ကိုဗစ်ကာလ နှစ်သစ်ကူးကျန်းမာရေး သံဓိဌာန်

ကိုဗစ်ကာလ နှစ်သစ်ကူးကျန်းမာရေး သံဓိဌာန်

၂၀၂၁ ခုအတွက် ကျန်းမာရေး သံဓိဌာန်ချရာမှာ၊ ကိုဗစ်ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကြီးကြောင့် အရင်ပုံမှန်သံဓိဌာန်တွေနဲ့ မလုံလောက်တော့ဘဲ၊ ပိုမိုအလေးထားစရာတွေ ရှိလာနေတယ်လို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက အကြံပြုပြောဆိုပါတယ်။

အရင်နှစ်တွေလို ပုံမှန် သံဓိဌာန်တွေနဲ့ မလုံလောက်တော့တာကတော့၊ ဒီကမ္ဘာ့ကပ်ရာဂါကြီးကို နှစ်သစ်မှာ လွန်မြောက်ဖို့အပြင်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်လုံးနီးပါး ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဒီရောဂါကြောင့်၊ လူပ်ရှားမူတွေနည်း၊ အင်တာနက် Online ဖန်သားပြင်ကြည့်ချိန်များပြီး၊ စိတ်ဖိစီးမူတွေများကာ၊ ပုံမှန်ဆေးခန်းပြမူတွေ နည်းလာရတာကြောင့်ပါ။ တချိန်ထဲမှာ အခြားသူအများအပြားကဲ့သို့ သံဓိဌာန်ချပြီး ရေရှည်ဆက်မလုပ်နိုင်တာမျိုး မဖြစ်ရအောင်၊ မနိုင်မယ့်အများကြီးကို သံဓိဌာန် မချဘဲ (ဥပမာ တစ်လအတွင်း ပေါင် (၃၀) ကိုယ်အလေးချိန် ဝိတ်ချဖို့)၊ လုပ်နိုင်တာ အနည်းငယ်ကိုသာ သံဓိဌာန်ချပြီး၊ ဖြည်းဖြည်းချင်း တစိုက်မတ်မတ် လုပ်သွားသင့်ပါတယ်။

