပေးမှာပါ။
တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေကို ဟန့်တားဖို့ ကြိုးပမ်းတဲ့အနေနဲ့ တရားဝင်ရော တရားမဝင်ပါ နေထိုင်သူတွေကို အရေးပေါ် ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှု ခံယူကြဖို့နဲ့ ဆေးကုသမှုခံယူတဲ့သူတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတာ မလုပ်ဖို့ တောင်ကိုရီးယား တရားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးနောက်မှာပဲ တောင်ကိုရီးယားရောက် မြန်မာတွေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်အောင် ကူညီပေးနေကြောင်း မြန်မာသံရုံးက ပြောဆိုလိုက်တာပါ။ ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးဖို့ လိုအပ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အကူအညီပေးဖို့ အသင့်ရှိကြောင်းလည်း ဆိုးလ်မြို့တော်အခြေစိုက် မြန်မာသံရုံးက အလုပ်သမားသံအရာရှိ ဦးဇေယျာတင်ဝင်းထင်က ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကို ပြောပါတယ်။
“တရားဝင်အလုပ်သမားတွေနဲ့နည်းတူ တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေလည်း ဆေးကုသစစ်ဆေးမှုခံယူနိုင်အောင် တောင်ကိုရီးယားတရားရေးဝန်ကြီးဌာနကရော ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကပါ ထုတ်ပြန်တဲ့ညွှန်ကြားချက်တွေကို ကျနော်တို့ မြန်မာသံရုံးကိုလည်း စာပို့ပါတယ်။ ကျနော်တို့သံရုံးအနေနဲ့လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံသား တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေ ရှိခဲ့ရင်လည်း ဆေးစစ်ကုသမှုခံယူနိုင်ရေး သံရုံးအနေနဲ့ ကြေညာချက်ပြန်ထုတ်ထား ပါတယ်။ ဒီလိုဆေးစစ်ကုသမှုခံယူရင် လဝက လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာအနေနဲ့ကလည်း ဘာကိုမှ စစ်ဆေးမေးမြန်းဖမ်းဆီးတာမျိုးမလုပ်ဘူး လွတ်လပ်စွာ လာပြီးဆေးကုသခွင့်ရှိပါတယ်။ သံရုံးကနေ စာထုတ်သလိုမျိုးပေါ့နော် ကျနော်တို့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတဝှမ်းမှာ ရှိတဲ့တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေ မွန် ၊ရခိုင်၊ ကရင် အဖွဲ့တွေအပါအဝင် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကနေတဆင့် အကုန်လက်လှမ်းမှီသလောက် နိုးဆော်ထားပါတယ်။ အရေးပေါ်လိုအပ်ရင်လည်း မြန်မာသံရုံးကို အချိန်မရွေးဆက်သွယ်ကြဖို့ ကျနော်တို့ နှုတ်ကရော စာနဲ့ပါ ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။”
မြန်မာသံရုံးက တရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေအရ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ တရားဝင် အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃ သောင်းခွဲလောက်ရှိနေပေမဲ့ တရား မဝင် နေထိုင်သူ အရေအတွက်ကတော့ တိတိကျကျ မသိရပါဘူး။ လတ်တလော တောင်ကိုရီးယားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ထဲမှာတော့ COVID-19 ရောဂါကူးစက်သူအဖြစ် အတည်ပြုသူ မရှိသေးဘူလို့လည်း အလုပ်သမားသံအရာရှိ ဦးဇေယျာတင်ဝင်းထင်ကပြောပါတယ်။
