(Zawgyi/ Unicode)
စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က စလို့ ဘဏ်အပ်ငွေ အလွယ် တကူ ထုတ်မရတဲ့ ကိစ္စက အခု ၄ လအတွင်းကို ရောက်လာချိန်မှာ အခြေအနေ ပိုဆိုးလာပါတယ်။ ဘဏ်အပ်ငွေကို ထုတ်ယူ အသုံးပြုနိုင်ရေး အတွက် အနည်းဆုံး ၃ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ အကျိုးအမြတ်ပေးနေကြရတာပါ။ ဒီသီတင်းပတ် စီးပွားရေး အစီအစဉ်မှာ မသိင်္ဂ ီထိုက် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
လက်ရှိ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတဲ့ ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မှာ နေ့စဉ် အသုံးအတွက် ငွေထုတ်ဖို့တောင် မလွယ်ပါဘူး။ ငွေစက္ကူရှိမှ ဈေးဝယ်လို့ ရတဲ့ အခြေအနေမှာ ဘဏ်က ငွေထုတ်မရတဲ့ ပြသနာကြောင့် ဘဏ်အပ်ငွေကို အသုံးပြုနိုင်ရေး အတွက် ငွေကျပ် ၁၀၀ ကို ၃ ကျပ်နဲ့ အထက် အမြတ်ပေးပြီး ထုတ်ယူနေကြရတာပါ။
“ ဘဏ်ကတော့ ဘာမှ ထုတ်လို့ မရဘူး။ သူတို့ တုံကင်တွေ ပေးတယ်။ အဲဒီ ATM ကလည်း တုံကင်ပေးပြီးတော့ ထုတ်တယ် ပြောတာဘဲ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ သွားထုတ်တော့ အခု အထိတော့ အဆင်မပြေသေးဘူး။ အဲဒီတော့ ၆ လပိုင်း ၁ ရက်နေ့မှ တုံကင် လာယူပါလို့ ပြောတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ CB ဘဏ် သုံးတာပေါ့နော်။ အဲတော့ ဘဏ်တိုင်းဘဲ။ ကမ္ဘောဇလည်း ဒီတိုင်းပါဘဲ။ ထုတ်လို့ မရကြဘူး။ ”
ဒီအခြေအနေမှာ နေ့စဉ် အသုံးအတွက် ဘယ်လို ဖြေရှင်းကြပါသလဲ။
“ ငွေကြေးကတော့ ပြတ်ကြတာပေါ့။ အခုဟာက ရာခိုင်နှုန်းတွေနဲ့ ပေးရတာပေါ့နော်။ တသိန်းထုတ်ရင် ပွဲစားတွေက ငါးထောင် ယူတာပေါ့။ ဆယ်သိန်းဆိုရင် ငါးသောင်း ပေးရတာပေါ့။ ”
ပွဲစားတွေက ဘယ်သူတွေပါလဲ။
“အဲဒါတော့ အတိအကျ မသိဘူး။ အဲလိုမျိုး ပိုက်ဆံ ရှိတဲ့လူပေါ့နော်။ သူကတော့ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ယူပြီးတော့ ထုတ်ပေးကြတာပေါ့။ အပြင်မှာ ပြောနေကြတာတော့ ဘဏ်နဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ လူတွေပေါ့။”
ပွဲစားတွေကို ဘယ်လောက် ပေးရပါသလဲ။
“ဒီနေ့ကတော့ ၅ ရာခိုင်နှုန်းလို့ ပြောတယ်။ ဟိုအရင်တုန်းကတော့ အရေးကြီးရင် အရေးကြီးသလိုပေါ့နော်။ လူချင်းလည်း မတူကြဘူး။ ၈ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ပေးရတဲ့ သူတွေလည်း ရှိတယ်။ သူတို့ရဲ့ ဘဏ်စာရင်းထဲကို ပိုက်ဆံ လိုချင်တဲ့သူက ငွေလွှဲပေါ့။ သူတို့က ငွေသား ထုတ်ပေးတာပေါ့။ သူတို့က ဘဏ်လို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ”
နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲကြောင့် ဘဏ်တွေ အပြည့်အ၀ မလည်ပတ်နိုင်တာကြောင့် ဖွင့်လှစ် လည်ပတ်တဲ့ ဘဏ်တွေမှာ လူတွေ များသွားရတာ အပြင် ဖျက်စီးလိုသူတွေရဲ့ ပရောဂလည်း မကင်းဘူးဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယ ဥက္ကဌ ဦးဝင်းသော်က ဗွီှအိုအေကို ပြောဆိုထားပါတယ်။
“အခုဒီလောက်တိုးဝှေ.ဖြစ်နေတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေသည် ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဝန်ထမ်းတွေ ဒီလို နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲဖြစ်တဲ့အပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ရုံးမတက်နိုင်တဲ့အခါမှာ ဘဏ်တွေမှာ ဖွင့်နိုင်တဲ့အင်အားနည်းသွားပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာပဲ ဘဏ်တွေမှာ လူတွေတိုးလာတယ်။ တိုးလာတယ်ဆိုတာက ၂ ကြောင်းရှိပါတယ်၊ တစ်ချက်ကတော့ တကယ်ကို လိုအပ်လို့ ထုတ်တာ ။ ဘဏ် ၁၀၀ ရှိတယ်ဆိုရင် ဖွင့်နိုင်တာက ဘဏ် ၂၀ လောက်ပဲ ဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီထက် ၅ ဆလောက်ရှိတဲ့အင်အားက ဘဏ်မှာ သွားပြီး ပြုံတာပဲ ။ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ နောက်တချက် ဖျက်ဆီးလိုသူတွေက ဘဏ်တွေမှာ လူတွေဝိုင်းထုတ်နေပြီ ထုတ်ကြပါဆိုတဲ့ Message ဖြစ်တာကမှ ဒီပြဿနာ ပေါ်လာတဲ့ အရင်းခံပါပဲ။ ဘဏ်တွေပေါ်မှာ ယုံကြည်မှုမရှိနဲ့ဆိုတဲ့ဟာသည် လုံးဝမဟုတ်ဘူး ဆိုတာကို ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပြီးဖြစ်တယ်။ အခုလတ်တလာတော့ အကန့်အသတ်နဲ့ ဖြစ်သွားတဲ့ ကိစ္စလေးတွေမှာ လူတွေတန်းစီတဲ့ အကြောင်းအရာလေး ၁ ချက်ရှိပါတယ်၊ ကျနော်တို့ အင်တာနက် connection ပါ။ အခု အင်တာနက် connection က အားလုံး ပြန်ပြီးတော့ Data transfer တွေအားလုံး ကျနော်တို့ ပြန်လုပ်လို့ရသွားပါပြီ။”
တကယ်တန်းမှာတော့ ငွေစက္ကူ မရှိရင် လုပ်ငန်း လည်ပတ်လို့ မလွယ်တော့တဲ့ အနေအထားကို ရောက်နေတာပါလို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ရှင်းပြထားပါတယ်။
“ တချို့ ပစ္စည်းတွေကလည်း ငွေသားနဲ့ဘဲ လက်ခံတော့တယ်။ ပိုက်ဆံ ကောက်တဲ့ ကုန်သည်တွေကလည်း ငွေသားနဲ့ဘဲ ပေးပါဆိုပြီး ဖြစ်လာတယ်။ ရွှေချောင်းတွေ ဘာတွေ ဆိုရင်လည်း ငွေသားဘဲ ပေးရတယ်။ ဘဏ် Payment ကို လက်မခံကြတော့ဘူး။ ”
“ လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့မှလေ ဘဏ်ရှေ့မှာ သွားပြီး အချိန် အကြာကြီး ရပ်စောင့်ဖို့ ဆိုတာလည်း မဖြစ်နိုင်ဘူး။ တိုကင် ယူပြီးတော့ ကိုယ့်အလှည့်ရောက်မှ ငွေ ကုန်သွားတာမျိုး ဆိုရင်လည်း တနေကုန်ကြီး ဖြစ်မှာလေ။ အဲလိုကျတော့ ကျမ အနေနဲ့ ဘဏ်မှာသွားပြီး ငွေသွင်း ငွေထုတ်ဖို့ ကျတော့ မရဲဘူး။ မရဲတော့ Wave ကနေဘဲ တသိန်းကို ၄ ထောင် ဆိုလည်း ၄ ထောင်ပေါ့၊ ၅ သိန်းလောက် ဆိုရင်တော့ ၂ သောင်း ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ အရှုံးခံပြီးတော့ဘဲ ကိုယ့်ငွေကိုယ် အဲလို အရှုံးခံပြီးတော့ဘဲ ထုတ်နေရတာတွေ ရှိတာပေါ့။ ”
ဘဏ်အပ်ငွေ ထုတ်တာမှာလည်း လူတဦးကို သီတင်းတပတ် အတွင်း အများဆုံး ကျပ်သိန်း ၂၀ သာ ထုတ်ယူနိုင်ကြောင်းနဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကတော့ သီတင်းတပတ်မှာ အများဆုံး ကျပ်သိန်း ၂၀၀ ဘဲ ထုတ်ယူဖို့ ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်ကြေညာထားတာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း ၇ ရက်တခါ ဘဏ်မှာ သိန်း ၂၀ ထုတ်ယူခွင့် ရရေးကဘဲ အတော် ခက်ခဲနေတာပါ။ ဒီအခြေအနေမှာ ဘဏ်ကနေ ငွေလွှဲလက်ခံပြီး ရာခိုင်နှုန်း တခု အကျိုးအမြတ် ရယူကာ ငွေစက္ကူ လဲလှယ်သူတွေက ဘယ်သူတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသလဲ။
“ ကုမ္ပဏီတွေ ဆိုတာ ဘဏ်မှာ ကုမ္ပဏီ ဘဏ်စရင်းတွေ ဖွင့်ထားတယ်။ ကုမ္ပဏီ ဘဏ်စာရင်းဆိုရင် တပတ်ကို သိန်း ၂၀၀ ထုတ်ပေးတယ်။ အဲလို ကုမ္ပဏီ အကောင့် ရှိတဲ့ လူတွေ။ တချို့ကလည်း ကုမ္ပဏီ အကောင့်ရှိတယ် လုပ်မစားဘူး။ တချို့ လုပ်စားတဲ့သူတွေကို ပေးတယ်။ တချို့ကလည်း သူတို့ကိုယ်တိုင် ကုမ္ပဏီ အကောင့်နဲ့ ထုတ်ပြီး ပြန်ပေးတယ်။
တချို့က ကျတော့လည်း City Mart လိုမျိုးတို့ ဘီယာ စက်ရုံတွေတို့ စက်ရုံ အကြီးတွေက နေ့စဉ် ရောင်းရငွေတွေ ရှိတယ်။ နေ့စဉ် ရောင်းရငွေတွေကို အိမ်ထဲမှာ သိမ်းထားတာမျိုး မဟုတ်ဘူး။ နေ့တိုင်း နေ့တိုင်း ဘဏ် ငွေလွှဲနဲ့ သွားတာဆိုတော့ သူတို့က နေ့စဉ် အသွင်း ရှိတယ်။ ဘဏ်ကို။ အဲလို ပိုက်ဆံ ရှိတဲ့ သူတွေကို လိုက်ရှာပြီး လှယ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ ”
MCRB - မြန်မာ့ စီးပွားရေး ကဏ္ဍ တာဝန်ယူမှု ရှိရေး အထောက်အကူပြု ဌာနရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသော စိုးရိမ်မှု ရှိနေသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြည်တွင်း ဘဏ် တချို့လည်း ပါဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားပါတယ်။
စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေကို တာဝန်ယူမှု ရှိရှိ ဆောင်ရွက်ဖို့၊ နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စံချိန် စံညွန်းတွေနဲ့ အညီ ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ကတိပြုထားတဲ့ အဲဒီ ကြေညာချက်ထဲမှာတော့ UAB ဘဏ်၊ ရိုးမဘဏ်၊ KBZ ဘဏ်၊ Wave Money၊ ရွှေဘဏ် တို့ကို ဖော်ပြထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ အမေရိကန်၊ ဥရောပ သမဂ္ဂနဲ့ ဗြိတိန်တို့က ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ဘဏ် အနေနဲ့ ဝန်ဆောင်မှု ပေးမထားကြောင်းလည်း အတည်ပြုတဲ့ အကြောင်းလည်း KBZ ဘဏ်ရဲ့ အင်္ဂလိပ်ပိုင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာ့ စီးပွားရေး ကဏ္ဍ တာဝန်ယူမှု ရှိရေး အထောက်အကူပြု ဌာန MCRB က ထုတ်တဲ့ ဌာနရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသော စိုးရိမ်မှု ရှိနေသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို European Chamber of Commerce in Myanmar က ထောက်ခံထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက တခြား နိုင်ငံခြား ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းတွေထံကိုလည်း ဖြန့်ဝေထားကြောင်း လည်း MCRB - မြန်မာ့ စီးပွားရေး ကဏ္ဍ တာဝန်ယူမှု ရှိရေး အထောက်အကူပြု ဌာန ဝဘ်ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ဘဏ်အပ်ငွေကို အမြတ်ပေး ထုတ်ယူမှု နိုင်ငံတဝန်း တွင်ကျယ်
(Unicode)
ဘဏျအပျငှကေို အမွတျပေး ထုတျယူမှု နိုငျငံတဝနျး တှငျကယြျ
စဈအာဏာသိမျးတဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့က စလို့ ဘဏျအပျငှေ အလှယျ တကူ ထုတျမရတဲ့ ကိစ်စက အခု ၄ လအတှငျးကို ရောကျလာခြိနျမှာ အခွအေနေ ပိုဆိုးလာပါတယျ။ ဘဏျအပျငှကေို ထုတျယူ အသုံးပွုနိုငျရေး အတှကျ အနညျးဆုံး ၃ ရာခိုငျနှုနျးကနေ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးထိ အကြိုးအမွတျပေးနကွေရတာပါ။ ဒီသီတငျးပတျ စီးပှားရေး အစီအစဉျမှာ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
လကျရှိ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတေဲ့ ကယားပွညျနယျ လှိုငျကောျမှာ နေ့စဉျ အသုံးအတှကျ ငှထေုတျဖို့တောငျ မလှယျပါဘူး။ ငှစေက်ကူရှိမှ ဈေးဝယျလို့ ရတဲ့ အခွအေနမှော ဘဏျက ငှထေုတျမရတဲ့ ပွသနာကွောင့ျ ဘဏျအပျငှကေို အသုံးပွုနိုငျရေး အတှကျ ငှကေပြျ ၁၀၀ ကို ၃ ကပြျနဲ့ အထကျ အမွတျပေးပွီး ထုတျယူနကွေရတာပါ။
“ ဘဏျကတော့ ဘာမှ ထုတျလို့ မရဘူး။ သူတို့ တုံကငျတှေ ပေးတယျ။ အဲဒီ ATM ကလညျး တုံကငျပေးပွီးတော့ ထုတျတယျ ပွောတာဘဲ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ သှားထုတျတော့ အခု အထိတော့ အဆငျမပွသေေးဘူး။ အဲဒီတော့ ၆ လပိုငျး ၁ ရကျနေ့မှ တုံကငျ လာယူပါလို့ ပွောတယျ။ ကနြောျတို့ကတော့ CB ဘဏျ သုံးတာပေါ့နောျ။ အဲတော့ ဘဏျတိုငျးဘဲ။ ကမ်ဘောဇလညျး ဒီတိုငျးပါဘဲ။ ထုတျလို့ မရကွဘူး။ ”
ဒီအခွအေနမှော နေ့စဉျ အသုံးအတှကျ ဘယျလို ဖွရှေငျးကွပါသလဲ။
“ ငှကွေေးကတော့ ပွတျကွတာပေါ့။ အခုဟာက ရာခိုငျနှုနျးတှနေဲ့ ပေးရတာပေါ့နောျ။ တသိနျးထုတျရငျ ပှဲစားတှကေ ငါးထောငျ ယူတာပေါ့။ ဆယျသိနျးဆိုရငျ ငါးသောငျး ပေးရတာပေါ့။ ”
ပှဲစားတှကေ ဘယျသူတှပေါလဲ။
“အဲဒါတော့ အတိအကြ မသိဘူး။ အဲလိုမြိုး ပိုကျဆံ ရှိတဲ့လူပေါ့နောျ။ သူကတော့ ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ ယူပွီးတော့ ထုတျပေးကွတာပေါ့။ အပွငျမှာ ပွောနကွေတာတော့ ဘဏျနဲ့ ခြိတျဆကျထားတဲ့ လူတှပေေါ့။”
ပှဲစားတှကေို ဘယျလောကျ ပေးရပါသလဲ။
“ဒီနေ့ကတော့ ၅ ရာခိုငျနှုနျးလို့ ပွောတယျ။ ဟိုအရငျတုနျးကတော့ အရေးကွီးရငျ အရေးကွီးသလိုပေါ့နောျ။ လူခငြျးလညျး မတူကွဘူး။ ၈ ရာခိုငျနှုနျး အထိ ပေးရတဲ့ သူတှလေညျး ရှိတယျ။ သူတို့ရဲ့ ဘဏျစာရငျးထဲကို ပိုကျဆံ လိုခငြျတဲ့သူက ငှလှေှဲပေါ့။ သူတို့က ငှသေား ထုတျပေးတာပေါ့။ သူတို့က ဘဏျလို ဖွဈသှားတာပေါ့။ ”
နိုငျငံရေး အပွောငျးအလဲကွောင့ျ ဘဏျတှေ အပွည့ျအ၀ မလညျပတျနိုငျတာကွောင့ျ ဖှင့ျလှဈ လညျပတျတဲ့ ဘဏျတှမှော လူတှေ မြားသှားရတာ အပွငျ ဖကြျစီးလိုသူတှရေဲ့ ပရောဂလညျး မကငျးဘူးဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ဗဟိုဘဏျ ဒုတိယ ဥက်ကဌ ဦးဝငျးသောျက ဗှှီအိုအကေို ပွောဆိုထားပါတယျ။
“အခုဒီလောကျတိုးဝှေ.ဖွဈနတေဲ့ ဖွဈစဉျတှသေညျ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဝနျထမျးတှေ ဒီလို နိုငျငံရေးအပွောငျးအလဲဖွဈတဲ့အပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ ရုံးမတကျနိုငျတဲ့အခါမှာ ဘဏျတှမှော ဖှင့ျနိုငျတဲ့အငျအားနညျးသှားပါတယျ။ ဒီအခြိနျမှာပဲ ဘဏျတှမှော လူတှတေိုးလာတယျ။ တိုးလာတယျဆိုတာက ၂ ကွောငျးရှိပါတယျ၊ တဈခကြျကတော့ တကယျကို လိုအပျလို့ ထုတျတာ ။
ဘဏျ ၁၀၀ ရှိတယျဆိုရငျ ဖှင့ျနိုငျတာက ဘဏျ ၂၀ လောကျပဲ ဖွဈတဲ့အတှကျ အဲဒီထကျ ၅ ဆလောကျရှိတဲ့အငျအားက ဘဏျမှာ သှားပွီး ပွုံတာပဲ ။ အဲဒီအပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ နောကျတခကြျ ဖကြျဆီးလိုသူတှကေ ဘဏျတှမှော လူတှဝေိုငျးထုတျနပွေီ ထုတျကွပါဆိုတဲ့ Message ဖွဈတာကမှ ဒီပွူနာ ပေါျလာတဲ့ အရငျးခံပါပဲ။ ဘဏျတှပေေါျမှာ ယုံကွညျမှုမရှိနဲ့ဆိုတဲ့ဟာသညျ လုံးဝမဟုတျဘူး ဆိုတာကို ဗဟိုဘဏျက ထုတျပွနျခကြျ ထုတျပွီးဖွဈတယျ။
အခုလတျတလာတော့ အကန့ျအသတျနဲ့ ဖွဈသှားတဲ့ ကိစ်စလေးတှမှော လူတှတေနျးစီတဲ့ အကွောငျးအရာလေး ၁ ခကြျရှိပါတယျ၊ ကနြောျတို့ အငျတာနကျ connection ပါ။ အခု အငျတာနကျ connection က အားလုံး ပွနျပွီးတော့ Data transfer တှအေားလုံး ကနြောျတို့ ပွနျလုပျလို့ရသှားပါပွီ။”
တကယျတနျးမှာတော့ ငှစေက်ကူ မရှိရငျ လုပျငနျး လညျပတျလို့ မလှယျတော့တဲ့ အနအေထားကို ရောကျနတောပါလို့ လုပျငနျးရှငျတှကေ ရှငျးပွထားပါတယျ။
“ တခြို့ ပစ်စညျးတှကေလညျး ငှသေားနဲ့ဘဲ လကျခံတော့တယျ။ ပိုကျဆံ ကောကျတဲ့ ကုနျသညျတှကေလညျး ငှသေားနဲ့ဘဲ ပေးပါဆိုပွီး ဖွဈလာတယျ။ ရှှခြေောငျးတှေ ဘာတှေ ဆိုရငျလညျး ငှသေားဘဲ ပေးရတယျ။ ဘဏျ Payment ကို လကျမခံကွတော့ဘူး။ ”
“ လုပျနတေဲ့ လုပျငနျးပေါျ မူတညျပွီးတော့မှလေ ဘဏျရှေ့မှာ သှားပွီး အခြိနျ အကွာကွီး ရပျစောင့ျဖို့ ဆိုတာလညျး မဖွဈနိုငျဘူး။ တိုကငျ ယူပွီးတော့ ကိုယ့ျအလှည့ျရောကျမှ ငှေ ကုနျသှားတာမြိုး ဆိုရငျလညျး တနကေုနျကွီး ဖွဈမှာလေ။ အဲလိုကတြော့ ကမြ အနနေဲ့ ဘဏျမှာသှားပွီး ငှသှေငျး ငှထေုတျဖို့ ကတြော့ မရဲဘူး။ မရဲတော့ Wave ကနဘေဲ တသိနျးကို ၄ ထောငျ ဆိုလညျး ၄ ထောငျပေါ့၊ ၅ သိနျးလောကျ ဆိုရငျတော့ ၂ သောငျး ဖွဈသှားပွီပေါ့။ အရှုံးခံပွီးတော့ဘဲ ကိုယ့ျငှကေိုယျ အဲလို အရှုံးခံပွီးတော့ဘဲ ထုတျနရေတာတှေ ရှိတာပေါ့။ ”
ဘဏျအပျငှေ ထုတျတာမှာလညျး လူတဦးကို သီတငျးတပတျ အတှငျး အမြားဆုံး ကပြျသိနျး ၂၀ သာ ထုတျယူနိုငျကွောငျးနဲ့ ကုမ်ပဏီတှေ အဖှဲ့အစညျးတှေ ကတော့ သီတငျးတပတျမှာ အမြားဆုံး ကပြျသိနျး ၂၀၀ ဘဲ ထုတျယူဖို့ ဗဟိုဘဏျက သတျမှတျကွညောထားတာပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ၇ ရကျတခါ ဘဏျမှာ သိနျး ၂၀ ထုတျယူခှင့ျ ရရေးကဘဲ အတောျ ခကျခဲနတောပါ။ ဒီအခွအေနမှော ဘဏျကနေ ငှလှေှဲလကျခံပွီး ရာခိုငျနှုနျး တခု အကြိုးအမွတျ ရယူကာ ငှစေက်ကူ လဲလှယျသူတှကေ ဘယျသူတှေ ဖွဈနိုငျပါသလဲ။