အခုလို လုပ်နိုင်တာရွေးချယ်ရာမှာ၊ အသေးစိတ် တိကျမူရှိဖို့၊ အချိန်ကာလ သတ်မှတ်ချက်ရှိဖို့၊ တိုင်းထွာနိုင်ဖို့နဲ့ ပန်းတိုင်လက်တွေ့ရောက်နိုင်ဖို့တွေကို ထည့်စဉ်းစားဖို့ လိုပါတယ်။ ဥပမာ၊ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်မယ်လို့ ယေဘုယျ သံဓိဌာန်ချမယ့်အစား၊ တစ်ပတ်ကို ဘယ်နှစ်ရက် (၃ - ၅ ရက်)၊ တစ်ရက်ကို ဘယ်နှစ်မီးနစ်အနည်းဆုံး (မိနစ် ၃၀) လုပ်မယ်လို့ သံဓိဌာန်မျိုး ချသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မိမိ ဒိုင်ယာယီထဲမှာချရေးထားတာ၊ မိမိနဲ့ခင်မင်ရင်းနှီးသူတွေကို ထုတ်ပြောကာ သတိပေး ထိန်းပေးစေတာတွေလည်း သေချာအောင် လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ကာလ ဆက်ဖြစ်မယ့် နှစ်သစ်မှာ၊ အခုမှ စပေါ်လာတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးရေးက မိမိထိန်းချုပ်နိုင်တာ မဟုတ်သေးတာမို့၊ ဒီထက်စာလျှင် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ထိန်းချုပ် လုပ်ဆောင်နိုင်တာကို သံဓိဌာန်ချသင့်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ Mask ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း အပြင်ဖက်ကို အရင်လက်နဲ့ ထိတွေ့ခဲ့မိလျှင်၊ နှစ်သစ်မှာ မထိတွေ့အောင် သတိပြုလုပ်ဆောာင်တာမျိုးပါ။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလမှာ၊ အိမ်တွင်းအောင်း အဓိကနေရကာ၊ လူချင်းခပ်ခွာခွာ (Social Distancing) နေရတာတွေကြောင့်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိတွေမူနည်လာပေမယ့် ဆက်သွယ်ရေးကိရိယာတွေ ဖြစ်တဲ့ (အင်တာနက်၊ ဖုန်းနဲ့ ဗိုင်ဗာ၊ Facebook စတဲ့လူမူကွန်ယက်) တွေကတစ်ဆင့်၊ စိတ်ချင်းဆက်သွယ်မူတွေ လူမူရေးဆက်သွယ်မူတွေ ပိုလုပ်ဖို့၊ ပို့စရာရှိတွေ Delivery (လူနဲ့ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေ) ကတစ်ဆင့်ပို့ဖို့ သံဓိဌာန်ချနိုင်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လဲ အထက်ပါ ဖန်သားပြင်ကတစ်ဆင့် ကြည့်ချိန်များသွားလျှင်လည်း၊ အထိုင်များပြီး လှုပ်ရှားမူနည်းကာ သွေးလည်ပတ်မူနဲ့ ကြွက်သားထိခိုက်တာအပြင်၊ စိတ်ဖိစီးမူ ပိုဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့်၊ ဒီဖန်သားပြင်ချိန်ကို လျော့ချ (ဥပမာ တစ်နေ့ ဘယ်နှစ်နာရီသာ - တစ်နာရီ နှစ်နာရီ) ကန့်သတ်ဖို့ အရေးကြီးပြန်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလ အိမ်မှာအလုပ်လုပ်ရတာကြောင့်၊ အရင်ရုံးသွားချိန်ရတဲ့၊ လည်ပတ်ချိန်ရတဲ့ ပုံမှန်လှုပ်ရှားမူပါ နည်းသွားချိန်မှာ၊ လှုပ်လှုပ်ရှားရှား ပြန်ရှိအောင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်း အထူးအလေးပေးလုပ်ဖို့ လိုလာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကာလ အပြင်သွားလာ ကန့်သတ်မူတွေ ရှိနေပြန်တာကြောင့်၊ အိမ်တွင်းမှာ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်နိုင်အောင်လည်း (ဥပမာ ရိုဂါကျင့်တာ၊ ပက်လက်အိပ်ထ၊ ဒိုက်ထိုး၊ ဦးခေါင်းခြေလက်လေ့ကျင့်ခန်း၊ လမ်းလျှောက် စတာတွေ) စီစဉ်ပြီး ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

တချိန်ထဲမှာ ကိုဗစ်ကာလ ဈေးကနေ ကူးစက်မှာစိုးရိမ်ပြီး၊ နေ့စဉ်လတ်ဆတ်တာအဝယ်နည်းကာ၊ ရေရှည်အစားခံတဲ့ ဆီကြော်စာအထုတ်တွေ (ဥပမာ အာလူးကြော်) ဆောင်ထားပြီး၊ အစားများလွန်းလျှင်လည်း ကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်တာမို့၊ လတ်ဆတ်တဲ့ အသီးအရွက်တွေ (ဥပမာ တို့စရာမျိုးစုံ တစ်ပတ် ဘယ်နှစ်ကြိမ်စားဖို့) နဲ့ ငါး၊ အသားတွေကိုပါ စုံအောင်၊ ကိုယ်တိုင်ချက်ပြုတ်စားသောက်ဖို့ သံဓိဌာန်ချနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလ ဖန်သားပြင်ကြည့်ချိန်လွန်ပြီး၊ အိပ်ရေးပျက်တာတွေ ပိုဖြစ်လာနိုင်တာကြောင့်၊ အိပ်ချိန်ကို အနည်းဆုံး တစ်နေ့ (၇) နာရီ သတ်မှတ်အိပ်သင့်ပါတယ်။ အိပ်ရေးပျက်ပြီး နုံးလာလျှင် သတိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရေသောက်နည်းတာကြောင့်လည်း နုံးနိုင်တာမို့၊ ရေကို ပုံမှန် (တစ်နေ့ အနည်းဆုံး ၂ လီတာ - ရေသန့်ဗူးကြီး ၂ ဗူးစာ) သောက်သင့်ပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ ကိုဗစ်ကာလ အဓိက ထိခိုက်နိုင်တဲ့အဆုပ် ပိုမထိခိုက်ရအောင်၊ ဆေးလိပ်ကို လုံးဝ ဖြတ်နိုင်လျှင် အကောင်းဆုံးပါ။ ဒါပေမဲ လုံးဝဖြတ်ဖို့မဖြစ်နိုင်ဘဲ သံဓိဌာန်ချပြီး ပြန်ပျက်တာ မဖြစ်ရအောင်လည်း၊ တကယ်လုပ်နိုင်မဲ့ နည်းနည်းစီလျော့ ဖြည်းဖြည်းချင်း ဖြတ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - အရင်က ဆေးလိပ် တစ်နေ့ (၁၀) လိပ်ကနေ (၇) လိပ် စလျှော့ပြီး၊ တဖြည်းဖြည်းဆက်လျော့တာ (သို့မဟုတ်) အရင် တစ်နေ့ အလိပ် ၂၀ ကနေ၊ တစ်နှစ်အတွင်း တစ်နေ့ ၂ လိပ်အထိတဖြည်းဖြည်းလျော့သွားတာမျိုးပါ။ အလားတူ ကိုယ်အလေးချိန် ဝိတ်ချတာကိုလည်း၊ ဖြည်းဖြည်းချင်း ဖြစ်နိုင်တာ၊ လုပ်နိုင်တာ နည်းနည်းကနေ စပြီး၊ တဖြည်းဖြည်း ချသွားသင့်ပါတယ်။ ကွမ်းစားကိုလည်း အလားတူဖြတ်နိုင်ပါတယ်။

နောက်အရေးကြီးတာတစ်ခုကတော့၊ ကိုဗစ်ကာလမှာ အပြင်မထွက်ရ၊ အဆက်အသွယ်တွေပြတ်၊ ပိတ်လှောင်သလိုခံစားရပြီး၊ ရောဂါကူးခံရမှာ အလုပ်ပြဿနာ စတာတွေကြောင့်လည်း စိုးရိမ်စိတ်ဖိစီးမူပိုများနိုင်တာမို့၊ တရားထိုင်တာအပြင် အခြားစိတ်ကြည်နူးစရာ (အရင် ကြည်နှုးခဲ့တာတွေပြန်တွေးအပန်းဖြေတာ၊ အင်တာနက်ကနေ ခရီးထွက် တခြားဒေသတွေအကြောင်းလေ့လာတာ၊ အိမ်တွင်းသစ်ပင်စိုက်အပန်းဖြေတာ စတာ) တွေလုပ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလ ဆေးခန်းကနေ ကူးစက်ခံရမှာ စိုးရိမ်တာကြောင့် ဆေးခန်းပြတာ နည်းလာချိန်မှာ၊ ရောဂါတွေမဖြစ်အောင်နဲ့ ပိုမဆိုးအောင် ကိုယ်ခံအားနဲ့ ကျန်းမာရေးကောင်းစေနိုင်တဲ့ အထက်ပါအချက်တွေကို ပိုမိုအလေးထား လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကိုဗစ်ကာလ ပါးစပ်အဟောင်းသားဖွင့် အနီးကပ်ကိုင်တွယ်ရတဲ့ သွားဆေးခန်းတွေက ကူးဖို့များတာကြောင့်၊ သွားဆေးခန်းမသွားနိုင်တဲ့ အခြေအေနမျိုးတွေမှာ သွားနဲ့ခံတွင်းသန့်စင်မူ ပိုအလေးထား (တစ်နေ့ ၂ ကြိမ် အနည်းဆုံးသွားတိုက်တာ၊ သွားပွတ်ကြိုးနဲ့ သွားကြားတွေကို အသေအချာသန့်စင်တာ) လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါတယ်။

ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့အတွက် ကိုဝင်းမင်းက မြန်မာနိုင်ငံဆရာဝန်များအသင်းရဲ့ အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန်များအဖွဲ့က ဒေါက်တာမြင့်ဦးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

==Unicode==

၂၀၂၁ ခုအတှကျ ကနြျးမာရေး သံဓိဌာနျခရြာမှာ၊ ကိုဗဈကမ်ဘာ့ကပျရောဂါကွီးကွောင့ျ အရငျပုံမှနျသံဓိဌာနျတှနေဲ့ မလုံလောကျတော့ဘဲ၊ ပိုမိုအလေးထားစရာတှေ ရှိလာနတေယျလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ အကွံပွုပွောဆိုပါတယျ။

အရငျနှဈတှလေို ပုံမှနျ သံဓိဌာနျတှနေဲ့ မလုံလောကျတော့တာကတော့၊ ဒီကမ်ဘာ့ကပျရာဂါကွီးကို နှဈသဈမှာ လှနျမွောကျဖို့အပွငျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့ တဈနှဈလုံးနီးပါး ရငျဆိုငျခဲ့ရတဲ့ ဒီရောဂါကွောင့ျ၊ လူပျရှားမူတှနေညျး၊ အငျတာနကျ Online ဖနျသားပွငျကွည့ျခြိနျမြားပွီး၊ စိတျဖိစီးမူတှမြေားကာ၊ ပုံမှနျဆေးခနျးပွမူတှေ နညျးလာရတာကွောင့ျပါ။ တခြိနျထဲမှာ အခွားသူအမြားအပွားကဲ့သို့ သံဓိဌာနျခပြွီး ရရှေညျဆကျမလုပျနိုငျတာမြိုး မဖွဈရအောငျ၊ မနိုငျမယ့ျအမြားကွီးကို သံဓိဌာနျ မခဘြဲ (ဥပမာ တဈလအတှငျး ပေါငျ (၃၀) ကိုယျအလေးခြိနျ ဝိတျခဖြို့)၊ လုပျနိုငျတာ အနညျးငယျကိုသာ သံဓိဌာနျခပြွီး၊ ဖွညျးဖွညျးခငြျး တစိုကျမတျမတျ လုပျသှားသင့ျပါတယျ။

အခုလို လုပျနိုငျတာရှေးခယြျရာမှာ၊ အသေးစိတျ တိကမြူရှိဖို့၊ အခြိနျကာလ သတျမှတျခကြျရှိဖို့၊ တိုငျးထှာနိုငျဖို့နဲ့ ပနျးတိုငျလကျတှေ့ရောကျနိုငျဖို့တှကေို ထည့ျစဉျးစားဖို့ လိုပါတယျ။ ဥပမာ၊ လေ့ကငြ့ျခနျး လုပျမယျလို့ ယဘေုယြ သံဓိဌာနျခမြယ့ျအစား၊ တဈပတျကို ဘယျနှဈရကျ (၃ - ၅ ရကျ)၊ တဈရကျကို ဘယျနှဈမီးနဈအနညျးဆုံး (မိနဈ ၃၀) လုပျမယျလို့ သံဓိဌာနျမြိုး ခသြင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မိမိ ဒိုငျယာယီထဲမှာခရြေးထားတာ၊ မိမိနဲ့ခငျမငျရငျးနှီးသူတှကေို ထုတျပွောကာ သတိပေး ထိနျးပေးစတောတှလေညျး သခြောအောငျ လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။

ကိုဗဈကာလ ဆကျဖွဈမယ့ျ နှဈသဈမှာ၊ အခုမှ စပေါျလာတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေး ထိုးရေးက မိမိထိနျးခြုပျနိုငျတာ မဟုတျသေးတာမို့၊ ဒီထကျစာလြှငျ ကိုယျကိုယျတိုငျထိနျးခြုပျ လုပျဆောငျနိုငျတာကို သံဓိဌာနျခသြင့ျပါတယျ။ ဥပမာ၊ Mask ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး အပွငျဖကျကို အရငျလကျနဲ့ ထိတှေ့ခဲ့မိလြှငျ၊ နှဈသဈမှာ မထိတှေ့အောငျ သတိပွုလုပျဆောာငျတာမြိုးပါ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလမှာ၊ အိမျတှငျးအောငျး အဓိကနရေကာ၊ လူခငြျးခပျခှာခှာ (Social Distancing) နရေတာတှကွေောင့ျ၊ ရုပျပိုငျးဆိုငျရာ ထိတှမေူနညျလာပမေယ့ျ ဆကျသှယျရေးကိရိယာတှေ ဖွဈတဲ့ (အငျတာနကျ၊ ဖုနျးနဲ့ ဗိုငျဗာ၊ Facebook စတဲ့လူမူကှနျယကျ) တှကေတဈဆင့ျ၊ စိတျခငြျးဆကျသှယျမူတှေ လူမူရေးဆကျသှယျမူတှေ ပိုလုပျဖို့၊ ပို့စရာရှိတှေ Delivery (လူနဲ့ပို့ဆောငျရေးလုပျငနျးတှေ) ကတဈဆင့ျပို့ဖို့ သံဓိဌာနျခနြိုငျပါတယျ။