“အခုအချိန်အထိကတော့ တောင်ကိုရီးယားမှာရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ တရားဝင်ရော တရားမဝင်ရော အခြားသောဗီဇာတွေနဲ့လာရောက်ကြသူတွေရော သံသယဖြစ်တဲ့အဆင့်တောင်မရှိပဲနဲ့ အကုန်ကျန်းမာရေးကောင်းကြပါတယ်။ အခုလက်ရှိမှာလည်း တောင်ကိုရီးယား ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့လက်အောက်မှာ နိုင်ငံခြားသားဌာနခွဲရှိတယ် အဲ့ဒီ့နိုင်ငံခြားသားဌာနခွဲမှာက သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံခြားက သံရုံးတွေရဲ့တာဝန်ခံတွေ ထားပေးထားပါတယ်။ အဲ့ဒီ့မှာ စကားပြန် ဘာသာပြန်ပေးတဲ့တယောက်ကိုလည်း ခန့်အပ်ထားပါတယ်။ ကျနော်တို့သံရုံးက ဘာသာပြန်တယောက်ရယ် ကျနော့်နာမည်ပေးထားပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကျန်းမာရေးကောင်းလား၊ ကိုယ်ပူလား ချောင်းဆိုးလားစသဖြင့် နှုတ်နဲ့ဖုန်းဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ နိုင်ငံခြားသားတွေရဲ့ ဖုန်းနံပတ်ခေါ်ဆိုတဲ့ အခါမှာ မေးမြန်းဖို့ ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံသားတယောက်က ဘာသာစကားအခက်ခဲဖြစ်နိုင်တာရှိလို့ နှုတ်နဲ့ ဖုန်းနဲ့ လှမ်းပြီး ဆက်သွယ်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ အဲဒါလေးတွေကို ဘာသာပြန်ပေးနေတာလေးတွေ ရှိတယ်ခင်ဗျ။”
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲမှာ နေရပ်ပြန်ချင်သူတွေရှိပေမဲ့ လက်တလော လေကြောင်းလိုင်းတွေ ပိတ်ထားတဲ့အတွက် အခက်ကြုံနေကြရတာပါ။ မြန်မာအလုပ်သ မားသံအရာရှိကတော့ လက်ရှိအခြေအနေမှာ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာကြဖို့နဲ့ လိုအပ်ရင် သံရုံးကို ဆက်သွယ်ဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“အခုလက်ရှိမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ confirm case တွ များလာနေတဲ့အတွက် လေကြောင်းလိုင်းတွေကိုလည်း ဧပြီလ ၃၀ရက်နေ့အထိ ယာယီကန့်သတ်ထားတာရှိပါတယ် ။တကယ်လို့ စာချုပ်သက်တမ်းတွေပြည့်လို့ အပြီးပြန်ချင်တဲ့သူတွေ ကြားထဲအလည်ပြန်လိုတဲ့သူတွေလည်း သီးခံပြီးတော့ နေကြပါဦး နောက် စာချုပ်သက်တမ်းတွေပြည့်သွားပေမဲ့ ဆက်ပြီးနေထိုင်နေကြရတဲ့သူတွေလည်း တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်ရရှိအောင် တောင်ကိုရီးယားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနတွေကိုသွားပြီး သက်တမ်းတိုးနိုင်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးအထူးဂရုစိုက်ပြီးတော့နေကြပါ လိုအပ်တဲ့အခက်အခဲရှိလို့ရှိရင်လည်း ကျနော်တို့ကို အချိန်မရွေးဆက်သွယ်ကြပါလို့ကျနော့်အနေနဲ့မှာချင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။”
အခုလက်ရှိမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်း COVID-19 ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ကုသရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ကော်မတီတခုကို မြန်မာသံရုံးက ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ကိုရီးယားရောက်မြန်မာတွေက ရန်ပုံငွေတွေ လှူဒါန်းပြီး ပူးပေါင်းပံ့ပိုးကူညီပေးနေကြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
တောင်ကိုရီးယားက COVID-19 တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ မြန်မာတွေလည်းပါဝင်
.......................
