(Zawgyi/Unicode)
အာဏာထိန်းတာပါလို့ ပြောနေတဲ့ စစ်ကောင်စီက သတင်းသမားတွေနဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို ဖမ်းဆီးတာဟာ အပြောနဲ့အလုပ်မညီဘူးလို့ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့က ပြန်လွတ်လာတဲ့သတင်းထောက်တယောက်က ပြောလိုက်ပါတယ်။ အဖမ်းခံခဲ့ရပေမဲ့ သတင်းထောက်အလုပ်ကိုပဲဆက်လုပ်သွားတယ်လို့ ပြန်လွတ်လာတဲ့ နောက်သတင်းထောက်တယောက်ကလည်း ပြောပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ထောင်တွင်းအတွေ့အကြုံနဲ့ သဘောထားတွေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုသိန်းထိုက်ဦးက တင်ပြပါမယ်။
တပ်မတော်ကိုပြိုကွဲ အောင် လှုှုံဆော် လုပ်ဆောင်မှုဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အများစု ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် အသီးသီးက အကျဉ်းသား ၂ ထောင့် ၃ ရာနီးပါးကို မနေ့က ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ သတင်းသမားတွေနဲ့ ကဗျာဆရာတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဥပဒေလုပ်ထုံး လုပ်နည်းတွေနဲ့အညီ အမှုရုတ်သိမ်းပေးခဲ့တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ဒါအပြင့် မနေ့က ပြန်လွတ်ပေးလိုက်တဲ့ ထဲမှာ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လုပ်ဆောင်မှု ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ ဖမ်းဆီးထောင်ချခံထားရတဲ့ သတင်းသမားတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ သတင်းသမားတွေ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို ဖမ်းဆီးပြီး ၅၀၅-က နဲ့ တရားစွဲတာဟာ စစ်ကောင်စီက အာဏာထိန်းတယ်လို့ ပြောတာနဲ့ ဆန့်ကျင်နေတယ်လို့ မနေ့က ပြန်လွတ်လာတဲ့ ထဲမှာ ပါတဲ့ Democracy Vision အွန်လိုင်းသတင်းဌာနက ကိုဇင်သော်နိုင်က ပြောပါတယ်။
“ ဒါတွေကတော့ ဘယ်လိုပြောမလည်း ကျနော်တို့က လွတ်လပ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ စနစ်တစ်ခု မှာသတင်းသမားတွေ ဖမ်းတာဆီးတာက သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် စံနှုန်းနဲ့ မကိုက်ညီဘူး ပေါ့နော်။ ကျနော်တို့က အဲလိုပဲ ပြောရပါမယ်။ ဒါပေမယ့် သတင်းသမားတွေပဲ ဖမ်းတာတော့ မဟုတ်ဘူး ပြည်သူတွေ လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်တဲ့ ပြည်သူတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာတွေ ရှိတော့ ဒါကလည်း သူတို့ကတော့ အာဏာသိမ်းတာ မဟုတ်ဘူး၊ အာဏာထိန်း တာပါ၊ ဒီမို ကရေစီ စံနူန်းနဲ့ သွားနေတယ်လို့ ပြောနေပေမယ့် သတင်းသမားတွေ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေ ကို ဖမ်းပြီး ၅၀၅နဲ့ တရားစွဲဆိုနေတာတွေကတော့ အပြောနဲ့ အလုပ် မညီဘူးဆိုတဲ့ သဘော ပေါ့ နော်။ အဲလိုမျိုးတော့ ပြောချင်ပါတယ်။”
စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ပုသိမ်းအကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ၅ လလောက်နေထိုင်ခဲ့ရတဲ့ Time Ayeyar-တိုင်းဧရာ Online သတင်းဌာန သတင်းထောက် မရွှေရည်ဝင်းကလည်း အဖမ်းခံခဲ့ရပေမဲ့ သူမှားတယ်လို့ မထင်တဲ့အတွက် သတင်းထောက်အလုပ်ကိုပဲ ဆက်လုပ်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျမအနေနဲ့ကတော့ ဒီ သတင်းမီဒီယာကိုပဲ ဆက်လုပ်သွားမှာပေါ့။ သတင်းယူနေရင်းနဲ့ အဖမ်းခံရတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း သူတို့ကျမတို့ ဘာသံသယဖြစ်ပြီးတော့ ဖမ်းလိုက်တာလည်း ကျမကိုကျမလည်း မသိသလို မခန့်မှန်းတတ်ဘူး။ ကိုယ်ကိုတိုင်က သတင်းသမားတစ် ယောက်လည်းဖြစ်တယ်။ သတင်းပညာကို ငယ်ငယ်ကတည်းက စိတ်ဝင်စားတာဆိုတော့ ဒီအလုပ်ကိုပဲ ဆက်လုပ်သွားမယ်ပေါ့နော်။အမျိုးသမီးသတင်းထောက်တွေ ဘာတွေဆိုတာ လည်း ဒီမှာက သိပ်မရှိဘူး။ ကိုက ဒီလိုမျိုးလုပ်ပြီးတော့မှ ငြိမ်သွားတယ်ဆိုရင် ကိုယ်က အမှား လုပ်ပြီးငြိမ်သွားတယ်ဆိုပြီး ဖြစ်မှာကိုလည်း ကျမ မလိုလားဘူး။ အဲတော့ ကျမ မှန်တယ် ထင်တယ်။ ကျမသတင်းလုပ်တာက ကျမအမှားလုပ်တယ်လို့ မခံစားရတဲ့ အတွက် သတင်းပညာရပ်နဲ့ပဲ ဆက်လျောက်သွားမှာပေါ့။ ”
သူတို့အပါအဝင် မနေ့က ပြန်လွတ်လာတယ်လို့ အတည်ပြုနိုင်တဲ့ သတင်းထောက် ၁၂ ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ အင်းစိန်ထောင်ထဲမှာ သုံးလလောက် ထိမ်းသိမ်းခံထားရပြီး မနေ့က ပြန်လွတ်လာတဲ့ထဲမှာ ပါတဲ့ ကဗျာဆရာတစ်ဦးကတော့ သူဟာ မတရားဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာလို့ ပြောပါတယ်။
“ ဒါကတော့ဗျာ အနစ်ချုပ် ပြောရရင် ကျနော်တို့ မတရားဖမ်းဆီးခံရတာပဲ ရှင်းရှင်းလေးပဲ။ လူသားတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကိုကြိုက်ခြင်း မကြိုက်ခြင်းကို ကျနော်တို့မှာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပိုင် ခွင့်ရှိတယ်။ ဒါအခြေခံအကျဆုံးပဲ။ အဲတာကို လုပ်မရတာက ကျနော်တို့က မတရားမှူတစ်ခုကို ခံနေရတဲ့ သဘောပဲ။”
ဖမ်းဆီးစဉ် သူရိုက်နှက်ခံခဲ့ရတာကိုလည်း ခုလို ပြောပြပါတယ်။