ဒါပမေဲ့လဲ အထကျပါ ဖနျသားပွငျကတဈဆင့ျ ကွည့ျခြိနျမြားသှားလြှငျလညျး၊ အထိုငျမြားပွီး လှုပျရှားမူနညျးကာ သှေးလညျပတျမူနဲ့ ကွှကျသားထိခိုကျတာအပွငျ၊ စိတျဖိစီးမူ ပိုဖွဈစနေိုငျတာကွောင့ျ၊ ဒီဖနျသားပွငျခြိနျကို လြော့ခြ (ဥပမာ တဈနေ့ ဘယျနှဈနာရီသာ - တဈနာရီ နှဈနာရီ) ကန့ျသတျဖို့ အရေးကွီးပွနျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလ အိမျမှာအလုပျလုပျရတာကွောင့ျ၊ အရငျရုံးသှားခြိနျရတဲ့၊ လညျပတျခြိနျရတဲ့ ပုံမှနျလှုပျရှားမူပါ နညျးသှားခြိနျမှာ၊ လှုပျလှုပျရှားရှား ပွနျရှိအောငျ ကိုယျလကျလှုပျရှားလေ့ကငြ့ျခနျး အထူးအလေးပေးလုပျဖို့ လိုလာပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကိုဗဈကာလ အပွငျသှားလာ ကန့ျသတျမူတှေ ရှိနပွေနျတာကွောင့ျ၊ အိမျတှငျးမှာ လေ့ကငြ့ျခနျးလုပျနိုငျအောငျလညျး (ဥပမာ ရိုဂါကငြ့ျတာ၊ ပကျလကျအိပျထ၊ ဒိုကျထိုး၊ ဦးခေါငျးခွလေကျလေ့ကငြ့ျခနျး၊ လမျးလြှောကျ စတာတှေ) စီစဉျပွီး ကွိုးပမျးလုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။

တခြိနျထဲမှာ ကိုဗဈကာလ ဈေးကနေ ကူးစကျမှာစိုးရိမျပွီး၊ နေ့စဉျလတျဆတျတာအဝယျနညျးကာ၊ ရရှေညျအစားခံတဲ့ ဆီကွောျစာအထုတျတှေ (ဥပမာ အာလူးကွောျ) ဆောငျထားပွီး၊ အစားမြားလှနျးလြှငျလညျး ကနြျးမာရေးထိခိုကျနိုငျတာမို့၊ လတျဆတျတဲ့ အသီးအရှကျတှေ (ဥပမာ တို့စရာမြိုးစုံ တဈပတျ ဘယျနှဈကွိမျစားဖို့) နဲ့ ငါး၊ အသားတှကေိုပါ စုံအောငျ၊ ကိုယျတိုငျခကြျပွုတျစားသောကျဖို့ သံဓိဌာနျခနြိုငျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလ ဖနျသားပွငျကွည့ျခြိနျလှနျပွီး၊ အိပျရေးပကြျတာတှေ ပိုဖွဈလာနိုငျတာကွောင့ျ၊ အိပျခြိနျကို အနညျးဆုံး တဈနေ့ (၇) နာရီ သတျမှတျအိပျသင့ျပါတယျ။ အိပျရေးပကြျပွီး နုံးလာလြှငျ သတိထားဖို့ လိုပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရသေောကျနညျးတာကွောင့ျလညျး နုံးနိုငျတာမို့၊ ရကေို ပုံမှနျ (တဈနေ့ အနညျးဆုံး ၂ လီတာ - ရသေန့ျဗူးကွီး ၂ ဗူးစာ) သောကျသင့ျပါတယျ။