တောငျကိုရီးယားက COVID-19 တိုကျဖကြျရေးလုပျငနျးမှာ မွနျမာတှလေညျးပါဝငျ
(Unicode)
အာရှတိုကျက COVID-19 ရောဂါ အဆိုးဆုံးကွုံရတဲ့ နိုငျငံတနိုငျငံဖွဈတဲ့ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံမှာ နိုငျငံခွားသားတှေ အရေးပေါျ ကနြျးမာရေး စဈဆေးမှု ခံယူနိုငျဖို့ စီစဉျထားတဲ့လုပျငနျးစဉျမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှလေညျး ပူးပေါငျးပါဝငျနိုငျအောငျ မွနျမာသံရုံးက ဆောငျရှကျနတေဲ့အကွောငျး မဆုမှနျ ပွောပွပေးမှာပါ။
တောငျကိုရီးယား နိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှကေို ဟန့ျတားဖို့ ကွိုးပမျးတဲ့အနနေဲ့ တရားဝငျရော တရားမဝငျပါ နထေိုငျသူတှကေို အရေးပေါျ ကနြျးမာရေး စဈဆေးမှု ခံယူကွဖို့နဲ့ ဆေးကုသမှုခံယူတဲ့သူတှကေို ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးတာ မလုပျဖို့ တောငျကိုရီးယား တရားရေး ဝနျကွီးဌာနက ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျလိုကျပွီးနောကျမှာပဲ တောငျကိုရီးယားရောကျ မွနျမာတှေ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနိုငျအောငျ ကူညီပေးနကွေောငျး မွနျမာသံရုံးက ပွောဆိုလိုကျတာပါ။ ကနြျးမာရေး စဈဆေးဖို့ လိုအပျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို အကူအညီပေးဖို့ အသင့ျရှိကွောငျးလညျး ဆိုးလျမွို့တောျအခွစေိုကျ မွနျမာသံရုံးက အလုပျသမားသံအရာရှိ ဦးဇယြောတငျဝငျးထငျက ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကို ပွောပါတယျ။
“တရားဝငျအလုပျသမားတှနေဲ့နညျးတူ တရားမဝငျအလုပျသမားတှလေညျး ဆေးကုသစဈဆေးမှုခံယူနိုငျအောငျ တောငျကိုရီးယားတရားရေးဝနျကွီးဌာနကရော ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကပါ ထုတျပွနျတဲ့ညှှနျကွားခကြျတှကေို ကနြောျတို့ မွနျမာသံရုံးကိုလညျး စာပို့ပါတယျ။ ကနြောျတို့သံရုံးအနနေဲ့လညျး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပွီးတော့ ကနြောျတို့နိုငျငံသား တရားမဝငျအလုပျသမားတှေ ရှိခဲ့ရငျလညျး ဆေးစဈကုသမှုခံယူနိုငျရေး သံရုံးအနနေဲ့ ကွညောခကြျပွနျထုတျထား ပါတယျ။ ဒီလိုဆေးစဈကုသမှုခံယူရငျ လဝက လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဌာအနနေဲ့ကလညျး ဘာကိုမှ စဈဆေးမေးမွနျးဖမျးဆီးတာမြိုးမလုပျဘူး လှတျလပျစှာ လာပွီးဆေးကုသခှင့ျရှိပါတယျ။ သံရုံးကနေ စာထုတျသလိုမြိုးပေါ့နောျ ကနြောျတို့ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံတဝှမျးမှာ ရှိတဲ့တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှေ မှနျ ၊ရခိုငျ၊ ကရငျ အဖှဲ့တှအေပါအဝငျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှေ ရှိပါတယျ။ အဲဒီအဖှဲ့အစညျးတှကေနတေဆင့ျ အကုနျလကျလှမျးမှီသလောကျ နိုးဆောျထားပါတယျ။ အရေးပေါျလိုအပျရငျလညျး မွနျမာသံရုံးကို အခြိနျမရှေးဆကျသှယျကွဖို့ ကနြောျတို့ နှုတျကရော စာနဲ့ပါ ဆောငျရှကျပေးနပေါတယျ။”