“ကျနော်စပြီး အဖမ်းခံရတာက မတ်လ ၇ရက် အားလုံး သုံးလ တိတိနေခဲ့ရတာပေါ့။ စစ်ကြောရေးမှာ နှစ်ညအိပ်ရတယ်ပေါ့။ ကျနော့်ကိုတော့ ညည်းပန်းနိုပ်စက်ပြီးတော့ စစ်ဆေး တာတော့မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် အဖမ်းခံရတဲ့ အချိန် ကျနော်တို့ ပန်းဆိုးတန်းလမ်းမှပေါ်မှာ အဖမ်းခံရတဲ့ အချိန်မှာတော့ရိုက်နတ်တာတွေ ကျနော်တို့ ခံရတယ်။ ကျနော်ဆိုရင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံရတယ်။ နံပတ်တုတ်နဲ့ ရိုက်တယ်။ ကျောကုန်းတွေ ကုတ်တွေ ရိုတ်တယ်။ ခြေထောက်တွေ ရိုက်တယ်။ အဲလိုမျိုး ဖမ်းဆီးတဲ့ အချိန်မှာတော့ ခံရတယ်။ စစ်ကြောရေးမှာ တော့ မခံရတော့ဘူး။ ကျနော်တို့ကို မေးတယ်။ ကောင်းကောင်းမွန်မွန်ပဲ ဆက်ဆံတယ်။ တစ်ချို့ လူတွေကိုတော့ ရိုက်နက်စစ်ဆေးတာမျိုးတွေ ကျနော်တို့ မျက်စိရှေ့မှာ တွေ့ရတယ်။ ကြားရတယ်။ ရိုက်သံ နက်သံတွေ ကြားရတယ်။ ကျနော်တို့တော့ မခံရဘူးဗျာ။”
သူ့ကို စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မတ်လ ၇ရက်နေ့မှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဆောင်မှုဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရပြီး အင်းစိန်အကျဉ်းတောင်ထဲမှာ သုံးလကြာနေထိုင်ခဲ့ရတာပါ။
နိုင်ငံတဝန်းမှာရှိတဲ့ အကျဉ်းထောင်အသီးသီးကနေ မနေ့ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့က ပြန်လွှတ်လိုက်တဲ့ အကျဉ်းသားအရေအတွက်ဟာ စုစုပေါင်း ၂၂၉၆ ယောက်ရှိတယ်လို့ စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် စစ်အာဏာသိမ်းပြီး နောက်ပိုင်းမှာ လူပေါင်း ၆၄၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခံရပြီး ၂၀၀ ကျော်ကိုတော့ ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီ စောင့်ရှောက် ရေးအသင်း AAPP က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
...........................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
အဖမ်းခံခဲ့ရပေမယ့် သတင်းလုပ်ငန်းဆက်လုပ်သွားမည်ဟု ပြန်လွတ်လာတဲ့ သတင်းထောက်တွေပြော
အဖမျးခံခဲ့ရပမေယ့ျ သတငျးလုပျငနျးဆကျလုပျသှားမညျဟု ပွနျလှတျလာတဲ့ သတငျးထောကျတှပွေော
(Unicode)
အာဏာထိနျးတာပါလို့ ပွောနတေဲ့ စဈကောငျစီက သတငျးသမားတှနေဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို ဖမျးဆီးတာဟာ အပွောနဲ့အလုပျမညီဘူးလို့ ဇှနျလ ၃၀ ရကျနေ့က ပွနျလှတျလာတဲ့သတငျးထောကျတယောကျက ပွောလိုကျပါတယျ။ အဖမျးခံခဲ့ရပမေဲ့ သတငျးထောကျအလုပျကိုပဲဆကျလုပျသှားတယျလို့ ပွနျလှတျလာတဲ့ နောကျသတငျးထောကျတယောကျကလညျး ပွောပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ ထောငျတှငျးအတှေ့အကွုံနဲ့ သဘောထားတှအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုသိနျးထိုကျဦးက တငျပွပါမယျ။
တပျမတောျကိုပွိုကှဲ အောငျ လှုှုံဆောျ လုပျဆောငျမှုဥပဒပေုဒျမ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမြားစု ဖမျးဆီးခံရတဲ့ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျ အသီးသီးက အကဉြျးသား ၂ ထောင့ျ ၃ ရာနီးပါးကို မနေ့က ဇှနျလ ၃၀ ရကျနေ့က စဈကောငျစီက ပွနျလှှတျပေးခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ သတငျးသမားတှနေဲ့ ကဗြာဆရာတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ ဥပဒလေုပျထုံး လုပျနညျးတှနေဲ့အညီ အမှုရုတျသိမျးပေးခဲ့တယျလို့ စဈကောငျစီက ထုတျပွနျပါတယျ။
ဒါအပွင့ျ မနေ့က ပွနျလှတျပေးလိုကျတဲ့ ထဲမှာ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ လုပျဆောငျမှု ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၅၀၅-က နဲ့ ဖမျးဆီးထောငျခခြံထားရတဲ့ သတငျးသမားတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ သတငျးသမားတှေ ဆန်ဒပွပွညျသူတှကေို ဖမျးဆီးပွီး ၅၀၅-က နဲ့ တရားစှဲတာဟာ စဈကောငျစီက အာဏာထိနျးတယျလို့ ပွောတာနဲ့ ဆန့ျကငြျနတေယျလို့ မနေ့က ပွနျလှတျလာတဲ့ ထဲမှာ ပါတဲ့ Democracy Vision အှနျလိုငျးသတငျးဌာနက ကိုဇငျသောျနိုငျက ပွောပါတယျ။
“ ဒါတှကေတော့ ဘယျလိုပွောမလညျး ကနြောျတို့က လှတျလပျတဲ့ ဒီမိုကရစေီ စနဈတဈခု မှာသတငျးသမားတှေ ဖမျးတာဆီးတာက သတငျးလှတျလပျခှင့ျ စံနှုနျးနဲ့ မကိုကျညီဘူး ပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့က အဲလိုပဲ ပွောရပါမယျ။ ဒါပမေယ့ျ သတငျးသမားတှပေဲ ဖမျးတာတော့ မဟုတျဘူး ပွညျသူတှေ လှတျလပျစှာ ဆန်ဒထုတျဖောျတဲ့ ပွညျသူတှေ ဖမျးဆီးခံရတာတှေ ရှိတော့ ဒါကလညျး သူတို့ကတော့ အာဏာသိမျးတာ မဟုတျဘူး၊ အာဏာထိနျး တာပါ၊ ဒီမို ကရစေီ စံနူနျးနဲ့ သှားနတေယျလို့ ပွောနပေမေယ့ျ သတငျးသမားတှေ ဆန်ဒပွပွညျသူတှေ ကို ဖမျးပွီး ၅၀၅နဲ့ တရားစှဲဆိုနတောတှကေတော့ အပွောနဲ့ အလုပျ မညီဘူးဆိုတဲ့ သဘော ပေါ့ နောျ။ အဲလိုမြိုးတော့ ပွောခငြျပါတယျ။”
စဈတပျကအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး ပုသိမျးအကဉြျးထောငျထဲမှာ ၅ လလောကျနထေိုငျခဲ့ရတဲ့ Time Ayeyar-တိုငျးဧရာ Online သတငျးဌာန သတငျးထောကျ မရှှရေညျဝငျးကလညျး အဖမျးခံခဲ့ရပမေဲ့ သူမှားတယျလို့ မထငျတဲ့အတှကျ သတငျးထောကျအလုပျကိုပဲ ဆကျလုပျသှားမယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကမြအနနေဲ့ကတော့ ဒီ သတငျးမီဒီယာကိုပဲ ဆကျလုပျသှားမှာပေါ့။ သတငျးယူနရေငျးနဲ့ အဖမျးခံရတယျဆိုပမေယ့ျလညျး သူတို့ကမြတို့ ဘာသံသယဖွဈပွီးတော့ ဖမျးလိုကျတာလညျး ကမြကိုကမြလညျး မသိသလို မခန့ျမှနျးတတျဘူး။ ကိုယျကိုတိုငျက သတငျးသမားတဈ ယောကျလညျးဖွဈတယျ။ သတငျးပညာကို ငယျငယျကတညျးက စိတျဝငျစားတာဆိုတော့ ဒီအလုပျကိုပဲ ဆကျလုပျသှားမယျပေါ့နောျ။အမြိုးသမီးသတငျးထောကျတှေ ဘာတှဆေိုတာ လညျး ဒီမှာက သိပျမရှိဘူး။ ကိုက ဒီလိုမြိုးလုပျပွီးတော့မှ ငွိမျသှားတယျဆိုရငျ ကိုယျက အမှား လုပျပွီးငွိမျသှားတယျဆိုပွီး ဖွဈမှာကိုလညျး ကမြ မလိုလားဘူး။ အဲတော့ ကမြ မှနျတယျ ထငျတယျ။ ကမြသတငျးလုပျတာက ကမြအမှားလုပျတယျလို့ မခံစားရတဲ့ အတှကျ သတငျးပညာရပျနဲ့ပဲ ဆကျလြောကျသှားမှာပေါ့။ ”
