(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတဲ့ ရခိုင်က မြို့နယ်တချို့မှာ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လူသားချင်းဆိုင်ရာ ကူညီရေးအဖွဲ့တွေ သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ခံထားရတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ အကူအညီပေးရေး အခက်ကြုံနေရတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ပြောပါတယ်။ ရခိုင်နဲ့ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှာ တကြော့ပြန် တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသူ ၉၀,၀၀၀ အထိ ရှိနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံးက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ အခြေအနေ သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့ကြား ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသူတွေ များလာသလို လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှု အကူညီတွေ ပေးဖို့ လိုအပ်ချက်တွေ ထပ်တိုးလာတဲ့အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူ သားချင်းစာ နာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး ရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မြေပုံနဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွေမှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ ဝင်ရောက်ဖို့ ကန့် သတ်ချက်တွေရှိနေတာကိုလည်း UNOCHA ရုံးက ထောက်ပြပါတယ်။ အဲဒီဒေသတွေမှာ ကူညီထောက်ပံ့ရေးလုပ်ငန်းတွေ မလုပ် နိုင်ဘူးလို့လည်း ကူညီပေးရေးလုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အဖွဲ့တခု ရဲ့ တာဝန်ရှိသူတဦးကပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့က လက်ရှိမှာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေကို ပေးလို့မရဘူး ဖြစ်နေတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူရတဲ့ အပိုင်းမှာလည်း တအားအခက် အခဲတွေရှိတယ်။ ဈေးတွေကလည်း တရက်နဲ့ တရက်မတူ ဈေးတက်လာတာတွေရှိတယ်။ လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီက INGOတွေ၊ NGO တွေ၊ UN အဖွဲ့အစည်းတွေကို မြို့နယ် ခြောက်ခုမှ ကန့်သတ်ထားတဲ့အပြင် Local CSO တွေကိုလည်း ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖမ်းဆီးလာတဲ့ အခြေ အနေမှာ ရှိတယ်ဆိုတော့ လုပ်ရကိုင်ရတာ အရမ်းခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။”
မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လူသားချင်းဆိုင်ရာ ကူညီရေး လုပ်ငန်းတွေကို ကန့်သတ်ထားတဲ့အပြင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတဲ့ မြို့နယ်တချို့ကိုလည်း ခရီးသွားလာခွင့်၊ ကုန်စည်သယ်ယူခွင့်တွေ ပိတ်ပင်ထားတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီ ဘက်ကလည်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးတာ မရှိသလို တခြား လူမှုကယ်ဆယ်ရေး အဖွဲ့တွေလည်း လာရောက်ထောက်ပံ့ပေးတာ မရှိတာကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်ကြုံနေကြရတယ်လို့ ကျောက်တော်မြို့နယ် ညောင်ချောင်း စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံ ဦးသန်းအေးကပြောပါတယ်။
“ တကြော့ပြန်တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ရှောင်တွေက ထပ်ပြီးတော့ တိုးလာတာဆိုတော့ တကြော့ပြန် တိုက်ပွဲ မဖြစ်ခင်ကတည်းက စားနပ်ရိက္ခာက လုံလောက်မှုမရှိဘူး။ လူကယ်ပြန်က ဆိုရင်လည်း ဒီနှစ်မှာ ၇ လလောက်ရှိနေပြီ ဆန်ရိက္ခာမထောက်ပံ့တာ။ WFP ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုနဲ့ သွားနေရတာ။ အခုက တိုက်ပွဲပြန်ဖြစ်လာတယ်။ လူဦးရေလည်း တိုးလာတယ်ဆိုတော့ WFP ထောက်ပံ့မှု တခုတည်းနဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ရပ်တည်လို့မရဘူး။ အခုက ပြောပြဖို့ မတတ်လောက်အောင် အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။”