ဒီနရောမှာ ကိုဗဈကာလ အဓိက ထိခိုကျနိုငျတဲ့အဆုပျ ပိုမထိခိုကျရအောငျ၊ ဆေးလိပျကို လုံးဝ ဖွတျနိုငျလြှငျ အကောငျးဆုံးပါ။ ဒါပမေဲ လုံးဝဖွတျဖို့မဖွဈနိုငျဘဲ သံဓိဌာနျခပြွီး ပွနျပကြျတာ မဖွဈရအောငျလညျး၊ တကယျလုပျနိုငျမဲ့ နညျးနညျးစီလြော့ ဖွညျးဖွညျးခငြျး ဖွတျသှားနိုငျပါတယျ။ ဥပမာ - အရငျက ဆေးလိပျ တဈနေ့ (၁၀) လိပျကနေ (၇) လိပျ စလြှော့ပွီး၊ တဖွညျးဖွညျးဆကျလြော့တာ (သို့မဟုတျ) အရငျ တဈနေ့ အလိပျ ၂၀ ကနေ၊ တဈနှဈအတှငျး တဈနေ့ ၂ လိပျအထိတဖွညျးဖွညျးလြော့သှားတာမြိုးပါ။ အလားတူ ကိုယျအလေးခြိနျ ဝိတျခတြာကိုလညျး၊ ဖွညျးဖွညျးခငြျး ဖွဈနိုငျတာ၊ လုပျနိုငျတာ နညျးနညျးကနေ စပွီး၊ တဖွညျးဖွညျး ခသြှားသင့ျပါတယျ။ ကှမျးစားကိုလညျး အလားတူဖွတျနိုငျပါတယျ။

နောကျအရေးကွီးတာတဈခုကတော့၊ ကိုဗဈကာလမှာ အပွငျမထှကျရ၊ အဆကျအသှယျတှပွေတျ၊ ပိတျလှောငျသလိုခံစားရပွီး၊ ရောဂါကူးခံရမှာ အလုပျပွူနာ စတာတှကွေောင့ျလညျး စိုးရိမျစိတျဖိစီးမူပိုမြားနိုငျတာမို့၊ တရားထိုငျတာအပွငျ အခွားစိတျကွညျနူးစရာ (အရငျ ကွညျနှုးခဲ့တာတှပွေနျတှေးအပနျးဖွတော၊ အငျတာနကျကနေ ခရီးထှကျ တခွားဒသေတှအေကွောငျးလေ့လာတာ၊ အိမျတှငျးသဈပငျစိုကျအပနျးဖွတော စတာ) တှလေုပျနိုငျပါတယျ။

ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလ ဆေးခနျးကနေ ကူးစကျခံရမှာ စိုးရိမျတာကွောင့ျ ဆေးခနျးပွတာ နညျးလာခြိနျမှာ၊ ရောဂါတှမေဖွဈအောငျနဲ့ ပိုမဆိုးအောငျ ကိုယျခံအားနဲ့ ကနြျးမာရေးကောငျးစနေိုငျတဲ့ အထကျပါအခကြျတှကေို ပိုမိုအလေးထား လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ကိုဗဈကာလ ပါးစပျအဟောငျးသားဖှင့ျ အနီးကပျကိုငျတှယျရတဲ့ သှားဆေးခနျးတှကေ ကူးဖို့မြားတာကွောင့ျ၊ သှားဆေးခနျးမသှားနိုငျတဲ့ အခွအေနေမြိုးတှမှော သှားနဲ့ခံတှငျးသန့ျစငျမူ ပိုအလေးထား (တဈနေ့ ၂ ကွိမျ အနညျးဆုံးသှားတိုကျတာ၊ သှားပှတျကွိုးနဲ့ သှားကွားတှကေို အသအေခြာသန့ျစငျတာ) လုပျဆောငျပေးသင့ျပါတယျ။

ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနိုငျဖို့အတှကျ ကိုဝငျးမငျးက မွနျမာနိုငျငံဆရာဝနျမြားအသငျးရဲ့ အထှထှေရေောဂါကု ဆရာဝနျမြားအဖှဲ့က ဒေါကျတာမွင့ျဦးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။