သူတို့အပါအဝငျ မနေ့က ပွနျလှတျလာတယျလို့ အတညျပွုနိုငျတဲ့ သတငျးထောကျ ၁၂ ယောကျဖွဈပါတယျ။ အငျးစိနျထောငျထဲမှာ သုံးလလောကျ ထိမျးသိမျးခံထားရပွီး မနေ့က ပွနျလှတျလာတဲ့ထဲမှာ ပါတဲ့ ကဗြာဆရာတဈဦးကတော့ သူဟာ မတရားဖမျးဆီးခံခဲ့ရတာလို့ ပွောပါတယျ။
“ ဒါကတော့ဗြာ အနဈခြုပျ ပွောရရငျ ကနြောျတို့ မတရားဖမျးဆီးခံရတာပဲ ရှငျးရှငျးလေးပဲ။ လူသားတဈယောကျအနနေဲ့ ကိုကွိုကျခွငျး မကွိုကျခွငျးကို ကနြောျတို့မှာ ဆန်ဒထုတျဖောျပိုငျ ခှင့ျရှိတယျ။ ဒါအခွခေံအကဆြုံးပဲ။ အဲတာကို လုပျမရတာက ကနြောျတို့က မတရားမှူတဈခုကို ခံနရေတဲ့ သဘောပဲ။”
ဖမျးဆီးစဉျ သူရိုကျနှကျခံခဲ့ရတာကိုလညျး ခုလို ပွောပွပါတယျ။
“ကနြောျစပွီး အဖမျးခံရတာက မတျလ ၇ရကျ အားလုံး သုံးလ တိတိနခေဲ့ရတာပေါ့။ စဈကွောရေးမှာ နှဈညအိပျရတယျပေါ့။ ကနြော့ျကိုတော့ ညညျးပနျးနိုပျစကျပွီးတော့ စဈဆေး တာတော့မရှိဘူး။ ဒါပမေယ့ျ အဖမျးခံရတဲ့ အခြိနျ ကနြောျတို့ ပနျးဆိုးတနျးလမျးမှပေါျမှာ အဖမျးခံရတဲ့ အခြိနျမှာတော့ရိုကျနတျတာတှေ ကနြောျတို့ ခံရတယျ။ ကနြောျဆိုရငျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ခံရတယျ။ နံပတျတုတျနဲ့ ရိုကျတယျ။ ကြောကုနျးတှေ ကုတျတှေ ရိုတျတယျ။ ခွထေောကျတှေ ရိုကျတယျ။ အဲလိုမြိုး ဖမျးဆီးတဲ့ အခြိနျမှာတော့ ခံရတယျ။ စဈကွောရေးမှာ တော့ မခံရတော့ဘူး။ ကနြောျတို့ကို မေးတယျ။ ကောငျးကောငျးမှနျမှနျပဲ ဆကျဆံတယျ။ တဈခြို့ လူတှကေိုတော့ ရိုကျနကျစဈဆေးတာမြိုးတှေ ကနြောျတို့ မကြျစိရှေ့မှာ တှေ့ရတယျ။ ကွားရတယျ။ ရိုကျသံ နကျသံတှေ ကွားရတယျ။ ကနြောျတို့တော့ မခံရဘူးဗြာ။”
သူ့ကို စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မတျလ ၇ရကျနေ့မှာ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတာဖွဈပါတယျ။ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျလုပျဆောငျမှုဥပဒပေုဒျမ ၅၀၅-က နဲ့ တရားစှဲဆိုခံခဲ့ရပွီး အငျးစိနျအကဉြျးတောငျထဲမှာ သုံးလကွာနထေိုငျခဲ့ရတာပါ။
နိုငျငံတဝနျးမှာရှိတဲ့ အကဉြျးထောငျအသီးသီးကနေ မနေ့ ဇှနျလ ၃၀ ရကျနေ့က ပွနျလှှတျလိုကျတဲ့ အကဉြျးသားအရအေတှကျဟာ စုစုပေါငျး ၂၂၉၆ ယောကျရှိတယျလို့ စဈကောငျစီက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျ စဈအာဏာသိမျးပွီး နောကျပိုငျးမှာ လူပေါငျး ၆၄၀၀ ကြောျကို ဖမျးဆီးခံရပွီး ၂၀၀ ကြောျကိုတော့ ထောငျဒဏျခမြှတျခဲ့ကွောငျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီ စောင့ျရှောကျ ရေးအသငျး AAPP က ထုတျပွနျပါတယျ။