လက်ရှိမှတော့ အဲဒီစစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းမှာ လူဦးရေ ၃,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပြီး ၁လစာအတွက် လူတဦးကို ကျပ် ၁၈,၀၀၀ စီ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP ကထောက်ပံ့ပေး ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကုန်းဈေးနှုန်းတွေ မြင့်တက်နေတာကြောင့် လောက်ငမှု မရှိဘူးလို့လည်း စစ်ဘေး ဒုက္ခသည်တွေကပြောပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က အခုလို လူသားချင်းဆိုင်ရာ ကူညီရေး လုပ်ငန်းတွေကို ကန့်သတ် ထားတာဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း အခြေအနေကို ပိုပြီး ဆိုးဝါးအောင် တွန်းပို့သလို ဖြစ်နေတယ်လို့ ကူညီရေးလုပ်နေသူတဦး ကပြောပါတယ်။
“ လူသားချင်ဆိုင်ရာ အကူအညီတွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးတော့ ကန့်သတ်တာကတော့ စစ်ကောင် စီအနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ မလုပ်သင့်တဲ့ အလုပ်တခုဖြစ်တယ်။ ဒီလိုမျိုး ဆက်လုပ်နေမယ် ဆိုရင်တော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဒီထက်ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေတွေဖြစ်လာမယ်။ ငတ်မွတ် ခေါင်းပါးမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်တာကြောင့် ဘယ်လိုမှ မလုပ်သင့်ဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။”
ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အောက်တိုဘာလ (၁၀) ရက်နေ့အထိ နောက်ဆုံး စာရင်းတွေအရ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းမှာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ ဦးရေဟာ ၁ ဒသမ ၄သန်းကျော် ရှိနေပြီး ဒီအထဲက လူဦးရေ ၁ သန်းကျော်ဟာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပဋိပက္ခနဲ့ မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက် ပြေးကြရသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂလူ သားချင်းစာ နာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံးရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ရခိုင်နဲ့ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှာ တကြော့ပြန်တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရ သူ ၉၀,၀၀၀ အထိရှိနေတယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကန့်သတ်ချက်တွေကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စာနာမှုအကူအညီပေးရေး လုပ်ငန်းတွေ အခက်တွေ့
(Unicode)
ကန့ျသတျခကြျတှကွေောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စာနာမှုအကူအညီပေးရေး လုပျငနျးတှေ အခကျတှေ့
မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတေဲ့ ရခိုငျက မွို့နယျတခြို့မှာ ကုလသမဂ်ဂ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ လူသားခငြျးဆိုငျရာ ကူညီရေးအဖှဲ့တှေ သှားလာခှင့ျ ကန့ျသတျခံထားရတာကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာ အကူအညီပေးရေး အခကျကွုံနရေတယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ ရခိုငျနဲ့ခငြျးပွညျနယျ တောငျပိုငျးမှာ တကွော့ပွနျ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေသူ ၉၀,၀၀၀ အထိ ရှိနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးရုံးက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးက ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ အခွအေနေ သတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက တငျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ စဈကောငျစီနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့ကွား ဖွဈပှားနတေဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေသူတှေ မြားလာသလို လူသားခငြျးစာနာ ထောကျထားမှု အကူညီတှေ ပေးဖို့ လိုအပျခကြျတှေ ထပျတိုးလာတဲ့အကွောငျး ကုလသမဂ်ဂလူ သားခငြျးစာ နာမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးရုံး ရဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတော၊ မငျးပွား၊ မွောကျဦး၊ မွပေုံနဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျတှမှော လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ အကူအညီတှေ ဝငျရောကျဖို့ ကန့ျ သတျခကြျတှရှေိနတောကိုလညျး UNOCHA