မွနျမာသံရုံးက တရားဝငျထုတျပွနျထားတဲ့ ကိနျးဂဏနျးတှအေရ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံမှာ တရားဝငျ အလုပျလုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ၃ သောငျးခှဲလောကျရှိနပေမေဲ့ တရား မဝငျ နထေိုငျသူ အရအေတှကျကတော့ တိတိကကြြ မသိရပါဘူး။ လတျတလော တောငျကိုရီးယားရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ထဲမှာတော့ COVID-19 ရောဂါကူးစကျသူအဖွဈ အတညျပွုသူ မရှိသေးဘူလို့လညျး အလုပျသမားသံအရာရှိ ဦးဇယြောတငျဝငျးထငျကပွောပါတယျ။
“အခုအခြိနျအထိကတော့ တောငျကိုရီးယားမှာရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ တရားဝငျရော တရားမဝငျရော အခွားသောဗီဇာတှနေဲ့လာရောကျကွသူတှရေော သံသယဖွဈတဲ့အဆင့ျတောငျမရှိပဲနဲ့ အကုနျကနြျးမာရေးကောငျးကွပါတယျ။ အခုလကျရှိမှာလညျး တောငျကိုရီးယား ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့လကျအောကျမှာ နိုငျငံခွားသားဌာနခှဲရှိတယျ အဲ့ဒီ့နိုငျငံခွားသားဌာနခှဲမှာက သကျဆိုငျရာနိုငျငံခွားက သံရုံးတှရေဲ့တာဝနျခံတှေ ထားပေးထားပါတယျ။ အဲ့ဒီ့မှာ စကားပွနျ ဘာသာပွနျပေးတဲ့တယောကျကိုလညျး ခန့ျအပျထားပါတယျ။ ကနြောျတို့သံရုံးက ဘာသာပွနျတယောကျရယျ ကနြော့ျနာမညျပေးထားပါတယျ။ တောငျကိုရီးယား ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ကနြျးမာရေးကောငျးလား၊ ကိုယျပူလား ခြောငျးဆိုးလားစသဖွင့ျ နှုတျနဲ့ဖုနျးဆကျသှယျမေးမွနျးလို့ နိုငျငံခွားသားတှရေဲ့ ဖုနျးနံပတျခေါျဆိုတဲ့ အခါမှာ မေးမွနျးဖို့ ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံသားတယောကျက ဘာသာစကားအခကျခဲဖွဈနိုငျတာရှိလို့ နှုတျနဲ့ ဖုနျးနဲ့ လှမျးပွီး ဆကျသှယျတဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့ အဲဒါလေးတှကေို ဘာသာပွနျပေးနတောလေးတှေ ရှိတယျခငျဗြ။”
တောငျကိုရီးယားနိုငျငံရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှထေဲမှာ နရေပျပွနျခငြျသူတှရှေိပမေဲ့ လကျတလော လကွေောငျးလိုငျးတှေ ပိတျထားတဲ့အတှကျ အခကျကွုံနကွေရတာပါ။ မွနျမာအလုပျသ မားသံအရာရှိကတော့ လကျရှိအခွအေနမှော သကျဆိုငျရာ တာဝနျရှိသူတှရေဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျနာကွဖို့နဲ့ လိုအပျရငျ သံရုံးကို ဆကျသှယျဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“အခုလကျရှိမှာလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ confirm case တှ မြားလာနတေဲ့အတှကျ လကွေောငျးလိုငျးတှကေိုလညျး ဧပွီလ ၃၀ရကျနေ့အထိ ယာယီကန့ျသတျထားတာရှိပါတယျ ။တကယျလို့ စာခြုပျသကျတမျးတှပွေည့ျလို့ အပွီးပွနျခငြျတဲ့သူတှေ ကွားထဲအလညျပွနျလိုတဲ့သူတှလေညျး သီးခံပွီးတော့ နကွေပါဦး နောကျ စာခြုပျသကျတမျးတှပွေည့ျသှားပမေဲ့ ဆကျပွီးနထေိုငျနကွေရတဲ့သူတှလေညျး တရားဝငျနထေိုငျခှင့ျရရှိအောငျ တောငျကိုရီးယားလူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဌာနတှကေိုသှားပွီး သကျတမျးတိုးနိုငျပါတယျ။ ကနြျးမာရေးအထူးဂရုစိုကျပွီးတော့နကွေပါ လိုအပျတဲ့အခကျအခဲရှိလို့ရှိရငျလညျး ကနြောျတို့ကို အခြိနျမရှေးဆကျသှယျကွပါလို့ကနြော့ျအနနေဲ့မှာခငြျပါတယျခငျဗြာ။”
အခုလကျရှိမှာလညျး မွနျမာနိုငျငံတှငျး COVID-19 ကာကှယျထိနျးခြုပျကုသရေးလုပျငနျးတှအေတှကျ ကောျမတီတခုကို မွနျမာသံရုံးက ဦးဆောငျဖှဲ့စညျးထားပွီး ကိုရီးယားရောကျမွနျမာတှကေ ရနျပုံငှတှေေ လှူဒါနျးပွီး ပူးပေါငျးပံ့ပိုးကူညီပေးနကွေပါတယျ။