“ ကုမ်ပဏီတှေ ဆိုတာ ဘဏျမှာ ကုမ်ပဏီ ဘဏျစရငျးတှေ ဖှင့ျထားတယျ။ ကုမ်ပဏီ ဘဏျစာရငျးဆိုရငျ တပတျကို သိနျး ၂၀၀ ထုတျပေးတယျ။ အဲလို ကုမ်ပဏီ အကောင့ျ ရှိတဲ့ လူတှေ။ တခြို့ကလညျး ကုမ်ပဏီ အကောင့ျရှိတယျ လုပျမစားဘူး။ တခြို့ လုပျစားတဲ့သူတှကေို ပေးတယျ။ တခြို့ကလညျး သူတို့ကိုယျတိုငျ ကုမ်ပဏီ အကောင့ျနဲ့ ထုတျပွီး ပွနျပေးတယျ။
တခြို့က ကတြော့လညျး City Mart လိုမြိုးတို့ ဘီယာ စကျရုံတှတေို့ စကျရုံ အကွီးတှကေ နေ့စဉျ ရောငျးရငှတှေေ ရှိတယျ။ နေ့စဉျ ရောငျးရငှတှေကေို အိမျထဲမှာ သိမျးထားတာမြိုး မဟုတျဘူး။ နေ့တိုငျး နေ့တိုငျး ဘဏျ ငှလှေှဲနဲ့ သှားတာဆိုတော့ သူတို့က နေ့စဉျ အသှငျး ရှိတယျ။ ဘဏျကို။ အဲလို ပိုကျဆံ ရှိတဲ့ သူတှကေို လိုကျရှာပွီး လှယျတဲ့သူတှလေညျး ရှိတယျ။ ”
MCRB - မွနျမာ့ စီးပှားရေး ကဏ်ဍ တာဝနျယူမှု ရှိရေး အထောကျအကူပွု ဌာနရဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျး လုပျငနျး လညျပတျနသေော စိုးရိမျမှု ရှိနသေည့ျ စီးပှားရေး လုပျငနျးမြားရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွညျတှငျး ဘဏျ တခြို့လညျး ပါဝငျ လကျမှတျရေးထိုးထားပါတယျ။ စီးပှားရေး လုပျငနျးတှကေို တာဝနျယူမှု ရှိရှိ ဆောငျရှကျဖို့၊ နိုငျငံတကာ စီးပှားရေးနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး စံခြိနျ စံညှနျးတှနေဲ့ အညီ ဆောငျရှကျမယျလို့ ကတိပွုထားတဲ့ အဲဒီ ကွညောခကြျထဲမှာတော့ UAB ဘဏျ၊ ရိုးမဘဏျ၊ KBZ ဘဏျ၊ Wave Money၊ ရှှဘေဏျ တို့ကို ဖောျပွထားတာ တှေ့ရပါတယျ။
အမရေိကနျ၊ ဥရောပ သမဂ်ဂနဲ့ ဗွိတိနျတို့က ဒဏျခတျ ပိတျဆို့ထားတဲ့ လုပျငနျးတှေ၊ ဒါမှမဟုတျလညျး ပုဂ်ဂိုလျတှကေို ဘဏျ အနနေဲ့ ဝနျဆောငျမှု ပေးမထားကွောငျးလညျး အတညျပွုတဲ့ အကွောငျးလညျး KBZ ဘဏျရဲ့ အငျ်ဂလိပျပိုငျး ဝကျဘျဆိုကျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ မွနျမာ့ စီးပှားရေး ကဏ်ဍ တာဝနျယူမှု ရှိရေး အထောကျအကူပွု ဌာန MCRB က ထုတျတဲ့ ဌာနရဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျး လုပျငနျး လညျပတျနသေော စိုးရိမျမှု ရှိနသေည့ျ စီးပှားရေး လုပျငနျးမြားရဲ့ ထုတျပွနျခကြျကို European Chamber of Commerce in Myanmar က ထောကျခံထားပွီး မွနျမာနိုငျငံတှငျးက တခွား နိုငျငံခွား ကုနျသညျကွီးမြား အသငျးတှထေံကိုလညျး ဖွန့ျဝထေားကွောငျး လညျး MCRB - မွနျမာ့ စီးပှားရေး ကဏ်ဍ တာဝနျယူမှု ရှိရေး အထောကျအကူပွု ဌာန ဝဘျဆိုကျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။