ရုံးက ထောကျပွပါတယျ။ အဲဒီဒသေတှမှော ကူညီထောကျပံ့ရေးလုပျငနျးတှေ မလုပျ နိုငျဘူးလို့လညျး ကူညီပေးရေးလုပျငနျးတှေ ဆောငျရှကျနတေဲ့ အဖှဲ့တခု ရဲ့ တာဝနျရှိသူတဦးကပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့က လကျရှိမှာ လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှု အကူအညီတှကေို ပေးလို့မရဘူး ဖွဈနတေယျ။ နောကျပွီးတော့ ပစ်စညျးတှေ ဝယျယူရတဲ့ အပိုငျးမှာလညျး တအားအခကျ အခဲတှရှေိတယျ။ ဈေးတှကေလညျး တရကျနဲ့ တရကျမတူ ဈေးတကျလာတာတှရှေိတယျ။ လကျရှိမှာ စဈကောငျစီက INGOတှေ၊ NGO တှေ၊ UN အဖှဲ့အစညျးတှကေို မွို့နယျ ခွောကျခုမှ ကန့ျသတျထားတဲ့အပွငျ Local CSO တှကေိုလညျး ပဈမှတျထားပွီး ဖမျးဆီးလာတဲ့ အခွေ အနမှော ရှိတယျဆိုတော့ လုပျရကိုငျရတာ အရမျးခကျခဲတဲ့ အခွအေနမှော ရှိနပေါတယျ။”
မွနျမာစဈတပျဘကျက ရခိုငျပွညျနယျမှာ လူသားခငြျးဆိုငျရာ ကူညီရေး လုပျငနျးတှကေို ကန့ျသတျထားတဲ့အပွငျ တိုကျပှဲဖွဈပှားနတေဲ့ မွို့နယျတခြို့ကိုလညျး ခရီးသှားလာခှင့ျ၊ ကုနျစညျသယျယူခှင့ျတှေ ပိတျပငျထားတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ စဈကောငျစီ ဘကျကလညျး စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတှကေို ကူညီထောကျပံ့ပေးတာ မရှိသလို တခွား လူမှုကယျဆယျရေး အဖှဲ့တှလေညျး လာရောကျထောကျပံ့ပေးတာ မရှိတာကွောင့ျ စားဝတျနရေေး အခကျကွုံနကွေရတယျလို့ ကြောကျတောျမွို့နယျ ညောငျခြောငျး စဈရှောငျစခနျးတာဝနျခံ ဦးသနျးအေးကပွောပါတယျ။
“ တကွော့ပွနျတိုကျပှဲကွောင့ျ စဈရှောငျတှကေ ထပျပွီးတော့ တိုးလာတာဆိုတော့ တကွော့ပွနျ တိုကျပှဲ မဖွဈခငျကတညျးက စားနပျရိက်ခာက လုံလောကျမှုမရှိဘူး။ လူကယျပွနျက ဆိုရငျလညျး ဒီနှဈမှာ ၇ လလောကျရှိနပွေီ ဆနျရိက်ခာမထောကျပံ့တာ။ WFP ရဲ့ ထောကျပံ့မှုနဲ့ သှားနရေတာ။ အခုက တိုကျပှဲပွနျဖွဈလာတယျ။ လူဦးရလေညျး တိုးလာတယျဆိုတော့ WFP ထောကျပံ့မှု တခုတညျးနဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ရပျတညျလို့မရဘူး။ အခုက ပွောပွဖို့ မတတျလောကျအောငျ အခကျအခဲဖွဈနတေယျ။”
လကျရှိမှတော့ အဲဒီစဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးမှာ လူဦးရေ ၃,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိနပွေီး ၁လစာအတှကျ လူတဦးကို ကပြျ ၁၈,၀၀၀ စီ ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအဖှဲ့ WFP ကထောကျပံ့ပေး ထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကုနျးဈေးနှုနျးတှေ မွင့ျတကျနတောကွောင့ျ လောကျငမှု မရှိဘူးလို့လညျး စဈဘေး ဒုက်ခသညျတှကေပွောပါတယျ။
မွနျမာစဈတပျဘကျက အခုလို လူသားခငြျးဆိုငျရာ ကူညီရေး လုပျငနျးတှကေို ကန့ျသတျ ထားတာဟာ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး အခွအေနကေို ပိုပွီး ဆိုးဝါးအောငျ တှနျးပို့သလို ဖွဈနတေယျလို့ ကူညီရေးလုပျနသေူတဦး ကပွောပါတယျ။
“ လူသားခငြျဆိုငျရာ အကူအညီတှနေဲ့ ပတျသတျပွီးတော့ ကန့ျသတျတာကတော့ စဈကောငျ စီအနနေဲ့ ဘယျလိုမှ မလုပျသင့ျတဲ့ အလုပျတခုဖွဈတယျ။ ဒီလိုမြိုး ဆကျလုပျနမေယျ ဆိုရငျတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဒီထကျဆိုးရှားတဲ့ အခွအေနတှေဖွေဈလာမယျ။ ငတျမှတျ ခေါငျးပါးမှုတှေ ဖွဈလာနိုငျတာကွောင့ျ ဘယျလိုမှ မလုပျသင့ျဘူးလို့ ပွောခငြျပါတယျ။”
ကုလသမဂ်ဂရဲ့ အောကျတိုဘာလ (၁၀) ရကျနေ့အထိ နောကျဆုံး စာရငျးတှအေရ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျးမှာ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရသူ ဦးရဟော ၁ ဒသမ ၄သနျးကြောျ ရှိနပွေီး ဒီအထဲက လူဦးရေ ၁ သနျးကြောျဟာ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖွဈပေါျလာတဲ့ ပဋိပက်ခနဲ့ မလုံခွုံမှုတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာထှကျ ပွေးကွရသူတှေ ဖွဈတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂလူ သားခငြျးစာ နာမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးရုံးရဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ရခိုငျနဲ့ခငြျးပွညျနယျ တောငျပိုငျးမှာ တကွော့ပွနျတိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေ သူ ၉၀,၀၀၀ အထိရှိနတေယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖေါျပွပါတယျ။